د طالبانو دفاع وزیر ملا یعقوب د افغانستان د خپلواکۍ بیا اخیستلو د ۱۰۴ کلیزې په لمانځغونډه کې وویل، افغانانو په یوه پېړۍ کې ۳ امپراتورۍ ماتې کړې. خو د افغانستان ژغورنې لپاره د مقاومت ملي جبهې په نوم د طالبانو مخالفه ډله وايي، «اوس د افغانستان خپلواکي تر پوښتنې لاندې ده.»
په دې جبهه کې د افغان پخواني حکومت چارواکي ګډون لري، چې طالبانو یې مقابل کې جګړه کوله.
طالبانو په افغانستان کې د امریکا په مشرۍ د ناټو ځواکونو شتون د دغه هېواد د «نیواک» په مانا باله.
ملا یعقوب دفاع وزارت کې له انګرېزیانو د افغانسان د خپلواکۍ بیا اخیستلو د ۱۰۴ کلیزې مراسمو ته په وینا کې د امریکا وتل هم د دغه هېواد ماتې وبلله.
هغه زیاته کړه: «په یوه پېړۍ کې مو انګرېزانو ته ماته ور کړه، روسانو ته مو ماته ور کړه. امریکایان مو مات کړل. دا د ټولو افغانانو لپاره د ویاړ ځای دی.»
نوموړي افغان ملت ته په خطاب زیاته کړه: «په ټول توان به هڅه کوو چې افغانستان بیا د جنګ جګړو تورو تیارو ته ور ونه ګرځي او په دې برخه کې به ملت اوږه په اوږه را سره ولاړ وي.»
د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني هم دې مراسمو ته وینا کې وویل، «د نړۍ امپراتوران په غرور افغانستان ته راغلي، خو خدای تعالی دلته زلیل کړي دي.»
خو د افغانستان ژغورنې لپاره د مقاومت ملي جبهې په نوم د طالبانو مخالفه ډله وايي، «د یوې توندلارې او د نورو په لاس روزل شوې ډلې په حاکمیت کې اوس د افغانستان خپلواکي تر پوښتنې لاندې ده او اوس د افغانستان د چارو ډېره برخه د نورو په لاس اداره کېږي.»
دې شورا د خپلواکۍ ورځې په مناسبت خبرپاڼه کې ویلي:«په ۱۳۸۰ کال کې د طالبانو د لومړني حکومت تر پرځېدو او د جمهوري نظام په جوړېدو سره ازادي او ولسواکي واکمنه شوه، که څه هم په دې برخه کې ننګونې وې، خو مختلفو برخو کې بریاوې هم وې.»
د دوی خبرپاڼه کې پر افغانستان د طالبانو واکمنېدو ته په اشاره زیاته شوې: «د ۱۴۰۰ کال د اسد پر ۲۴ افغانستان بیا د ترهګرۍ مثلت - د افغان طالبانو، پاکستاني طالبانو او القاعده- له نیواک سره مخ شو.»
د دوی په خبره، دې پېښې سره د افغانستان ډېرې لاسته راوړنې له منځه لاړې او نور هم د له منځه تلو په حال کې دي.
غازي امان الله خان په ۲۷ کلنۍ کې د افغانستان پاچا شو او له ۱۹۱۹ کال تر ۱۹۲۹ کال پورې یې واکمني وکړه.
نوموړي په دریم افغان- انګرېز جنګ کې بریتانیا ته په ماتې ور کولو سره د غازي نوم وګاټه.
د هغه په وخت کې د لویې جرګې له لارې افغانستان کې اساسي قانون جوړ شو او له مخې یې ټول افغانان یو شان وبلل شول.
غازي امان الله خان د هېواد د عصري کولو لپاره د اورګاډي پټلۍ هم کابل کې جوړه کړه او هم یې هوايي ډګر په شېرپور کې جوړ کړ.
غازي امان الله خان د افغانستان د پرمختګ او عصري کولو لپاره پر زدکړه ډېر تینګار در لود.
د هغه په وخت کې په افغانستان کې اول ځل د پوهنې وزارت جوړ شو او ښوونځي پرانیستل شول.
راډیو، تلیفون، د چاپ ماشین، کاغذي نوټ او همدارنګه پاسپورټ دود شو.
د غازي امان الله خان په وخت کې له افغانستان مختلفو هېوادونو ته زدکوونکي ولېږل شول.
نوموړي له نورو هېوادونو په تېره له هند هم افغانستان ته ځينې استادان را وستل.
غازي امان الله خان د افغانستان د عصري کولو لپاره د بریتانیا، جرمني او روسیې په ګډون مختلفو هېوادنو ته شپږ میاشتنې سفر درلود.
نوموړي له دغه سفر وروسته د افغانستان د لا عصري کولو هڅې چټکې کړې، خو د هغه له اصلاحاتو سره وروسته پاتې ټولنه جوړه نه وه. د بچه سقاو یا حبیب الله کلکاني په مشرۍ د نوموړي ضد پاڅون بریالی او شاه امان الله غازي ایټالیا ته جلا وطن شو.