په داسې حال کې چې په پاکستان کې مېشت افغان کورنۍ د نیول کېدو او شړلو له وېرې له سختو ستونزو سره مخ دي، د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور احمد پښتین وايي، پښتانه ځوانان باید د افغانانو د جبري ایستلو پر ضد پرلپسې هڅې وکړي.
هغه د جمعې په ورځ (د تلې ۴مه) په خپله فېسبوک پاڼه د پاکستان پر دغې چارې په نیوکو سره پر پښتنو او د پښتون ژغورنې غورځنګ غړو غږ کړی، «د بر وطن افغانانو جبري اېستلو پر ضد، پښتانه ځوانان په ځانګړي ډول د تحریک ملګري په مسلسل ډول هڅې کوئ او غږ پورته کوئ.»
د راپورونو له مخې، دمګړۍ په پاکستان کې مېشتې کورنۍ د پولیسو له لوري د نیول کېدو له وېرې ان د درملنې لپاره روغتونونو ته هم نه ځي.
له پاکستان او ایران څخه اېستل کېدونکي افغانان په افغانستان کې د ژوند کولو لپار هېڅ امکانات نه لري او ډېری دغه کورنۍ را روان ژمي ته سخت اندېښمن دي.
له دې سربېره منظور پښتین پر پښتون مېشو سیمو د پاکستان د پوځ د کړنو پر خلاف د سوات پاڅون ستایلی او په وینا یې د بکاخېل غونډې د پرېکړې پر بنسټ به ۳ ورځې وروسته په بنو کې ورته پاڅون راووځي.
نوموړي زیاته کړې، «د روان ظلم او جبر پر خلاف او د یولسم اکتوبر د جرګې د یاد او بېرته متحد کېدلو د اړتیا په اړه به د پي ټي ایم امریکا له اړخه د اکتوبر په ۱۹مه په ټېکساس، امریکا کې یوه لویه جرګه کېږي.»
هغه له پښتنو او په ځانګړې توګه د پښتون ژغورنې غورځنګ له غړو غوښتي چې له پاکستان څخه په جبري توګه د افغانانو د اېستنې پر ضد او همداراز په قبایلي سیمو کې د شویو ظلمونو، راکټونو ورونې او ډرون بریدونو په تړاو په پرلپسې توګه خپلو هڅو او غږ پورته کولو ته دوام ورکړي.
د یادونې وړ ده، چې تېره یکشنبه (د وږي ۳۰مه) په تیراه کې د پاکستاني جېټ الوتکو په هوایي بریدونو کې د ښځو او ماشومانو په ګډون لږ تر لږه ۲۰ولسي وګړي ووژل شول.
پيټر د «سهار په خیر بریتانیا» ټلویزوني پروګرام سره په خبرو کې وویل: «زه هېڅ نه پوهېدم چې زما مېرمن ژوندۍ ده که نه، روغتیا یې څنګه ده او یا ورسره کوم ناوړه چلند کېږي او که نه».
دغه جوړې چې شاوخوا ۱۸کاله یې په افغانستان کې ژوند کړی او یو تعلیمي مرکز یې پرمخ وړ، دوی د بامیان ولایت پر لور د ستنېدو پر مهال د طالبانو لهخوا ونیول شول. طالبانو د پيټر او باربي د نیولو په اړه هېڅکله واضح دلیل وړاندې نه کړ، یوازې د بهرنیو چارو وزارت ویاند وویل چې «د افغانستان قوانین یې مات کړي»؛ خو نور معلومات یې ور نه کړل.
پيټر او باربي څرګنده کړې چې د اسارت پر مهال په لسو بېلابېلو زندانونو کې ساتل شوي دي.
پيټر ان په یوه لوړ امنیت لرونکي زندان کې بندي و، چې هلته د داسې کسانو ترڅنګ ساتل کېده چې د خپلې کورنۍ د غړو په وژلو تورن وو. هغوی په اونیو-اونیو د لمر له رڼا پرته په تنګو خونې کې ساتل کېدل.
