د بښنې نړیوال سازمان: ماهرنګ بلوچ او نور لاریون کوونکي دې خوشي شي
د بښنې نړیوال سازمان د پاکستان د امنیتي ځواکونو له خوا د بلوڅانو د یووالي غورځنګ مشرې ماهرنګ بلوڅ او د هغې د ملګرو نیول غیر قانوني بللي او غوښتنه یې کړې، چې باید ژر ترژره خوشي شي.
د بښنې نړیوال سازمان د پاکستان د امنیتي ځواکونو له خوا د بلوڅانو د یووالي غورځنګ مشرې ماهرنګ بلوڅ او د هغې د ملګرو نیول غیر قانوني بللي او غوښتنه یې کړې، چې باید ژر ترژره خوشي شي.
د بښنې نړیوال سازمان د سویلې اسیا څانګېد یکشنبې په ورځ وویل، چې د ۳۸ ساعتونو په تېریدو سره لا هم د بلوڅانو د یووالي غورځنګ مشره ماهرنګ بلوڅ په غیر قانوني توقیف کې ده.
دغه سازمان ویلي، چې ماهرنګ بلوڅ ته له وکیلانو او کورنۍ غړو سره د لیدنې اجازه نه ورکول کیږي.
د بښنې نړیوال سازمان پر پاکستاني چارواکو غږ کړی، چې ماهرنګ بلوڅ او ټول هغه کسان خوشي کړي، چې د شنبې په ورځ سهار وختي د سوله ییز لاریون پرمهال نیول شوي دي.
یاد سازمان له پاکستاني چارواکو غوښتي چې د بلوڅ فعالانو پرضد د بې اساسه قضیو د ثبتولو او د هغوی د توقیف له اوږدولو ډډه وکړي.
د پاکستان امنیتي ځواکونو د شنبې په ورځ سهار وختي د بلوچستان ایالت په مرکز کوټه ښار کې د ماهرنګ بلوڅ په مشرۍ د بلوڅانو د حقونو لپاره پر اعتراضیه ناستې برید وکړ او د ماهرنګ بلوڅ په ګډون یې څو تنه ونیول.
پر همدغه مهال د بلوڅانو د یووالي غورځنګ ویلي، چې د بلوچستان پولیسو د لاریون د مخنیوي په موخه پر لاریون والو ډزې هم کړې او د پولیسو په ډزو کې درې تنه لاریون کوونکي وژل شوي او څو نور ټپیان دي.
د بلوچستان ایالتي حکومت تېره ورځ اعلان وکړ، چې د ماهرنګ بلوڅ په مشرۍ د بلوڅانو یووالي غورځنګ مشران یې د بې قانونه فعالیتونو د هڅونې په تور نیولي.
د ماهرنګ بلوڅ له نیول کېدو وروسته، نن سهار د پاکستان امنیتي ځواکونو په کویټه کې د بلوڅو د یووالي غورځنګ مخکښ غړي عمران بلوڅ په ګډون ځیني نور لاریونوال هم له ځانه سره یو نامعلوم ځای ته وړي دي.
د بلوچستان ځایي رسنۍ بلوچستان پوسټ د یوې ویډیو په خپرولو سره ویلي، د پاکستان امنیتي ځواکونو پر لاریونوالو د برېښنایي ډنډو ګوزارونه کړي او د خلکو د خورېدو لپاره یې له اوښلن ګاز شېندلی، چې په پایله کې د ښځو په ګډون ۱۵ تنه ټپیان شوي هم دي.
په همدې مهال د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پښتین د بلوڅو د یووالي غورځنګ د غړو په نیولو او د پاکستان امنیتي ځواکونو لهخوا پر لاریونوالو د ډزو له امله خواشیني ښودلې او ویلي یې دي، پاکستان ته د دغو مظلومو ولسونو لاریونونه هم د زغملو نهدي او د پښتنو او بلوڅو د ملي خوځښتونو د ځپلو هڅه کوي.
