طالبانو پر غزه د اسراييل بريدونه وغندل
د طالبانو بهرنیو چارو وزارت د غزې ښار پر بیلابیلو سيمو د اسرایيل هوايي بريدونه غندلي. طالبانو ويلي، چې د اسراییل دغه بريد د بشري حقونو او نړیوالو قوانینو خلاف او د انسانیت له ارزښتونو سره په ټکر کې دي.
د طالبانو بهرنیو چارو وزارت د غزې ښار پر بیلابیلو سيمو د اسرایيل هوايي بريدونه غندلي. طالبانو ويلي، چې د اسراییل دغه بريد د بشري حقونو او نړیوالو قوانینو خلاف او د انسانیت له ارزښتونو سره په ټکر کې دي.
پر فلسطين د اسراییل تر برید وروسته د طالبانو بهرنیو چارو وزارت د سې شنبې په ورځ په یوه اعلاميه کې د دغه بريد د غندلو ترڅنګ دغه بريد د ټولو قوانینو خلاف بللی.
د طالبانو اعلامیه کې راغلي، « دصهیونيستي يرغلګرو دغه وحشیانه عمل نه یوازې د بشري حقونو او نړیوالو قوانینو خلاف دی بلکي د انسانیت له اساسي ارزښتونو سره هم ښکاره تضاد لري.»
طالبانو پر هېوادونو غږ کړی، چې «د فلسطينیانو ملاتړ وکړي او د اشغال پای ته رسولو لپاره عملي او جدي اقدامات تر سره کړي.»
د طالبانو بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې د فلسطینیانو د حقه مبارزې او مشروع مقاومت ثابت حق ګڼي او ملاتړ یې کوي.
په دغو بریدونو کې، چې نن سهار وختي وشول، د ۴۱۲ کسانو د وژل کېدو رپوټ ورکړل شوی.
فلسطیني چارواکو تایید کړې، چې د اسراییل په بریدونو کې د حماس څلور جګپوړي غړي وژل شوي.
حماس ویلي، چې په دغو بریدونو سره ددوی او اسراییل ترمنځ اوربند نور مات دی.
د اسراییل د لومړي وزیر دفتر ویلي چې دا اقدام حماس ته ځواب و، چې په غزه کې د بندي شویو کډوالو خوشي کولو ته تیار نه دی.
ده هندو ورځپاڼه وايي، چې هند په دوامداره توګه له طالبانو سره خپلې اړیکې نږدې کوي او رپوټونه وايي چې د هند لومړی وزیر نریندرا مودي به په افغانستان کې د طالبانو رژیم ته اجازه ورکړي چې په نوي ډیلي کې خپل سفیر وټاکي.
هندو وايي، د طالبانو د حکومت له رسمیت پېژندنې پرته به په هند کې د طالبانو د ډيپلوماټ منل یو مهم بدلون وي.
ورځپاڼه زیاتوي، دا هغه څه دي چې ډېری هېوادونو تر اوسه نه دي منلي، ځکه له ښځو سره د طالبانو ناوړه چلند او د نجونو پرمخ د ښوونځیو تړلو او نورو بندیزونو وضعیت دومره کړکېچن کړی، چې د ملګرو ملتونو کارپوهانو دا « جنسیتي اپارتاید» بللی دی.
هندو وايي، نوی ډیلی باور لري چې همدا اوس د طالبانو د ملاتړ وخت دی او دا په افغانستان کې د خپل نفوذ او ګټو لپاره یو فرصت بولي.
ورځپاڼه وايي، چین په کابل کې له هند مخکې حرکت کړی او د طالبانو د استازي باورلیک یې منلی.
بېجینګ دغه راز ځینې پروژې پلې کړې او غواړي طالبان د ورېښمو لارې ابتکار کې شامل کړي.
د هندو په باور، نوی ډیلی د خپل سیال پاکستان پر وړاندې چې له طالبانو سره یې پخوانۍ ګرمې اړیکې اوس سړې شوې دي، عمل کوي.
خو ورځپاڼه وايي، له طالبانو سره د اړیکو ټینګښت لوی خطرونه هم لري، چې هند یې باید په افغانستان کې له ښکیلتیا وړاندې په پام کې ونیسي او هغه د داعش حضور او له ټي ټي پي د طالبانو ملاتړ دی.
ده هندو زیاتوي، چې هند هم د داعش له ستونزې سره مخ دی.
