طالبان: په هېواد کې له وچکالۍ سره د مبارزې او د اوبو مدیریت په پار ۷۳ چکډیمونو جوړېږي

د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزارت وايي، د هېواد په یوولسو ولایتونو کې یې د ۷۳ چکډمونو د جوړېدو تړونونه لاسلیک کړي دي.

د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزارت وايي، د هېواد په یوولسو ولایتونو کې یې د ۷۳ چکډمونو د جوړېدو تړونونه لاسلیک کړي دي.
دغه وزارت په یوې خبرپاڼه کې ویلي، چې په هېواد کې د وچکالۍ، د سېلابونو د کنټرول او د اوبیزو سرچینو د پیاوړتیا له پاره د هېواد په یوولسو ولایتونو کې د ۱۴۰ چکډمونو پروژې پلي کوي.
خبرپاڼې زیاته کړې، چې له دې ډلې د ۷۳ چکډیمونو د جوړېدو تړونونه لاسلیک شوي؛ د اوو پروژو چارې بشپړې شوي، د ۳۳ پروژو چارې روانې دي او د پاتې ۳۳ نورو پروژو تدارکاتي چارې هم د بشپړېدو په حال کې دي.
په خبرپاڼه کې راغلي، په دغو پروژو ۴۲۰ مېلیونه افغانۍ لګښت راځي، چې په بشپړېدو سره به یې په هېواد کې له وچکالي سره د مبارزې او د اوبیزو سرچینو د مدیریت او پیاوړتیا په برخه کې رغنده رول ولري.
که څه هم چې په افغانستان کې د اوبو د مدیریت او مهارولو له پاره هلې ځلې د ړنګ شوي نظام لهخوا پیل شوې وې؛ خو هغه مهال د نا امنیو له امله تر ډېره دغه پروژې ټکنۍ شوې وې.
خو اوس چې طالبان په خپلې واکمنۍ کې د اوبو د مهارولو او مدیریت خبره کوي، کېدای شي تر ډېره د ګاونډیو هېوادونو نیوکې هم ورسره ملې وي، ځکه هغه مهال چې طالبانو د کونړ پر سیند د برېښنا بند د جوړولو خبره کړې وه؛ نو وار د مخه یې په اړه پاکستان توند غبرګون په ډاګه کړی و.


د پاکستان دولتي راډیو خبر ورکړی، چې تورخم کې د «پاکستان-افغانستان سرحدي کمېټې» په یوه غونډه کې د تورخم له لارې د دواړو هېوادونو ترمنځ د ورځې د ۹۰۰ لاریو تګ - راتګ پر سر هوکړه وکړه.
پاکستاني چارواکو ویلي؛ په ځنډ سره د توکو د ترخیص بهیر افغان او پاکستاني سوداګرو ته زیان رسوي.
پاکستاني چارواکو له طالبانو غوښتي، چې د بار وړونکو موټرو د ترخیص وخت را کم کړي؛ تر څو د تورخم له لارې دواړو غاړو ته د لاریو له اوږدو کتارونو ډډه وشي.
د پاکستاني چارواکو په خبره؛ دا ځنډ د شپې له دوو څخه د سهار تر لسو بجو پورې پلی کیږي.
یوه پاکستاني چارواکي محمد رضوان ویلي، چې د بار وړونکو موټرو د ژر ترخیص کولو لپاره به راتلونکو میاشتو کې یو نوی سکېنر هم په دې لار نصب کړي.
تورخم د افغانستان او پاکستان تر منځ یو له مهمو لارو څخه ده؛ هغه لار چې سوداګرو ترې څو ځله د موټرونو د تګ - راتګ د پېچلي او ورو اداري پروسې له امله شکایتونه کړي دي.

ندای بلوچ خبري اژانس د راپور له مخې؛ ایراني چارواکو اعلان کړی، چې د کرمان په پرونیو ځانمرګو بریدونو کې ۱۲ تنه قربانیان افغانان دي.
د دغې اعلان له مخې؛ رضا نورزی، محمد قاسم احمدي، مریم تاجک، محمد متین احمدي، محمد تاجک هند، نازنین فاطمه عزیزي، زهرا فیضي، نظیفه غفوري، نعمت الله اڅکزی، لطیفه اڅکزۍ، معصومه اڅکزۍ او راز ګل علي زی هغه افغانان دي، چې تېره ورځ د کرمان ښار په چاودنو کې ووژل شول.
د ایران په کرمان ښار کې د دوو غبرګو ځانمرګو بریدونو له امله لږ تر لږه ۱۰۳ تنه مړه او ۱۷۰ نور ټپیان شوي دي.
دغه چاودنې د سپاه پاسداران د قدس ځواکونو د پخواني قوماندان قاسم سلیماني د مړینې د څلورم تلین د یاد غونډې څېرمه شوې دي.
داعش د دغو ځانمرګو بریدونو مسوولیت په غاړه اخیستی دی.

