متقي: د افغانستان او ترکمنستان تر منځ لومړنی درې ورځنی نندارتون جوړیږي
د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر ویلي، چې د افغانستان او ترکمنستان ترمنځ لومړنی درې ورځنی نندارتون جوړیږي.
د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر ویلي، چې د افغانستان او ترکمنستان ترمنځ لومړنی درې ورځنی نندارتون جوړیږي.
امیرخان متقي د چهارشنبې په ورځ ترکمنستان کې له یو شمېر افغان سوداګرو سره په لیدنه کې وویل، چې دا درې ورځنی نندارتون د روان کال د مارچ میاشتې له دویمې تر پنځمې نېټې په عشق اباد کې جوړیږي.
د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د افغانستان ملي ټلویزیون په اېکس د ښاغلي متقي یوه ویډیو خپره کړې، چې افغان سوداګرو ته په خطاب کې وایي؛ د ترکمنستان د بهرنیو چارو وزیر او چارواکو سره یې د افغان سوداګرو د ستونزو په اړه مفصلې خبرې کړي.
ښاغلی متقي وایي، چې دا په تېرو ۲۵ یا ۳۰ کلونو کې لومړی ځل دی، چې د افغانستان او ترکمنستان تر منځ داسې یو لوی نندارتون جوړیږي چې دوه یا دوه نیم سوه افغان تجاران به پکې ونډه اخلي.
متقي زیاته کړې، چې د ترکمنستان چارواکو سره د افغان سوداګرو په ستونزو هم غږېدلی دی.
هغه وویل، چې ترکمنستاني چارواکو سره د افغان سوداګرو د سوداګریزو توکو د انتقال د تاخیر او دولتي جریمې په اړه هم غږېدلی او د ترکمنستان چارواکو یې د تعقیب ژمنه کړې ده.
متقي د ترکمنستان له چارواکو سره پر افغان سوداګرو د تعرفې په کموالي او د ویزو په اسانتیا هم غږیدلی دی.
همدا راز؛ متقي افغان سوداګرو ته ویلي، چې د اقتصاد محوره متوازنې کړنلارې پر مټ اقتصادي برخه کې لاسته راوړنې لري.
د سرچینې په حواله؛ دغه طرز العمل نن رسنیو ته تر هغه وروسته لېږل شوی، چې د امربالمعروف وزارت تېره ورځ د رسنیو مسوولانو سره په همدې تړاو غونډه هم کړې وه.
سرچینه زیاتوي،؛ په دغه غونډه کې په رسنیو کې د ښځينه ویاندویانو د حضور د مخنیوي په اړه هم بحث شوی دی.
د طالبانو د دغه طرزالعمل په یوه برخه کې راغلي، چې د هغو ډرامو او تمثیلي پروګرامونو له خپرولو دې هم جدي ډډه وشي، چې تمثیلونکې یې ښځې دي.
که څه هم تر دې وړاندې د طالبانو د امر بالمعروف وزارت له خوا پر ښځینه ویاندویانو ماسکونه(پوز پټي) جبري شوي وو؛ خو دغه وزارت په تازه طرز العمل کې د طالبي حجاب تر څنګ یو ځل بیا ټینګار کړی، چې رسنۍ دې د ښځینه او نارینه ویاندویانو د ګډو پروګرامونو له خپرولو ډډه وکړي.
د افغانستان د خبریالانو د ملاتړ سازمان د دغه طرزالعمل په غبرګون د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي، چې ګڼې نوې پېښې د دې ښکارندویي کوي، چې د دوحې تر غونډې وروسته د طالبانو په کړنو او چلند کې منفي بدلونونه راغلي دي.
دغه سازمان وایي: "د رسنیو د کار په برخه کې د طالبانو د امربالمعروف وزارت ته د منسوبو ډلو محدودیتونه او تفتیش زیات شوی او د ګڼو نورو سانسورونو ترڅنګ یې په رسنیو کې د ښځینه خبریالانو پر حضور، کار، خبرو، پوښښ او کاري شرایطو نوي بندیزونه لګولي دي."
د افغانستان د خبریالانو د ملاتړ سازمان هم د ځینو مبصرینو په حواله لیکلي، چې ښايي طالبان په رسنیو کې د ښځینه خبریالانو پر کار بشپړ بندیز ولګوي.
د دوحې په ناسته کې د طالبانو د شرایطو نه منل کېدل او د دوی له خوا په ناسته کې نه ګډون ښيي، چې دوی له نړۍوالې ټولنې سره په مخالفت کې د مدني بنسټونو، رسنیو او افغان ښځينه خبریالانو په کار محدودیت او فشار زیاتوي.
د افغانستان د خبریالانو سازمان د رسنیو پروړاندې د طالبانو دغه چلند استبدادي او ظالمانه بولي.
د یادولو ده، چې د طالبانو د امربالمعروف وزارت بیا په دې اړه تر اوسه په رسمي توګه څه نه دي ویلي.