ورځپاڼه وايي، هند اوس ښکاره د داعش تر «هدف لاندې» دی او نوی ډیلی باید له طالبانو سره له اړیکو مخکې دغه خطرونه او له ترهګرۍ سره په سیمه ییزه مبارزه کې د طالبانو همکاري جدي و ارزوي.
د تورخم دروازې د پرانیستو لپاره د جرګې د افغان لوري ځینې غړي وايي، طالبانو تر دې دمه د پاکستان شرط نه دی منلی، چې دوی به د اختر تر ۱۵مې د تاسیساتو له جوړولو ډډه کوي. د تورخم دروازې جرګې د پښتونخوا غړو له طالبانو غوښتي و، چې د لارې پرانیستو لپاره پر نویو تاسیساتو کار بند کړي.
د تورخم دروازې د خلاصون جرګې افغان لوري یو شمېر غړو نن سې شنبه «د کب ۲۸مه» افغانستان انټرنشنل ته وویل چې طالبانو ته یې د پاکستان د جرګې شرطونه وړاندې کړي خو تر اوسه پر ډیورنډ کرښه د تاسیساتو د نه جوړولو شرط طالبانو نه دی منلی.
د جرګې یو غړی وايي، « د طالبانو والي یوازې دومره وویل چې دوی له خپلو مشرانو سره خبرې کوي او دوی ته به احوال ورکړي خو پر پوستو د کار بندولو پرېکړې په اړه د طالبانو ځايي مشران توافق سره نه لري.»
بل خوا طالبانو ته نژدې رسنۍ حریت راډیو د طالبانو د چارواکو په حواله لیکلي، چې د تورخم د خلاصون لپاره د پاکستان یو اساسي شرط دادی چې باید په ډیورنډ کرښه دې غاړې ته د نظامي تاسیساتو جوړول ودرېږي خو طالبان دا شرط د ملي او نړېوالو اصولو خلاف او د افغانستان په خاوره کې لاسوهنه بولي.
په همدې حال کې د تورخم دروازې د خلاصون جرګې پاکستاني لوري مشر سید جواد کاظمي نن افغانستان انټرنشنل ته وویل چې دوی د جرګې افغان لوري سره خبرې شوې او هغوی ورته ویلي چې باید په تمه اوسي.
سید جواد کاظمي وايي چې له دویمې جرګې ۲۸ ساعته تېریږي خو تر اوسه نه طالبانو او نه هم د جرګې غړو په دې اړه دوی ته څه ویلي.
تر اوسه طالبانو په رسمي ډول د پاکستان د شرطونو په اړه څه نه دي ویلي.
د تورخم دروازه له تېرو ۲۵ ورځو راهيسې د هر ډول تګ راتګ لپاره تړلې ده، چې دواړو غاړو ته یې مساپر او سوداګر له جدي ستونزو او سترو مالي زیانونو سره مخ کړي دي.
پاکستاني چارواکو د طالبانو لهخوا د پوستو او تاسیساتو د جوړولو له امله دغه لار تړلې ده.
د دغې لارې له تړل کېدو وروسته د طالبانو او پاکستاني پوله ساتو ځواکونو تر منځ په پرله پسې ډول نښتې شوې دي، چې دواړو لوريو ته د مرګ ژوبلې رپوټونه ورکړل شوي دي.
د ایران په خراسان رضوي کې شاوخوا ۶۰۰ زره قانوني او بې اسناده افغان کډوال ژوندي کوي، چې امنيتي ادارې په يوه پېچلي بهیر کې د دغو کسانو د ایستلو یا تنظیمولو په هڅه کې دي.
د ایران ایرنا خبري اژانس د سې شنبې په ورځ په یوه خبر کې د خراسان رضوي د پوليسو د امنیت مرستیال له قوله ویلي، چې په دغه ولایت کې ۳۹۶ زره قانوني افغانان له پېژند پاڼو، کار اجازه لیکونو، باوري پاسپورټونو او نورو اسنادو سره ژوند کوي.
ایراني چارواکي وايي، په یاد ولایت کې څه باندې ۲۰۰ زره بې اسناده افغان کډوال ژوند کوي.
د خراسان رضوي د بهرنيو وګړو او کډوالو ادارې د معلوماتو له مخې، په افغانستان کې واک ته د طالبانو له رسېدو مخکې دغه ولایت د ۳۲۰ زره افغان قانوني کډوالو کوربه و، چې د اوسېدو اسناد، پاسپورټونه او پېژندپانې يې لرلې.
د همدې ادارې په خبره، له دې ډلې ۹۵ سلنه بهرنيان د مشهد په ښار کې له ۳،۹ میلیونه وګړو سره اوسېدل.
