د هند په سختو بارانونو او سیلابونو کې ۴۸ کسان مړه شوي او ۷ ورک دي

هندي رسنۍ خبر ورکوي، چې په دغه هېواد کې د سختو بارانونو، سیلابونو او ځمکې ښویېدنې له امله ۴۸ تنه مړه شوي او ۷ نور ورک دي.

هندي رسنۍ خبر ورکوي، چې په دغه هېواد کې د سختو بارانونو، سیلابونو او ځمکې ښویېدنې له امله ۴۸ تنه مړه شوي او ۷ نور ورک دي.
رسنیو د هند په شمالي ایالتونو اتراکنډ او هماچل پردېش کې د چارواکو په حواله نن دوشنبه (د زمري ۲۳مه) راپور ورکړی، چې د اګسټ میاشتې له پیله تر اوسه په دغو ایالتونو کې سیلابونو ګڼې ودانۍ او پلونه ویجاړ کړي او سلګونه موټرونه یې وړي دي.
په دې وروستیو کې په هند، چین، بنګله دېش، سریلنکا او ګاونډیو هېوادونو کې د موسمي بارانونو پر مهال د پېښو شدت زیات شوی او ګڼ تلفات یې اړولي دي.
ال انډیا راډیو؛ د هماچل پردېش د مشر وزیر سوویندر سینګ سوکو په حواله وايي، چې د وروستیو بارانونو او سیلابونو له امله په دغه ایالت کې لږ تر لږه ۱۹ کسان په تېرو څلرویشتو ساعتونو کې مړه شوي دي.
نوموړی زیاتوي، چې له دغو کسانو څخه یې نهه تنه د دغه ایالت په مرکز شیملا کې د یوه معبد د نړېدو له امله مړه شوي دي او یو شمېر نور بند پاتې دي.
د سوکو په خبره، چې ژغورونکې ډله تر معبد لاندې د نورو کسانو د راویستو په لټه ده.
فاکس نیوز د هند د سیلابونو په اړه په خپل راپور کې وايي، چې په اتراګنډ او هماچل پردېش کې سلګونه ودانۍ، سړکونه، د ریل ګاډي پټلۍ، د برېښنا تارونو او مخابراتي شبکو ته زیان رسولی دی.
سرچینې زیاته کړې، چې په ګڼو سیمو کې له خلکو سره اړیکې پرې شوي او تر اوسه د تلفاتو او زیانونو په اړه دقیق معلومات نه شته.
د یادونې وړ ده، چې تېره میاشت هم په هند کې د سختو بارانونو له امله سلګونو تنو ته مرګ ژوله اوښتې وه او ګڼې ودانۍ ویجاړې شوې وې.