دوی زیاتوي چې د خپلې لور «سارا» له لارې وتوانېدل چې لږ تر لږه لنډ پیغامونه لکه «مینه درسره لرم» او «یادېږې مې» یو بل ته ولېږي. دا د هغوی د اسارت تر ټولو یوازینۍ هیله بښونکې نښه وه.
باربي رینولډز په خپله کیسه کې ویلي چې د زندان یوازینۍ سرمایه یې یو کاچوغه وه چې د لومړیو ورځو په جریان کې یې ترلاسه کړې وه. هغه وایي چې دا مې زده کړل چې له همدې کاچوغې د هر کار لپاره ګټه واخلم؛ له ډوډۍ پرې کولو نیولې تر کچالو پاکولو پورې. د هغې لپاره دا کوچنی شی د ژوند د دوام نښه او د هیلې سمبول وګرځېد.
دوی یوازې یوه ګړۍ مخکې له خپل پروازه خبر شول چې خوشې کېږي، او بالاخره لندن ته ورسېدل. د دوی کورنۍ د هغوی د ازادۍ شېبه «د خوښۍ ډکه لحظه» وبلله.
د هغوی اولادونه وایي: «له بشپړې منندویۍ او ډاډ سره تایید کوو چې زموږ مور او پلار له اووه میاشتو او ۲۱ورځې اسارت وروسته د طالبانو له بند څخه خوشې شوي دي».
سره له دې تریخې تجربې، پيټر او باربي ویلي چې لا هم د افغانستان د راتلونکي په اړه هیله لري.
پیتر ټینګار وکړ: «موږ باور لرو چې افغانستان د بدلون توان لري او یوه ورځ به نړۍ حیرانه کړي. دا هېواد باید یوازې د تاوتریخوالي، تښتونې او نشهيي توکو د قاچاق له مخې ونه پېژندل شي، دلته معجزه رامنځته کېدای شي».
باربي هم په خبرو کې زیاته کړه: «زه د افغانستان له خلکو سره ژوره همدردي لرم. زندان یوه سخته تجربه وه، خو له هغه هم دردوونکې د خلکو ورځنی ژوند دی چې د طالبانو تر سختو محدودیتونو لاندې تېرېږي».
ډاکټر نجیب د حکومت له پرېښودو وروسته په کابل کې د ملګرو ملتونو دفتر ته پناه وړې وه او له خپل ورور سره یو ځای له شاوخوا څلورو کلونو راهیسې هلته اوسېده، خو د ۱۳۷۵ کال د تلې په پنځمه د برهان الدین رباني په مشرۍ دولت د طالبانو له لوري رانسکور او کابل د طالبانو له لوري ونیول شو.
د راپورونو له مخې، طالبانو تر ټولو لومړی په کابل کې د ملګرو ملتونو پر دفتر یرغل وکړ او پخوانی ولسمشر ډاکټر نجیب الله او ورور یې شاپور احمدزی ووژل او بیا یې د کابل ښار په اریانا څلور لارې کې په وینو لړلي جسدونه په دار وځړول.
طالبانو له هغې ورځې تر اوسه د ډاکټر نجیب د وژنې د لامل او څرنګوالي په تړاو بشپړ توضیحات نه دي ورکړي او د هغه کورنۍ هم په وار وار د دغې پېښې د روښانه کېدو لپاره د کره او بې پرې څېړنو غوښتنه کړې، خو لا تر اوسه دغه چاره نه ده ترسره شوې.
ډاکټر نجیب الله د افغانستان د خلق ډيموکراتیک ګوند د پرچم څانګې غړی و او بیا وروسته یې د وطن په نوم یو ګوند هم جوړ کړ. هغه د ۱۹۸۶څخه تر ۱۹۹۲ کال پورې د افغانستان ولسمشر و. د هغه حکومت د پخواني شوروي له ملاتړه برخهمن و.
نوموړی له ولسمشرۍ مخکې د هغه وخت د دولتي امنیت خدمتونو یا خاد (د استخباراتو) ادارې رييس هم و.
د ډاکټر نجیب له وژنې ۲۹ کاله تېرېږي خو لا هم په افغانستان کې دننه او بهر ګڼ پلویان او مخالفین لري خو بیا هم تل د یوې اغېزناکې څېرې په توګه ترې یادونه کېږي.
