باز محمد مبارز په لومړي ځل په موی ټای سیالۍ کې خپل بحریني سیال ته ماتې ورکړه
د افغانستان د ازادو مبارزاتو لوبغاړي باز محمد مبارز د لومړي ځل لپاره په موی ټای څانګه کې نن ماخوستن د سیالۍ ډګر ته ښکته شو او خپل ایران الاصل بحریني سیال ته یې ماتې ورکړه.
د افغانستان د ازادو مبارزاتو لوبغاړي باز محمد مبارز د لومړي ځل لپاره په موی ټای څانګه کې نن ماخوستن د سیالۍ ډګر ته ښکته شو او خپل ایران الاصل بحریني سیال ته یې ماتې ورکړه.
د باز محمد مبارز دغه سیالۍ د ټایلند په پوکېټ ښار کې د دوشنبې په شپه (د وږي ۳مه) په درېیو ۳ دقیقه يي پړاونو کې ترسر شو او بالاخره یې خپل ایران الاصل بحریني مصطفی ته ماتې ورکړه او د سیالۍ ګټونکی شو.
ویل کېږي، چې ایران الاصله بحرینی مصطفی په اصل کې د موی ټای لوبغاړی دی خو په دې سپورټي څانګه کې د باز محمد مبارز لومړنۍ سیالۍ وه چې ترسره یې کړه او بریا یې هم په خپل نوم کړه.
د یادونې وړ ده، چې په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته طالبانو د ۱۴۰۳ کال د وږي په ۸مه په هېواد کې د ازادو مبارزاتو سیالۍ منع کړې دي. طالبانو لامل یې په دغو سیالیو کې د شرعي ستونزو موجودیت په ګوته کړ.
د راپور پربنسټ، بشر نورزی چې د طالبانو «معنوي پلار» او د ملا عمر او هبتالله اخوندزاده نږدې ملګری بلل کېږي، د افغانستان د نشه یي توکو د تر ټولو لوی قاچاقبر په نوم هم پېژندل شوی.
نوموړی په ۲۰۰۵م کال (۱۳۸۴هـ ش) په نیویارک کې د ۵۰میلیونه ډالرو په ارزښت د نشهيي توکو د قاچاق په تور ونیول شو، خو په ۱۴۰۱هـ ش کې د یوه امریکایي وګړي «مارک فریرکس» په بدل کې طالبانو ته وسپارل شو او له هغې راهیسې په کابل کې د طالبانو له مشرانو سره نږدې کار کوي.
«نیو ورلډ» په خپل راپور کې وایي، نورزی د خپلو ژورو اړیکو له لارې له چین، ایران او پاکستان سره په ځانګړي موقعیت کې دی، څو د افغانستان له بډایه طبیعي سرچینو ګټه واخلي.
نوموړی اوس د طالبانو د مشر هبتالله اخوندزاده ترڅنګ د دې ډلې د مالي چارو یو له مهمو کنټرول کوونکو بلل کېږي.
راپور زیاتوي، چې واشنګټن له طالبانو سره نوې خبرې اترې پیل کړي، چې اصلي تمرکز یې د افغانستان طبیعي زېرمې دي.
سرچینې وایي، د ټرمپ ادارې طالبانو ته پیغام ورکړی چې: «چین باید بهر شي، امریکا باید دننه شي.»
په راپور کې ویل شوي، چې اوسمهال چین د افغانستان په لویو کانونو «نفتو، سرو زرو، سمنټو او نورو معدنونو کې چې میلیاردونه ډالره ارزښت لري» پراخ حضور پکې لري، خو د طالبانو د کانونو وزارت بیا په وروستيو قراردادونو کې د چین پر ګټه کېدو ادعاوې رد کړې دي.
د طالبانو د کانونو وزارت مرستیال حسامالدین صابري تېره میاشت وویل: «موږ نړۍ ته اعلان کړی چې هر څوک پانګونه کوي، هرکلی یې کوو. دا خبره چې چینایان د نویو قراردادونو لپاره راغلي، حقیقت نه لري. یوازې دوه قراردادونه شته چې د جمهوریت له وخته پاتې دي.»
