اذربایجان په افغانستان کې د غالۍ اوبدنې مسلکي مرکز جوړوي

اذربایجان غواړي چې د اسلامي همکاریو سازمان سره په همکارۍ په افغانستان کې د غالۍ اوبدنې د یوه مسلکي مرکز د رغونې لګښتونه پرغاړه واخلي. ټاکل شوې دغه مرکز په پلازمېنه کابل کې جوړ شي.

اذربایجان غواړي چې د اسلامي همکاریو سازمان سره په همکارۍ په افغانستان کې د غالۍ اوبدنې د یوه مسلکي مرکز د رغونې لګښتونه پرغاړه واخلي. ټاکل شوې دغه مرکز په پلازمېنه کابل کې جوړ شي.
د اسلامي همکاریو سازمان (OIC) د معلوماتو له مخې، د غاليو اوبدلو د دغه مسلکي مرکز د جوړولو د مالي ملاتړ تړون د افغانستان لپاره د اسلامي همکاریو ماموریت، د اذربایجان د پرمختیايي همکارۍ نړیوالې ادارې (AIDA) او په کابل کې د اذربایجان سفارت ترمنځ لاسلیک شوی دی.
ددغه مرکز نوم « د افغاني دودیزو کسبونو د ساتنې او پراختیا په موخه د غاليو اوبدلو د تخنیکي او مسلکي روزنې مرکز جوړول ګڼل شوی، چې هدف یې د افغانستان دغالۍ اوبدنې دودیز هنر ساتل او پراخول دي.
د دغه نوښت له لارې به د محلي استادانو، په ځانګړي ډول ښځو او ځوانانو مسلکي روزنه ترسره کېږي.
د اسلامي همکاریو سازمان ویلي، چې د اذربایجان د پرمختیايي همکارۍ نړیوالې ادارې په مالي ملاتړ به ګډونوالو ته د غاليو اوبدلو د معاصرو تخنیکونو، د کاروبار پراختیااو بازار ته د لاسرسي په برخه کې زدهکړې ورکړل شي، چې دا به په پایله کې د دوامداره معیشت او اقتصادي فرصتونو د پیاوړتیا لامل شي.


په کندهار کې ځايي طالب چارواکو د امنیت ټېنکښت په موخه ناسته کړې او د ولسوالیو امنییه قوماندانانو او د ښار د حوزو مسوولینو ته یې امر کړی چې امنیتي تدابیر نور هم سخت کړي.
تېره ورځ په کندهار کې د طالبانو د والي ملا شیرین په مشرۍ د دغه ولایت امنیتې چارواکو په ښار او ولسوالیو کې د امنیت د ټینګښت په موخه ناسته کړې.
دغې امنیتي ناستې ته د کندهار ولایت د ټولو ولسوالیو امنیه قوماندانان، د استخباراتو او د ښار د حوزو مسوولین وربلل شوي وو.
د کندهار والي ملا شیرین او په دغه ولایت کې د طالبانو امنیه قوماندان طالب مولوي د ولسوالیو امنیه قوماندانانو، د استخباراتو مسوولینو او د کندهار ښار د امنیتي حوزو مسوولینو ته د امنیتي تدابیرو د لا ټینګښت سپارښتنې کړې دي.
په ناسته کې ملا شیرین په کندهار کې د امنیتي ادارو له مسوولینو څخه د امنیت ټېنګښت او محکمو د پړېکو په پلیتابه کې د همغږۍ پر لا پیاوړتیا ټینګار کړی.
پر همدغه مهال طالبانو د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره د کندهار امنیه قوماندان طالب مولوي له قوله لیکلي:«حوزو او ولسوالیو ته چي کوم تشکیل ورکول شوی، دا د اړتیا په اساس ورکول شوی؛ نو باید حوزو او ولسوالیو ته ورکول شوي کسان د امنیت لا ښه ټینګښت ته پوره پاملرنه ولري او پر خپلو دندو واوسي.»
د کندهار ښار اوسیدونکي وايي، چې له تېرې ورځې راهیسې په دغه ښار کې د طالبانو امنیتي تدابیر سخت شوي او امنیتي او د تلاشیو پوستې هم ډيرې شوې.
په کندهار کې د ځايي طالب مسوولینو له خوا دغه امنیتي ناسته په داسې حال کې کیږي، چې په دې ورستیو کې په دغه ولایت کې د جنايي پېښو او مرموزو وژنو په اړه راپورونه ورکول شوي.

له هلمند څخه سرچينې وايي، چې په مارجه ولسوالۍ کې يوې ښځې خپل خاوند په ډزو ويشتلی او وژلی دی. ښځه او خاوند اصلي د اروزګان اوسېدونکي دي او سړي دوې ورځې مخکې دویم واده کړی و.
د هلمند د مارجې ولسوالۍ د طالبانو قوماندانۍ هم پېښه منلې او وايي، چې د کورني تاوتريخوالي له کبله یو کس وژل شوی.
طالبانو زياته کړې، چې وژل شوی کس ۴۰ کلن دی او د خپلې مېرمنې له لوري په ډزو وژل شوی.
د طالبانو په خبره، د پېښې په اړه پلټنې روانې دي.

