د افغانستان انټرنشنل - پښتو خبریال
د طالبانو د پوهنې وزارت د «کب ۲۰مه» خبر ورکړی، چې د کابل په ګدون یې د هېواد بېلابېلو ولایتونو کې د ښوونځیو لپاره نږدې «۸۱۶۵ تنه ښوونکي او اداري کارکوونکي» په دندو ګومارلي دي. دغه نوي ګومارل شوي کسان ټول نارینه دي او یوه ښځینه ښوونکې یا اداري کارکوونکې هم پکې نشته.
د طالبانو د پوهنې وزارت د تضمین کېفیت مرستیال مولوي عبدالخالق صادق په همدې موخه جوړې شوې غونډې ته ویلي، چې یاد شمېر ښوونکي او اداري کارکوونکي د یوې ازادې سیالۍ له لارې په دندو ګومارل شوي دي.
د هغه په وینا؛ دغه کسان د ازموینې ملي کمېتې له لوري د یوې رڼې پروسې له لارې بریالي شوي او ډېر ژر به په ښوونځیو کې خپلې دندې پیل کړي.
د نوموړي په خبره، د دغو نویو ښوونکو ظرفیتونو ته یې لازمه پاملرنه کړې او په دې پروسه کې یې هېڅ ډول واسطې نه دي منلي چې په عملي توګه به په ښوونځیو کې د تدریس پر مهال دغه ښوونکي خپلې وړتیاوې ثابتې کړي.
ګومارل شوي کسان ټول نارینه دي او هېڅ ښځینه پکې نشته.
طالبانو په ښوونځیو کې د نجونو پر زدهکړو بندیزونه لګولي، چې له کبله یې ښځینه ښوونکې او د پوهنیزو ادارو کارکوونکې په کور ناستې دي.
طالبانو دغه نوي ښوونکي او اداري کارکوونکي په خالي بستونو په دندو ګومارلي دي.
اندېښنې دا دي، چې طالبانو په ښوونځیو او د پوهنې په ادارو کې د جمهوري نظام یو شمېر ښوونکي او اداري کارکوونکي په لوی لاس له دندو ګوښه کړي دي.
د راپورونو له مخې، په بېلابېلو ولایتونو کې د ښوونځیو پخواني ښوونکي له دې کبله چې ګوندي زدهکړو روښان فکره دي اړ کړي؛ څو دندې پرېږدي او یا یې له دندو لرې کړي دي.
طالبانو همدا راز په ښوونځیو کې خپل سختدریځې ملایان په دندو ګومارلي او ځینو طالب پلوه ملایان یې د ښوونکو په توګه هم ګومارلي دي.
په دغو تازه ګومارنو کې هم اندېښنې شته، چې طالبانو د خپلو سختدریځو افکارو لرونکي کسان ګومارلي؛ څو په ښوونځیو کې زدهکوونکو ته د دغه ډلې د افراطي افکارو په تړاو عامه پوهاوی او روزنه ورکړي.
د طالبانو د پوهنې وزارت مرستیال مولوي عبدالخالق صادق په ټینګار سره وویل، چې دغه ښوونکي به د زدهکوونکو د اسلامي روحیې په بڼه روزلو کې مسوولیتونه ترسره کوي.
تر دې دمخه هم دا اندېښنې وې، چې طالبان غواړي په ښوونځیو کې د خپل فکر جال خپور کړي او په بشپړه توګه د زدهکوونکو لپاره د مدرسې د شاګردانو په څېر چاپېریال رامنځته کړي؛ څو راتلونکي نسلونه د دوی د واکمنۍ د دوام لپاره پېچکاري شوي وي.
کارپوهان وېره لري که د افغانستان په ښوونځیو کې د افراطبیت دغه حالت نور هم پراخ شي؛ نو د افغانستان راتلونکی نسل له لوی ناورین سره مخ کېدونکی دی او د طالباني افکارو په څېر مذهبي افراطیت به لا ډېر شي.
د افغان اېواک په ګډون ګنو امریکایي بنستونو خبرداری ورکړی، چې ښايي نن دوشنبه سپینه ماڼۍ دغه پرېکړه اعلان کړي.
