د کندهار بولدک ولسوالۍ څخه یو شمېر صرافانو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته ويلي، چې طالبانو تر ۵۰ زياتې صرافۍ د اسنادو یا جوازلیکونو د نه درلودو له کبله وتړلې. صرافانو ويلي، چې دوی د صرافۍ په برخه کې د طالبانو جنجالي شرطونه نه شي پوره کولی.
طالبانو د چهارشنبې په ورځ د کندهار بولدک ولسوالۍ د ثاني پښتون او سليم مارکېټ تر ۵۰ زياتې صرافۍ بندي کړې او صرافانو ته یې د نه خلاصولو خبرداری ورکړ.
په بولدک ولسوالۍ کې د طالبانو امنیتي کسانو ویلي، چې د دغو صرافيو خلاصيدو ته تر هغه اجازه نه ور کوي، چې قانونې شرایط يې پوره کړي نه وي.
د همدې صرافانو له جملې د حاجي محمد یوسف په نوم يو کس افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې دوی نه شي کولی افغانستان بانک ته د ضمانت په ډول زياتې پیسې ورکړي.
نوموړی وايي طالبانو نوي شرایط ایښي دي: « مخکي د صرافيو د شرکتي جوازونو لپاره بانکي تضمین درې میلیونه افغانۍ او سرمایه لس میلیونه ټاکل شوې وه خو اوس د نوي شرکتي جواز له مخې باید بانکي تضمین لس میلیونه او سرمایه باید زر لکه وي چې دا د ډېرو لږو کسانو په وس پوره ده.»
د نوموړي به خبره، د طالبانو دا ډول کړنې د ډېرو کسانو د بې کارۍ لامل کيږي.
دوې مياشتي وړاندې هم طالبانو دغه دوه مارکېټونه تړلي وو، خو وروسته یې صرافانو ته د فعالیت اجازه ورکړه.
طالبانو تر دې وړاندې په کندهار، کابل، هرات، هلمند او فراه ولایتونو کې هم لسګونه صرافۍ د جوازونو د نه لرلو له امله وتړلې.
د طالبانو ګډې کمېټې او د صرافانو ټولنې «د چنګاښ پر ۱۸مه» د کابل په شهزاده سرای کې هم د ګرځنده او بې جوازه صرافيو پر فعالیت د یوې لیکلې خبرتیا له لارې بنديز ولګاوه.
په کابل او ولایتونو کې صرافان وايي، چې د افغانستان بانک د جواز اخیستلو لپاره لوړ قیمت ټاکلی او دا د ډېرو صرافانو تر توان لوړه خبره ده.
د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان بانک د روان کال په پیل کې هم اعلان وکړ، چې هېڅ کس یا شرکت ته یې د انلاین صرافۍ د فعالیت جواز نه دی ورکړی او د دوی فعالیتونه غیر قانوني دي.
په مکتوب کې یادونه شوې، « د بهرنیو چارو وزارت په کلکه ټینګار کوي چې دا پروسه د نړیوال قانون غوښتنه ده او د افغانستان د مشروع حکومت په توګه د طالبانو د ډیفکتو رژیم د سیاسي پېژندنې مانا نه لري».
د جرمني د بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې د ډيپلوماټانو ځانګړي حقونه او خوندیتوب د هغوی د وتلو پر وخت یا د کوربه هېواد له خوا ورکړل شوي مناسب وخت له پای ته رسیدو وروسته ختمیږي.
د جرمني د بهرنیو چارو وزارت د یادو ډیپلوماتانو او کونسلي چارواکو او د هغوی د کورنیو غړو د وتلو لپاره مناسب وخت د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ ۳۰مه ټاکلی. جرمني وايي، چې تر دغه مهاله د یادو کسانو ځانګړي حقونه او مصونیتونه پای ته رسېږي.
د جرمني د بهرنیو چارو وزارت دغه راز له سفارت څخه غوښتنه کړې، چې د پروتوکول د لارښوونو له مخې د یادو کسانو د هویت کارتونه لغو او بیرته وسپاري.
یاد وزارت ټینګار کړی، چې دغه شپږ افغان ډیپلوماتان او کونسلي چارواکي که په جرمني کې پاتې کیږي، اړ دي چې د جرمني د کډوالۍ قانون له مخې د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ له دیرشمې وروسته د اقامې لپاره غوښتنلیک ور کړي.
