د طالبانو د ارشاد، حج او اوقافو وزارت یو پلاوی ترکیې ته تللی دی
د طالبانو تر واک لاندې ملي ټلویزیون خبر خپور کړی، چې د دغې ډلې د ارشاد، حج او اوقافو وزارت یو پلاوی ترکیې ته تللی دی. ترکیې هم د نورو هیوادونو په څېر طالبان په رسمیت نه دي پېژندلي.
د طالبانو تر واک لاندې ملي ټلویزیون خبر خپور کړی، چې د دغې ډلې د ارشاد، حج او اوقافو وزارت یو پلاوی ترکیې ته تللی دی. ترکیې هم د نورو هیوادونو په څېر طالبان په رسمیت نه دي پېژندلي.
دغه تلویزیون پر اېکس پاڼه کاږلي، چې د عرفان او دیني ځایونو د چارو تنظیم مرستیال عزیزالرحمان منصور په مشرۍ دغه پلاوی د ترکیې دیني چارو ادارې (دیانت) په رسمي بلنه دغه هېواد ته تللی دی.
په دغې لیکنې کې راغلي، چې دغه پلاوی به د دغه سفر په لړ کې له ترکي چارواکو او علماوو سره د دیني او علمي موضوعګانو ترڅنګ د دوه اړخیزو همکاریو او تجربو د شریکولو په اړه هم خبرې وکړي.
تر دې مخکې د طالبانو د ریل پټلۍ، د صنعت او سوداګرۍ وزیر، د بهرنیو چارو وزیر او د ارشاد او حج او اوقافو وزیر هم ترکیې ته سفرونه لاره.
که څه هم ترکیه له طالبانو سره ښې اړیکې لري او له دغې ډلې سره یو څه راشه درشه لري؛ خو ترکیې طالبان لا په رسمیت نه دي پېژندلي.
د اسلام اباد په بېلابېلو استوګنیزو برخو کې پولیسو د (مرغومې ۱۶مه) د یکشنبې په ورځ د بې اسناده افغان کډوالو پر ضد د نیولو چټک عملیات پیل کړي دي چې په لړ کې یې سلګونه کسان نیولي چې ښځې او ماشومان هم په کې دي.
په اسلام اباد کې پولیسو دغه چاڼیز عملیات وروسته له هغې چټک کړل چې تېره ورځ د طالبانو د بهرنیو چارو مرستیال وزیر عباس ستانکزي پاکستان ته ګواښ وکړ چې که یې حوصله ختمه کړي؛ نو دغه هېواد ته طالب جنګیالي هم د جګړو لپاره استولی شي.
د اسلام اباد «بي ۱۷، بي ۱۶ او فیصل ټاون په ګډون بهاره کهو» هغه سیمې دي چې د طالبانو تر واکمنۍ وروسته ورته د ګواښ لاندې لسګونه زره افغانې کورنۍ کډوالې شوې او له سختو ننګوونو سره مخ دي.
په بهاره کهو سیمه کې یو مېشت افغان کډوال فیض الله افغانستان انټرنشنل ته وايي، د یکشنبې سهار وختي یوې ځايي پلازې ته چې په کې افغانان مېشت دي جوپې جوپې پولیس ورغلي او یو شمېر افغان کډوال یې نیولي دي.
هغه زیاتوي: سره له دې چې ځینو کډوالو د مېشتیدنې قانوني اسناد او ویزې هم درلودې ؛خو بیا هم پولیسو ونیول او کورنۍ یې ورته خورا اندیښمنې دي. د فیض الله په خبره، د پاکستان حکومت په دې وروستیو کې د ویزو نوې کېدو بهیر هم بند کړی او له دې امله اوس هغه کډوال چې د ویزو موده یې پای ته رسیدلې د پولیسو د نیول کیدو له ګواښ سره مخ دي.
