د ایران د انرژۍ وزارت: طالبان دې سږکال هم د کمال خان بند دروازې پرانیزي
ایران د طالبانو له حکومت نه غوښتنه کړې چې د کمال خان بند د اوبو دروازې بېرته پرانیزي، ځکه مشهد ښار د څښاک اوبو په برابرولو کې له سختو ستونزو سره مخ دی.
ایران د طالبانو له حکومت نه غوښتنه کړې چې د کمال خان بند د اوبو دروازې بېرته پرانیزي، ځکه مشهد ښار د څښاک اوبو په برابرولو کې له سختو ستونزو سره مخ دی.
د ایران د انرژۍ وزارت مرستیال محمد جوانبخت وویل چې د پراخو ډیپلوماټیکو هڅو پر بنسټ د تیر کال په مارچ کې د کمال خان بند دروازې پرانستل شوې، چې د هلمند سیند د سیلابونو یوه برخه ایران ته ورسېده، خو هغه پر طالبانو غږ وکړ، چې سږ کال هم ورته ګام واخلي.
جوانبخت چې تېره اونۍ یې د ایران د بهرنیو چارو له وزیر سید عباس عراقچي سره کابل ته سفر درلود، د ایران ایسنا اژانس ته وویل، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ اوسمهالې مهمه مساله د اوبو ستونزې دي. هغه د ۱۳۵۱ کال د هلمند سیند تړون ته اشاره وکړه، چې له مخې یې افغانستان «مکلف» دی هر کال ۸۲۰ میلیونه مکعب متره اوبه ایران ته خوشې کړي، خو دده په باور، دا ژمنه اوس نه پلې کیږي.
نوموړی وايي، چې پر هلمند سیند سربېره ایران او افغانستان د اوبو له دوو نورو مسایلو سره هم مخ دي.
د ایران دغه چارواکی وايي، په دې کې « یو د ایران هامونونو ته د اوبو رسېدل دي، چې د سیستان سیمې د چاپېریال او ژوند لپاره حیاتي ارزښت لري. د هامونونو په نشتوالي او وچوالي سره سیمه په دوړو او ګردونو کې ډوبیږي چې په دې وروستیو کې یې شدت موندلی او دا د دې لامل شوی چې دا سیمه د استوګنې او ژوند له پلوه خپلې اصلي ځانګړنې له لاسه ورکړي».
د نوموړي په باور، بله موضوع له هریرود سیند څخه «د ایران تاریخي حقابه» ده، چې خراسان رضوي ولایت ته بهېږي. جوانبخت وویل چې دا ډول تاریخي حقابې په نړیواله کچه رسمیت لري.
د ایران د اوبو وزارت دغه چارواکي وویل چې د هلمند د اوبو کمیشنران هر کال دوه ځله غونډې کوي، چې د تړون له مخې باید عملي شي خو ایران هڅه کوي نور اړوند مسایل هم په دې غونډو کې شامل کړي.
جوانبخت زیاته کړه چې کمال خان بند، چې د ایران له پولې۶۰-۷۰ کیلومتره لرې جوړ شوی، په تېرو دریو کلونو کې ایران ته د سیلابونو د داخلیدو مخه نیولې. هغه زیاتوي، « د بند د اوبو د راوتلو جوړښت داسې دی چې اوبه ګودزره ډنډ ته لیږدوي. سره له دې چې ډیپلوماټیکې هڅې شوې، د ۱۴۰۲ کال په حوت کې د بند دروازې لنډمهالې پرانستل شوې، چې ۳۰۰ میلیونه متره مکعبه اوبه ایران ته راورسېدې».
د ایران د انرژۍ مرستیال وزیر د هریرود سیند پر سر د پاشدان بند پر جوړیدو اندیښنه څرګنده کړې او وايي، چې د ایران په خراسان رضوي کې د چاپېریالي ستونزو لامل شوی. هغه وايي، اصلي مساله د کمال خان بند د اوبو راوتلو جوړښت دی چې له ګودزرې باید تغییر شي او اوبه د ایران پر لور وبهیږي.
هغه وویل، چې « له افغانستان سره د ډیپلوماټیکو اړیکو اصلي تمرکز باید د اوبو پر موضوع وي».