خراسان رضوي شاوخوا ۶.۹ میلیونه نفوس لري.
په رضوي خراسان کې د مېشتو افغانانو شمېر مخ په کمېدو دی
د هغه مهال د خراسان رضوي والي یعقوب علي نظري ويلي، چې واک ته د طالبانو له رسېدو سره سم دغه ولایت ته په ۱۴۰۰ کال کې هره ورځ ۱۵۰۰ غير قانوني افغان کډوال ننوتل.
نظري د دغو کډوالو په اړه د ۱۴۰۱ کال د لړم په میاشت کې وویل: «دا ولایت په هیواد کې د اکثرو افغانانو د داخلیدو ځای دی او اوس په مشهد او نورو ښارونو کې شاوخوا یو میلیون افغان کډوال میشت دي.»
په همدې لړ کې په ۱۴۰۲ کال کې دا شمېر ۸۰۰ زره کډوالو ته راټيټ شو.
د خراسان رضوي د بهرنيو وګړو او کډوالو عمومي مدير حسین شرافت راد په ۱۴۰۲ کال کې وویل: « له تهران وروسته، مشهد د بهرنیو مهاجرینو ترټولو لوی شمیر لري او نږدې ۴۰۰ زره بهرني وګړي د پېژندپاڼو، پاسپورټونو او د سرشمیرنې فورمې په ګډون د پیژندنې او استوګنې اسناد لري، چې توضیحات یې د کورنیو چارو وزارت په سیسټم کې ثبت شوي دي.»
د دغه راپور له مخې په خراسان رضوي کې ۷۶ زره افغان محصلان په زده کړو بوخت دي.
شرافت راد ويلي، چې په مشهد کې ۳۰۰ زره غير قانوني کډوال نیول شوي، چې د پاسپورټونو موده یې پای ته رسېدلې.
په لسو میاشتو کې د دوغارون له پولې د ۶۰۰ زره ناقانونه وګړو ایستل
خراسان رضوي ۳۴ښارونه لري، چې له دې جملې څخه «صالح اباد، توربتجام، تایباد او خف» د دغه ولایت په سرحدي پوله کې موقعیت لري او له افغانستان سره ۳۰۲ کیلومتره ګډه پوله لري.
د خراسان د والي د امنيت د تنظيم مرستيال امیرالله شمقداري وويلي، چې په لسو مياشتو کې يې له بیلابیلو ښارونو څخه ۵۸۶ زره ناقانونه افغان کډوال نیولي او هېواد ته یې لېږلي دي.
هغه زياته کړه: « روان کال له پيل څخه د سلواغې مياشتې تر ۵مې له بيلابيلو ښارونو څخه ٥٨٦ زره ناقانونه افغانان راټول شوي او د دغه ولايت د دوغارون له پولې څخه خپل هيواد ته ستانه شوي دي.»
د هغه په خبره، د کشفي معلوماتو، تاسیساتو او پولو خوندیتوب سره سم د غیر قانوني کډوالو د ننوتلو کچه د تېر کال په پرتله کمه شوې ده.
۲۰ سلنه قانوني کډوال په خراسان رضوي کې مېشت دي
د خراسان رضوي د والي امنيتي مرستيال وویل، چې سږکال له ختيزو پولو څخه د افغانانو غير قانوني تېرېدل کم شوي خو د دوغارون له پولې د افغانانو د ننوتلو او د ویزو غوښتنې زياتې شوې دي.
د شمعداري په خبره، اوس مهال هره ورځ له افغانستان څخه د تایبياد ښار د دوغارون له پولې څخه په اوسط ډول ۱۵۰۰ اسناد لرونکي افغانان تګ راتګ کوي، چې په ځينو ورځو کې دغه شمېر ۳ زره کسانو ته رسيږي.
هغه زیاته کړه: «یاد شوي وګړي د دوغارون له رسمي پولې څخه په پاسپورټونو او ویزو داخلیږي، خو کابو شل سلنه یې په ایران کې اوسیږي او د ویزې د ټاکلي مودې له پای ته رسیدو وروسته بیرته نه ستنیږي.»
فلسطیني چارواکو تایید کړې، چې د اسراییل په بریدونو کې د حماس څلور جګپوړي غړي وژل شوي. په بریدونو کې د فلسطین حکومت د چارو تعقیب رییس عصام الدعلیس، د عدلیې وزارت مرستیال احمد الحته، د کورنیو چارو وزارت مرستیال محمود ابو وطفه او د فلسطین د کورني امنیت رییس بهجت ابو سلطان وژل شوي.