د ملګرو ملتونو د کارپوهانو یوه ډله وايي؛ د طالبانو د ژمنو او اجراتو تر منځ روښانه توپیر دا ښيي چې د دې ډلې د اصلاح فکر ناسم و.
د دغه سازمان ۳۰ کارپوهانو؛ په افغانستان کې د طالبانو له خوا ډله ییزه ځورونه او جنسیتي تبعیض د «بشریت ضد جرم» بللی او ویلي یې دي، چې د طالبانو کړنو د «جنسیتي اپارتاید» بحثونه اړین کړي دي.
د ملګرو ملتونو د کارپوهانو له خوا د دوشنبې په ورځ (د اسد ۲۳مه) په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې طالبان په افغانستان کې واک ته له رسېدو دوه کاله وروسته هم د ښځو او نجونو پر وړاندې بشپړ تبعیضي چلند کوي او له بشري حقونو څخه سرغړونو ته دوام ورکوي.
دغو کارپوهانو ویلي دي، چې د ښځو او نجونو پر وړاندې د طالبانو تبعیض د تېر کال په پرتله زیات شوی دی.
د ملګرو ملتونو لږ تر لږه ۳۰ نامتو کارپوهان، چې پکې د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ځانګړی راپور ورکوونکی ریچارډ بېنېټ، په ملګرو ملتونو کې د بشري حقونو د مدافعانو ځانګړې راپور ورکوونکې مري لاولور، په ملګرو ملتونو کې د اقلیتونو په چارو کې ځانګړی راپور ورکوونکی او یو شمېر نور نوموتي کارپوهان شامل دي او یاده اعلامیه یې لاسلیک کړې ده.
د ښځو د مسالې تر څنګ؛ د دې اعلامیې لاسلیک کوونکو د طالبانو د هغو ژمنو یو لړلیک هم خپور کړی، چې دغې ډلې نه دي عملي کړي.
دوی لیکلي، چې د ټول شموله حکومت د جوړولو ژمنې نه دي عملي شوي، د پخوانیو دولتي کارکوونکو له بښنې سرغړونه کېږي، په زندانونو کې د شکنجې او ناوړه چلند د مخنیوي لارښوونې له پامه غورځول کېږي، اقلیتونه تر پښو لاندې کېږي او له تبعیض سره مخ کېږي.
دوی همدارنګه د قاضیانو، څارنوالانو، وکیلانو او په حقوقي نظام کې د شاملو کسانو پر امنیتي ګواښونو هم نیوکې وکړې.
په دغه اعلاميه کې ويل شوي، چې طالبان له انساني کرامت څخه د سرغړونې په څېر ظالمانه سزاګانې کاروي؛ لکه: سنګسار، په دورو وهل او تر دېوال لاندې کول، چې د بشري حقونو له نړۍوالو معيارونو سره په ټکر کې دي.
د راپور په پایله کې دغو کارپوهانو ویلي دي، چې دې ټولو کړنو دا په ډاګه کړې ده، چې د طالبانو د اصلاح فکر ناسم و.
تر دا مهاله طالبانو د دغه راپور په اړه څه نه دي ویلي.

د ایران د اوبو او انرژۍ وزارت وايي، چې طالبانو د ایران تخنیکي ټیم ته په کجکي بند کې د هلمند سیند د ګډې زېرمې د لیدنې اجازه نه ده ورکړې. خو طالبان وايي، چې د ایران تخنیکي ټیم اوبه اندازه کړي او منلې یې ده، چې اوبه کمې شوي دي.
د ایران د اوبو او انرژۍ وزارت مرستیال وزیر محمد جوانبخت نن دوشنبه (د زمري ۲۳مه) په یوې خبري غونډې کې خبریالانو ته وویل، چې د ډېپلوماتیکو هلو ځلو په پایله کې د دوی تخنیکي ټیم ته د کجکي بند د اوبو د اندازه کولو له سټیشن څخه د لیدنې اجازه ورکړل شوې وه.
هغه زیاته کړه: "په دغه سفر کې د ایران تخنیکي ټیم ولیدل چې اوبه د کجکي بند طرف ته روانې دي خو د ذخیرو د لیدو اجازه ورنه کړل شوه."
جوانبخت زیاتوي، چې د افغانستان او ایران تر منځ د اوبو د شوي تړون پر بنسټ باید افغانستان هر کال ۸۲۰ میلیونه متره مکعبه اوبه ایران ته ورپرېږدي خو په تېرو څو کلونو کې په دې اندازه اوبه ایران ته نه دي ورکول شوي.
نوموړی وايي؛ که څه هم ایران له اوبو څخه لیدنه کړې ده، “مګر موږ په دې لیدنې ډاډ نه شو حاصلولی، ځکه چې د روان کال په بېلابېلو میاشتو کې د بارانونو اندازه او د اوبو سطحه توپیر کوي”.
د ایران د بهرنیو چارو وزارت مرستیال د کجکي بند څخه د لیدنې غوښتنه وکړه او ویې ویل، چې طالبانو د دوی تخنیکي ټیم ته اجازه ورنه کړه، چې د کجکي د اوبو ذخیرې وګوري.
هغه وايي، چې له سپوږمکۍ څخه اخیستي تصویرونه ښيي، چې په دغه بند کې په کافي اندازه اوبه ذخیره شوې دي.
بلخوا د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د یکشنبې په ورځ افغانستان ته د ایراني پلاوي د سفر په تایید ویلي وو، چې دغه پلاوي د دهراوود په نوم د اوبو اندازه کولو په وسیله کې د اوبو د وضعیت ارزونې سره په هلمند سیند کې د اوبو د کچې د کمېدو بهیر تایید کړی.
دوی ویلي، چې د وچکالۍ له امله د ایران د اوبو حق هغسې چې په کار و، نه دی ورکړل شوی.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې د دهرادود د اوبو اندازه کولو په سیسټم کې د اوبو بهیر په یوه ثانیه کې له اوو متر مکعبه څخه کم و او د اوبو د بهیر وضعیت "حیرانوونکی" و.
طالبان ادعا کوي، چې د هلمند له اوبو څخه د ایراني پلاوي له ارزونې وروسته معلومه شوه، چې په دغه سیند کې د اوبو بهیر کم شوی او د دې سیند څنډې چې د ارغنداب، موسی کلا، ارغستان او ترنک ولسوالۍ په کې شاملې دي، هم په بشپړه توګه وچې شوې دي.

