پاکستان کې پوځي واکمني؛ له هند سره د نښتې له امله د عاصم منیر شهرت زیات شوی
په وروستیو لسیزو کې د هند او پاکستان ترمنځ سختو نښتو نه یوازې په سیاست کې د پوځ د لاسوهنو په اړه نیوکې کمې نه کړې، بلکې د خلکو پراخ ملاتړ د دې لامل شو چې د عاصم منیر محبوبیت نور هم زیات شي.
د خلکو له ملاتړ سره-سره د پاکستان حکومت جنرال منیر ستایلي او هغه ته یې د ستراتيژيکې وړتيا او زړور مشرتابه لپاره د ملي امنیت د تضمین او هند ته د پرېکنده ځواب ورکولو له امله د پوځ د مارشال رتبې ته ترفیع ورکړه.
د پاکستان پوځ له ۱۹۴۷ کال راهیسې یعنې لږترلږه درې لسیزې پر پاکستان واکمني کړې او ان د ملکي حکومت په واکمنۍ کې هم خورا زیات نفوذ لري؛ خو پوځ او د هغه ځواکمن مشر په توګه د خلکو په منځ کې د شهرت دومره پراخ محبوبیت نه و لیدلی.
د رویټرز د راپور له مخې، د پاکستان په ښارونو او سړکونه کې د «ژوندی دې وي جنرال عاصم منیر» شعارونو څخه ډک دي.
د هغه انځورونه په څراغونو او پلونو ځړول شوي، چې په ځینو یې لیکل شوي: «ته زموږ ژغورونکی یې!»
همدارنګه له هند سره تر وروستۍ نښتې وروسته د ګالوپ له خوا په پاکستان کې د ترسره شوې سروې له مخې، ۹۳ سلنه ځواب ویونکو ويلي، چې د پوځ په اړه د دوی نظر بدل شوی دی.
په دې نښتو کې چې پاکستان یې ځان ګټونکی ګڼي، د عاصم منیر تر ټولو سخت کورنی دوښمن، بندي پخوانی لومړی وزیر عمران خان هم د ستاینې اړتیا ته اړ کړ.
هغه د هند له پوځ سره په نښته کې د پوځ د بریالیتوب مبارکي وویله.
عمران خان تېره اوونۍ پر اېکس پاڼې ولیکل: «دا زما هېواد دی، دا زما پوځ دی. زه د پاکستان د هوایي ځواک او د ټولو نظامي کارکوونکو د مسلکیتوب او غوره فعالیت لپاره درناوی وړاندې کوم.»
د عاصم منیر په اړه سیاسي مبصر یوسف نظر وویل: «هغه د پاکستان د یو پیاوړي کس په توګه راڅرګند شو او د هغه د پوځ شهرت، چې د یوه قوي ځواک په توګه پېژندل شوی و بیا ژوندی شو.»
شپږ میاشتې له هغه وروسته چې منیر د ۲۰۲۲ کال په نومبر کې د پوځ قومانده په غاړه واخیسته، د عمران خان د پلویانو له خوا په پوځي تاسیساتو بریدونه او د هغوی لوټمارۍ د پوځ د واکمنۍ لپاره ترټولو جدي ننګونه رامنځته کړه.
د پوځ مشر وروسته د پخواني لومړي وزیر د زنداني کولو او د پاکستان تحریک انصاف ګوند د ملاتړو په وړاندې د ځپنې له امله له سختو کورنیو نیوکو سره مخ شو او همدارنګه هغه څه چې منتقدینو یې ادعا کوله، د تېر کال په عمومي ټاکنو کې د سیال ګوند په ګټه درغلۍ وه.
عایشه صدیقي چې د پاکستاني پوځ په اړه یې کتاب لیکلی دی وویل: «له هند سره شخړې دا (نیوکه) بدله کړې ده.»
هغې زياته کړې: «دې (جګړې) دا جنرال د خپلو پخوانيو جنرالانو په پرتله ډېر پياوړی کړی دی. هغه اوس اتل دی.»
هغې ویلي؛ د هند او پاکستان د سیالۍ مشري اوس د دوو سخت دریځو مشرانو په لاس کې ده، نرېندرا مودي چې یو هندو ملتپال لومړی وزیر دی او جنرال عاصم منیر چې یو متقي مسلمان او د هند ضد قوي نظرونه لري.
اساسي توپیر
د دواړو ګاونډیانو ترمنځ وروستۍ شخړه هغه وخت رامنځته شوه، چې یو شمېر وسله والو د اپرېل په ۲۲مه په هندي کشمیر کې پر سیلانیانو برید وکړ او ۲۶ کسان یې ووژل.
نوي ډیلي د دې پیښې پړه د پاکستان په ملاتړ «ترهګرو» واچوله؛ خو اسلام اباد دا تور رد کړ.
د هند پوځ د مې میاشتې په ۷مه نېټه د کشمير په پهلګام کې د برید په ځواب کې د پاکستان د واک لاندې کشمیر کې د هغه څه پر وړاندې چې «ترهګریز بنسټونه» بللي دي، هوايي بریدونه وکړل.
پاکستان ادعا وکړه، چې هوايي ځواک یې لږ تر لږه ۵-۶ هندي جنګي الوتکې رانسکورې کړې او د هند پر پوځي اډو یې هوايي بریدونه کړي دي.
هند بیا اعلان وکړ، چې د پاکستان هوايي اډو او هوايي دفاعي سیسټمونو ته یې ځینې تلفات او لوی زیانونه اړولي دي.
عاصم منیر وویل، چې د هند پوځ «په خپلو ټولو وړتیاوو سره» پاکستان تر فشار لاندې نه شي راوستلی.
منیر د ځمکني ځواکونو افسر او د پوځي استخباراتو سازمان پخوانی مشر دی.
هغه به د ۲۰۲۷ کال تر نومبر پورې د پوځ د مشر په توګه پاتې وي او ښایي د پنځو نورو کلونو لپاره هم په دې مقام کې پاتې شي.
په امریکا کې د پاکستان پخواني سفیر حسین حقاني رویټرز ته وویل، چې ان له وروستۍ شخړې څخه مخکې منیر د خپل پخواني پوځي مشر په پرتله چې عملي او اېډيالوژيکه تګلاره یې درلوده او له هند سره د اړیکو د ښه کولو په لټه کې و، په مقابل کې تر ډیلي ډېر د جګړې غوښتونکی ښکاري.
هغه زیاته کړه: «د هند په وړاندې د ځواک او مقاومت ټينګ دريځ له منیر سره مرسته وکړه چې په هېواد کې خپل دریځ پیاوړی کړي.»