د ډله ییز امنیت تړون سازمان (CSTO) سرمنشي ایمانګلي تسماګمبیتوف اعلان وکړ، چې د افغان-تاجک پولې د امنیت خوندیتابه لپاره وسلې او پوځي تجهیزات لېږدوي. هغه ویلي، چې د طالبانو رژیم د اوږدمهاله سیاسي فکتور په توګه ثابتېږي.
ددغه سازمان رییس په بیشکک کې د یاد سازمان د پارلماني اسامبلۍ ناستې ته په خبرو کې ویلي، چې دغه وسلې او تجهیزات به له ۲۰۲۶میلادي کال څخه د خپلې جنوبي پولې د خوندي کولو په موخه غړو هېوادونو ته ولېږدوي، په ځانګړي ډول د تاجکستان او افغانستان ترمنځ پوله به پیاوړې شي.
تسماګمبیتوف زیاته کړې، چې دا اقدام د «هدفمند بینالدولتي» پروګرام برخه ده، چې د ۲۰۲۴ کال په نومبر میاشت کې په استانه کې تصویب شوی و.
د هغه په وینا، اوسنی ماموریت د دغه پروګرام بشپړ عملي کول دي، چې له وړاندې له تاجک ولسمشر امامعلي رحمان سره هم په اپرېل کې پرې خبرې شوې دي.
د ډله ییز امنیت تړون سازمان سرمنشي وویل، سره له دې چې د سیمې د ثبات لپاره هڅې روانې دي، خو افغانستان لا هم د ترهګرۍ، د وسلو قاچاق او مخدره توکو د تجارت له امله یو جدي امنیتي ګواښ دی.
نوموړي ټینګار کړی، چې «د طالبانو رژیم د اوږدمهاله سیاسي فکتور په توګه ثابتېږي».
د ډله ییز امنیت تړون سازمان سرمنشي څرګنده کړې، چې غړو هېوادونو بلاروس، قزاقستان، قرغیزستان او روسیې له طالبانو سره خپل ډیپلوماتیک تعاملات پراخ کړي، څو د سیمې ثبات ته وده ورکړي.
د ټایمز اف سنټرل اسیا د رپوټ له مخې، هغه دا هم وویل، چې دددوی سکرتریت به خپلو استخباراتي څارنو ته دوام ورکړي او له غړو سره به همغږي لا پیاوړې کړي.
د افغان -تاجک پولې د پیاوړتیا لپاره د دغه سازمان پلان په دریو پړاوونو کې تر ۲۰۲۹کال پورې عملي کیږي.
دغه پروګرام د تاجکستان په جنوبي برخه کې پوځي تاسیسات پیاوړي کوي، د ګواښونو پر وړاندې د چټک غبرګون ظرفیت لوړوي او همداراز د وسلو رسونې، لوژستیک، مخابراتو او سرحدي بنسټونو د تقویې لپاره تدابیر په پام کې نیسي.
وانګ يي، چې د چين د کمونېست ګوند د مرکزي کميټې د سياسي دفتر غړی هم دی، دا څرګندونې د چارشنبې په ورځ د طالبانو د بهرنيو چارو سرپرست وزير اميرخان متقي سره د ليدنې پر مهال وکړې.
د چين د بهرنيو چارو وزير څرګنده کړې چې هېواد يې د افغانستان خپلواکي، ملي حاکميت او ځمکنۍ بشپړتيا ته درناوی لري او د افغان ولس له خوا د خپل برخليک په اړه د هغوی خپلواکه پرېکړه مني.
نوموړي زياته کړه چې چين نه غواړي د افغانستان په کورنيو چارو کې لاسوهنه وکړي او هلته د شخصي ګټو په لټه کې نه دی او نه هم د نفوذ سيمه غواړي.
وانګ يي وويل، چين چمتو دی چې له افغانستان سره خپلې دوديزې اړيکې نورې هم پراخې کړي، سياسي باور پياوړی کړي او عملي همکاري ژوره کړي، څو دواړه هېوادونه او ولسونه ترې ګټه واخلي او دا به د سيمې سولې او ثبات سره هم مرسته وکړي.
نوموړي له افغانستان سره د سوداګرۍ، کرنې، انرژۍ، کانکيندنې، بېوزلۍ د کمولو، افتونو د مخنيوي، استعدادونو د روزنې، روغتيا، قانون پلي کولو او امنيت په برخو کې د همکارۍ پراخېدو ژمنه هم کړې ده.
وانګ ویلي، چين به له افغانستان څخه د باکیفیته محصولاتو وارداتو ته وده ورکړي او د بيا رغونې او پراختيا لپاره به خپل ملاتړ ته دوام ورکړي.
د طالبانو د بهرنيو چارو سرپرست وزير اميرخان متقي له چين سره د افغانستان د دوستانه اړيکو ستاينه کړې او ویلي یې دي چې افغانستان د «یوه چين» اصل ته ژمن دی او د چين په کورنيو چارو کې د هر ډول لاسوهنې مخالفت کوي.
متقي زياته کړې چې افغانستان به هېڅ هغه ځواک ته اجازه ورنه کړي چې له افغان خاورې څخه د چين پر ضد کار واخلي.
چین له طالبانو سره په دې وروستیو کې اړیکې نږدې کړې دي او لومړنی هېواد دی، چې د طالبانو د سفیر باورلیک یې منلی دی.
