د افغانستان لپاره د متحده ایالاتو له خوا د ۵۰۰ میلیونه ډالرو بشري مرستو بندېدل، د هېواد نازک حالت لا پسې کړکېچن کړی دی. د دې پرېکړې له امله په روغتیايي خدمتونو او د خوړو خوندیتوب کې د پام وړ کمښت راغلی دی.
متحده ایالات د طالبانو د لومړۍ واکمنۍ له نسکورېدو وروسته د افغانستان تر ټولو ستر مرستهکوونکی هېواد پاتې شوی، چې د نړۍوالو مرستو له ۴۰ سلنې څخه ډېره برخه یې برابوله.
دغه مرستې د لوږې پر ضد مبارزه او د روغتیايي مرکزونو د فعالیت لپاره حیاتي ارزښت درلود.
د ۲۰۲۵ کال په جنورۍ میاشت کې د امریکا د ولسمشر په توګه د ډونالډ ټرمپ له ټاکل کېدو وروسته، نوموړي د USAID ټول پروګرامونه لغوه کړل.
د ټرمپ اداره وايي، چې نور دغه مرستې د امریکا له ملي ګټو سره سمون نه لري.
سپینې ماڼۍ همداراز دا ادعا وکړه، چې طالبانو د مرستو لېږد بند کړی و او ډېری مرستې تر اړمنو خلکو نه رسېدې.
همدا ډول د روغتیا نړۍوال سازمان (WHO) راپور ورکړی، چې تر ۴۲۰ زیات روغتیايي مرکزونه د مرستو تر بندېدو وروسته تړل شوي دي. دې حالت له ۳ میلیونه ډېر خلک له بنسټیزو روغتیايي خدمتونو بېبرخې کړي دي.
مرستندویه بنسټونه خبرداری ورکوي، چې د مالي مرستو دوامدار کمښت کولی شي د لا ډېرې لوږې، ناروغیو او کورنیو بېځایه کېدو لامل شي.
افغانستان له ۲۰۲۱ کال وروسته چې طالبان بېرته واک ته ورسېدل، له پراخو نړۍوالو بندیزونو، اقتصادي رکود او بشري ناورین سره مخ شوی دی.
له هغې وروسته، امریکا او نور لوېدیځ هېوادونه د طالبانو له ادارې سره مستقیم تعامل ته زړه نه ښه کوي، خو بشري مرستې یې د نړۍوالو ادارو له لارې جاري ساتلې وې.
متحده ایالاتو تر ډېره د افغانستان لپاره تر ټولو ستر مرستهورکوونکی هېواد پاتې شوی، خو د ولسمشر ټرمپ د بېرته راتګ سره، د امریکا پالیسي بدله شوې ده.
اوسنی پرېکون، د امریکا د تګلارې په بدل کې یوه لویه تشه ګڼل کېږي، چې له امله یې د میلیونونو افغانانو ژوند اغېزمن شوی دی.
