د کشمیر پر سر شخړو د افغانستان او هند ترمنځ سوداګرۍ ته درانه زیانونه اړولي
ډېپلوماټ مجلې په خپره کړې مقاله کې ویلي، د ډیلي او اسلام اباد ترمنځ د رامنځته شویو شخړو له امله د افغانستان او هند ترمنځ د پاکستان له لارې ترسره کیدونکې سوداګري سخته زیانمنه شوې ده. مقاله کې اشاره شوې، چې دغې مسلې طالبان او افغان سوداګر اندېښمن کړي دي.
مقاله کې ویل شوي، چې د یادو هېوادونو ترمنځ سوداګري د پاکستان په بندرونو ولاړه ده او د دغو لارو بندیدو د طالبانو په ګډون افغان سوداګر مجبوري کړي، څو بدیلې لارې ولټوي.
د هند-پاکستان ترمنځ د «د مئ په اومه» نېټه شخړې رامنځته شوې چې اصلي لامل یې د اپرېل په میاشت کې د وسله والو د یوې ډلې له لوري د هندي کشمیر په پهلګام سیمه کې د «۲۶سېلانیانو وژل» کیدل وو.
تر دې پېښې وروسته د دواړو هېوادونو ترمنځ پولې وتړل شوې او له همدې امله د افغان سوداګرو «۱۵۰ باروړونکي» موټرې چې هند ته یې سوداګري توکي لېږدول بندې پاتې شوې.
په دغو توکو کې ډېری یې وچې مېوې وې او تر بندیز وروسته هندي رسنیو راپورونه ورکړل، چې په یاد هېواد کې د دغو مېوو بیې هم لوړې شوې دي.
مقاله کاږي که څه هم پاکستان د افغان سوداګرو دغو توکو ته د لېږد اجازه ورکړه، خو هند بیا هم د واګه بندر له لارې یاد شمېر موټرې خپل هېواد ته پرېنښودې.
افغانستان چې له هند سره د سوداګرۍ لپاره ډېره تکیه په پاکستاني لارو کوي، د پولې له بندېدو سره، د صادراتو اساسي لاره بنده شوه.
همداراز پاکستان د افغانستان لپاره د کراچۍ او ګوادر بندرونه هم وتړل، چې دا بندرونه د افغانستان-پاکستان د ټرانزېټي هوکړې (APTTA) له مخې د افغان صادراتو او وارداتو لپاره کارېدل.
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه وایي، دغه حالت د هېواد صادراتو ته دروند زیان اړولی.
خان جان الکوزی، چې د یادې خونې د مدیره پلاوي غړی دی ویلي: «موږ له دواړو حکومتونو، پاکستان او هند، غواړو چې د ټرانزیټ او سوداګرۍ موضوعات له سیاسي او امنیتي اختلافاتو جلا وساتي.»
طالبانو هم دغه کړکېچ ته اندېښنه ښودلې وه. د طالبانو د اقتصاد وزارت مرستیال عبداللطیف نظري ویلي و: «زموږ ډېری اړین توکي د واګه له لارې واردېږي او دې مسلې زموږ صادرات او واردات له هند سره سخت اغېزمن کړي دي.»
ډېپلوماټ په پای کې کاږي، د هند او پاکستان ترمنځ وروستي کړکېچ افغان سوداګرو ته اشاره ورکړه، چې د پاکستان له لارې هند ته لېږدول کېدونکي توکي یې پر دغو لارو هر وخت له ناڅاپي لویو زیانونو سره مخ کیدلای شي.