افغانستان انټرنشنل ته په یوې رسیدلې ویډیو کې د پاکستاني پولیسو یو لوی موټر ولاړ دی چې یوه افغان کډواله او د هغې کورنۍ د ویزې نه لرلو له کبله موټر ته پورته کوي. نیول شوې افغان کډواله په ژړغوني غږ پولیسو ته فریاد کوي چې په دغه هېواد کې په ارامه توګه د ژوند کولو حق ورکړي.
په یوې بلې راستول شوې ویډیو کې دوه تنه ځوانان د اسلام اباد په «بي ۱۷» ښارګوټي کې د پولیسو له ویرې په تشناب کې پټ شوي ؛خو سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي چې دغه دوه کسان پولیسو موندلي او اړونده امنیتي مرکزونو ته یې وړي، څو یې افغانستان ته په جبري ډول وباسي.
پاکستان ته او ایران ته د طالبانو تر واکمنۍ وروسته تر ګواښ لاندې افغانان په ځانګړي توګه د پخواني حکومت امنیتي کارکوونکي، خبریالان، ښځینه فعالانې او مدني فعالان تللي دي چې د پاکستاني پولیسو له لوري یې افغانستان ته په زوره د اېستل کیدو له امله ژوند لا نور له ګواښ سره مخ کېږي.
د راپورونو له مخې له ایران او پاکستان څخه ځینې ایستل شوي افغانان په ځانګړي توګه د پخواني جمهوري نظام سرتېري د طالبانو له لوري وژل شوي او شکنجه شوي دي.
د پاکستان د کورنیو چارو وزیر د تېر زیږدیز کال په وروستۍ میاشت کې اعلان وکړ چې افغان کډوال باید تر دې وروسته په اسلام اباد کې د میشتیدو لپاره اجازه لیک واخلي او که داسې ونکړي ؛نو ان له هېواده به یې وشړي.
د محسن نقوي تر دغو څرګندونو نږدې دوه میاشتې تېرېږي ؛خو لا هم د پاکستان حکومت په اسلام اباد کې د مېشتو افغانانو این او سي یا اوسیدلو اجازه لیک په تړاو هېڅ راز څرګنده پالیسي نه ده چمتو کړې.
باورونه دا دي چې د طالبانو او پاکستان ترمنځ د اړیکو خړیدو له امله هم په دغه هېواد کې پر افغان کډوالو فشارونه تر بل هر وخت خورا ډېر شوي دي.
د ښځو د ازادۍ فانوس په نوم غورځنګ د ملګرو ملتونو د سرمنشي مرستیالې امنه محمد وروستیو څرګندونو ته په غبرګون کې ویلي، چې د افغانستان ښځې نصیحتونو ته اړتیا نه لري. دغه ښځې وايي، د دوی تر پښو لاندې شوي حقونه دې بېرته ورکړل شي.
افغان ښځې غواړي چې د عدالت غوښتنې غږ یې واورېدل شي، څو نړۍواله ټولنه د دوی له لاسه وتلي حقونو لپاره عملي ګامونه پورته کړي.
د ښځو د ازادۍ فانوس په نوم د معترضو مېرمنو غورځنګ د (مرغومې ۱۶مه) په یوې خپره شوې خبرپاڼه کې ویلي چې د امنه محمد هغه ژمنې ته درناوی لري، چې د افغانستان د ښځو د حقونو ملاتړ به د اسلام په رڼا کې وکړي ؛خو په وینا یې، اصلي اسلام یو داسې دین دی چې د ټولو انسانانو لپاره ازادي، عدالت او وقار تضمینوي.
خبرپاڼه زیاتوي چې د طالبانو واکمنۍ کې ښځې له خورا بد وضعیت سره مخ دي او هره ورځ پر دوی له دین څخه په ګټې اخیستنې د ناسمو روایتونو په رڼا کې بندیزونه لګوي.
