د افغانستان لپاره د امریکا د بهرنۍ تګلارې مسوولې کرن ډیکر له خبریالانو سره په خبرو کې ویلي، چې طالبانو د کابل د خلکو ملاتړ نه دی ترلاسه کړی. مېرمن ډیکر وویل چې طالبان هم په دې خبره پوهېږي او د همدې لپاره خپل حکومت یوه لنډمهالې اداره بولي.
د افغانستان لپاره د امریکا د بهرنۍ تګلارې مسووله چې د افغانستان چارې له لرې څاري، وايي، "موږ دې ته انتظار یو چې طالبان له افغانانو سره خبرو ته کښېني او له خلکو نه مشروعیت واخلي."
مېرمن ډیکر ټینګار وکړ هر څوک چې پر افغانستان واکمن وي باید د دغه هېواد د ټولو خلکو ملاتړ ولري.
په افغانستان کې د امریکا د بهرنۍ پالیسۍ مسوولې وویل « دا د امریکا دنده نه ده چې افغانستان ته ووایي چې څه ډول حکومت ولري او څه وکړي».
دغې امریکايۍ ډېپلوماتې د افغانستان په اړه د امریکا د منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ د تګلارو په اړه ویلي، چې دې ته باید د راتلونکي کال تر جنورۍ پورې په تمه پاتې شي.
هغې زياته کړه، چې د افغانستان لپاره د امريکا د حکومت اوسنۍ پاليسۍ ته دوام ورکوي، څو د نويو چارواکو له راتګ وروسته په راتلونکو څو مياشتو کې نوې تګلارې وضع شي.
ډیکر وویل چې له نویو چارواکو سره به کار کوي او خپلې تجربې به ورسره شریکوي.
دغې امريکايۍ ډېپلوماتې د دوحې پروسې په اړه وويل: "د پردې تر شا ډېر څه روان دي، خو موږ تر اوسه داسې يوې مرحلې ته نه يو رسېدلي، چې رسمي غونډه جوړه شي، چې د ملګرو ملتونو تر څنګ نور خلک پکې ګډون ولري."
کرن ډیکر زیاته کړه، چې د دوحې له درېیمې غونډې راهیسې د اقتصاد او نشه یي توکو په برخو کې د کاري ډلو جوړول زیات وخت ونیوه. دې وويل چې د دغو کاري ډلو د جوړولو لپاره په کابل، نيويارک او نورو ښارونو کې ګڼې غونډې شوې دي.
له دغو ډلو څخه یوه به د روان کال تر پایه جوړه شي او بله کاري ډله به د راتلونکي کال په لومړیو کې د دوحې څلورمې غونډې ته د چمتووالي لپاره جوړه شي.
د امریکا د بهرنۍ تګلارې مسوولې په دوحه کې په راتلونکې غونډه کې د مدني بنسټونو او د طالبانو ضد څېرو د حضور په اړه وویل: "موږ لا هم ژمن یو داسې غونډه ترسره نه کړو چې د افغانستان د مدني ټولنې استازي پکې حضور ونه لري."
هغې هیله څرګنده کړه، چې د فعالیتونو کچه به په ۲۰۲۵ کې لوړه شي.
مېرمن ډیکر وویل چې هغې له خپلو روسي او ایراني سیالانو سره د دوحې د پروسې په اړه خبرې نه دي کړې، خو په دې اړه یې له خپل چینايي سیال سره کتلي دي.
په افغانستان کې د امریکا د بهرنۍ تګلارې مسوولې زیاته کړه، چې د سیمې هېوادونو او نړیوالې ټولنې ترمنځ ډېر ورته والی شته او ټول په دې موافق دي چې افغانستان باید د ترهګریزو فعالیتونو د ودې ځای نه وي.
هغې زیاته کړه: "دا هېواد د نړۍ له هېوادونو سره ډیرې ګډې سرچینې لري، "موږ نه غواړو چې بشري ناورین نور هم پراخ شي، اقتصاد کمزوری شي، کډوالي پراخه شي، اقتصاد ته ټکانونه ورکړل شي او ترهګري خپره شي."