په زابل کې ځايي خبریالان وايي، چې د طالبانو والي غونډو ته د خبریالانو پر ورتګ او د ساکښو موجوداتو د انځورونو پر اخیستلو او خپراوي بندیز لګولی دی.
په زابل ولایت کې ځايي خبریالانو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته ویلي، چې په دغه ولایت کې د طالبانو والي محب الله حماس دوه ورځې وړاندې د دغه ولایت د ادارو رییسان وربللي او امر یې کړی، چې له خبریالانو سره له ویډیويي مرکو دډه وکړي او له دې وروسته خبریالان هیڅ غونډې ته ونه بلل شي.
همدارنګه حماس د دولتي ادارو رییسانو ته امر کړی، چې تر خپل لاس لاندې ادارو کې د ساکښو د انځورونو او ویډیوګانو اخیستلو مخه ونیسي او له دې وروسته له خبریالانو سره د ویډیويي مرکې کولو اجازه نه لري.
د زابل والي په دغه ولایت کې د ملي ټلویزیون ادارې ته هم د ساکښو انځورونو د نه خپراوي سپارښتنه کړې ده.
د طالبانو د امربالمعروف قانون له جوړیدو وروسته د ساکښو موجوداتو انځورونو اخیستلو بندیز پیل شوی او د زابل په ګډون په ۱۶ نورو ولایتونو کې هم د ساکښو پر انځورونو بندیز لګول شوی دی.
د رسنیو د ملاتړ ادارو پر رسنیو د طالبانو دغه ډول بندیزونه په وار وار غندلي او له طالبانو یې غوښتي چې پر خپلو بندیزونو له سره غور وکړي او له خپلو سختو پرېکړو تېر شي.

د طالبانو دوه باخبرو سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې ددې ډلې مشر ملاهبت الله په شفاهي امر د ریاست الوزرا سیاسي معاونیت پوسټ لغو شوی. د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي معاونیت د دفتر رییس مولوي ذاکر او ارشد مشاور محمد حسن حقیار په ګډون ۲۵۵ مامورین له دندو تنقیص شوي دي.
په کابل کې د طالبانو دوو سرچینو نن چهارشنبه، د غويي ۱۰مه، افغانستان انټرنشنل ته وویل چې تېره ورځ د غويي پر ۹مه د طالبانو ریاست الوزرا سیاسي معاونیت کې د ملا هبت الله شفاهي حکم عملي شو.
د ملاهبت الله د شفاهي حکم پر اساس د سیاسي معاونیت فعالیتونه ختم او دغه پوسټ له منځه لاړ.
د حکم له مخې، د ریاست الوزرا سیاسي معاونیت له درې سوه اداري تشکیل څخه یوازې د سپېدار ماڼۍ امنیتي مسوولینو په ګډون پنځه څلویښت کسان په خپلو دندو پاتې شول.
د سرچینو په وینا، د اوس لپاره به سپيدار ماڼۍ د طالبانو د کډوالو چارو وزیر مولوي عبدالکبیر په ولکه کې وي او هغه به د خپل دفتر او اوسېدو لپاره ترې ګټه اخلي.
سرچینې وايي:« له دې وړاندې مولوي کبیر ۹۰ امنیتي ساتونکي درلودل خو اوس یې یوازې ۲۰ ساتونکي ورته پریښي دي او نور یې ورڅخه تنقیص کړل.»
د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزیر مولوي عبدالکبیر ددې ډلې د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال و خو له دغه مقام څخه تر لرې کېدو وروسته نوموړی په نامعلومو دلایلو، چې نارضایتي او امنیتي دلایل هم پکې شاملیږي، د کډوالو وزارت ته نه دی تللی او خپلې چارې له سپیدار ماڼۍ څخه پرمخ وړي.
تر اوسه د طالبانو رسمي ویاندویانو د ریاست الوزرا د سیاسي معاونیت د لغو کېدو په اړه کوم غبرګون نه دی ښودلی.
د طالبانو رياست الوزراء مقام د دفتر عمومي ریاست تېره ورځ د غويي پر ۹مه په خپله اېکسپاڼه کې لیکلي و، چې د طالبانو د مشر ملاهبت الله د حکم پر اساس د ارګ ۲۲۲ بستونه تنقیص شوي.

د روسیې ټاس خبري اژانس د طالبانو د یوې سرچینې په حواله خبر ورکړی، چې د طالبانو یو پلاوی د روسیې په کازان ښار کې د «روسیه او اسلامي نړۍ - نړیوال اقتصادي فورم» په ۱۶مه غونډه کې ګډون کوي.
یوې سرچینې چې ټاس خبري اژانس یې نوم نه دی په ډاګه کړی ویلي: «طالبان د کازان غونډې ته یو پلاوی لېږي.»
تمه ده چې د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي به یې مشري وکړي. په دغه پلاوي کې به د کرنې او انرژۍ په ګډون د یو شمېر نورو وزارتونو چارواکي هم شامل وي.
دغې سرچینې ټاس ته زیاته کړې، چې د طالبانو پلاوی به په دې سفر کې د روسیې او طالبانو ترمنځ د همکاریو د نویو فرصتونو د موندلو په موخه کار وکړي.
د «روسیې او اسلامي نړۍ - نړیوال اقتصادي فورم» غونډه به د می د میاشتې له دیارلسمې نیټې څخه تر ۱۸مې نیټې پورې د روسیې په کازان ښار کې جوړه شي او اصلي تمرکز به یې په «ډیجیټل کولو او د همکارۍ فرصتونو» باندې وي.
د افغانستان لپاره د روسیې ځانګړي استازي ضمیر کابلوف تر دې مخکې ویلي وو، چې د دغې غونډې په څنډه کې به د افغانستان او روسیې ترمنځ د سوداګرۍ یوه لویه غونډه جوړه شي.
هغه زیاته کړه چې د روسیې د ولسمشر مرستیال الیکسي اورچوک به د روسیې او افغانستان د سوداګرۍ د غونډې مشري وکړي.
کابلوف یادونه وکړه، چې پر دې سربېره به د فورم په څنډه کې د افغاني تولیداتو یو نندارتون هم جوړ شي.