د طالبانو تر واک لاندې د ملي راډیو ټلویزیون د خبر له مخې، د سوداګرۍ او پانګونې خونې د مدیره پلاوي د غړي ضیاالدین اڅکزي په مشرۍ یو پلاوی ایران ته تللی دی. ویل کیږي، دغه پلاوی د دواړو هیوادو تر منځ د سوداګرۍ د پراختیا په موخه استول شوی دی.
په راپور کې راغلي چې یاد پلاوي د ایران اصفهان ښار ته د خپل سفر په ترڅ کې د یو شمېر افغان سوداګرو په ملتیا، له ایرانی سوداګرو سره چې د بېلابېلو سکتورونو استازیتوب یې کاوه، لیدنه کړې ده.
په دې لیدنه کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د ګډو پانګونو پر پراختیا خبرې او ټینګار شوی.
ویل کېږي چې اڅکزي ایراني سوداګر هڅولي، چې له افغان سوداګرو سره په بېلابېلو برخو، په ځانګړي ډول د لمریزې برېښنا، د اصلاح شوي تخم، د کرنې میکانیزه کول او د شنو خونو په جوړولو کې ګډه پانګونه وکړي.
بلخوا بیا په بلخ کې طالب چارواکو خبر ورکړی، چې له دغه ولایت څخه یو ۹ کسیزه پلاوي د ستونزو د حل لپاره ازبکستان ته تللی.
په بلخ کې سیمه ییزو طالب چارواکو ویلي، په دې کتنه کې د افغانستان د ټرانزیټي موټرو بند پاتې کېدلو، په ګډ بازار کې د افغانستان وچو مېوو د پلور مخنیوي او روغتون ته د بېړنیو ناروغانو دنه لاسرسي پر ستونزو خبرې شوې دي.
په همدې تړاو خبرپاڼه کې راغلي، چې تر دې لیدنو وروسته یادې ستونزې هوارې شوې او پرېکړه شوې چې ازبکستان به د افغانستان ۱۵۰۰ بند پاتې ترانزیټي موټرو ته د تګ اجازه ورکړي.
همداراز په ګډ بازار کې افغان سوداګر کولای شي خپلې وچې مېوې وپلوري او هوکړه شوې چې بېړني ناروغان د تذکرې په درلودلو سره د ګډ بازار روغتون ته مراجعه کولای شي.
د طالبانو له اسنادو ښکاري چې د بهرنيو چارو وزارت یې د «۱۴۰۳ کال د لیندۍ په درېیمه» نېټه په اسلام اباد کې خپل سفارت ته یو لیک استولی چې د پاکستان له چارواکو سره د دې پیسو د ورکړې په اړه خبرې وکړي.
د اسنادو له مخې، د پاکستان پوځ له ۱۴۰۰ «کال د زمري میاشتې څخه تر ۱۴۰۳ د تلې شپږمې» نېټې پورې د افغانستان له فضا څخه الوتنې کړې دي.
د طالبانو د ټرانسپورټ وزارت وايي، دوی د پاکستان د هرې پوځي الوتنې لپاره ۷۰۰ ډالره ټاکلي دي.
د دې معلوماتو پر بنسټ د طالبانو سفارت په اسلاماباد کې د پاکستان له پوځ غوښتي چې د درې کلونو د الوتنو پیسې ورکړي. خو لا تر اوسه پورې روښانه نه ده چې پاکستاني چارواکو دې غوښتنې ته څه ځواب ویلی دی.
د راپورونو پر بنسټ طالبان لا هم د افغانستان د فضا بشپړ کنټرول په واک کې نه لري نه لري.
د مخکیني جمهوري حکومت له پرځېدو وروسته د افغانستان د هوايي ټرافیکو سېسټم هم له کاره غورځیدلی او کار نه کوي.
طالبانو دا غوښتنه په داسې حال کې کړې چې د نړۍوالو اصولو له مخې دا ډول حسابونه باید هر کال تصفیه شي، خو طالبانو نه دي ویلي، چې ولې یې دا موضوع درې کاله ځنډولې وه.
تر دې وړاندې افغانستان انټرنشنل د طالبانو د افشا شويو اسنادو له مخې راپور ورکړی و چې د دې ډلې د بهرنيو چارو وزارت ادعا کړې وه چې د پاکستان بې پیلوټه الوتکو د ۱۴۰۳ «کال د مرغومي له ۱۴مې تر ۲۱مې» نېټې پورې لږ تر لږه ۱۱ ځله د افغانستان فضا ته داخلې شوې دي.
د راپورونو له مخې دا الوتکې د هلمند، کندهار، ننګرهار او پکتیکا پر فضا ګرځېدلې دي.
لا هم معلومه نه ده چې طالبان د افغانستان د هوايي حریم څومره کنټرول لري.
د طالبانو د دفاع وزارت یوه غړي مخکې ویلي و، چې دوی هڅه کوي د روسیې په مرسته د افغانستان پر فضا کنټرول ترلاسه کړي، خو وروسته دا طالب چارواکی له دندې ګوښه کړل شو.