له افغانستانه د امریکایي ځواکونو تر وتلو وروسته د هغو افغانانو ژوند له ګواښ سره مخ شو، چې په خپل هېواد کې یې د امریکایي ځواکونو، موسساتو او د امریکا له لوري له تمویل کېدونکو ادارو سره دندې کړې وې.
طالبانو د واک ترلاسه کولو وروسته یو شمېر هغه کسان وژلي او زنداني کړي، چې د امریکا په ګډون یې له بهرنیو ځواکونو یاد ادارو سره دندې کړې دي.
د شمېرو له مخې، په پاکستان کې اوسمهال نږدې «۲۵زره افغانان چې امریکا یې د بیا مېشتېدو غوښتنلیکونه منلي» د ټرمپ د وروستۍ پرېکړې له مخې له یوه نامعلوم برخلیک سره مخ دي.
ټرمپ سپینې مانۍ ته د بیا ځل ننوتو په لومړۍ ورځ امریکا ته د کډوالو د ورتګ هر ډول پروګرامونه وځنډول، چې له امله یې د دوی افغان متحدین هم زیانمن شول.
اوس تازه د افغان اېواک په نوم د کډوالو د ملاتړ یو اېتلاف او امریکایي رسنیو راپور ورکړی، چې ټرمپ به دغه هېواد ته د افغانانو په ورتګ بشپړ بندیز ولګوي.
د دغه بندیز له مخې، به هغه افغانان چې د امریکا قانوني ویزې هم لري؛ دغه هېواد ته به له سفر کولو څخه منع شي.
په پاکستان کې د امریکا د کډوالۍ په تمه مېشت کډوال دغه راپورونو اندېښمن کړی دی.
احمدالله (مستعار نوم) چې اوسمهال په پلازمېنه اسلام اباد کې مېشت دی، د امریکا په مالي ملاتړ یې په ځینو پروژو کې دندې ترسره کړې دي.
هغه افغانستان انټرنشنل سره په خبرو کې د ډونالډ ترمپ وروستۍ پرېکړې ناعادلانه وبللې. احمد همدا راز وېره لري، که ټرمپ رښتیا هم پر افغانانو د سفر بندیزونه ولګوي؛ نو د کډوالۍ ژوند به یې لا ډېر له ستونزو ډک شي.
هغه زیاته کړه:« زه بېخي حیران یم، دا له موږ سره څه کېږي. موږ په افغانستان کې د امریکا د ماموریت ملاتړ وکړ او اوس دا دی راسره ناځواني کېږي او په تش میدان یې پرېښي یو».
دغه افغان کډوال له خپلې پنځه کسیزې کورنۍ سره مېشت دی او له تېرو درېیو کلونو راهیسې سخت اقتصادي مشکلات هم ګالي.
د یوې نادولتي امریکایي موسسې پخوانی کارکوونکی چې نه یې غوښتنل نوم یې په ډاګه شي اوسمهال په راولپنډۍ کې مېشت دی او د ټرمپ تازه بندیزونو یې پر رواني حالت بدې اغېزې کړې دي.
هغه له خپلو دوه لوڼو او مېرمنې سره په یوه اپارتمان کې چې دوه خونې لري ژوند کوي.
هغه وايي، اقتصادي ستونزو او د کډوالۍ قضیې ځنډېدو یې هیلې وژلې دي، چې له همدې کبله نه غواړي د خلکو خبرې واوري.
هغه وویل:« لوڼې مې همدا پوښتنه کوي، چې څه وخت به امریکا ته ځو؟ پلانکی او بېستانکی لاړو؛ خو موږ پاتې یو. زه د دې پوښتنو ځواب نه لرم، نو څه ورته ووایم؟ّ».
د امریکا د کډوالۍ قضیې لرونکي دغه کس زیاته کړه:« اوس بله اندېښنه رالوېدلې. اوازې دي چې ټرمپ په ټولو افغانانو سفرونه بندوي او دا کار به زموږ ټولې هیلې په سیند لاهو کړي».
د هغه یوه لور دیارلس کلنه او بله یوولس کلنه ده، چې په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ دمخه یې ښوونځي پیل کړي وو؛ خو اوس په پاکستان کې ښوونځي ته د تګ توان نه لري.
په پاکستان کې مېشت دغه کډوال په دولتي ښوونځیو کې د زدهکړو حق نه لري او په خصوصي ښوونخیو کې بیا ترې میاشتني فیسونه او قانوني ویزې غواړي.