د امریکا د استازو جرګې د بهرنیو اړیکو د کمېټې مشر وايي؛ چمتو دی چې له افغانستان سره د مرستو بودیجه تر هغه وخته پورې وځنډوي، ترڅو ډاډه شي چې دا پیسې د طالبانو جیبونو ته نه ځي.
د یکشنبې په ورځ (د اسد ۲۲مه) مایک مکال د طالبانو له خوا د ښځو پر محدیتونو نیوکه وکړه او ویې ویل، چې په افغانستان کې ښځې نه شي کولای تعلیم ترلاسه کړي او له کوره ووځي.
فاکس نیوز د امریکا د استازو مجلس د بهرنیو اړیکو د کمېټې له مشر سره د یوې مرکې په ترڅ کې وپوښتل، چې هغه امریکايي مالیه ورکونکو ته چې ډالر یې طالبانو ته رسیږي، څه وایې؟
مایک مکال په ځواب کې وویل: "موږ اړتیا لرو چې ډاډ ترلاسه کړو، چې دا پیسې په سمه توګه مصرف شوي او د افغان مېرمنو سره مرسته کولی شي که نه؟".
هغه ټینګار وکړ، چې په افغانستان کې ښځې حتا د غیر دولتي مرستندویه موسسو له خوا هم په دندو نه شي ګومارل کېدی، خو بیا هم "موږ پیسې ورکوو".
ښاغلي مکال وویل؛ که چېرې امریکا ته دا ډاډ ورنه کړل شي، چې له دې مرستو ښځې ګټه نه اخلي او پیسې به د طالبانو جیبونو ته نه ځي، "نو زه فکر کوم چې موږ باید د مرستو کمولو ته چمتو شو".
د افغانستان پر بيارغونې د څار ځانګړې امريکايي اداره "سيګار" د سې شنبې په ورځ (د اسد ۱۷) د امریکا کانګرس ته په یوه راپور کې ویلي، چې د بایډن ادارې په تېرو دوو کلونو کې له افغانستان سره ۲.۳۵ میلیارده ډالره مرسته کړې ده.
جان ساپکو وویل، «نه شم کولی، دې کمېټې یا امریکايي مالیه ورکونکو ته ډاډ ورکړم چې موږ اوس مهال د طالبانو مالي مرسته نه کوو».
د پنجشنبې په ورځ (د سرطان ۲۹) په لندن کې د افغانستان د ستراتیژیکو مطالعاتو د انستیتوت له خوا په جوړه شوې غونډه کې د افغانستان پر بيارغونې د څار ځانګړې امريکايي ادارې مشر وویل، چې طالبانو د ملګرو ملتونو په پروګرامونو کې پراخ نفوذ کړی دی.

