د طالبانو د خوست د پوهنې ریاست یوه چارواکي په غږیز پېغام کې چې افغانستان انټرنشنل ـ پښتو هم ته هم رسېدلی، د دولتي ښوونځیو مسوولانو ته ویلي چې له مدیرانو او استادانو بیا ازموینه اخلي. د خوست ځینې ښوونکي وايي طالبان په دې بهانه غواړي له مدرسو فارغ کسان وګماري او دی ګوښه کړي.
د خوست لپاره د طالبانو د پوهنې ریاست د مرکز امر سیف الدین په یوه غږیز پېغام وايي، دغه ازموینه له ټولو نارینه او ښځینه مدیرانو او استادانو په جدي میاشت کې اخیستل کیږي.
همدراز دی په ټینکار سره وايي چې له استادانو په خپلو مضمونونو کې ازموینه واخلي.
د بي بي حلیمې لېسې یوې ښوونکې مستعار نومي نجما نن افغانستان انټرنشنل- پښتو ته وویل، چې طالبان د ازموینې په پلمنه له دوی په دیني موضوعاتو کې مرکې اخلي او په دې ډول د جمهوریت پر مهال ګمارل شوې ښوونکې له دندو ګوښه او پر ځای یې له مدرسو ښوونځیو ته ښوونکې وګماری.
د هغې په خبره دا مهال یې ښوونځي کې ټولې ښوونکې مسلکي دی او د استادۍ اوږده سابقه لري.
د اسماعیل خېلو او مندوزیو ولسوالۍ د څړبن لېسې ښوونکي مستعار نومي خان بادشاه افغانستان انټرنشنل ته وویل، دغه کار یوازې د دې لپاره کیږي چې اوسني ښوونکي په یوه بهانه له دندو ګوښه او د طالبانو حکومت د پوهنې وزارت د خپل فکر ښوونکي په مرکزي او اطرافي ښوونځیو کې په دندو وګماري.
نوموړي وویل، سخته به وي چې نوي ګمارل کیدونکي ښوونکي دې د مسلکی ښوونکو تشه ډکه کړي.
د معلوماتو له مخې د تېر حکومت پرمهال د خوست دولتي ښوونځيو کې شاوخوا درې لکه زدکوونکي په زدکړو بوخت وو چې شاوخوا ۵۰۰۰ نارینه او ښځینه ښوونکي پکې تدریس کاوه.
طالبانو د بیاځلي واک ته رسېدو سره له شپږمه پورته ښوونځي د نجونو پر مخ تړلي دي.
تر اوسه د طالبانو پوهنې وزارت په رسمي ډول څه نه دي ویلي.
خو له دې وړاندې هم شکایتونه دا ول، چې د پوهنې په بهیر کې ګڼ شمیر طالبانو ډلې غړي په دندو ګمارل شوي دي.
د طالبانو په واکمنېدو سره دې ډلې په لومړیو کې هم ځینې ښوونکي په یوه بله پلمه له دندو لرې کړل.
طالبانو د ۲۰۲۲ کال په سپټمبر کې هم په کندهار کې د ازموینې په پلمه تر درې زرو ملایان د ښوونکو پر ځای وګومارل او مسلکي ښوونکي یې له دندو ګوشه کړل.
دې ډلې کابل کې هم په مختلفو وزارتونو کې د ازموینې په نوم له پخوانیو کارمنانو د دینې پوښتنو په کولو سره ډېر کسان له دندو ګوښه کړل.
دا رنګه په دغو غونډو کې افغانانو دودیز خواړه او دودیزې میوې دانې هم چمتو کړې وې او ګڼو ځوانانو په ملي اتڼونو او نڅاوو سره دغه شپه ونمانځله.
د دغې نمانځغونډې یو برخهوال غلام حیدر افغانستان انټرنشنل ته وویل:« موږ افغانان چې هر څومره په بدو حالاتو کې ژوند تېروو او د بدو اقتصادي ستونزو سره هم لاس او ګرېوان یو، بیا هم خپل دود دستور له یاده نه باسو او هغه نمانځو.»
د دغو غونډو برخهوالو ویل، که په افغانستان کې طالبانو د دوی پر دودیزو غونډو او ناستو پاستو بندیز لګولی؛ خو په کډوالۍ کې افغانان کولای شي چې په شانداره توګه دغه ورځې او شپې ونمانځي او خپل دود دستور ژوندی وساتي.