د یادولو وړ ده، چې د تېرې چهار شنبې په ورځ د پاکستان امنیتي ځواکونو د دغه غورځنګ مشره ډاکټره ماهرنګ بلوڅ او د هغې یو شمېر ملګري نیولي وو.
ډاکټر ماهرنګ بلوڅ تر خپل نیول کېدو شپږ ساعته وړاندې پر اېکس پاڼه د یوه دولس کلن هلک نهمت بلوڅ انځور خپور کړی و او ادعا یې کړې وه، چې پاکستاني پولیسو د دوی پر اعتراضیه ناستې د برید پر مهال نوموړی په ډزو وژلی دی.
د ډاکټر ماهرنګ بلوڅ په مشرۍ د بلوڅو د یووالي غورځنګ د پاکستان حکومت او پوځ پر ضد له دې امله سولهییز لاریونونه کوي چې ګوندې د دوی زرګونه ځوانان یې لادرکه کړي دي.
د بلوڅو د حقونو دغه مبارزه او د هغې ملګري نیوکه کوي، چې پاکستان پوځ د «بلوڅانو نسل وژنه» پیل کړې ده.
تر دې دمخه هم د بلوڅو یووالي غورځنګ بېلابېل لاریونونه او ناستې د پاکستان د امنیتي ځواکونو له لوري ګډوډې شوې دي.
د ماهرنګ بلوڅ په مشرۍ دغه غورځنګ څو ځله په پلازمېنه اسلام اباد کې هم د پاکستان پوځ او حکومت خلاف لاریونونه کړي او پرې یې غږ کړی، چې له بلوڅو سره دې خپل توپیري چلند نور ودروي.
د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخواني ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد پر اېکس پاڼه پاکستان کې روانو نا امنیو ته په اشارې سره لیکلي، چې پوځ له ناکامۍ سره مخ دی او خپل هېواد یې د تباهۍ په لور روان کړی دی.
دغه جګپوړي امریکایي ډېپلوماټ اندېښنه ښوولې، چې د پاکستان هېواد له جدي ناورین سره مخ دی او که حکومت بدلون رامنځته نه کړي؛ نو له بدو پایلو سره به مخ شي.
هغه پاکستاني حکومت او پوځ ته خبرداری ورکړی، چې په هېواد کې یې د کړکېچ د مخنېوي لپاره ورسره وخت بېخي کم پاتې دی او باید سملاسي لاس په کار شي.
زلمي خلیلزاد تر دې دمخه هم په وار، وار د پاکستان په تړاو ورته څرګندونې او اندېښنې شریکې کړې دي؛ خو یو شمېر پاکستاني سیاستوالو د هغه دغه ډول دریځونو ته توند غبرګونونه هم ښودلي دي.
پاکستاني سیاستوالو زلمی خلیلزاد یو ناکام ډېپلوماټ بللی او د افغانستان په ګډون په سیمه کې د روانې بې ثباتۍ د پراخېدو لامل یې هم ګڼلی دی.
زلمی خلیلزاد داسې مهال بیا ځلې د پاکستان د امنیتي وضعیت خرابېدو او د پوځ د ناکامیو په تړاو څرګندونې کوي،، چې په خېبر پښتونخوا او بلوچستان ایالتونو کې د وسلهوالو ډلو فعالیتونه تر بل هره وخته ډېر پراخ شوي دي.
په خېبر پښتونخوا کې د «ټيټيپي» وسلهوال هره ورځ په بېلابېلو سیمو کې پر پاکستاني پوځ بریدونه کوي او ورسره په جګړو اخته وي.
پاکستاني طالبانو له هغې وروسته خپل فعالیتونه چټک او پراخ کړل، چې متحدین یې پر کابل واکمن شول او پخوانی جمهوري نظام یې وپرځاوه.
له دې سره، سره په پلوچستان کې د بلوڅ بېلتون پالو وسلهوال فعالیتونه هم ډېر شوي او د پاکستان پر پوځ یې مرګوني بریدونه پیل کړي دي.