طالبان د دغو ۶ ډیپلوماټانو د اقامې لغو کېدل غواړي
طالبانو په برلین سفارت او بن کونسلګرۍ کې د شپږو ډيپلوماټانو د لرې کولو لپاره دوه جلا مکتوبونه استولي دي.
په دغو مکتوبونو کې، چې افغانستان انټرنشنل ته رسیدلي، د طالبانو بهرنیو چارو وزارت په جرمني کې د افغانستان سفارت او بن کونسلګرۍ ته سپارښتنه کړې، چې ددغو شپږو ډیپلوماټانو دندې پای ته رسېدلې او باید د جرمني دولت ته ابلاغ شي چې اقامې یې لغو کړي.
طالبانو د ۶۴۶ شمېرې مکتوب له لارې چې په لیندي میاشت کې ددې ډلې د بهرنیو چارو وزارت د دفتر لوی رییس مفتي محب الله وثیق صادر کړي، د برلین سفارت ته سپارښتنه کړې، چې درې ډيپلوماټان (لومړی سکرتر نوراحمد سالنګي، درېیم سکرټر محمد نسیم فقیرزاده او دویم سکرټر فریدخان علیزاده) له دندو لرې کړي، ځکه په جرمني کې یې د کار موده پای ته رسېدلې او تر اوسه په دنده کې دي.
سفارت ته د لیندي میاشتې تر پایه پورې وخت ورکړل شوی او وروسته درېواړه له دندو لرې کړای شوي دي.
په مکتوب کې دغه راز ویل شوي چې دا موضوع کوربه هېواد ته هم ورسوي.
په دویم ۶۴۷ شمېره مکتوب کې د بن افغان کونسلګرۍ ته سپارښتنه شوې، چې د (کونسل پویا طاهري، کونسلي اتشه محمد ظاهر اسد یفتلي او کونسل اکرام الدین بایزیدي) په نومونو درې تنه ډپلوماټان له دندو لرې کړي، ځکه کاري موده یې پای ته رسېدلې ده.
د پخوانیو ډیپلوماتانو انزوا
یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې عبدالباقي پوپل پر سفارت له کنټرول وروسته په چټکۍ ځان د طالبانو له ګټو سره ملګری کړی.
سرچینه وايي، چې د مخالفو ډیپلوماتانو له لرې کېدو وروسته پوپل د سفارت د ټولو داخلي چارو او د افغان اتباعو د شخصي معلوماتو د ذخیرې کنټرول په لاس کې اخیستی.
سرچینه زیاتوي، « طالبانو د ۲۰۲۴ کال په فبروري کې دغو معلوماتو ته د لاسرسي غوښتنه کړې وه، خو پخوانیو ډیپلوماتانو یې مخالفت کړی و. اوس داسې راپورونه دي، چې پوپل هڅه کوي د سفارت ډیټابېس د طالبانو د بهرنیو چارو له وزارت سیستم سره وصل کړي».
سرچینه وايي، د دغه پرمختګ له امله وېره شته چې د پاسپورټونو، تذکرو، او نورو شخصي اسنادو په ګډون د افغانانو حساس معلومات د څارنې یا تعقیب لپاره وکارول شي.
راپورونه ښیي چې طالبان یوازې له برلین څخه له سل زرو ډېرو افغان وګړو شخصي ریکارډونو ته د لاسرسي په لټه کې دي، چې ډیری یې په افغانستان کې د طالبانو له ظالمانه واکمنۍ تښتیدلي دي.
د شنونکو په باور، طالبان دا معلومات د مختلفو موخو لپاره کارولی شي، چې د اشخاصو تعقیب، له بهرنیو حکومتونو یا سازمانونو سره د اړیکو لرونکو کسانو په نښه کول او هغو کسانو ته سزا ورکول پکې شاملېدای شي چې د طالبانو د واکمنۍ مخالف ګڼل کیږي.
سرچینې وايي، چې اوس مهال، په برلین کې د افغانستان سفارت د عبدالباقي پوپل او محمد اصف عبدالله تر کنټرول لاندې دی.
د سرچینو په باور، د جرمني په افغان سفارت کې د طالبانو مخ په وده نفوذ په ټوله اروپا کې د افغان اتباعو خوندیتوب او امنیت تر پوښتنې لاندې راوستلای شي.