د افغانستان د پایښت لپاره د زده کړو ارزښت
په افغانستان کې د امریکا د بهرنۍ تګلارې مسوولې د افغان نجونو د زده کړو په اړه ویلي چې له "کارپوهانو" سره خبرې کوي چې له زده کړو د بې برخې نجونو د زده کړو ستونزه څنګه حل شي.
کرن ډیکر وویل، د نوې ټېکنالوژۍ په مرسته، د موبایلونو او سټلایټ تلوېزیونونو په ګډون، د افغان نجونو لپاره به انلاین ټولګي جوړ شي او هغه نجونې چې له دې ټولګیو فارغې شي، په مختلفو څانګو کې به د فراغت رسمي سندونه ورکړل شي.
مېرمن ډیکر وویل: "اوس دا د افغانستان خلک دي چې دا روښانه کوي چې زده کړې یو حق دی او د دوی راتلونکی تعلیم پورې تړلی دی."
هغې ټینګار وکړ چې "افغان پلرونه غواړي ماشومان یې زده کړې وکړي او په ټولنیز ژوند کې برخه واخلي."
د امریکا د بهرنۍ تګلارې دې چارواکې له افغان مېرمنو سره د طالبانو د چلند په اړه زیاته کړه، چې افغان میرمنې باید په دې پوهې وي چې د طالبانو د جبر پالیسۍ پر وړاندې د دوی غږ اورېدل کېږي.
کرن ډیکر زیاته کړه: "که طالبان ښې اړیکې غواړي، باید د افغانستان له ښځو او نارینه وو سره ښې اړیکې ولري."
هغې دا هم وویل: "هر ډول مشروعیت چې طالبان له نړۍ غواړي، لومړی باید د افغانستان په داخل کې د خلکو له زړونو راووځي."
په کندهار کې د لوړو زده کړو وزارت له لوري د ځانبسياينې زرغون انقلاب نړيوال کنفرانس د طالب جګپوړو چارواکو په ګډون نن پیل شو او درې ورځې به دوام وکړي.
په دغه کنفرانس کې د طالبانو د لوړو زده کړو وزير ندامحمد نديم، د اوبولګونې او مالدارۍ وزير عطاء الله عمري، د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد، کندهار والي ملاشيرين، د اوبو او انرژۍ وزارت تخنيکي سلاکار فاروق اعظم، کورنیو او بهرنيو متخصصانو او نورو طالب چارواکو ګډون کړی.
تر اوسه مالومه نه ده، چې د طالبانو مشر هبت الله اخوندزاده به د کنفرانس په لومړۍ او که په وروستۍ ورځ ګډون وکړي.
دغه کنفرانس د کندهار د کرنیزو علومو او ټکنالوژۍ ملي پوهنتون (انسټو) د غونډو په تالار کې جوړ شوی.
په سيمه کې زيات امنيتي تدابير نیول شوي دي.
یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل چې طالبانو د کنفرانس له ساحې څخه خبريالان ايستلي او هلته يې د انځور، مرکو او غږ اخستلو اجازه نه ورکوله او په توند ډول يې ورته ویلي، چې پر دې هر څه بنديز دی.
د غونډې يو ګډونوال افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته ته وویل، چې فاروق اعظم د خپلو خبرو پرمهال ټينګار کړی، چې د کنفرانس د ښه انعکاس لپاره باید رسنيو ته اجازه ورکول شوې وای.
د طالبانو د لوړو زده کړو وزارت په يوه اعلاميه کې د همدې کنفرانس د لومړيو برخه والو د ويناوو ځينې برخې خپرې کړې دي.
په اعلاميه کې د دې ډلې د لوړو زده کړو د وزير ندامحمد نديم له قوله ويل شوي، چې د تېرو جګړو له امله د هېواد کرنیزه برخه هم زیانمنه شوې او هڅه کوي دغه برخه په پښو ودروي.
د طالبانو د مالوماتو له مخې، د دغه کنفرانس پر مهال به د داخلي او بهرنیو استادانو له لوري شاوخوا ۸۵څېړنیزې مقالې وړاندې شي.
