نن د چارشنبې په ورځ د پاکستان له پلازمېنې اسلام اباد نه له افغانانو ډکه یوه بله الوتکه الوځي، چې ټاکل شوې سبا پنجشنبه د جرمني په هانوور هوايي ډګر کې کوزه شي. دا به د روانې میاشتې دویمه چارټر الوتنه وي چې افغانان جرمني ته راولي.
جرمني ته د افغانانو لېږدوونکې وروستۍ چارټر الوتنه د مارچ پر ۵مه د برلین براندنبورګ هوايي ډګر ته وه.
زرګونه افغانان چې د جرمني د منلو ژمنه لري، لا هم په پاکستان کې بند پاتې دي. ځینې یې له څو میاشتو راهیسې د سفر اجازې ته انتظار باسي.
د دې الوتکې مساپر به هغه افغانان وي چې د جرمني حکومت د منلو ژمنه ورکړې ده.
د جرمني د کورنیو چارو وزارت د دې الوتکې په اړه د معلوماتو له ورکولو ډډه کړې. د حکومت د معلوماتو له مخې، اوس هم شاوخوا ۲۸۰۰ افغانان چې د منلو رسمي ژمنه ورسره شوې، په پاکستان کې دي. هغوی باید د ویزې ترلاسه کولو لپاره د امنیتي ارزونو پړاوونه طی کړي.
د ار اېن ډي د رپوټ له مخې، په دې موده کې دغه کسان د جرمني د نړیوالې همکارۍ سازمان (جي ای زیډ) تر ملاتړ لاندې دي. ددغه سازمان د معلوماتو له مخې، د ۲۰۲۲ کال له پیله تر ۲۰۲۴ کال پورې د افغان کډوالو لپاره د استوګنې، خوراک، طبي خدماتو او رواني ملاتړ لګښتونه ۸۲.۷ میلیونه یورو ته رسېدلي دي.
د جرمني حکومت ددې پروسې د څرنګتیا او راوستونکو کسانو د انتخاب او هویت په تړاو تر نیوکو لاندې دی.
دجرمني د ټاکنو بریالیوګوندونو د مارچ په پیل کې له بهرنیو چارو وزارت وغوښتل چې د نوي حکومت تر جوړېدو پورې نور افغانان جرمني ته ونه لېږدوي. د سي ډي یو سیاستوالې اندریا لینهولتڅ وویل، « پریکړې باید د نوي حکومت صلاحیت وي».
هغې زیاته کړه چې د افغانانو لپاره د جرمني د منلو پروګرام «ډېر مشکوک» دی، په یوه غیرشفافه پروسه کې داسې کسان انتخاب شوي چې د هویت ستونزې یې ثابتې شوې دي».
د جرمني د کورنیو چارو وزارت دښي اړخي اې ایف ډي ګوند پوښتنې ته په ځواب کې وویل چې بله الوتنه هم پلان شوې ده.
په پاکستان کې د افغان کډوالو ستونزې
د پاکستان حکومت په وروستیو میاشتو کې پر افغان کډوالو فشار ډېر کړی چې یا دې درېیم هېواد ته ولاړ شي یا دې بېرته افغانستان ته ستانه شي.
د ۲۰۲۱ کال له اګست راهیسې، چې طالبان بیا واک ته رسېدلي، د بشري حقونو نقض او پر ښځو بندیزونه زیات شوي دي.
تېره اونۍ په پاکستان کې مېشتو افغان کډوالو د دغه هېواد لومړي وزیر شهباز شریف ته یو پرانستي لیک واستاوه چې د افغانانو د جبري ستنولو لړۍ ودروي.
په دغه لیک کې له لومړي وزیر نه غوښتل شوي و، چې د کډوالو لپاره د ویزې نویتابه لړۍ اسانه کړي.
په متحده ایالاتو کې د بیا مېشتېدنې په تمه اسلام اباد میشتو افغان کډوالو په لیک کې غوښتي چې د امریکا ته د تګ په انتظار افغانان ونه شړي.
پاکستان له اسلام اباد او راولپنډۍ څخه د بې اسناده او اې سي سي کارت لرونکو افغانانو د وتلو لپاره (د مارچ ۳۱مه نېټه ) ټاکلې چې یوازې څو ورځې ورته پاتې دي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ کارتونو څښتانو ته د جون تر ۳۰مې نېټې وخت ورکړل شوی.
د جرمني د ۵۰ ټولنو ایتلاف غوښتنه
تازه یوه ایتلاف چې نږدې ۵۰ ټولنې او سازمانونه پکې شامل دي، د جرمني له حکومت او بونډستاګ (پارلمان) نه غوښتي چې د افغانستان لپاره د منلو فدرالي پروګرام وغځوي.
