سیمهییزو سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې د بدخشان ولایت د جرم ولسوالۍ د فرغامنج کلي اوسېدونکو او طالبانو ترمنځ شخړه دویمې ورځې ته غځېدلې. د سرچینو په وینا، د دغه کلي خلکو هڅه وکړه چې د طالبانو په ډزو کې د وژل شوي کس جسد له ځان سره د مظاهرې او عدالت غوښتنې په موخه یوسي.
دا شخړه د کوکنارو د کروندو د لهمنځه وړلو پر سر رامنځته شوې.
سرچینې وايي، د یکشنبې ورځې په نښته کې د وژل شوي یوه کلیوال مړی خلکو له ځان سره اخیستی و، چې مظاهره او د خپل حق غوښتنه وکړي، خو د طالبانو د لوی درستیز فصیحالدین فطرت تر منځګړیتوب وروسته خلکو د نوموړي مړی خاورو ته سپارلی دی.
د دوشنبې په سهار طالبانو فرغامنج سیمې ته تازه دمه ځواکونه استولي. سرچینې وايي، یو شمېر بزګران او د کلي اوسېدونکي چې د ځايي طالبانو له ملاتړه برخمن دي، غرونو ته ختلي او هلته یې د طالبانو پر ضد سنګر نیولی.
ځینو اوسېدونکو ویلي، دواړو غاړو د خبرداري په ډول هوایي ډزې کړې دي. سرچینې خبرداری ورکړی چې امکان لري جګړه پراخه شي.
وړاندې د یکشنبې په ورځ د طالبانو ځانګړو قطعاتو او بزګرانو ترمنځ نښته کې لږ تر لږه یو کس وژل شوی او څلور نور ټپیان شوي.
د بدخشان د ولایتي شورا پخواني غړي احمد جاوېد مجددي افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې طالبان د کوکنارو د له منځه وړو په برخه کې دوهګونی چلند لري. دی وايي، « په داسې حال کې چې په بدخشان کې فصلونه له منځه وړل کیږي، په نورو ولایتونو کې ازادانه کښت دوام لري».
تېر کال هم طالبانو په بدخشان کې د کوکنارو د کر ضد عملیات ترسره کړي وو، چې د بزګرانو له مخالفت سره مخ شوي وو. کروندګر وايي، فقر او بیکاري دې ته اړ کړي چې کوکنار وکري.
د کابل شپږمې حوزې د سناتوریم اوسېدونکي چې شمېر یې ۷۲ کورونو ته رسېږي، وايي چې د ځمکو او کورونو شرعي قبالې یې څو ځله څېړل شوې او معلومه شوې چې د دوی سندونه قانوني دي خو د طالبانو د عدلیې وزیر عبدالحکیم شرعي ورته ویلي چې د پخوانیو حکومتونو سندونه نه مني.
د سیمې اوسېدونکي وايي چې د عدلیې وزیر په اړه یې د طالبانو د امربالمعروف وزارت ته هم شکایتونه کړي دي خو هغوی ورته ویلي چې د عدلیې وزیر په چارو کې مداخله نه کوي او نه هم په دې برخه کې له دوی سره څه همکاري کولي شي.
د سیمې اوسېدونکو چې مېرمنې دي، افغانستان انټرنشنل ته ویډیوګانې رالېږلې او وايي، چې دوی د عدالت غوښتنه کوي، خو هېڅوک یې غږ نه اوري.
د شکایت کوونکو په وینا، د طالبانو د عدلیې وزیر اړوند وسله وال کورونو ته ننوځي، نارینه یې زنداني کوي او وروسته ورڅخه په زور ویډیو کوي چې له کورونو وځي او شکایت نه کوي.
یوه ځايي اوسېدونکې وايي، « زموږ یو ګاونډی یې په زور وزارت عدلیه کې زنداني کړ او وروسته یې په اجباري ډول ویډیو ترې واخیسته او اقرار یې پرې وکړ چې زه خپل کور په څو ورځو کې خالي کوم. وروسته معلومه شوه چې په دغه کور کې د عدلیې وزیر عبدالحکیم شرعي خپل یو خپلوان ځای پر ځای کړی.»
په ورته وخت کې یوه بله ځایي اوسېدونکې، چې کور یې د غصب تر ګواښ لاندې دی، وايي:«تېر یو کال راهیسې دا جنجال روان دی او د عدلیې وزیر وایي چې دا ځمکه دولتي ده او باید کورونه خالي کړئ. موږ شرعي قباله په لاس لرو خو څوک یې نه مني.»
د سیمې اوسېدونکي شکایت کوي، چې د عبدالحکیم شرعي له خوا یې د جومات دروازې تړل شوې او چاته اجازه نه ورکوي چې په جومات کې عبادت وکړي.
د کابل د سناتوریم اوسېدونکي وايی چې د طالبانو عدلیې وزیر ورته ویلي چې ددوی شرعي قباله ورته د منلو وړ نه ده او دا ځمکه دولتي ده او باید کورونه خالي شي.
د طالبانو عدلیې وزارت تر اوسه پورې د کابل د سناتوریم د اوسېدونکو ددې موضوع په اړه څه نه دي ویلي.
په یوه سند کې، چې د طالبانو په لومړۍ دورې پورې اړه لري، لیکل شوي چې ددې سیمې اوسېدونکي شرعي قباله لري او باید په دې برخه کې دوی ته څه ستونزه جوړه نه شي.
د طالبانو عدلیې وزارت د تېر کال په لیندۍ میاشت کې اعلان وکړ، چې د غصب شویو ځمکو د څیړلو ځانګړې محکمې د کابل ښار د شپږمې ناحیې اړوند د دارالامان په سناتوریم سیمه کې له ۲۰ جریبه زیاته غصب شوې ځمکه دولتي تثبیت کړې ده.
د طالبانو عدلیې وزیر عبدالحکیم شرعي په داسې حال کې د کورونو په غصب تورنیږي، چې نوموړی ملاهبت الله ته نژدې کس دی او د دولتي کورونو پر سر نه یوازې له سیاسي څېرو سره لاس او ګرېوان دی، بلکې په بېلابېلو ولایتونو کې یې د کوچیانو هغه کورونه هم وران کړي، چې د پخواني ولسمشر حامد کرزي فرمانونه یې په لاس کې لرل.
د طالبانو د ځمکو د غصب د مخنیوي او غصب شویو ځمکو د استرداد کمېسیون چارواکو د غويي پر ۲۱مه وویل، چې پر افغانستان د یادې ډلې له واکمنېدو وروسته نږدې څلور مېلیونه جریبه ځمکه له غاصبانو راګرځول شوې ده.
