خبریال
د کندهار سپین بولدک ولسوالۍ اوسېدونکي د طالبانو او پاکستان ترمنځ د جګړي په غبرګون کې وايي، چې پاکستان غواړي د عامو خلکو سوداګري او ژوند زیانمنه کړي. د دوی په خبره په تېرو دوو میاشتو کې د دواړو لوریو ترمنځ د جګړو په پایله کې د ځاني زیان ترڅنګ مالي زیانونه هم ور اوښتي دي.
د کندهار سپین بولدک ولسوالۍ په ګڼه مېشته سیمه وېش کې تېره شپه شاوخوا لس بجې د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ یو ځل بیا نښتنه رامنځته شوه چې شاوخوا څلور ساعته یې دوام وکړ.
د نښتې له پیل سره سم د سپین بولدک ولسوالۍ د وېش سیمې زرګونو کسانو خپل د کورنۍ غړي له کورونو و اېستل او شپه یې له خپل کوره بیرون په سړه هوا کې رڼه کړه.
د سپین بولدک د وېش سیمې اوسیدونکی نورالله له افغانستان انټرنشنل سره په خبرو کې ویلي، چې نړیوالې ټولنه دې د پاکستان له خوا پر افغانستان د بریدونو مخنیوی وکړي.
نورالله وايي:«زه تېره شپه د شپې پر لس بجې له خپله کوره تښتیدلی یم، خپل بچیان مې هم راسره وه. کور مې نړیدلی دی. د پاکستان له خوا د شپې له لوري پر ملکي خلکو باندې ړندې مرمۍ راغورځل نه انسانیت او نه هم د مسلمانی په چوکاټ کې روا دی. دا څلورم پنځم ځل دی چې دغه اقدام کوي او پر عامه خلکو باندې مرمۍ وروي، طالب په پنځوس مترۍ کې په ټاور کې ورته ناست دی، هغو ته ستونزه نه جوړوي عام خلک یې هدف ګرځولي دي او دا ظلم د برداشت وړ نه دی. نړیوال دې د پاکستان د دغه کارونو مخه ونیوي.»
سره له دې چې د ډیورنډ کرښې ته د نږدې سیمې اوسېدونکې تېره شپه د نښتو پرمهال له خپلو کورونو څخه ووتل، خو د طالبانو د ویاند مرستیال حمدالله فطرت ویلي، چې تېره شپه د پاکستان په بریدونو کې د یو طالب جنګیالي په ګډون پنځه ملکي وګړي وژل شوي او پنځه تنه نور ټپیان شوي دي.
د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ نښتې وروسته نن د شنبې په سهار عامو خلکو د تیرې شپې د وژل شویو کسانو په جنازو کې هم ګډون وکړ.
د تیرې شپې په نښته کې د یو وژل شوي کس پلار عبدالوارث وايي:«موږ پر دغه سیمه شهیدان ورکړي دي. دا دواړه اسلامي هېوادونه دي، دواړه ګاونډیان دې، خو دوی دې په خپلو کې سره جوړ شي، موږ عام خلک دې خپل هدف نه ګرځوي. خو بیا هم موږ عام خلک د دوی ترمنځ هدف ګرځیدلي یوو، هم مو سوداګري ښکار کېږي او هم ژوند له خطر سره مخ دی.»
پر همدغه مهال د سپین بولدک ولسوالۍ سوداګرو او اوسیدونکو له افغانستان انټرنشنل -پښتو سره په خبرو کې ویلي، چې پاکستان غواړي د کندهار د یادې ګڼ میشتې او سوداګریزې ولسوالۍ سوداګري زیانمنه کړي.
د صدیق الله په نوم د سپین بولدک یو سوداګر وايي:«نور هېڅ خبره نه ده، یوازې د پښتنو د تجارت سره جنګ دی، یعنې د زرګونو کیلومتره کرښې په اوږدو کې دوی یوازې زموږ پر سوداګریزه سیمه باندې جنګ کوي او زما پر وولس مرمۍ راغورځوي. د ټول افغانستان او پاکستان سوداګري د سپین بولدک او چمن د سوداګرۍ څخه وده کوي دوی صرف غواړي د دې سیمې سوداګري زیانمنه کړي، نور هېڅ ستونزه نه لري.»
په ورته مهال د سپین بولدک ـ چمن د ګډې سوداګرۍ خونې غړي او په سپین بولدک کې د تازه مېوو د اتحايي مسوول فضل محمد وطن دوست وايي، چې د طالبانو او پاکستان ترمنځ د دوامداره شخړو او لارې تړل کېدو له امله د دواړو غاړو سوداګرو ته د میلیونونو ډالرو په ارزښت زیانونه اوښتي دي. دوی د لانجې د حل او لارو د پرانېستلو د حل غوښتنه کوي.
فضل محمد افغان ویلي:« دواړو خواوو ته هره ورځ په میلیونونه زیان اوړي، کوم خرید چې موږ ها خواته کړی پیسې او مالونه هلته بند پاتې دي. زموږ د افغان سوداګرو تر ۹۰۰۰ کانټینرونه په کراچۍ کې ولاړ دي او تر ډي ډیمرچ لاندې دي.»
د افغان طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ د تیرې شپې نښتې په غبرګون د ډیورند کرښې ها غاړې چمن ښار کې هم یو شمر دیني عالمانو او قبایلي مشرانو ناسته کړې ده.
د جرګي ګډونوالو وايي، د طالبانو او پاکستان ترمنځ نښتو کې دې عام خلک هدف نه ګرځول کېږي.
دیني عالم مولانا محمد یوسف وايي:« موږ د دواړو هېوادونو له حکومتونو څخه غوښتنه کوو، د جنګ په دواړو لوریو کې عام خلکو ته زیان اوړي او دواړه خواوې دې اوربند وکړي، بلکې هېڅ جنګ دې نه کوي، خو که بیا هم دوی بله چاره نه وینې نو بیا دې د چمن او سپین بولدک ښارونو څخه لرې په دښتونو او داسې سیمو کې جګړه وکړي چې هلته هېڅ ملکي خلک شتون ونه ولري.»
د طالبانو او پاکستان تر منځ لانجه تازه نه ده، بلکې د پاکستان د هوايي بریدونو په غبرګون د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ څو ځلې پر ډیورنډ کرښه نښتې رامنځته شوې دي.
د طالبانو او پاکستان ترمنځ د لانجې د حل لپاره د قطر او ترکیې هېواددونو په پله پسې توګه منځګړیتوب کړی، خو د دواړو لوریو ترمنځ د اوربند او سولې مذاکرات هېڅ مطلوبي پایلي ته نه دې رسیدلي.
