پخواني جهادي مشر عبدالرب رسول سیاف په خپلو تازه څرګندونو کې د کبر، بخل او ظلم پر وړاندې خبرداری ورکړی دی. سیاف پر خپله اېکسپاڼه طالبانو ته له مستقیمې اشارې پرته لیکلي، «چې ربه ته مو له کبر او بخل او ظلم څخه وساتې.»
د افغانستان پخوانی جهادي رهبر عبدالرب رسول سیاف چې د طالبانو ضد څېرو کې شمېرل کېږي د شنبې په ورځ د غبرګولي ۳مه، په خپله اېکسپاڼه کې یو لنډ یادښت شریک کړی چې د متکبرو، بخیلو او ظالمانو د برخلیک په اړه یې پکې خبرداری ورکړی.
نوموړي لیکلي:«د کبرجنو غاړی ماتې دي، له بخیلانو هر څه پاتې دي او د ظالمانو کونډې ناستې دي.ربه ته مو له کبر، بخل او ظلم څخه وساتې!»
د طالبانو له لاسه جلاوطنه سیاف د طالبانو له سختو منتقدینو څخه دی او مخکې یې هم څو ځله د دوی پر چلند، د ښځو پر حقونو بندیز، او د دین له نامه نه د دې ډلې پر ناسمې استفادې نیوکې کړې دي.
پخواني جهادي مشر عبدالرب رسول سیاف له دې وړاندې له ایراني رسنۍ ایراف سره په خبرو کې ویلي و، چې طالبانو د اسلامي اصولو خلاف خپل مشر ټاکلی دی.
سیاف په دې مرکه کې ویلي و: «زعیم باید ملت وټاکي، خو طالبانو اسلامي نظام ړنګ او پخپله یې زعیم وټاکه.»
سیاف دغه څرګندونې په داسې حال کې کوي، چې طالب چارواکي خپلې ټولې چارې د هبت الله اخوندزاده د فرمانونو پر اساس عملي کوي او یادې ډلې هېڅکله د افغانستان خلکو او سیاستوالو ته د نظر ورکولو حق نه دی ورکړی.
سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې اوس په هر ولایت کې د جهادي مدرسو د مهتممانو، د علماوو شورا د رییسانو او غړو په مشوره د ولایتي چارواکو، ولسوالانو او امنیه قوماندانانو ګومارنې کیږي، چې دې چارې د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني صلاحیتونه خورا محدود کړي دي.
د کورنیو چارو وزیر دفتر ته کم ځي
د می پر ۲۱مه ملا هبت الله اخوندزاده د یوه شفاهي حکم له مخې په کابل، پروان، کاپیسا، لغمان، نورستان، کونړ او ننګرهار ولایتونو کې د ۳۸ ولسوالیو په امنیه قوماندانانو کې ادلون بدلون راوست، خو سرچینې وايي، چې په دې مساله کې د کورنیو چارو وزیر مشوره نه ده اخېستل شوې.
د هبت الله دغه حکم، چې د شفاهي حکم په نامه استول شوی، د هغه له تېرو مستقیمو حکمونو سره متفاوت دی. د دغه حکم د تطبیق پر مکتوب د کورنیو چارو وزیر د دفتر رییس مولوي زین الله عابر لاسلیک کړی دی.
په دغه حکم کې ډېری په سرحدي ولایتونو کې امنیتي چارواکي او ولسوالان په نښه شوي، چې د طالبانو له واک ته رسېدو سره سم په دغو ولایتونو کې پر ادارو مسلط شوي.
سرچینې وايي، چې له یو شمېر کسانو نه د سیمې خلکو او د علماوو شورا غړو د کورنیو چارو وزارت پرځای کندهار ته شکایتونه کړي وو.
د طالبانو د کورنیو چارو وزیر ته یوې نږدې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل، « مولوي هبت الله د کورنیو چارو د وزیر پرځای د علماوو شوراګانو له رییسانو او د جهادي مدرسو له مهتممانو سره مشورې کوي، تغییرات د هغوی په خوښه راولي، چې دې چارې حقاني ناراضه کړی دی».