پاکستان ادعا لري، چې د «ټيټيپي» په ګډون د بلوڅ بېلتون پاله ډلې وسلهوال په افغانستان کې پناه ځایونه لري او داسې شواهد یې ترلاسه کړي، چې په دغه هېواد کې بریدونه د افغان طالبانو تر سیوري لاندې پلانېږي.
پاکستان په نړۍوالو ناستو کې هم تورونه پوري کړي، چې افغان خاوره یې پر ضد کارول کېږي؛ خو طالبانو دغه ادعاوې نه دي منلي.
پر کابل واکمنو ویلي، چې په پاکستان کې روانه نا امني د دوی کورنۍ ستونزه ده او د خپل بام واورې دې پر دوی نه ور اچوي.
د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد په وار، وار داغه خبره کړې، چې پاکستان باید دوی ته د اشارې پر ځای خپلو امنیتي ناکامیو ته پام وکړي او خپلې امنیتي ستونزې دې حل کړي.
دوه ورځې وړاندې د افغانستان لپاره د پاکستان استازی محمد صادق کابل ته تللی او لا هم هلته له لوړپوړو طالب چارواکو سره ناستې ولاړې کوي.
پاکستاني رسنیو راپور ورکړی، چې هغه په دغه سفر کې له طالبانو سره داسې شواهد شریک کړي چې د افغانستان خاوره د پاکستان پر ضد کارول شوې او د «ټيټيپي» په ګډون په افغانستان کې د ځینو وسلهوالو ډلو د پناه ځایونو په تړاو یې ورسره معلومات هم شریک کړي دي.
طالبانو بیا لا تر اوسه پورې په خپلو خبرپاڼو کې د پاکستاني استازي سره د امنیتي مسلو په تړاو د بحثونو کومه خبره نه ده کړې.
له نږدې یوې میاشتې تړل کېدو وروسته د شنبې په ورځ د (کب دویمه» د تورخم لاره د مسافرو د تګ راتګ لپاره پرانېستل شوه او پاکستاني چارواکو په لومړۍ ورځ څه باندې دوه زره افغان کډوال په جبري توګه له دغه لارې خپل هېواد ته ستانه کړي دي.
پاکستانۍ ډان ورځپانې خبر ورکړی، چې د تورخم د پرانېستل کېدو په لومړۍ ورځ ۴۰۰۰زره افغان وګړي بېرته خپل هېواد ته ستانه شوي چې «۱۹۰۰ تنه» پر پاسپورټونو او پاتې ۲۱۵۰ کسان بیا په جبري توګه له دغه لارې اېستل شوي دي.
همدا راز «۱۱۰۰ سوه پاکستاني وګړي» هم د تورخم له لارې تېره ورځ بېرته خپل هېواد ته ستانه شوي دي.
د طالبانو او پاکستاني پوله ساتو ترمنځ د جګړې له کبله په تورخم کې د پاکستان د مهاجرتي سېسټم تخنیکي وسایل زیانمن شوي او تېره ورځ د انلاین سېسټم پر ځای په قلمي توګه تګ راتګ کوونکي ثبت شوي دي.
پاکستاني چارواکو اعلان کړی، یوازې هغه افغانان چې د پاکستان ویزې لري کولی شي دغه هېواد ته داخل یا ترې ووځي؛ خو برعکس هغه افغان وګړي چې یوازې تذکرې لري د تورخم دروازې دواړه غاړو ته د تګ راتګ اجازه نه لري.
په تورخم کې هغه افغان کډوال چې یوازې تذکرې لري او خپل هېواد ته د تګ لپاره انتظار باسي دې حالت اندېښمن کړي دي.
دغه کډوال غوښتنه کوي، چې پاکستان باید اجاز ورکړي؛ څو خپل هېواد ته پر تذکرو ستانه شي. دا په داسې حال کې ده، چې پاکستان د مارچ میاشتې تر وروستۍ نېټې ناقانونه افغان کډوالو ته وخت ورکړی؛ څو له دغه هېواده ووځي.
ځیني تذکره لرونکي وایي، پاکستان هېڅکله خپل هېواد ته د بېرته تګ پر مهال دوی ته دغسې خنډونه نه و جوړ کړي او دې حالت دوی په اقتصادي توګه هم زیانمن کړي دي.
