د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر:افغان کډوالو ته د وېزې او استوګنې د اجازې ورکولو ژمنه نه ده شوې

هاکان فیدان وايي، چې په کابل کې د ترکیې شارژدافیر او طالبانو له افغانستان څخه د غیر قانوني کډوالو د راتګ د مخنیوي په اړه سره خبرې کړي دي.

هاکان فیدان وايي، چې په کابل کې د ترکیې شارژدافیر او طالبانو له افغانستان څخه د غیر قانوني کډوالو د راتګ د مخنیوي په اړه سره خبرې کړي دي.
د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر هاکان فیدان د پنجشنبې په ورځ ویلي، چې افغان کډوالو ته د وېزو او د اوسېدو د اجازې ورکولو په برخه کې هېڅ ژمنه نه ده شوې.
ښاغلي فیدان دغه څرګندونې د ترکیې د اپوزیسیون د انقرې مرستیال دینیز دیمیر له خوا په پارلمان کې د هغې پوښتنې په ځواب کې کړي، چې ګواکې افغان کډوالو مېشت په ترکیه کې قانوني کیږي او وېزې ورکول کیږي.
یو شمېر رسنیو داسې رپوتونه ورکړي وو، چې د طالبانو د کډوالو وزیر خلیل الرحمان حقاني په کابل کې د ترکیې د سفارت شارژدافیر جنګ اونال سره لیدلي او د افغان کډوالو د قانوني کېدو او هغوی ته د کار د وېزو د ورکړې په اړه یې خبرې کړي.
د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر د دغې ناستې په اړه ویلي، چې دا د ترکیې د شارژدافیر او د طالبانو د موقتې ادارې د چارواکو ترمنځ عادي ناسته وه.
هغه ویلي: "په دې ناسته کې له افغانستان څخه د ناقانونه کډوالو پر وړاندې د مبارزې او له ترکیې څخه د ناقانونه افغان کډوالو د ستنېدو په اړه خبرې شوي."


د هند ملي لوبډلې د افغاانستان پر وړاندې د درېیو شل اوریزو سیالیو د لوبلرۍ لومړۍ لوبه د شپږو ویکتو په توپیر وګټله.
د لوبې پچه هند وګټله او د توپ اچونې پرېکړه وکړه.
افغان لوبډلې د ۵ وېکټو په سوځېدو سره د ۱۵۸ منډو هدف وټاکه.
د هند ملي لوبډلې د ۴ لوبغاړو په سوځېدو سره په ۱۷،۳ اورونو کې د ۱۵۸ هدف پوره او لوبه یې وګټله.
لوبه په موهالي کې ترسره شوه.
افغان لوبډلې کې تر ټولو ډېر منډې محمد نبي وکړې، چې ۴۲ منډې وې او مجیب دوه ویکټې واخیستې.
د لوبې غوره لوبغاړی شیوام ډوبي وټاکل شو. شیوام د افغان لوبډلې پر وړاندې ۶۰ منډې وکړې او یوه ویکټه یې واخیسته.
افغان لوبډله به د هند لوبډلې پر وړاندې خپله دویمه شل اوریزه لوبه د راتلونکې یکشنبې په ورځ د کابل پر وخت د ماښام ۶:۰۰ بجې د انډور په هولکر کرکټ لوبغالي کې پیل کړي.