کډوالو افغانستان انټرنشنل سره خبرو کې ویلي، چې له یو لوري د اقتصادي ستونزو له کبله خصوصي ښوونځیو ته اولادونه نشي لېږلی او له بل لوري یې بیا د ویزو مودې هم پای ته رسېدلې دي.
پاکستان ته د طالبانو تر واکمنۍ وروسته راغلي افغان کډوال په دغه هېواد کې د کار کولو حق نه لري او د امریکا په ګډون د لوېدیځو هېوادونو د پناه غوښتنې قضیو په تمه ناست افغانان له بې روزګارۍ هم ځورېږي.
افغانستان انټرنشنل یو افغان کډوال چې د امریکا د بیا مېشتېدو پروګرام ته په تمه دی پېغام پرېښود، څو یې پر وړاندې د شته ننګونو په تړاو وسره خبرې وکړي؛ خو له هغې خوا پېغام کې وویل، شو چې پولیس یې د کور مخته ولاړ دي او نشي کولای وغږېږي.
پاکستان کې له تېرو درېیو میاشتو راهیسې د ناقانونه افغان کډوالو پر ضد کور په کور د پولیسو له لوري د نیول کېدو عملیات روان دي.
دغه عملیات په اسلام اباد او راولپنډۍ ښارونو کې تر بل هر ځایه چټک دي.
د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي وروسته له هغې د دغو عملیاتو د پیل غوښتنه وکړه، چې د دغه هېواد امنیتي ادارو خبرو ورکړ چې د پخواني لومړي وزیر عمران خان د ګوند تحریک انصاف په ځینو لاریونونو کې افغان کډوالو برخه اخیستې او تاوتریخوالی یې کړی دی.
د هغه دغه ادعاوې که څه هم د افغان کډوالو له لوري د پاکستان کورني سیاسي مسایل وبلل شول او د افغانانو شتون په دې لاریونونو کې رد شوی دی.
تازه د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف په مشرۍ پرېکړه شوې، چې افغانان به د روان زېږدیز کال (د مارچ تر ۳۱مې نېټې) پورې له اسلام اباد او راولپندۍ څخه وځي.
د دغه پرېکړې له مخې به ناقانونه افغانان نیول کېږي او افغانستان ته به شړل کېږي؛ خو هغه افغانان چې یوازې په قانوني ویزو اوسېږي له پلازمېنې او راولپندۍ ښارونو څخه به اېستل کېږي.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار تېره اونۍ وویل، ښايي هغه افغانان هم له خپل هېواد څخه وباسي چې امریکا یې د پناه غوښتنې قضیې رد کړې یا ځنډولې دي.
د امریکا پخوانیو افغان متحدینو افغانستان انټرنشنل سره خبرو کې د پاکستان د دغه پرېکړې څخه ژوره اندېښڼه څرګنده کړه.
د پاکستان د دغو پرېکړو له امله اوس په اسلام اباد او راولپنډۍ ښارونو کې د کورونو ځینو مالکانو افغان کرایه دارو ته خبرداری ورکړی، چې د دوی کورونه ورته خالي کړي.
همدا راز په دغو ښارونو کې اوس په اسانۍ پاکستانیان د پولیسو له وېرې افغانانو ته په کرایې کورونه هم نه ورکوي.
په پاکستان کې مېشت د امریکا پخواني متحدین له یاد هېواد او ډونالډ ټرمپ غواړي، چې دوی ته دې د سفرونو د بندیز او د کډوالۍ د ځندېدلو پروګرامونو په برخه کې معافیت ورکړي.
احمدالله وایي: «موږ ورسره افغانستان کې مرسته وکړه، اوس باید امریکا په دې سختو حالاتو کې موږ پرېنږدي او که پولیسو افغانستان ته ډیپورټ کړو ؛نو موږ د مرګ له ګواښ سره مخ یو».
د امریکا دغو پخوانیو متحدینو نیوکې وکړې، چې د دوی سره روان چلند د بشري حقونو څخه ښکاره سرغړونه ده او د عدالت غوښتنې له چیغو سره، سره یې لا هم د قضیو برخلیک نامعلوم دی.