د امریکا د ځمکپوهنې ادارې او د دفاع وزارت د اټکلونو له مخې، د افغانستان د طبیعي شتمنیو ارزښت د ۱ تر ۳ ټریلیونه ډالرو پورې رسېږي، دغه هېواد د مسو، سرو زرو، لیتیم، کرومایټ، اوسپنې، کبالت او نورو قیمتي فلزاتو پراخې زېرمې لري، چې تر ډېره نه دي استخراج شوي.
شنونکي وايي، د بشر نورزي بېرته راتګ او د طالبانو د طبیعي سرچینو په مدیریت کې مخکښ رول ښيي، چې د افغانستان زېرمې د سیمهییزې او نړۍوالې سیالۍ په نوي ډګر بدلې شوي دي؛ هغه ډګر چې په کې امریکا او چین دواړه ځانونه د راتلونکي لپاره سیال بولي.
مسعود پزشکیان زیاته کړه: «په ټينګاره سره وایم چې ګاونډیان مو وروڼه دي. په اصل کې د یوې خاورې او اوبو یو، خو اوس یو سرحد زموږ په منځ کې جوړ شوی او دا زموږ وروري نشي زیانمنولی.»
پزشکیان په ډاګه وویل، هر هغه وینا چې د مسلمانانو او ګاونډیانو وحدت او انسجام ته زیان رسوي، خیانت دی او په وینا یې نه ښايي په دې تصور چې ګواکې خدمت دی، هر چا ته هر څه وویل شي.
نوموړي زیاته کړه، «هر هغه وینا چې په کور دننه او ان د مسلمانانو او ګاونډیانو یووالی او انسجام ګډوډ کړي، خیانت له هغې لارې سره ده چې پرې روان یو.»
د پزشکیان په باور، د اسراییل او امریکا ټوله هڅه دا ده چې ایرانیان په خپل منځ کې واچوي او په سیمه کې مسلمانان د یو بل پر وړاندې ودروي او په وینا یې په کور دننه او اسلامي هېوادونو سره باید لاسونه ورکړل شي او په باور یې د تفرقې رامنځته کول اسراییل ته خدمت کول دي.
د ایران ولسمشر په ډاګه کړه، «که موږ په خپل منځ کې یووالی ولرو، له اسراییل سره د جګړې اړتیا نشته، ځکه هغوی بیا مسلمانانو ته په چپ نظر هم نشي کتلی.»
د ایران ولسمشر په داسې حال کې ګاونډي هېوادونه خپل وروڼه او خپل خپلوال ګڼي، چې له څو میاشتو راهیسې یې اړمن افغانان چې د کار روزګار، د خپلو بچیانو د زده کړو د دوام او یا هم د خپلو ځانونو او کورنیو د خوندینې لپاره ایران ته تللي، په زور سره یې راوباسي او یوازې په شاوخوا یوه میاشت کې یې څه باندې ۱ میلیون افغانان له خپل هېواده په جبر سره اېستلي او دغه بهیر همداراز په شدت سره دوام لري.
نوموړي دغو کسانو ته په خطاب کې وویل، «هېڅوک تاسو ته ستاسې د تېرو کړنو ان یادونه هم نه شي کولاي.»
د تېر نظام د محمد عارف او محمد صدیق په نومونو دوه افسران چې د طالبانو له بیا ځلي واکمنېدو وروسته د مقاومت په نوم جبهې سره یو ځای او بیا ایران ته کډوال شوي وو، بالاخره له څلورو کلونو وروسته هېواد ته راستانه او خپلو مېنو ته رسېدلي دي.
محمد اغا حکیم له دغو کسانو سره په کتنه کې زیاته کړې، په پنجشېر کې ټول مسوولین د همدې ولایت اوسېدونکي دي او «دا د دې لپاره چې اسلامي نظام خپلو ولسونو ته وښيي چې دا د ملت خپل نظام دی او تبعیض په اسلامي نظام کې ځاي نه لري.»
محمد اغا حکیم په بهر کې د مېشتو افغانانو د ژوند څرنګوالي په تړاو وویل: «یوازې هغه خلک چې د پردیو د استخباراتو په خدمت کې دي او فوق العاده کارټونه لري، همدغه ډله خلک په بهر کې ښه ژوند لري؛ نور هېوادوال بهر کې د ژوند سختې شپې او ورځې تېروي او هېواد ته دې راوګرځي.»
