کابل او دمشق؛ یو دین او دوه روایتونه

تازه به مو رسنیو کې لوستي وي چې واک ته د سوریې نوي رسېدلي رژیم اعلان کړی چې عسکر به یې د هیڅ سوریايي وګړي په شخصي حریم تېری نه کا.

دا امر چې د دې رژیم مرکزي قوماندانۍ خپور کړی خپلو عسکرو ته یې په ټینګار یادونه کړې چې " ان د خلکو په ځانګړي ډول د ښځو په لباس به کار نه‌لري، ځکه سوریایان یو متمدن ملت دی او د هر وګړي عزت او درناوی یې باید خوندي وي."

دا په ښکاره د یوې جنګ‌ ځپلې سوریې لپاره ښه خبر دی، ځکه هغه ډله چې وړاندې په تاوتریخوالي، افراطیت او وژنو کې ښکېله وه؛ نن نسبتا نرمه پالیسي مخ‌ته وړي.

د هییت‌ تحریر الشام ډله او ورسره یې ایتلافي ډلې دومره هم سپېڅلي نه‌دي، څومره چې رسنیو تبلیغ کړل. د دوی پخوانۍ کړنې، جګړه کې بری او راتلونکی سیاست یو جلا بحث دی.

په هر حال زما د لیکنې اصلي موخه د سوریې په څېر د یو بل جنګ ځپلي هېواد د وګړو وضعیت دی چې نن پرې خپله خاوره جهنم ګرځېدلې او ان د خپل لباس اغوستو واک و اختیار لاس کې نه‌لري.

ښکاره د سوریې جنګي ایتلاف هم لکه د افغانستان په څېر د بشار اسد د رژیم پر ضد بریا ته ورسېد. د دوی سیاست هم لکه په کابل کې د واکمنو شعار د اسلام بشپړ عملي کېدل دي؛ خو هغه چې دمشق کې وشول او هغه څه چې کابل کې روان دي؛ له یوه دین دوه تعریفه را پېژني.

هغه اسلام چې په سوریه کې حاکم شوی، زده‌کړه روا بولي، د خلکو شخصي حریم ته درناوی د اسلام برخه ګڼي، د نجونو او ښځو لپاره په ټولو برخو کې اشتراک یو حتمي امر مني، ملي سرود په رسمیت پېژني، ملي بیرغ ورته د خپلې ډلې له بیرغ وړاندې د ملي ارزښت په توګه مطرح دی او لنډه دا چې ټول هغه اصول چې نننۍ متمدنه نړۍ یې لري؛ د سوریایانو لپاره یې غواړي.

بر عکس په کابل حاکم شوی اسلام بیا نور څه وايي. په دې اسلام کې ښځه مینځه یا غلامه ده چې د زده‌کړې، کار، سیاست او ان تفریح حق نه‌لري، غږ یې محرم دی، مخ یې عورت او ان لاس لیدل یې د شهوت را پارېدو وسیله.

همدا ډول په دې اسلام کې هیڅوک د یوه طالب پر وړاندې د غږ پورته کولو حق نه‌لري، کار نه‌شي غوښتی، د اولاد لپاره د تعلیم غوښتنه یې د نظام ضد بغاوت یادېږي، په استخباراتي کړنو یې بحث کفر مطلق دی، د وطن د معدنیاتو په چور تالان یې نیوکه تخریب او په امیر خو یې نیوکه "بلا تشبیه"د پیغمبر په نبوت شک ښودل دي.

اوس جالبه دا ده چې له اسلامه د دې ګونو روایتونو راویان درګرده اخته دي له کابله د دمشق بریا ته نڅاوې کوي، انسان حیران شي چې واښه خوړونکي به هم په دومره تناقض کې ژوند وکا.؟

اصلي خبره دا ده چې په کابل واکمنو د افغانستان لپاره د اسلام هغه نسخه راوړې چې استخباراتي ده او په هغه قلم لیکل شوې چې رنګ یې د یوه لوی ملت وینې دي او د همدې ملت د انزوا او بربادۍ لپاره جوړ شوی دی.

دا نسخه د اسلام افراطي تعبیر دی چې قصدا او بې له کومې اسلامي مخینې او روایت د استخباراتو په خونو کې جوړ شوی او د افغانستان د له‌منځه‌وړو لپاره را انتقال شوی دی. هو با هو لکه د ګوډ او ړوند ملا اسلام چې د هر روښان فکره د وژنې حکم له ځان لري او هره هغه دروازه بندوي یا یې له‌منځه وړي چې د ابادۍ لپاره پرانستل کېږي.

اوس د اسلام له دې روایت سره مبارزه د هغه ملت دنده ده چې د همدې اسلام پاکه نسخه یې د خپلو نېکونو په وسیله تر نورو لېږدولې وه. په دې مبارزه کې باید دا ملت د بلې هر تکیې پرته په خپل زور و قوت دا افراطي تعبیر مسخه کړي او وښيي چې افغانان د یوه با عظمته قوم په توګه د دې لارې پیروان نه‌دي.

اوس‌مهال د افغانستان خلکو ته په یوه وخت کې دوه مبارزې ور تر غاړې دي چې د افراطیت ور تر غاړه کېدونکی ځنځیر مات کړي او همدا ډول خپل راتلونکی نسل د اسلام د دې افراطي تعبیر له زده‌کړې وساتي.

یادونه: افغانستان انټرنشنل - پښتو د یوې بې پرې رسنۍ په توګه د ټولو لیکوالو نظریاتو ته درناوی لري خو د چا ملاتړ نه کوي.