د پخواني ولسمشر اشرف غني لومړی مرستیال امرالله صالح وایي، چې د طالبانو استخبارات د هغو طالب بندیانو قضیې له سره ګوري کومو چې له داعش بندیانو سره یې د بګرام په بندخونو کې وخت تېر کړی دی.
د صالح په خبره، د طالبانو استخبارات په دې باور دي، هغه طالب بندیان چې پخوا د بګرام په بندخونو کې د داعش غړو سره بند وو، غولیدلي او له دغې ډلې سره یو ځای شوي دي.
امرالله صالح د پنجشنبې په ورځ (د مرغومې ۱۴مه) په خپلې اېکس پاڼې لیکلي، هغه اسنادونه چې دوی ته رسیدلي ښيي، طالبان په دې څیړنه کوي چې ددغې ډلې یو شمیر پخواني غړي اوس مهال له داعش ډلې» سره په پټه همکاري کوي.
د صالح په خبره، د داعش ډلې مشر پخوا ادعا کړې وه چې د طالبانو په ډله کې د دوی زرګونه کسان په پټه کار کوي.
صالح وایي: "اوس چې طالبان د دغو بندیانو په اړه څېړنې کوي، ددې ښکارندویي کوي چې د داعش ډلې د مشر خبرې ښایي واقعیت وې."
سره له دې چې پر طالبانو د ترهګرو ډلو د ملاتړ تور دی خو پر افغانستان ددغې ډلې له واکمنۍ وروسته دوی د داعش ډلې د نفوذ او د فعالیتونو د مخنیوي په برخه کې کوټلي ګامونه پورته کړي دي.
که څه هم له داعش سره د طالبانو د مبارزې ادعا د پخوانیو سیاستوالو په ګډون د افغانستان خلکو ته د منلو وړ نه ده، خو طالبان تل وایي چې داعش ډله یې په افغانستان کې ماته کړې ده.
د ۲۰۲۱ کال د سپټمبر میاشتې په ۱۸مه نېټه داعش ډلې واک ته د طالبانو له رسیدو وروسته خپل لومړنی ځانمرګی برید وکړ.
د راپورونو له مخې، په تېرو څه باندې دوو کلونو کې داعش ډلې تراوسه ۳۱ بریدونه کړي دي.
د یادولو ده چې ډېری دغه بریدونه د هېواد په ختیځو ولایتونو کې شوي دي، چېرته چې د ا ډله تر نورو سیمو ډېره فعاله ده.