سربېره پر دې چې زرګونه افغانان لا هم د پاسپورټ اخیستو ته انتظار کوي، د ټایم مجلې په یوه نوي راپور کې د نړۍ د بېلابېلو هېوادونو د پاسپورټ د اعتبار کچه ښودلې ده. د افغانستان پاسپورټ یو ځل بیا د اعتبار په لحاظ د لېست اخري ځای خپل کړی او تر ټولو کم اعتباره پاسپورت بلل شوی دی.
په تېرو پنځو کلونو کې سینګاپور او جاپان د نړۍ تر ټولو پیاوړي پاسپورټونه درلودل، چې خپلو وګړو ته یې د نورو هېوادونو په پرتله د وېزې پرته ډېرو هېوادونو ته د لاسرسي اجازه ورکوله؛ خو سږ کال ډېر څه بدل شوي دي.
په ۲۰۲۴ کال کې د څلورو اروپایي هېوادونو د پاسپورټ اعتبار لا پسې لوړ شوې او د لیست په سر کې سینګارپور او جاپان سره یو ځای شوي، چې لومړی مقام یې خپل کړی.
د فرانسې، جرمني، ایټالیا او هسپانیې وکړي اوس له ۲۲۷ هېوادونو څخه ۱۹۴ هغو ته له وېزې پرته سفر کولی شي، د دغو هېوادونو شمېر تېر کال ۱۹۱ و.
سویلي کوریا، سوېډن او فنلینډ بیا دوم مقام خپل کړی او وګړي یې کولی شي، چې ۱۹۳ هېوادونو له وېزې پرته سفر ولري.
اتریش، ډنمارک، ایرلینډ او هالنډ بیا درېیم مقام خپل کړی او وګړي یې ۱۹۲ هېوادونو ته پرته له وېزې د سفر اجازه لري.
انګلستان د سږکال په لېست کې څلورم ځای لري، چې وګړي یې ۱۹۱ هېوادونو ته بې له ویزې سفر کولای شي او امریکا بیا اووم مقام تر لاسه کړي او وګړي یې ۱۸۸ هېوادونو ته بې وېزې سفر کولای شي.
یوه لسیزه وړاندې، امریکا او انګلستان په دغه لیست کې لومړی مقام درلوده.
عربي متحده اماراتو بیا د دغه لېست پړاونونه په چټکۍ سره تېر کړي او یوولسم پړاو ته یې ځان رسولی، چې وګړي یې ۱۸۳ هېوادونو ته بې له وېزې سفر کولی شي.
چین بیا په ۶۲ مقام کې ځای لري او وګړي یې ۸۵ هېوادونو ته بې وېزې سفر کولی شي، د دغو هېوادونو شمېر د تېرې لسیزې په پرتله دوه چنده شوی دی.
افغانستان چې د دغه لېست کې وروستۍ مقام خپل کړی، وګړي یې یوازې ۲۸ هېوادونو ته بې ویزې سفر کولی شي. تر افغانستان مخکې سوریه، اعراق او یمن هېوادونو ځای اخیستې او وګړي یې د ۲۹ او ۳۵ هېوادونو ترمنځ بې ویېزې سفر کولای شي.


د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د افغانستان لپاره د برېتانیا شارژدافېر رابرټ ډکسن له قوله لیکلي دي، چې دغه هېواد په راتلونکي کې له افغانستان سره د تعامل زیاتېدو ته لېوالتیا لري.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویاند عبدالقهار بلخي پر خپله اېکس پاڼه لیکلي، چې رابرټ ډکسن دغه څرګندونې کابل کې له شېر محمد عباس ستانکزي سره د لیدنې پر مهال کړې دي.
بلخي زیاته کړې: « د برېتانیا شارژدافېر وویل، له افغانستان سره به په راتلونکي کې تعامل لا زیات شي او دې موخې ته رسېدل مهم دي.»
بل خوا د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال عباس ستانکزي هم ویلي، چې طالبان له ټولو خواو سره خبرې او تعامل د افغانستان، سیمې او نړۍ په ګټه ګڼي.
له دې سره هممهاله؛ تېره ورځ د برېتانیا د بهرنیو چارو وزارت مرستیال اندرو مېچل په خپلو تازه څرګندونو کې ټینګار کړی، چې هېواد یې په کابل کې د سفارت پرانېستو غوښتنه ارزوي؛ خو تر څنګ یې پر طالبانو فشارونه هم دوامداره ساتي، چې خپل چلند کې تغییر راولي.
برېتانوي چارواکي پر داسې مهال افغانستان کې د خپل سفارت د پرانېستو له ارزونې او طالبانو سره د تعامل له زیاتېدو خبر ورکوي، چې بلاروس هم ویلي نېږدې ورځو کې به په کابل کې خپل سفارت پرانیزي.