پاکستانۍ ډان ورځپاڼې د یوه افغان له قوله چې افغان پاسپورټ یې لاره؛ خو ویزه ورسره نه وه په تورخم کې خپل هېواد ته د تګ په تمه شېبې شمېرلې، مګر اجازه نه ورکول کېده.
دغه افغان ویلي:« پاکستان اوس په اسانۍ ویزه نه ورکوي او ان تر څو میاشتو پورې به ورته انتظار کوي».
په تورخم کې داسې کسان هم شته، چې افغان پاسپورټونه لري؛ خو د ویزو د نشتوالي له کبله اوس اجازه نه ورکول کېږي چې خپل هېواد ته ستانه شي.
تورخم د ټرانزیټ پر مخ هم بېرته پرانېستل شوی دی. په تورخم کې د پاکستان د ګمرک چارواکو ویلي، چې په تېرو دوو ورځو کې ۷۴۰ بار وړونکې موټرې له افغانستانه پاکستان ته ننوتي دي.
په دغو موټرو کې وچه مېوه، د ډبرو سکاره او نور بېلابېل توکي شامل و. همدا راز ۱۳۳ بار وړونکې موټرې بیا افغانستان ته له دغه لارې تللې دي.
تېره ورځ د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي په کابل کې د پاکستان له استازي محمد صادق سره په لیدنه کې ټینګار کړی، چې په ټرانزیټي لارو او د سوداګرۍ په مسایلو کې خنډونه د کابل او اسلام اباد په ګټه نه دي.
متقي په دغه ناسته کې له پاکستاني پلاوي غوښتي،چې باید د افغان کډوالو له جبري اېستنې ډډه وکړي او په تدریجي توګه باید د کډوالو د اېستلو لپاره اقدام وشي.
د پاکستان اېکسپرېس ټربیون ورځپانې د راپور له مخې؛ د پاکستان او افغانستان ترمنځ د ترینګلو اړیکو د ښه والي نښې لیدل کېږي او کابل ته تللی محمد صادق هڅه کوي، چې له طالبانو سره د خپل هېواد د اړیکو رغېدو تر څنګ د تعامل کچه لوړه کړي.
په راپور کې راغلي، هغه په دغه سفر کې له طالبانو سره د پاکستان ضد هغو وسلهوالو ډلو اسناد هم شریک کړي، چې په افغانستان کې پناه ځایونه لري او له هماغه ځایه په دغه هېواد کې وسلهوال بریدونه پلانوي.
د پاکستان ځانګړی استازی محمد صادق په دغه سفر کې د امنیتی مسایلو سربېره د ډیورنډ پر کرښه د دوی او طالبانو ترمنځ د رامنځته شویو شخړو او د افغان کډوالو د وضعیت په تړاو هم خبرې کړې دي.
ټربیون لیکلي، د پاکستاني پلاوي په ترکیب کې د بهرنیو چارو وزارت اضافي سېکرټر، په کابل کې د پاکستان سرپرست سفیر او د سوداګرۍ وزارت یو تخنیکي ټیم هم شامل وو.
محمد صادق له طالبانو د بهرنیو چارو له وزیر سره د لیدنې وروسته، په خواله رسنیو کې ولیکل چې پاکستان له افغانستان سره د دوامداره تعامل او دوه اړخیزو ګټورو اړیکو ته ژمن دی. نوموړي زیاته کړه، دواړو خواوو هوکړه وکړه چې د لوړپوړو چارواکو په کچه به تعامل او خبرې اترې زیاتې کړي.
یاده پاکستاني رسنۍ د خپلو سرچینو په حواله لیکي، محمد صادق به د طالبانو لوړ پوړو غړو ته داسې شواهد وسپاري چې هغوی د ترهګرو ډلو، په ځانګړې توګه د تحریک طالبان پاکستان (ټيټيپي)، د پټنځایونو پر ضد غوڅ اقدام ته وهڅوي.
