د افغانستان لپاره د پاکستان پخوانی ځانګړی استازی وايي، د طالبانو په اړه د پاکستان پالیسي کې بدلون نه دی راغلی، خو پر افغانستان د پاکستان وروستي هوايي بریدونه خبرداري ورکوونکي وو. نوموړی وایی، طالبان به له ټي ټي پي سره د اړیکو او همکاریو تاوان ورکړي.
اصف درانی په یوه پاډکاسټ کې د افغانستان په اړه بحث کې د پکتیکا په برمل ولسوالۍ کې د پاکستان هوايي بریدونو ته په اشاره وویل، چې دغه برید طالبانو ته د خبرداري په مانا و.
نوموړی وایي، د طالبانو په اړه د دغه هېواد په پالیسیو کې کوم تغییر نه دی راغلی.
نوموړی وايي، ټي ټي پي یوازې په افغانستان کې پټنځایونه نه لري بلکې دوی په پاکستان کې هم خپل بنسټ لري نو دوی داسې خلک لري چې د دوی ملاتړ کوي؛ دوی ته پناه ورکوي او دوی په افغانستان کې هم استخدام کوي، په داسې حال کې چې دوی له خپلو کورنیو سره یو ځای اوسیږي.»
نوموړي د افغان طالبانو او ټي ټي پي د اړیکو په اړه زیاته کړه چې «کله دوی په پاکستان کې برید کوي دوی طالبان هم له ځان سره لري، طالبان د دوی د جوړښت برخه ده.»
اصف درانی وايي، پاکستان دوه لارې په لاس کې لري، چې د افغان طالبانو او ټي ټي پي ترمنځ اړیکې پرې کړي او دا «یو یې هوایې بریدونه او بل د لارو بندول» دي.
نوموړي په دې اړه زیاته کړه:«دلیل دادی چې موږ باید له خپلو لاس شته انتخابونو استفاده وکړو. دوی په دې پوهیږي چې له پاکستان پرته مخکې تګ نه شي کولی. ځکه دد واړو هېوادونو ترمنځ اړیکې ډیرې مهمې دي ځکه دواړو لوریو ته ډیر پښتانه دي او تردې لا مهمه دا، چې د ډیورنډ دواړو خووو ته له ۱۷ قومونو ډیر دي، څه چې د افغانستان لپاره په کار راځي، هغه د پاکستان لپاره هم په کار راځي.»
درانی وايي، طالبان به له ټي ټي پي سره د اړیکو او همکاریو تاوان ورکړي: «دوی به یې حتما تاوان پرې کوي ځکه دوی د پاکستان دښمن ته بلنه ورکړې ده.»
درانی وايي، طالبان تر اوسه لا هم په دې نه دي توانیدلي چې په افغانستان کې خپل مشروعیت ثابت کړي. هغه وايي، «د افغانستان ۶۴ سلنه برخه د یو طالب ملاتړ نه کوي، نو زه فکر کوم چې په ښېښه کې ناست خلک باید ډبرې ونه غورځوي».
اصف دراني له طالبانو څخه د پاکستان د ملاتړ او بیا د هوایې بریدونو په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې وویل:«دا چې پاکستان یوازې له طالبانو سره نه بلکې په ټوله کې د افغانستان او د افغانانو ترڅنګ ولاړ دی نو مجبوره دی چې د نړیوالو نیوکې وزغمي.»
نوموړی په رسمي ډول له طالبانو د پاکستان د ملاتړ په اړه وویل:« دا ویل ډیر وختي دي او له دې څخه زما هدف دادی، چې موږ یوازې په رسمي ډول په ۱۹۹۵ کال کې د طالبانو ملاتړ وکړ. هغه وخت زموږ پر سفارت برید شوی و، یو ډیپلوماټ ووژل شو او ۲۱ کسان ټپیان شول.د طالبانو حضور په په کندهار کې پیل شو، یو کوچنی ګروپ و، خلکو داسې فکر کاوه، چې دابه یوه سیمه ییزه ډله وي، خو وروسته یې امتیاز پاکستان ته ورکول کیده، چې دا ډله پاکستان تاسیس کړي ده، خو زه فکر کوم دوی د مخه حضور درلود، دوی د مجاهدینو په مختلفو ګوندونو پورې تړاو درلود.»
اصف درانی وايي، د امریکا او ناټو پر وړاندې د طالبانو د ۲۰ کالو په جریان کې یې له طالبانو ملاتړ نه دی کړی، خو هغه طالبان چې په پاکستان کې ونیول شول او په ګونتانامو کې بندیان شول اوس د پاکستان پر وړاندې ډیر خطرناک دي.
ډیورنډ کرښه
اصف درانی د طالبانو او پاکستان ترمنځ ورستیو مخالفتونو په اړه ډیورنډ ته په اشاره وايي: «ډیورنډ کرښه زموږ لپاره د سر درد مساله نه ده. موږ له خپلو پالیسیو جوړوونکو سره هیڅکله په دې اړه خبرې نه دي کړې. دا یو نړیوال سرحد دی، طالبان یا نور چې څه فکر کوي، ودې یې کړی دا د دوی ستونزه ده.»
