د اغا خان بنسټ په غزني کې د باباجي تاریخي جومات بیارغوي

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس د يکشنبې په ورځ (د وږي ۵مه ) خبر ورکړی، چې په غزني کې د باباجي تاريخي جومات د بيارغونې چارې د اغاخان فرهنګي بنسټ په مرسته پيل شوې دي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس د يکشنبې په ورځ (د وږي ۵مه ) خبر ورکړی، چې په غزني کې د باباجي تاريخي جومات د بيارغونې چارې د اغاخان فرهنګي بنسټ په مرسته پيل شوې دي.
مخکې ویل شوي وو، چې دغه تاریخي جومات د ویجاړېدو له ګواښ سره مخ دی او که بیا ونه رغول شي نو د نړېدو احتمال یې شته.
د باباجي تاریخي جومات د غزنویانو په دوره کې جوړ شوی لرغونی جومات دی.
دغه جومات شاوخوا ۲۰۰ مربع متره مساحت او دوه پوړونه لري.
د یادونې وده، چې له دې وړاندې په افغانستان کې د لرغونو او تاریخي اثارو د ساتنې په اړه نړۍوالو سازمانونو او په ځانګړي ډول یونسکو اندېښنه ښودلې وه.


طالبان وايي، د ازبکستان د ټرانسپورټ وزیر تورخم بندر د ټرانزېټ په برخه کې مهم بللی او ویلي یې دي چې هېواد یې هڅه کوي د افغانستان اقتصاد او ټرانزېټ ته وده ور کړي. طالبان وايي، الهام محکوموف د یوه پلاوي په مشرۍ د یکشنبې په ورځ تور خم ته تللی دی.
د باختر اژانس د راپور له مخې: «دغه پلاوي تورخم بندر د ټرانزیټ لپاره یوه مهمه او اساسي لار وبلله او یادونه یې وکړه، چې موږ کوشش کوو د افغانستان ټرانزيټ او ملي اقتصاد ته وده ورکړو، څو په دغه برخه کې ځان بسیاینې ته ورسیږي.»
د هغه په خبره، د افغانستان له لارې سوېلي او منځنۍ اسیا نښلولو سره به د دغه هېواد ملي اقتصاد هم ډېر پراخ شي.
ازبکستان غواړي د افغانستان له لارې تر پاکستان د افغان ټرانس په نوم پټلۍ وغځوي او له دې لارې دا په وچه ایسار هیواد پر سوېلي اسیا سربېره له نورې نړۍ سره ونښلي.
د ازبکستان د صنعت او تجارت وزارت د لومړي مرستیال ناظم جان خالمرادوف په مشرۍ دېرش کسیز پلاوی پرون کابل ته د دوه ورځني سفر لپاره تللی دی.
د دې پلاوي غړو نن د طالبانو د صنعت او تجاره وزارت او کرنې وزارت له چارواکو سره هم ناستې درلودې.
د طالبانو د کرنې وزیر عطاالله عمري له تاشکند د کرنې په برخه کې همکاري غوښتې ده.
په تېر مارچ یا د وري لومړیو کې هم د ازبکستان د ملي امنیت شورا د سلاکار عبدالعزیز کاملوف په مشرۍ حکومتي پلاوی کابل ته تللی و.
دغه پلاوي د ملا برادر په ګډون له مختلفو طالب چارواکو سره پر اقتصادي او ټرانزیتي مسلو سربېره پر پټلۍ، برېښنا او قوش تېپې کانال خبرې درلودې.

