د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د یو نوي راپور له مخې؛ د طالبانو له خوا د کوکنارو په کښت باندې د بندیز سربېره، افغانستان لا هم د تریاکو پراخه زېرمې لري، چې د مخدره توکو د قاچاقي شبکو د اړتیاو د پوره کولو لپاره کارول کېدی شي.
هندي چارواکو هندوستان ټایمز ورځپاڼې ته ویلي، چې هند ته د مخدره موادو لویه برخه له افغانستان څخه راځي، او د پاکستان د استخباراتو (آی ایس آی) اداره هغه شبکه کنټرولوي چې د هند مختلفو سیمو ته د مخدره موادو د قاچاق لپاره کارول کیږي.
د ملګرو ملتونو راپور چې په طالبانو باندې د بندیزونو د څارنې د ټیم له خوا چمتو شوی، وايي: "د پام وړ زیرمو په پایله کې د کوکنارو په کښت باندې د بندیز سربېره د مخدره توکو سوداګرۍ په پراخه کچه دوام لري."
د دغه راپور له مخې؛ په افغانستان کې د تریاکو زیرمې دومره لویې دي چې "د نشه یي توکو په صادراتو کې د پام وړ توپیر نه شي لیدل کېدی. د کوکنارو د ذخیرو د اندازې اټکلونه تفاوت لري؛ مګر ښايي څو کاله وخت ونیسي تر هغه چې پر کوکنارو د بندیز اغیزې په بشپړه توګه و ارزول شي."
د ملګرو ملتونو راپور زیاتوي، چې د ۲۰۲۲ کال د اپریل په میاشت کې د طالبانو له خوا د کوکنارو په کښت باندې د لګیدلي بندیز د اغېزو په اړه قضاوت کول ښايي لا ډېر د وخته مخکې وي.
د طالبانو لوړ پوړي چارواکي او دوی پورې تړلي سوداګر د مخدره موادو له قاچاق څخه ګټه پورته کوي.
راپور کې ویل شوي: " ډېری چارواکي د مخدره توکو له دوامدار سوداګرۍ سره ښکیل دي او ګټه ترې تر لاسه کوي، په داسې حال کې چې حقاني شبکه د هیروینو په قاچاق او د میتامفیتامین ډېر ګټور بازار کې د خپلو ګټو د پراختیا لپاره د اوږدې مودې راهیسې منځګړیتوب کوي."
په راپور کې د بېلګې په توګه ویل شوي، چې د طالبانو د ننګرهار والي د نشه يي توکو د قاچاق ختیځه لاره کنټرولوي، په داسې حال کې چې د بلخ والي یې د شمالي لارې کنټرول لري.
هندي چارواکو چې د نوم له څرګندولو یې ډډه کوله ویلي، چې د کراچۍ د حاجي سلیم شبکه چې د ای ایس ای لپاره کار کوي، هند ته د مخدره موادو په قاچاق کې مهم رول لري.
چارواکو ویلي، سلیم په افغانستان کې د نشه يي توکو له پلورونکو سره د خپلو اکمالاتو لپاره همغږي کوي.
د هند تروریزم سره د مبارزې یو چارواکي وویل: "نه یوازې حاجي سلیم د ای اس ای سره کار کوي، بلکې د هند ضد ترهګرې ډلې لکه لشکر طیبه هم د دوی د ترهګریزو بریدونو تمویل لپاره له دغو پیسو کار اخلي. له افغانستان څخه راوړل شوي نشه يي توکي په بلوچستان کې په پټو لابراتوارونو کې د بېلابېلو لیبلونو په کارول سره بسته بندي کیږي."
دغه چارواکي زیاته کړه: "د مخدره توکو پیسې چې د ترهګرو ډلو له خوا کارول کیږي هم د اندېښنې وړ خبره ده."
په داسې حال کې چې طالبانو د ۲۰۲۲ کال د اپرېل په میاشت کې د کوکنارو د کښت د منع کولو له فرمان وروسته د نشه یي توکو د تولید د له منځه وړلو لپاره ګامونه پورته کړي دي، لکه د ۸۳۴ لابراتوارونو او ۱۴۰۰۰ هېکټاره فصلونو ویجاړول.
د ملګرو ملتونو راپور وايي، چې د هیروینو د قاچاق او مصنوعي موادو (میتامفیتامین) په محدودولو کې د پام وړ پرمختګ نه دی.