د طالبانو د کابل د امنیه قوماندانۍ ویاند ویلي، په دشت برچي کې د چاودنې له امله دوه تنه وژل شوي او ۱۲ تنه نور ټپیان شوي دي. خالد ځدراڼ رسنیو ته ویلي، چې چاودنه د لاسي بم له امله شوې ده؛ خو ځینو سرچینو په دې چاودنه کې د پنځو تنو د وژل کېدو او ۱۲ نورو د ټپي کېدو خبر ورکړی دی.
تر اوسه پورې کومې ډلې د دغې چاودنې مسووليت په غاړه نه دى اخستى او د طالبانو د پوليسو وياند هم د دغې پېښې د څېړنې او عاملينو په باب څه نه دي ويلي.
د کابل د لوېدیځ اوسېدونکو د پنجشنبې په ورځ (د جدې په ۲۱ مه) شاوخوا ۳:۱۰ بجې په دشت برچي کې د یوې چاودنې خبر ورکړ.
د دې پېښې خپاره شوي انځورونه ښيي، چې د چاودنې له امله یو شمېر کسان پر ځمکه لوېدلي او خلک ټپيان لېږدوي.
د سيمې د اوسېدونکو په وينا، دغه پېښه د کابل په لوېديځ کې د برچي سوداګريز مرکز ته څېرمه شوې ده.
تېره شنبه هم د کابل په دشت برچي کې یو مسافر وړونکي بس د چاودنې ښکار شو.
په کابل کې د ملګرو ملتونو سیاسي دفتر یوناما د دغې پېښې د وژل شویو او ټپیانو شمېر ۲۵ تنه اعلان کړی و.
داعش د دغې چاودنې مسوولیت منلی دی.
له تېرې یوې میاشتې راهیسې دا د کابل په دشت برچي کې څلورمه چاودنه ده.

د پاکستان موقت سرپرست لومړی وزیر وايي، چې د حکومت وسلوالو مخالفانو ته به سخت ځواب ورکوي. نوموړي پر پاکستاني پولیسو او ځواکونو غږ کړی، چې د وسلوالو مخالفانو پر وړاندې په پوره اعتماد سره وجنګېږئ.
انوارالحق کاکړ نن پنجشنبه ( د مرغومې ۲۱مه) په پېښور کې د پولیسو په یوه غونډه کې ویلي، چې که څه هم وسلوال مخالفان بې ګناه انسانان وژني خو دوی ترې وېره نه لري او ډېر ژر به دا ډلې له منځه یوسي.
هغه ویلي: "دا فکر به کله هم نه کوئ، کوم جنګ چې تاسو کوئ دا په اخلاقي توګه سم نه دی، ترهګرو په خپله د جګړې پرېکړه کړې او چا پرې زور نه دی کړی."
کاکړ زیاته کړې ده، چې حکومت یې د ترهګرۍ پر ضد جدي اقدامات کوي او د پولیسو هڅې ستايي.
هغه وویل:" دغه بې غیرته چې خلک وژني دوی ته حیا پکار ده، دوی انسانان وژني او ورته وایو چې لس حملې وکړئ زر وارې ځواب درکوو".
کاکړ وايي، چې وسلوال مخالفان یې د اسلام په نوم له دوی سره جنګیږي، مګر په پاکستان کې به همدا قانون تطبیقیږي ځکه چې دوی یو نړۍوال منل شوی قانون لري.
نوموړي زیاته کړه: "په برېتانیا، امریکا او چین کې هم ورته قانون دی او هماغه قانون خپلو ساتونکو ته همدا ډول دریشي ورکړې ده".
د پاکستان لنډ مهالی سرپرست لومړی وزیر دا خبرې په داسې مهال کوي، چې په دې وروستیو کې پر پاکستاني پولیسو او اردو د مخالفانو بریدونو زور اخیستی دی.
په ورته وخت کې یو شمېر پاکستاني څېړونکو ویلي، چې په خېبر پښتونخوا کې د بریدونو له زیاتېدو وروسته د پولیسو د دندو د پرېښودو قضیې ډېرې شوې دي.
همدا راز د روان کال په پیل کې د پاکستان د کورنیو چارو وزات اعلان کړی، چې داعش په پاکستان کې د خپلو مرکزونو د جوړلو هڅې پیل کړې دي.