په کابل کې د خبرو اترو پر مهال پاکستاني پلاوي د «ټيټيپي» وسلهوالې ډلې د فعالیتونو زیاتوالي او د تورخم پر کرښه د شخړو په اړه خپلې اندېښنې څرګندې کړې.
پاکستان په وروستیو کې د ګڼو ترهګریزو بریدونو په غبرګون کې د خپل هېواد د پارلمان ګډه امنیتي غونډه هم راوبلله، چې پکې پرېکړه وشوه چې ځانګړی استازی محمد صادق یې باید کابل ته سفر وکړي.
پاکستاني چارواکو ادعا کړې، چې دوی شواهد لري چې د دوی ضد وسلهوالو د افغانستان خاوره په پاکستان کې د وروستیو بریدونو د پلان په برخه کې کارولې چې پکې د بلوچستان د سبۍ سیمې د رېل ګاډي پر تمځای برید او د بنو پر پوځي قرارګاه حمله هم شامله ده.
پاکستاني چارواکي ادعا لري، چې د بلوچستان د ازادۍ پوځ وسلهوال د رېل ګاډي د برید پر مهال له خپلو قوماندانانو سره په افغانستان کې په اړیکه کې کې وو. همداراز، د پاکستان امنیتي ادارو ویلي، چې د خېبر پښتونخوا په بنو کې پر پوځي قرارګاه وسلهوال برید کې هم افغان وګړي ښکېل وو.
خو د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت له امیرخان متقي سره د محمد صادق تر لیدنې وروسته یوه خبرپاڼه خپره کړې، چې پکې د «ټيټيپي» او نورو وسلهوالو ډلو یادونه نه ده شوې؛ بلکې یوازې پر دوه اړخیزو اړیکو، اقتصادي او سوداګریزو همکاریو او د خلکو پر تګ راتګ تمرکز شوی دی.
ټربیوڼ ورځپاڼه لیکي، چې له امیرخان متقي سره د محمد صادق د ناستې پر مهال د «ټيټيپي» موضوع د دغو خبرو اترو په سر کې وه او پرې بحث شوی دی.
تمه کېږي، چې محمد صادق به د یکشنبې په ورځ د (وري درېیمه) هم په کابل کې ځینې ناستې ولاړې وکړي او بیا به بېرته مخ پر پاکستان ولاړ شي.
پاکستانۍ رسنۍ جیو نیوز راپور ورکړی، چې د بلوچستان په نوشکي ولسوالۍ کې په یوې پېښه کې د پولیسو د ګزمې پر موټر د نامعلومو وسلهوالو په برید کې څلور تنه پولیس وژل شوي دي.
پولیسو جیو نیوز ته ویلي، پېښه هغه مهال رامنځته شوه چې پولیس د یادې ولسوالۍ په غریب اباد سیمه کې په ګزمه بوخت وو او وسلهوالو پرې ډزې وکړې.
د پولیسو په وینا، په وژل شویو کې د نذیر احمد، منصور احمد، عبدالکریم او عبدالقاهر په نومونو پولیس چې د نوشکي د بېلابېلو سیمو اوسېدونکي دي شامل دي.
دا په داسې حال کې ده، چې پرون د بلوچستان د قلات ولسوالۍ په منګچر سیمه کې د وسلهوالو په ډزو کې د اوبو رسونې څلور تنه کارکوونکي وژل شوي دي.
د بلوچستان سر وزیر سرفراز بګټي رسنیو سره په خبرو کې ویلي، چې د نوشکي او منګچر په پېښو کې د وژل شویو کسانو وینه به بېځوابه پاتې نهشي.
د یادولو وړ ده، چې په دې وروستیو کې په بلوچستان کې ناامنیو او وژنو ډېر زور اخیستی دی.
څه موده وړاندې په بلوچستان کې د بلوڅ بېلتون غوښتونکو لهخوا پر یوه اورګاډي برید او د مساپرو یرغمل نیولو پېښه کې د ۲۳ پاکستاني امنیتي ځواکونو په ګډون ۳۱ تنه وژل شوي وو.