دوی دا یو « بېساری بشري پروګرام» بللی، چې له لارې یې په ځانګړي ډول له ګواښ سره مخ کسان په خوندي ډول جرمني ته لېږدول کېږي.
دغو سازمانونو د سې شنبې په ورځ خبرداری ورکړی چې د افغانانو د انتقال پروګرام احتمالي پای «بوږنوونکی» دی.
د یادې غوښتنې په لاسلیک کوونکو کې د بښنې نړیوال سازمان، پرو ازول، پاریتیتشر ګزامت فربند او ګڼ نور د کډوالو ملاتړي سازمانونه شامل دي.
دوی د خپل لیک په متن کې د مسیحي-ډیموکرات اتحاد او سوسیال ډیموکرات ګوند (SPD) پر هغو پلانونو نیوکه کړې چې د فدرالي منلو رضاکارانه پروګرامونه به تر ممکنه حده پای ته رسوي او نوي پروګرامونه به نه پیلوي.په دې کې د افغانستان د پروګرام ختمول هم شاملیږي.
یادو سازمانونو ټینګار کړی چې دا پروګرامونه باید وغځول او پراخ شي. دوی غوښتنه کړې چې باید تر ګواښ لاندې خلکو لکه همجنسپالو، دوه جنسیته، ښځو، ماشومانو، خبریالانو او فعالانو لپاره د وتلو خوندي لارې برابرې شي.
د پرو ازول یوې غړې ویبکه یودیت غوښتنه کړې چې د نوي ایتلافي حکومت په تړون کې باید د دغه پروګرام دوام تضمین شي.
د امریکا د استخباراتو ادارې د سې شنبې په ورځ د امریکا د ملي امنیت پر وړاندې د ګواښونو په اړه یو مفصله راپور خپور کړی.
تېرکال په ورته راپور کې د افغانستان نوم شپږ ځلې او د طالبانو ډلې نوم اوه ځلې راغلی و. خو سږني راپور کې دغې ادارې د افغانستان او طالبانو نوم نه دی اخیستی.
په تازه راپور کې سره له دې چې په ایران کې د القاعدې مشرانو او په سومالیا، سوریه، لویدیځه افریقا او ځینو نورو سیمو کې د دې ډلې د جنګیالیو حضور ته اشاره شوې؛ خو په افغانستان کې د دغو ډلو د مشرانو او اورپکو د حضور په اړه نه دي راغلي.
دا په داسې حال کې ده، چې د ملګرو ملتونو امنیت شورا په وار، وار په خپلو راپورونو کې په افغانستان کې د القاعده ډلې او داعش وسلهوالو مشرانو د حضور پخلی کړی و.
د امریکا د استخباراتو ټولنې تېرکال هم په خپل راپور کې ویلي و، چې داعش خراسان څانګه په افغانستان کې د بهرنیو موخو د نښه کولو په لټه کې ده.
په مخکیني راپور کې هم د ښځو او نجونو په اړه د طالبانو د محدودیتونو ډکو سیاستونو او په افغانستان کې بشري ناورین ته د رسېدنې په برخه کې د دغې ډلې بې وسۍ ته اشاره شوې وه.
که څه هم طالبان ادعا کوي، چې داعش ډله یې په افغانستان کې ځپلې ده؛ خو د دغې ډلې خراسان څانګه په دغه هېواد کې خپلو بریدونو ته دوام ورکوي.
د امریکا د استخباراتو ټولنې دغه راز د تحریک طالبان پاکستان پر وړتیاوو اندېښنه ښودلې او په افغانستان کې د ټيټيپي د پټنځایونو په اړه د پاکستاني چارواکو د مکررو ادعاوو په اړه چوپه خوله دي.
د ملګرو ملتونو امنیت شورا په سلواغې میاشت کې په یوه راپور کې ویلي و، چې د القاعدې لوړپوړي چارواکي په کلیوالو سیمو له هغې ډلې د سرپل ولایت په بلغولي کلي کې او دارنګه په کونړ، غزني، لوګر او میدان وردګ ولایت کې مېشت دي.
راپور کې دارنګه راغلي، چې د القاعدې ټیټ پوړي چارواکي له خپلو کورنیو سره د کابل په فتحالله، شهر نو او وزیر اکبر خان سیمو کې د طالبانو د استخباراتو تر ساتنې لاندې ژوند کوي.
د امنیت شورا هم ویلي، چې د داعش خراسان ډله نور یوازې د افغانستان لپاره یو ګواښ نه دی؛ بلکې ګاونډیو هېوادونو او په ځانګړې توګه منځنۍ اسیا، ایران او ان روسیه کې د نفوذ د پراخووالي په حال کې ده.