مولوي هبت الله
د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړی استازی اصف درانی وايي، دغه هېواد ته کندهاري او کابلي طالبان یو شان دي: «طالب، طالب دی هغه که د هر ځای وي.»
نوموړی وایي، د طالبانو مشر مولوي هبت الله اخوندزاده چې د قطر له یوه چارواکي پرته له بل هیچا سره نه دي کتلي، د ډیر وخت لپاره د پاکستان په کچلاک کې اوسیدلی دی. هغه زیاتوي، «زه ډاډه یم ډیر خلک به هغه پیژني او د هغه له عادتونو سره به اشنا وي.»
اصف درانی وايي، د پاکستان او طالبانو اړیکې په هغه کچه نه دي ورانې په کومه کچه چې په رسنیو کې انعکاسیږي.
نوموړی وايي، همدا اوس له افغانستان سره فعاله ټرانزیټ لري، « د شیرخان بندر له لارې تاجکستان ته لاسرسی لرو. د افغانستان او پاکستان ترمنځ ټرانزیټ نه دی بند شوی او عادي روان دی.»
هند او طالبان
اصف درانی په عربي اماراتو کې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي او د هند د بهرنیو چارو وزارت استازي لیدنې ته په اشاره وايي، هغه ژمنې چې طالبانو هند ته ورکړې دي، د پاکستان، چین او طالبانو ترمنځ په یوه درې اړخیزه لیدنه کې اسلام اباد ته هم ورکړل شوې دي. نوموړی وايي، طالبانو ژمنه کړې، چې د افغانستان خاوره به د پاکستان پر ضد نه کارول کیږي خو اوس لیدل کیږي چې طالبان خپلې ژمنې هیروي.
هغه زیاته کړې، « کله چې زه وایم چې طالبان باید د حکومت چلونې هنر زده کړي نو دوی باید خپل یادښتونه هم د مشورې لپاره چمتو وساتي، له بده مرغه طالبانو ډیر ژر هیر کړل چې څه ډول ژمنه یې کړې وه. دوی اوس مجبور دي چې د هر څه لپاره مسوولیت منونکي شي، له بده مرغه دوی اوس هرڅه هیروي او نړیوالو اصولو او ښه ګاونډیتوب ته غاړه نه ږدي.»
اصف درانی ادعا کوي، چې هند د یو شمېر افغان ډلو له لارې ټی ټي پی ته مالي امکانات په واک کې ورکوي او دغه هېواد په افغانستان کې د پاکستان ضد مفکورې او پښتونستان غوښتنې لپاره کار کوي.
درانی وايي، په افغانستان کې د هند نفوذ تر اوسه هغه حالت ته نه دی رسیدلی، چې د جمهوریت پر مهال و، خو احتمال یې شته، « هند غواړي پاکستان د افغانستان په مساله کې بوخت وساتي. تر اوسه هغه حالت ته هند نه دی رسیدلی، لکه څنګه چې د جمهوریت په وخت کې فعاله و، خو امکان یې شته».
د افغانستان لپاره د پاکستان ځانکړی استازی اصف درانی، چې د خپل ماموریت پرمهال کابل کې له طالبانو ښې خاطرې نه لري، وايي، طالبان د ښځو پر کار کولو او زده کړو بندیز له لارې، چې د نړیوالو له خوا له سختو نیوکو سره مخ شوی، اسلام په ډیره وحشتناکه طریقه پلی کوي.
په هغو انځورونو کې چې د طالبانو د رسنیو مرکز له خوا پر اېکس خپاره شوي، یوسف وفا، د بلخ والي او د ملا هبت الله باوري کس د غونډې مشري کوي او د شمال په کچه د طالبانو والیان او امنیتي قوماندانان د خپلو ولایتونو په اړه هغه ته راپور ورکوي.
ویل کیږي چې په بلخ کې د طالبانو والي یوسف وفا د طالبانو د مشر نږدې ملګری دی او غواړي چې په شمال کې د کندهار په ګټه خپل نفوذ نور هم پیاوړی کړي.
داسې ښکاري چې هغه ددې ډلې د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني ته مسوول او ځواب ویونکی نه دی.
ځینې خلک دا اقدام د کندهار د استازو په لاسونو کې د واک د تمرکز او د طالبانو په جوړښت کې د حقاني ډلې د کمزوري کولو په توګه ګوري.
له یوسف وفا څخه مخکې داود مزمل په بلخ کې د طالبانو د والي په توګه دنده ترسره کوله، چې د داعش په برید کې ووژل شو.
له داود مزمل څخه مخکې قدرت الله حمزه، چې د حقاني ډلې ته نږدې کس و، د بلخ والي و.
تر دې مخکې، د طالبانو په منځ کې د داخلي اختلافاتو او ددې ډلې د مختلفو ښاخونو ترمنځ د اختلافاتو په اړه راپورونه خپاره شوي وو.
د لړم پر اتمه ملا هبت الله اخوندزاده په یوه ناڅاپي اقدام کې د کورنیو چارو، دفاع وزارتونو او د استخباراتو ریاست څخه د وسلو، مهماتو او پوځي تجهیزاتو د ویشلو واک واخېست.
په فرمان کې ویل شوي چې یوازې ملا هبت الله اخوندزاده کولی شي د پوځي تجهیزاتو د ویش او انتقال په اړه پریکړه وکړي.