دا په داسې حال کې ده، چې څو ورځې وړاندې په خوست ولایت کې رسنیو ته د ښځو د اړیکو نیول هم منع شوي دي.
پر افغانستان د طالبانو له حاکمیت وروسته دغې ډلې لسګونه خبریالان نیولي، شکنجه کړي او پر ښځينه خبریالانو یې پراخ محدودیتونه وضع کړي دي.
تېره دوشنبه (د کب اوومه) له پاکستان څخه د جمعیت علمای اسلام(س) ګوند مشر حامد الحق حقاني له یو شمېر نورو پاکستاني ملایانو سره کابل ته تللی او هلته یې طالبانو د ریاست الوزرا له سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر سره لیدلي دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د چارو ادارې سرچینې وايي، چې مولوي کبیر له حامد الحق حقاني سره ژمنه کړې، چې په حکومتي کچه به له دغې مدرسې سره مرسته کوي.
د سرچینې په خبره، چې د ریاست الوزرا د سیاسي مرستیال له دفتره د چارو ادارې ته یاداښت لېږل شوی، چې له حقانیه مدرسې سره شوې اوه میلیونه افغانۍ دې د ماليې وزارت سره په همغږۍ تنظیم او په کابل کې د پاکستان د نشنل بانک له لارې د حقانیه مدرسې په حساب کې زیاتې کړي.
سرچینې وویل: " په دغه هدایت کې راغلي، چې په یوه اونۍ کې باید نشنل بانک ته پېسې تحویل شي او د مولوي کبیر دفتر ته یې په اړه باید ډاډ ورکړل شي".
د مالیې وزارت یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل - پښتو ته تایید کړه، چې د ریاست الوزرا د سیاسي معاونیت دغه هدایت یې تر لاسه کړی، چې له مخې یې اوه میلیونه افغانۍ په کابل کې د پاکستان د نشنل بانک له لارې د حقانیه مدرسې حساب ته تحویل شي.
دغه سرچینه وايي، چې د مالیې وزارت به دغه پېسې د ریاست الوزرا له ځانګړي کوډ څخه ورکړي.
نېږدې شپږ میاشتې وړاندې د اکوړه خټک د حقانیه مدرسې مشر حامد الحق په یوه خبري غونډه کې د دغه مدرسې اقتصادي ستونزو خبره کړې وه.
حامد الحق هغه مهال ویلي وو، چې نور اقتصادي توان نه لري او که مرستې ورسره ونه شي ښايي دغه مدرسه وتړل شي.
د اکوړه خټک حقانیه مدرسه (دارالعلوم) یو له هغو مدرسو څخه دی، چې د طالبانو ګڼو غړو پکې زدکړې کړې او یاده مدرسه د فکري مرکز په توګه یادوي.
که څه هم د طالبانو تر کنټرول لاندې ارګ د یادې مرستې په اړه څه نه دي ویلي؛ خو زیاتوي چې د حقانیه مدرسې دغه مشر د دوشنبې په ورځ (د کب ۷مه) د طالبانو د ریاست الوزرا له سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر سره په کتنه کې وویل، چې د پاکستان علماء او ولسونه د افغانستان او پاکستان ترمنځ ښې اړیکې غواړي.
د طالبانو د ریاست الوزرا په پرونۍ خبرپاڼه کې راغلي، چې ښاغلي حامد الحق د کابل او اسلام اباد تر منځ پر اقتصادي همکاريو سربېره د سیاسي اړیکو پر پراخېدو هم ټينګار کړی دی.
له دې سره؛ د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر په دې کتنه کې یو ځل بیا وویل، چې د افغانستان له خاورې څخه به هیچا ته ګواښ پېښ نه شي.
که څه هم پر افغانستان د طالبانو له واکمنۍ وروسته هېواد ته د پاکستاني چارواکو تګ - راتګ زیات شوی؛ خو افغانستان ته د پاکستاني علماو سفرونه بیا د یو شمېر افغانانو د اندېښنې وړ ګرځېدلې دي.
د دوی په باور؛ په پاکستاني مدرسو کې د طالبانو روزنه د افراطیت لامل ګرځېدلی او د راپورنو له مخې، پاکستان د طالبانو په واسطه هڅه کوي دیني مدرسې افغانستان ته ولیږدوي.
د یادولو ده، چې طالبانو د خپلې دوه نیم کلنې واکمنۍ پرمهال د هېواد په بېلابېلو برخو کې سلګونه طالبي مدرسې جوړې کړې دي.
دا مهال په افغانستان کې له ۱۵۴۰۰ څخه زیاتې رسمي او نا رسمي مدرسې شته، چې د طالبانو له خوا یې ملاتړ کیږي.
ویل کیږي، چې حامد الحق به د طالبانو د کورنیو چارو له وزیر سراج الدین حقاني سره هم وګوري.