د اسراییل ټایمز په وینا، عصام الدعلیس، چې د جبلې اوسېدونکی و، د حماس لوړپوړی غړی او د اسماعیل هنیه مخکینی مشاور و.
احمد عمر الحته، چې د ابو عمر په نامه پېژندل کیږي، د حماس د عدلیې وزارت د عمومي رییس او مرستیال په توګه خدمت کړی و. هغه د غزې د اسلامي حقوقي سیسټم د پیاوړتیا لپاره ډېر کار کړی و.
اسراییل ټایمز وايي، بهجت ابو سلطان د غزې دننه د حماس د داخلي عملیاتو مسوول و او د حماس یو جګپوړی مشر ګڼل کیده، چې د دې ډلې امنیتي چارې یې څارلې.
حماس په یوه اعلامیه کې ددغو کسانو وژل کېدل تایید کړي او ویلي یې دي چې ددوی لاره به جاري او وژل به یې ددوی هوډ اغیزمن نه کړي.
په دغو بریدونو کې، چې نن سهار وختي وشول، د ۴۱۲ کسانو د وژل کېدو رپوټ ورکړل شوی.
حماس ویلي، چې په دغو بریدونو سره ددوی او اسراییل ترمنځ اوربند نور مات دی.
د اسراییل د لومړي وزیر دفتر ویلي چې دا اقدام حماس ته ځواب و، چې په غزه کې د بندي شویو کډوالو خوشي کولو ته تیار نه دی.
په ورته وخت کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو دفتر وايي، چې اسراییل د لویدیز بیت المقدس په اشغال شویو سیمو کې د خپلو خلکو میشتول چټک کړي دي.
یاد دفتر وايي، دا له اسراییل سره د دې سیمو د یوځای کولو د دوامدارو هڅو یوه برخه ده، چې له نړیوالو قوانینو سره په ټکر کې دي.
د یاد دفتر رییس وايي، دې سیمو ته د اسراییل له خوا د خپلو خلکو انتقال جګړه ییز جرم دی.
یاد دفتر وايي، اسراییل باید سملاسي او په بشپړ ډول دغه فعالیتونه ودروي او ټول انتقال شوي کسان له سیمې وباسي.
ددغه دفتر رییس ولکر ترک وویل، چې اسراییل دې په زور د فلسطیني وګړو د انتقال مخه ونیسي.
اسراییل د دې کال په پیل کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو له شورا ووت.
د طالبانو د مالیې وزارت نن اعلان وکړ، چې په دې اونۍ کې به د دولتي کارکوونکو معاشونه ورکړي. مخکې له دې، یو شمېر دولتي کارکوونکو افغانستان انټرنشنل ته ویلي و، چې د طالبانو مالیې وزارت له تیرو دوو میاشتو راهیسې د دوی معاشونه نه دي ورکړي.
د طالبانو مالیې وزارت نن سې شنبه «د کب ۲۸مه» د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره وویل چې د دولتي ادارو معاشونو به په دې اونۍ کې د پخوا په څېر ادا شي.
په یو شمیر ولایتونو کې د طالبانو تر واک لاندې دولتي ادارو کارکوونکو شکایت کړی و، چې د تېرو دوو میاشتو معاشونه یې نه دي ترلاسه کړي.
په پکتیا کې یو ښوونکي افغانستان انټرنشنل ته وویل چې له تېرو دوو میاشتو راهیسې یې معاشونه نه دي اخیستي او نه پوهېږي چې چاته شکایت وکړي.
تېره ورځ له کابل څخه ځینې ویډيوګانې رسېدلې، چې پکې ویل شوي د طالبانو تر واک لاندې د دولتي ادارو کارمندان دي خو طالبانو یې معاشونه نه دي ورکړي.
تېره میاشت هم طالبانو ادعا کړې وه، چې دولتي کارکوونکو ته به معاشونه پر وخت اجرا شي خو د ځینو دولتي کارکوونکو او ښوونکو د نیوکو پر بنسټ هغوی ته تر اوسه پورې معاشونه نه دي اجرا شوي.
دا لومړی ځل نه دی چې دولتي کارکوونکي د طالبانو له لوري د معاش نه ورکولو له امله شکایت کوي. کندهار کې د طالبانو د معارف ریاست یوې سرچینې د کب پر ۱۴مه ویلي و چې د ۶۰۰۰ څخه د زیاتو ښوونکو معاش نږدې درې میاشتې نه دی ورکړل شوی.