اروپا مېشتو افغانانو د جرمني په کولن ښار کې د یکشنبې په ورځ(د وږي ۵مه) د افغانستان د خپلواکۍ د بېرته اخیستو ۱۰۴مه کلیزه ونمانځله.
لیکوال او ژورنالېست نور ولي سعید شینواری، چې د دغې غونډې له جوړوونکو څخه دی؛ افغانستان انټرنشنل-پښتو ته وویل؛ دا لومړی ځل دی، چې په اروپا کې په زرګونه خلک د خپلواکۍ د جشن په پار راټولیږي او یاد جشن څو برخې لرلې.
هغه زیاتوي:” په دې غونډه کې له پنځو زرو زیاتو کسانو برخه لرله، چې د غونډۍ لومړۍ برخې په توګه د اماني دورې یو مستند فلم خپور شو او دویمه برخه یې د نجونو د زده کړو په اړه پیغامونه وو”.
د شینواري په خبره، چې په دغه جشن کې د هنر، ژورنالېزم، ادبیاتو، ژبپوهنې او نورو ټولنیزو علومو مخکښانو ته ایوارډونه هم ورکړل شول.
هغه وویل: "دغه جشن په کولن کې د افغانستان کلتوري ودې ټولنې، هیله تلویزیون او ایوانټ پالاسټ هوټل په کوربه توب ترسره شو".
نوموړی وايي، چې په غونډه کې مشاعره هم وشوه او ورپسې ملي او حماسي سندرې واورول شوې.
شینواري زیاتوي، چې له دغې غونډې یې موخه په اروپا کې د افغانانو راټولول او د افغانستان د ملي او تاریخي ورځو یادونه وه.
د یادونې وړ ده، چې په تېرو شلو کلونو کې دا لومړی ځل دی، چې په جرمني کې په دومره لویه کچه فرهنګي او تاریخي غونډه جوړیږي.
له دې وړاندې د امریکا په کلفرونیا ایالت کې یو شمېر افغانانو د افغانستان د خپلواکۍ د ۱۰۴مې کلیزنې نمانځغونډه کړې وه.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ځانګړي راپو رورکوونکي له طالبانو دا وضاحت وغوښت چې ولې یې ښځې په بامیان کې بند امیر پارک ته له تګ منع کړې دي. ریچارډ بنټ خپل اېکس ټوېټر کې لیکلي، دا بندیز له شریعت او افغان کلتور سره څه تړاو لري.
د طالبانو امر بالمعروف او نهې له منکر وزیر محمد خالد حنفی د شنبې په ورځ وویل، ښځې تر دې وروسته بند امیر ملي پارک ته تر هغه نشي تللی، چې د دې ډلې حکومت ورته اصول برابر کړي نه وي.
دغه طالب چارواکي زیاته کړه، ښځو ته « سیاحت نه فرض دی او نه هم واجب.»
د نوموړي له وینا څو ګړۍ وروسته په بامیان کې د طالبانو د والي ویاند صبور فرزان سیغاني افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې امیربند ته د تګ بندیز یوازې پر«بې حجابه ښځو» پلی کیږي.
بند امیر پارک ته د ښځو پر تګ بندیز ته د بشري حقونو فعالانو هم غبرګون ښودلی دی.
د انساني حقونو د څارډلې څېړونکې پرښته عباسي دا بندیز افغان مېرمنو ته بې احترامي بللې ده.

سپینې ماڼۍ د کابل په هوايي ډګر کې د عملیاتو پر مهال د ۱۳ امریکايي پوځیانو د وژل کېدو د دویم تلین په پار یوه خبرپاڼه خپره کړې. جوبایډن ویلي، امریکا به هېڅکله د افغانستان په دوه لسیزو جګړه کې د ۲۴۶۱ امریکايي پوځیانو د قربانیو زیان جبران نه کړي.
په هغه برید کې چې د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۲۶مه له افغانستانه د ناببره وتلو په ورځو کې وشو، ۱۳ امریکايي پوځیان او نږدې دوه سوه افغان ولسي وګړي ووژل شول.
داعش خراسان ډلې د دغه برید مسوولیت په غاړه واخیست.
د امریکا ولسمشر د شنبې په ورځ (د وږي په څلورمه) وویل، چې د دغو ۱۳ پوځیانو په یاد ویاړي چې په افغانستان کې یې «ویاړلی ماموریت» ترسره کړ.
تر دې وړاندې د امریکا د استازو جرګې د وسلهوالو ځواکونو د کمېټې مشر ویلي وو، چې د کابل پر هوايي ډګر د خونړي برید دوه کاله وروسته هم د بایډن ادارې د هغې پېښې په اړه، نه سپیناوی د منلو وړ نه دي.
مایک راجرز زیاته کړه، چې له افغانستانه د بایډن حکومت د وتلو عملیاتو د څرنګوالي په اړه به خپلو څېړنو ته دوام ورکړي.
د امریکا د کانګرس د بهرنیو چارو د کمېټې د غړو په ګډون یو شمېر امریکايي چارواکو د بایډن اداره له افغانستانه د ځواکونو د اېستلو په عملیاتو کې په بې غورۍ تورنه کړې ده.

د افغانستان د ازادۍ جبهې ادعا کړې ده، چې په لغمان او کندهار ولایتونو کې يې په دوو جلا،جلا بريدونو کې درې تنه طالبان وژلي او اوه نور بیا ټپيان دي.
دغې جبهې نن په اېکس شبکه کې د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، چې د دوی ځواکونو تیره شپه د لغمان ولایت په دولت شاه ولسوالۍ کې د "شادو چملیس" په نوم د طالبانو پر یوې پوستې برید کړی، چې په پایله کې دوه طالبان وژل شوي او درې نور یې ټپیان دي؛ خو تر دې دمه کومې خپلواکې سرچینې د دغو ادعاوو پخلی نه دی کړی.
"د افغانستان د ازادۍ جبهې" همداراز په یوې بلې خبرپاڼه کې ویلي، چې تېره ورځ ماسپښین مهال د دې جبهې ځواکونو د کندهار ښار په اوومه ناحیه کې د پنجوايي ـ میرویس مېنې په څلورلارې کې د طالبانو پر یوې پوستې برید وکړ.
د دغې جبهې د خبرپاڼې له مخې، په دې برید کې یو طالب وژل شوی او د دغې ډلې څلور نور جنګیالي ټپیان شوي دي.
د افغانستان د ازادۍ جبهې ویلي، چې په دې برید کې د دوی ځواکونو ته زیان نه دی رسېدلی.
"د افغانستان د ازادۍ جبهې" تر دې مخکې هم د هېواد په بېلابېلو برخو کې د طالبانو پر ضد بریدونه کړي وو.