اعلامیه کې راغلي چې طالبانو په ناحقه د اسلامي ارزښتونو برعکس د ښځو د کار او زده کړو بندیزونو ته دیني توجیه ورکوي چې هېڅ ډول اسلامي اساس نه لري.
د ښځو د حقونو دغه ملاتړی غورځنګ په دې باور دی چې دا ډول ناسمو تعبیرونو نه یوازې د ښځو حقونه تر پښو لاندې کړي، بلکې اسلامي بنسټونو او افکارو ته یې هم زیان رسولی دی، ځکه چې د دوی په خبره اسلام عدالت او برابرۍ ته لومړیتوب ورکړی.
د فانوس غورځنګ له ملګرو ملتونو او له مرستیالې یې امنه محمد په ګډون له نورو نړۍوالو ادارو څخه غواړي چې د افغان ښځو د حقونو د بېرته لاسته راوړلو لپاره دې قوي دریځ غوره کړي.
دغه غورځنګ سپارښتنه کړې چې د افغان ښځو پر حقونو لګول شوي بندیزونه باید هېڅکله د سیاسي جوړجاړیو ښکار نه شي.
د پخواني جمهوري نظام له نسکوریدو سره سم طالبانو په ټول هېواد کې د نجونو پرمخ د ښوونځیو او پوهنتونونو د دروازو د تړلو تر څنګ په بېلابېلو برخو کې پر ښځو سخت بندیزونه لګولي دي.
د طالبانو د مشر ملا هبتالله له لوري پر ښځو د سختو بندیزونو له امله دا ډله د نړۍوالو له پامه بېخي لوېدلې او د رسميت پېژندنې پر ځای یې پر پرځولو سیاسي بحثونه تاوده شوي دي.
د طالبانو د سرحدونو، قومونو او قبایلو چارو وزیر ملا نورالله نوري په تخار ولایت کې د ای خانم له بندر څخه لیدنه کړې او له تاجکستان سره یې پر ښو اړیکو ټینګار کړی دی. تېره اونۍ د پاکستان د استخباراتو مشر د سیمې په حالاتو د خبرو لپاره تاجکستان ته تللی و.
د طالبانو سرحدونو، قومونو او قبایلو چارو وزارت په یوې خپرې کړې خبرپاڼه کې د (مرغومې ۱۶مه) ویلي چې د دوی وزیر د تاجکستان په ګډون له ټولو ګاونډیو هېوادونو سره د ښو اړیکو په هڅه کې دي.
همدا راز ملا نورالله نوري له تاجکستان سره د سوداګرۍ په برخه کې د ښو اړیکو درلودو یادونه هم کړې ده.
ای خانم بندر له تاجکستان سره پر پوله پروت دی او د طالبانو یو لوړ پوړی غړی داسې مهال دغه سرحدي پولې ته سفر کوي چې تازه تېره اونۍ د پاکستان د استخباراتي ادارې (ای ایس ای) مشر هم تاجکستان ته سفر کړی و او د هغه هېواد له ولسمشر یې په ناسته کې په سیمه کې د ترهګرۍ پر ضد د ګډو هڅو په تړاو خبرې کړې وې.
ورته مهال د (مقاومت جبهه) ادعا کوي چې په سیمه کې د انصارالله په نوم وسله واله ډله غواړي چې له طالبانو څخه په الهام اخیستنې د تاجکستان اوسنی حکومت نسکور کړي.
د یادې جبهې د بهرنیو اړیکو مسوول علي میثم نظري ویلي چې انصارالله د داعش توغ کاروي ؛خو د طالبانو په ګډون القاعده شبکې ته هم وفاداره دي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یونېسف وایي، چې په تېر ۲۰۲۴ کال کې له ۵۰۰ څخه ډېر ماشومان د ناچاودو وسلو یا د جګړې د پاتې شونو ناچاوده توکو د چاودنو له امله وژل شوي یا هم سخت ټپیان شوي دي.