سراج الدین حقاني له دوبۍ نه کابل ته تر راستنېدو وروسته، د اپرېل پر ۲۰مه د وزارت په مشرتابه ناسته او د افغانسستان لپاره د روسیې، چین او پاکستان له ځانګړو سفیرانو، ضمیر کابلوف، یو ژیایونګ او محمد صادق سره په کتنو کې ګډون کړی، خو د تېرې پنجشنبې په ورځ د ملګرو ملتونو د سرمنشي له استازې او د یوناما له مشرې روزا اوتونبایېوا سره یې په استازولۍ لومړي مرستیال او د وزارت کفیل محمد نبي عمري وکتل.
سرچینه وايي، « سراج الدین حقاني ډېر وخت په کور وي، وزارت ته کم ځي او پرځای یې چارې د کورنیو چارو وزارت لومړی مرستیال، چې د وزارت کفیل هم دی، پرمخ وړي».
جهادي مدرسې د هبت الله د نفوذ لارې
د ۲۰۲۲ کال په جون کې د طالبانو مشر یو فرمان صادر کړ، چې د ۳۴ مرکزي جهادي مدرسو د جوړښت او لګښتونو په اړه پکې لارښوونې شوې وې.
د دغه فرمان له مخې، هره جهادي مدرسه باید لږ تر لږه ۱۶ تنه تشکیل ولري، چې مسوولان، ښوونکي او خدماتي کارکوونکي پکې شامل دي.
د فرمان په یوه برخه کې راغلي، چې په هره مدرسه کې باید درې تنه شیخالحدیثان په۲۵ زره افغانیو میاشتني معاش، درې شیخ موقوفعلیه د ۲۰ زره افغانیو په معاش، درې د فنونو استادان د ۱۵ زره افغانیو په معاش، یو تن د دارالحفاظ استاد په۲۰ زره افغانیو معاش او څلور تنه د موټر چلوونکو او پخلیوالو په توګه هر یو د ۱۵ زره افغانیو په معاش وګومارل شي.
د طالبانو مشر وروسته له هغه دا ګام واخېست، چې د طالبانو مختلفو ډلو غوښتل په خپلو تر نفوذ لاندې ولایتونو کې مرکزي دیني مدرسې جوړې کړي او له دې لارې په ټولنو او قومونو او قبیلو کې خپل نفوذ وساتي.
د سرچینو په وینا،له دغه فرمان وروسته د مدرسو جوړولو خپلسرې چارې محدودې شوې دي.
د طالبانو د پوهنې وزارت د رپوټونو له مخې، دا مهال ددغه وزارت د جهادي مدرسو د ریاست په چوکاټ کې د افغانستان په ټولو ولایتونو کې جهادي مدرسې فعالې دي.
په دغو مدرسو کې له ابتدايي دورې نه تر یولسمې دورې پورې، چې د حدیثو دوره هم پکې شامله ده، دیني زده کړې کیږي.
په یو شمېر ولایتونو کې د لېسو او د ښوونکو د روزنې ریاستونه او وسایل دغو جهادي مدرسو ته ورکړل شوي او ځینو ته پر ۴۰ جریبه ځمکې نوې ودانۍ او جوماتونه جوړ شوي، یا د جوړېدو په حال کې دي.
د سرچینو په وینا، په دغو مدرسو کې د شمولیت لپاره ځانګړي شرایط وضع شوي او «خلک هم هڅه کوي خپل اولادونه په جهادي مدرسو کې شامل کړي، ځکه له فراغت وروسته یې د طالبانو په ادارو کې د استخدام امکانات ډېر وي».
د طالبانو د لوړو زدهکړو وزارت د دیني مدرسو له فارغانو څخه ازموینه اخلي او له بریالیتوب وروسته د خامسه دورې فارغانو ته د بکلوریا، د عالیه دورې فارغانو ته د لیسانس او د عالمیه دورې فارغانو ته د ماسټرۍ اسناد ورکوي.
په دې وروستیو کې، د طالبانو د عدلیې وزارت یو نوی قانون خپور کړی چې د مدرسو د تاسیس، تثبیت، د استادانو او کارکوونکو لپاره مقررات بیانوي. دغه قانون دوه فصلونه او ۱۴ مادې لري، چې د مدرسو د جوړېدو مرحلې، معیارونه، د زدهکړو کچې، د طالبانو د جذب شمېر او د استادانو د ګومارنې شرایط تعریفوي.