د کنفرانس تر جوړېدو وړاندې د طالبانو د لوړو زده کړو وزارت ويلي و، چې په دغه کنفرانس کې به د کرنې سکټور اړوند د کاناډا، نایجریا، تایلنډ، هند، پاکستان، قطر، بنګله دېش، مصر، ترکیې او ایران هېوادونو متخصصان، پالیسي جوړوونکي او صنعت کاران ګډون کوي.
د طالبانو د ډلې مرستیال ویاند حمدالله فطرت نن دوشنبه «د لیندۍ ۵مه» وویل چې له روسي پلاوي سره د لیدنې پرمهال د ریاست الوزرا سیاسی مرستیال عبدالکبیر ترڅنګ د طالبانو د سرحدونو، قومونو او قبایلو چارو وزارت سرپرست ملا نور الله نوري، د استخباراتو ریيس ملا عبدالحق وثیق، د دفاع وزارت لوی درستیز قاري فصیح الدین فطرت، د بهرنیو او کورنیو چارو وزارتونو مرستیالانو ګډون درلود.
طالبانو په دې ناسته کې د روسیې د ملي امنیت شورا منشي سرګي شویګو په حواله لیکلي چې روسیه د مسکو ـ کابل ترمنځ د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پراختیا غواړي. طالبانو د سرګي شویګو په حواله لیکلي، روسیه « چمتو ده، چې په افغانستان کې په بېلابېلو په ځانګړې توګه د ریل پټلۍ، ټرانسپورت، صنعت، کرنې، برېښنا او کانونو په برخو کې بنسټيزې پروژې عملي کړي.»
سرګي شویګو زیاته کړې، په افغانستان کې سیاسي او امنیتي پرمختګونه د دې لامل شوي چې روسي پانګوال په افغانستان کې پانګونې ته لېواله شي.
طالبان وايي، په دې ناسته کې سرګي شویګو ویلي چې د روسیې فدراسیون غواړي افغانستان په شانګهای سازمان کې د ناظر غړي په توګه خپله څوکۍ بېرته ترلاسه کړي.
طالبان وايي، روسي پلاوي د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ پر پراختیا د ټینګار ترڅنګ وویل، چې « مسکو به دغه هېواد ته د افغانستان په صادراتي توکو ګمرکي تعرفه راکمه او یا ختمه کړي».
سرګي شویګو وړاندیز کړی، چې هېواد یې چمتو دی له افغانستان سره د ټرانسپورت په برخه کې د همکاریو هوکړه لیک لاسلیک او ډېر ژر د افغانستان او روسیې ګډ سوداګریز فورم پرانیزي.
په دې ناسته کې د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال عبدالکبیر په خپلو خبرو کې د روسیې له مثبت دریځ او په نړیوالو فورمونو کې د افغانستان له دریځ څخه د ملاتړ ستاینه کړې او ویلي یې دي چې افغانستان له روسیې سره په مختلفو برخو کې د اړیکو او تعامل پراخېدو ته لېواله دی.
دغه طالب چارواکي روسي پلاوي ته ډاډ ورکړی چې دغه ډله اجازه نه ورکوي، چې د افغانستان خاوره د چا پر ضد وکارول شي.
عبدالکبیر زیاته کړې چې « په افغانستان کې سرتاسري امنیت تامین دی او داعش ډله ځپل شوې»
د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي معاونیت وايي، چې روسي پلاوي له ملا عبدالغني برادر سره هم لیدلي دي.
ملا عبدالغني برادر په دې لیدنه کې ویلي، چې دوی هڅه کوي سیمې او لرې پرتو هېوادونو ته د افغانستان د صادراتو زمینه برابره کړي. هغه په دې برخه کې یې له روسیې څخه د همکارۍ غوښتنه کړې ده.
طالبانو ویلي چې د روسیې د ملي امنیت شورا منشي په مشرۍ په دغه پلاوي کې د روسیې د لومړي وزیر مرستیال الکسي اویرچوک، د ملي امنیت شورا د منشي مرستیال الکساندر وینیدیکتوف، د افغانستان لپاره د روسیې ځانګړی استازی ضمیر کابلوف، په کابل کې د روسیې سفیر او یوشمېر نورو مسوولانو ګډون درلود.