د پاکستان د پوځ مشر جنرال عاصم منیر وايي، چې د افغانستان خاوره باید د پاکستان پر ضد ونه کارول شي او زیاتوي، چې د ترهګرۍ پر ضد به بری تر لاسه کوي.
نوموړي نن دوشنبه د (زمري ۲۳مه) د پاکستان په کاکول پوځي اکاډمۍ کې د پاکستان د جوړېدو د ۷۶یمې کلیزې په مناسبت د پاکستان ولس ته ډاډ ورکړ، چې دوی به د ترهګرۍ پر ضد مبارزه کوي او کامیابي به تر لاسه کوي.
جنرال منیر زیاتوي: “پاکستان ډېر مېلمه پاله هېواد دی او موږ له ټولو افغانانو ورونو غواړو چې زموږ اخلاص ته په صداقت ځواب ووايي او خپله خاوره دې زموږ پر ضد کارېدو ته نه پرېږدي”.
پاکستاني چارواکو په دې وروستیو کې په وار – وار ادعا کړې ده، چې د پاکستان په وروستیو بریدونو کې افغان اتباع لاس لري؛ خو طالبانو بیا د پاکستان دغه تورونه رد کړي او د امنیتي پېښو ډېرېدل یې د پاکستاني امنیتي ځواکونو ناکامي بللې ده.
جنرال عاصم منیر له یادې غونډې وروسته د کوېټې په پېښه کې د زخمي شويو پاکستاني پوځیانو پوښتنې ته ورغلی او هلته یې د پاکستان د وسلوال پوځ د ځواکونو په نماینده ګۍ ویلي، چې په افغانستان کې د تحریک طالبان پاکستان د خوندي پټنځایونو او د فعالیت د ازادۍ په اړه جدي اندېښنې لري.
نوموړی زیاتوي: “تمه کیږي، چې د افغانستان موقت حکومت به د دوحې په تړون کې د شویو ژمنو سره سم په رښتیني معنا او د هېڅ هېواد پر ضد د خپلې خاورې د استعمال اجازه ورنه کړي”.
طالبانو د پاکستان د پوځ د مشر جنرال عاصم منیر نویو څرګندونو ته کوم غبرګون نه دی ښودلی، خو له دې وړاندې د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد په یوې خپرې شوې خبرپاڼې کې ویلي وو، چې دوی پر خپلې ژمنې ولاړ دي او د افغانستان خاوره به د هېڅ کوم هېواد پر ضد نه کاریږي.
دا په داسې حال کې ده، چې په دې وروستیو کې په پاکستان کې د امنیتي پېښو په شمېر کې د پام وړ زیاتولی راغلی، چې له امله یې سلګونه ملکیانو او نظامیانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.

د ایراني رسنیو د راپورونو له مخې د یکشنبې ماښام د " هغو دوو وسله والو په ډزو کې" يو شمېر کسانو ته مرګژوبله اوښتې، چې غوښتل يې د شېراز ښار د شاه چراغ زیارت ته د ننه شي. ایرنا خبري اژانس راپور ورکړی، چې ۲ خادمان او ۲ زیارت کوونکي په ډزو لګېدلي.
رسنیو او چارواکو بېلابېلې شمېرې خپرې کړې دي. ایرنا خبري اژانس د خپلو سرچینو له قوله د وژل شویو او ټپیانو شمېر څلور تنه ښودلی دی.
د فارس والي د شېراز شاه چراغ په دې پېښه کې د يو تن د وژل کېدو او پنځو نورو د ټپي کېدو خبر ورکړ. خو هغه وویل چې دا شمېرې لا کره نه دي.
فارس خبري اژانس وایي، په دغه پېښه کې د ژوبلو کسانو شمېر دوه تنه دی او د دواړو حالت نازک دی.
ايسنا خبري اژانس ويلي، دواړه بريدګر وژل شوي؛ خو فارس خبري اژانس وايي، چې يو بريدګر ټپي شوی او بل بريدګر په تېښته بريالی شوی دی.
د شېراز په شاه چراغ زیارت باندې د تېر کال د لړم میاشتې په څلورمه د "داعش" له خوا وسله وال برید وشو، چې په پایله کې یې ۱۳ تنه ووژل شول او ۲۰ نور ټپیان شول. د ایران د اسلامي جمهوریت یوې محکمې دوه افغانان په دغه زیارت د برید په تور نیولي او اعدام کړي وو.