د افغانستان د وروستي جمهوري دولت وروستي ولسمشر محمد اشرف غني د کډوالۍ په اړه د غږیزو پوډکاسټونو په څلورم او وروستي پروګرام کې ویلي، چې افغانستان ته اوس د یو خطر په سترګه لیدل کیږي، چې دغه لیدلوری نه د سیمې د هېوادونو په ګټه دی او نه هم د افغانستان په ګټه دی.
نوموړي زیاته کړې: “افغانستان د اسیا په زړه کې موقعیت لري او څنګه چې اقبال ویلي، د اسیا ثبات او خوشحالي او همدغه راز ستونزې د افغانستان پورې تړلې دي.”
غني ویلي، چې د افغانستان په اړه په سیمه کې حصارونه جوړیږي، چې ځان له دغه هېواده خوندي کړي او نړۍ نه غواړي، چې د افغانستان په اړه څه واوري.
نوموړی زیاتوي: "افغانستان اوس د سوماليا په شان دی، که غواړو چې نړۍ افغانستان ته توجه وکړي، باید اول فیصله وکړو چې منطقې او نړۍ سره څه ډول اړیکې غواړو.”
پخوانی ولسمشر غني وايي، چې د افغانستان اکثریت خلک په دې پوهیږي، چې د دغه هېواد روان بحران څومره ژور دی.
هغه وايي، چې افغانستان کې د خلکو عقل بندي شوی؛ خو بندي خپل عقل له لاسه نه ورکوي، که غواړو چې اجماع راولو، د ملت غږ باید ازاد شي او باید ترې ډار ونه لرو.
نوموړي وايي، چې د افغانستان ملت د جګړې او وینې ستړی دی او نور یې نه غواړي؛ خو تګلاره او وحدت غواړي.
هیلې باید راژوندی شي
د غني په وینا؛ په افغانستان کې په هغو اقشارو یوه ناهیلي راغلې، چې د روان وضعیت له امله یې صدمه لیدلي ده او ۳۱ قشره کمزوري شوي دي.
هغه وايي، چې هیلې باید بېرته را ژوندی شي، ټول باید په دې پوی شي چې د خلکو هیلې ریښې لري او سستي نه دي.
نوموړي زیاته کړې، چې خلک په اسمان کې ستوری لري، چې هغه افغانستان دی او په ځمکه کې یو سیوری لري چې ګډ اقدامات دي.
پخوانی ولسمشر وايي؛ افغانستان په یو دوه لارې کې ګېر دی، چې یوه یې د بحران ژورتیا ته ځي او بله یې د لا ډېرو فرصتونو رامنځته کولو په خوا ځي.
هغه وايي؛ افغانان باید دا پرېکړه وکړي، چې تدریجي مرګ غواړي که مشترک ژوند؟ او د ژوند د انتخاب معنا دا ده چې باید بیا کارونه په بل ډول ترسره شي.
دی وایي، چې د افغانستان د خلکو اصلي تمرکز باید په دې وي، چې د اوسني وضعیت د بدلون چاره پېدا کړي او هغه لار غوره کړي، چې د خلکو په خیر وي.
د نوموړي په خبره؛ دغه انتخاب یو مسوولیت دی او د هر افغان چې په هره کچه یې کار کړی، دا مسوولیت ورته متوجې کیږي او هیڅوک ترې انکار نه شي کولی.
غني وايي؛ د افغانستان ۹۰ سلنه خلک د فقر سره مخامخ دي او یو ابرومندانه ژوند ته اړتیا لري، چې د دې ستونزې د حل لپاره په ملي کچه خبرو ته اړتیا ده.
څوک چې د ملت نظر په پامې کې نه نیسي، ناکامه کیږي
اشرف غني وايي؛ د افغانستان تاریخ دا ښیې چې هره حاکمه ډله چې د خلکو نظر په پام کې ونه نیسي له ناکامۍ سره مخامخ کیږي.
هغه وايي: “هر څوک چې فکر کوي، چې د افغانستان خلک رعیت دی او دوی ورسره د چوپان په شان برخورد کولی شي، هغوی به سبا نوی درس زده کوي. مونږ یو ژوندی ملت یو، ډېرې سختې ورځې مو لیدلي؛ خو تل مو د ژوند د انتخابولو حق درلوده.”
د غني په خبره، چې د اوسني وضعیت د بدلون هڅې به په دوه ممکن ډول رامنځته کیږي؛ اول دا چې دا هڅې به په خودجوشه توګه پیلیږي او بیا په هیجان بدلیږي او د بشپړ نامشروعیت او ناراضي توب احساس به رامنځته کوي او یا دا چې د یو سنجیده او منسجمې پروسې په توګه به دغه هڅې پیلیږي او د ملي، منطقه يي او نړۍوال مشروعیت موضوع به په اساسي توګه مطرح کیږي او په دې اړه به پرېکړې کیږي چې کوم ګامونه باید پورته شي.
غني وايي، چې د روان ستونزمن وضعیت انکار د فاجعې سبب ګرځي او باید دا ومنل شي، چې افغانستان د ټولو افغانانو ګډ کور دی.
لومړیتوب باید افغانستان وي
پخوانی ولسمشر غني وايي، په لومړي قدم کې باید د افغانستان د وضعیت د بدلون لپاره باید په مختلفو سطحو د خلکو جرګې رامنځته شي او د وضعیت بدلون په یو ملي بحث بدل شي.
هغه وايي، یوه بله څېړنیزه ډله باید رامنځ ته شي او د ګډوالو او نورو ستونزو او امکاناتو په اړه دقیقې څېړنې وکړي.
هغه زیاتوي، چې د راتلونکو پنځو کلونو لپاره باید د افغانستان لپاره هدف وټاکل شي او دا هم په نظر کې ونیول شي، چې په دغه موده کې به سیمه او نړۍ په څه وضعیت کې وي.

د افغانستان د پرځیدلي اسلامي جمهوریت د دیپلوماتیکو او قونسلي استازولیو د همغږۍ شورا د ایران په کرمان کې شوی ترورستي برید، چې تر سلو ډېر کسان په کې وژل شوي دي په کلکه غندلی دی.
د دغې شورا له خوا د پنجشنبې په ورځ په یوه خپره شوې اعلامیه کې راغلي؛ ترهګري او تاوتریخوالی چې په هره توګه وي، د غندنې وړ او د ټولو اسلامي او انساني ارزښتونو خلاف کار دی.
اعلامیه کې راغلي: “مونږ په دغه غمجن وضعیت کې د ایران د خلکو سره یو او د هغوی په درد کې شریک یو. د افغانستان خلک له لسیزو راهیسې د ترهګرۍ قرباني دی او دغه درد له ټولو ښه درکولی شي.”
په اعلامیه کې په پېښه کې ژوبل شویو ته د بېړنۍ روغتیا او کورنیو ته یې د صبر غوښتنه شوې ده.