د مقاومت په نوم ډلې دغه دوه قومندانان (محمد عارف او محمد صدیق) د طالبانو له لوري په اخیستل شویو ویډیوګانو کې وايي: «سره له دې چې د اسلامي امارت پر وړاندې يې په لومړیو ورځو کې د بغاوت لاره غوره کړې وه، په بهر کې هم د پردیو له لورې د خپل هېواد ورانولو ته هڅېدل.»
په تېرو درېیو میاشتو کې پنجشېر ته د بېرته ستنېدونکو کسانو شمېر چې ډېری یې پخواني نظامیان او د تېر حکومت کارکوونکي دي، نږدې ۲۵۰ تنو ته رسېدلی او همداراز ۴۹۲ کورنۍ هم بېرته دغه ولایت ته ستنې شوې دي.
دغه څرګندونې په داسې حال کې دي، چې د نړۍوالو بنسټونو په وینا، په افغانستان کې د تېر نظام پاتې یو شمېر نظامیان د طالبانو له لوري وژل شوي او له ایران او پاکستانه د یو مخیزې اېستنې په لړ کې یادو سازمانونو د تېر جمهوري نظام د نظامیانو د برخلیک په تړاو شدیده اندېښنه ښودلې او ورسره یې له کوربه هېوادونو غوښتي چې د دغو کسانو له اېستنې ډډه وکړي خو کوربه هېوادونو یادو غوښتنو ته هېڅ پام نه دی کړی او همداراز یې د اېستنې بهیر ته دوام ورکړی دی.
په دې وروستیو کې د بریټانیا له لوري په ناپامۍ سره د یاد هېواد له ځواکونو سره د افغان همکارانو د معلوماتو له افشا کېدو وروسته د راپورونو له مخې، ځينې دغه کسان طالبانو په افغانستان کې تر موندنې وروسته وژلي دي.
دا په داسې حال کې ده، چې په ایران کې مېشت یو شمېر پخوانيو افغان نظامیانو بیا څو ورځې وړاندې ویلي و، چې په تېرو څو ورځو کې د ایران حکومت د افغان پناه غوښتونکو د جبري شړلو بهیر ګړندی کړی او اوس پخواني سرتېري په نښه کوي. دغه نظامیانو همداراز زیاته کړې وه، چې له ایران نه شړل شوي کسان له جدي خطر سره مخ دي.
د بشري حقونو بنسټونه او مهاجرتي سازمانونه خبرداری ورکوي، چې د پناه غوښتونکو جبري شړل په ځانګړي ډول هغه کسان چې له پخواني حکومت سره یې کار کړی وي، د نړۍوالو اصولو ښکاره نقض دی.
سره له دې چې طالبانو په ۲۰۲۱ کال کې د عمومي عفوې اعلان کړی و، خو بېپلوه راپورونه ښيي چې دغه ژمنې پر ځای نه دي پاتې شوې او لسګونه پخواني سرتېري یا وژل شوي یا هم توقیف شوي دي.
شنونکي باور لري، چې د ایران دغه اقدام د کورنیو فشارونو، اقتصادي ستونزو او د طالبانو له اوسني رژیم سره د سیاسي اړیکو د توازن ساتلو یوه برخه ده. تهران له یو لوري غواړي د خلکو د نارضایتۍ مخه ونیسي او له بل پلوه له طالبانو سره سیاسي اړیکې وساتي.
پخواني نظامیان له نړۍوالو سازمانونو او ایران څخه غواړي، چې دا بهیر ژر تر ژره بند شي او هغو کسانو ته چې د طالبانو له خوا تعقیبېږي، خوندیتوب ورکړل شي. دوی وایي، که نړۍوال غبرګون جدي نه وي، ښایي دا لړۍ پراخه شي.
د راپورونو له مخې، لا هم روښانه نه ده چې دقیقا څومره پخواني افغان نظامیان له ایران نه بېرته شړل شوي ، خو طالبانو له دې وړاندې د افغانستان په مختلفو سیمو کې هغه افغان سرتېري نیولي، چې له جلاوطنۍ وروسته خپل هېواد ته بېرته ستانه شوي دي.