یونېسف په اېکس پاڼه لیکلي، چې تېر کال یې شاوخوا درې مېلیونه ماشومانو او د هغوی سرپرستانو ته د چاودېدونکو توکو د ګواښونو په اړه روزنه ورکړې ده.
دغه بنسټ زیاته کړې، چې په دغې روزنه کې یې د ناچاوده توکو پېژندنه او ترې ځان ساتنه ور زده کړې ده.
د سره صلیب نړۍوالې کمېټې (د مرغومي ۱۲مه) ویلي و، تېر زېږدیز کال د ماینونو او چاودېدونکو توکو په ۲۳۴ پېښو کې ۴۵۵ تنه مړه یا ټپیان شوي دي.
دغه بنسټ ویلي و، چې د قربانیانو په ډله کې له نیمایي زیات یې ماشومان او تنکي ځوانان دي.
سره له دې چې له کلونو راهیسې په افغانستان کې د ماین پاکۍ ګڼې ادارې کار کوي؛ خو تر ډېره نیوکې دا دي، چې د ماینونو او چاودېدونکو توکو په اړه د عامه پوهاوي په برخه کې هغه شان کار نه دی شوی، لکه څنګه چې ورته اړتیا وه.
د طالبانو د خواله رسنیو فعال چې په جنرال مبین مشهور دی نیوکه کوي چې د دوی په واکمنۍ کې له مدرسو فارغېدونکي کسان په غیر معیاري توګه روزل کېږي او یوازې د ملا او شېخ د نومونو شوقیان دي. هغه وايي، تازه فارغېدونکي کسان به راتلونکي کې دوکانداران وي.
د خواله رسنیو فعال مبین دغه څرګندونې پر خپلې اېکس پاڼې د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال عباس ستانکزي د هغو خبرو په تایید کړې چې ګنې د دوی د واکمنۍ د دوام لپاره د دیني زدهکړو تر څنګ عصري زدهکړې هم اړینې دي.
مبین وایي،د طالبانو ترمنځ په هر څه کې سیالي روانه ده ؛خو د دین اړوند په مدرسو کې د فراغتونو روانه سیالي ورته خورا دردونکې ده.
هغه ویلي چې له مدرسو څخه فارغېدونکي سم نیمایي کسان به په راتلونکي کې دوکانداران وي او یا به هم د ملا تر څنګ د شېخ د لقبونو شوق پوره کوي.
د طالبانو د واکمنیو په لومړیو ورځو کې د جنرال مبین په نوم مشهور د خواله رسنیو دغه فعال د کابل امنیې قوماندانۍ ویاند و ؛خو له څه مودې تېریدو وروسته بېرته له دندې ګوښه کړی شو.
هغه د طالبانو له لوري څو څو ځله په خواله رسنیو کې د پاکستان او طالب مشرانو پر ضد د څرګندونو له امله زنداني شوی هم دی.
څه موده وړاندې له هېواده وتلی او د درملنې په بهانه متحده عربي اماراتو ته تللی و.
طالبانو په افغانستان کې له واکمنۍ سره سملاسي د نجونو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونونو دروازې تړلې دي چې په ځینو ولایتونو کې یې ان د نجونو ښوونځي د هلکانو په دیني مدرسو بدل کړي دي.
کارپوهان په دې باور دي چې طالبانو د خپلې واکمنۍ د دوام په موخه په ټول هېواد کې سلګونه نوې دیني مدرسې جوړې کړې او د افراطي طالب ملایانو له لوري په کې ځوانانو ته د دیني زدهکړو تر څنګ د دوی د نظام د پایښت فکري روزنې ورکول کېږي.
وېره دا ده چې ورځ تر بلې د دغو افراطي دیني مدرسو د ډېریدو له کبله په هېواد کې د هغو کسانو په شمېر کې ډېروالی راځي چې په افراطي توګه ورته طالبان د خپلې سختدریځۍ فکرونه ورکوي.