د حقاني د نیونې په سر د جایزې حذفول او په واشنګټن کې د طالبانو د سفارت پرانیستې ته هیلهمندي
امریکا تازه د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني او د حقاني شبکې د دوو غړو د نیونې په سر اېښودل شوې جایزه یا انعام لرې کړ.
دغه ګام وروسته له هغه واخیستل شو، چې یو امریکایي پلاوي د بندیانو په چارو کې د ډونالډ ټرمپ سلاکار ادم بویلر په مشرۍ او د افغانستان لپاره د پخواني ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد په حضور کې کابل ته سفر وکړ.
په دغه سفر کې طالبانو یو امریکایی بندي خوشې کړ.
ورته مهال د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد کابل ته د امریکایي پلاوي د سفر په اړه په خپل لومړني غبرګون کې ویلي، چې طالب چارواکو د ټرمپ له استازي سره پر بېلابېلو موضوعاتو خبرې اترې کړې دي.
هغه د سې شنبې په ورځ له العربیه رسنۍ سره په مرکه کې ویلي، چې د امریکا حکومت غواړي چې په واشنګټن کې د افغانستان سفارت دغې ډلې ته وسپاري او په کابل کې هم د امریکا سفارت بېرته پرانیزي.
مجاهد وویل، چې دغه ډله د امریکایي پلاوي د ځواب په تمه ده.
د داعش خراسان څانګه د امریکا په ګډون پر لوېدیځ د برید په لټه کې ده
د امریکا د استخباراتو ټولنې په خپل کلني راپور کې د داعش او په ځانګړې توګه د داعش خراسان څانګې د ګواښ او د دې ډلې په ځانګړې توګه د داعش خراسان څانګې د متحده ایالاتو په ګډون په لوېدیځ کې د ترهګریزو بریدونو د ترسره کولو وړتیا په اړه خبرداری ورکړی دی.
په راپور کې راغلي، چې د داعش د عملیاتو پلانوونکي د بهرنیو بریدونو د ترسره کولو، ورته د اسانتیا برابرولو او هڅولو لپاره په انلاین بڼه د فعالیتونو په ترسره کولو سره د تبلیغاتو خپرولو په حال کې دي.
دغې ادارې خبرداری ورکړی، چې ښایي د داعش غړي د ځینو زیان منوونکو مسافري لارو کار واخلي.
دغه راپور چې د سې شنبې په ورځ خپور شوی په کې راغلي، چې داعش لاهم په نړۍ کې «تر ټولو لوی اسلامپاله ترهګریز سازمان» دی.
د دغه راپور له مخې، داعش خراسان په سوېلي اسیا کې د دغې ډلې د بهرنیو ترهګریزو بریدونو د ترسره کولو لپاره تر ټولو پیاوړې څانګه ده او غړي یې هم په سوېلي اسیا، منځنۍ اسیا او په ټوله نړۍ کې د بریدونو ترسره کولو په لټه کې دي.
د امریکا د استخباراتو ټولنې ویلي، چې تېر زېږدیز کال کې په ایران او روسیه کې د داعش بریدونو او دارنګه په امریکا او اروپا کې یې د ملاتړو نیول له سوېلي اسیا ورهاخوا له سیمې بهر د بریدونو ترسره کولو لپاره د خلکو هڅونه او د دغې ډلې زیاتېدونکې وړتیاوې ښیي.
د القاعدې ګواښ
د امریکا د استخباراتو ټولنې په راپور کې راغلي، چې القاعده لاهم ارادی لري چې متحده ایالات او امریکایي وکړي د خپلو نړۍوالو څانګو له لارې په نښه کړي.
د راپور له مخې: «ځیني د القاعدې هغه مشران چې په ایران کې پاتې دي؛ هڅه کوي چې د غزې په جګړه کې د اسراییل ضد احساساتو څخه په ګټې اخیستنې مسلمانان یو کړي او د اسراییل او امریکا پرضد بریدونو ته یې وهڅوي.»
د تحریک طالبان پاکستان د وړتیاوو په اړه اندېښنې
د امریکا د استخباراتو ټولنې په خپل راپور کې ویلي، که څه هم د تحریک طالبان پاکستان عملیات د پاکستان حکومت پر وړاندې بریدونو پورې محدود دي؛ خو د دغې ډلې وړتیاوې، له القاعدې ډلې سره یې تاریخي اړیکې او د متحده ایالاتو پر وړاندې د هدفي عملیاتو لپاره یې پخوانی ملاتړ د اندېښنې وړ دی.
