د ترکیې د کورنیو چارو وزیر: د ناقانونه کډوالو او قاچاق وړونکو مخنیوی کوو

د ترکیې د کورنیو چارو وزیر ویلي، چې ناقانونه کډوالو او قاچاق وړونکو ته به دا موقع ورنه کړي، چې د ترکیې له خاورې څخه د یوې غیر قانوني ترانزیتي لارې په توګه ناوړه ګټه پورته کړي.

د ترکیې د کورنیو چارو وزیر ویلي، چې ناقانونه کډوالو او قاچاق وړونکو ته به دا موقع ورنه کړي، چې د ترکیې له خاورې څخه د یوې غیر قانوني ترانزیتي لارې په توګه ناوړه ګټه پورته کړي.
علي یارلي کایا وویل؛ امنیتي ځواکونو په ازمیر ښار کې ۳۵ هوټلونه تلاشي کړي او ۴۰ غیر قانوني کډوال یې نیولي دي.
د ترکیې د کورنیو چارو وزیر د شمېرو له مخې، چې هغه اعلان کړې، له دغو کډوالو څخه ۳۹ یې د اخراج مرکزونو ته لېږدول شوي او یو تن اوس هم په توقیف کې دی.
د ترکیې د اناتولیا خبري اژانس د راپور له مخې؛ د دغه هېواد د کورنیو چارو وزیر ټینګار کړی، چې د انساني قاچاق او غیر قانوني کډوالۍ پر وړاندې مبارزه به دوام ولري.
ترکيې په تېرو دوو کلونو کې د ناقانونه پناه غوښتونکو د اخراج لړۍ چټکه کړې ده.
دغه هېواد په ۳۰ ښارونو کې د ناقانونه کډوالو د موندلو لپاره ګرځنده ګزمې فعالې کړې دي.
د راپورونو له مخې؛ ترکیې د روان کال له پیل راهیسې تر څلور زره ډېر افغان کډوال په بېلابېلو ښارونو کې نیولي او بېرته یې افغانستان ته استولي دي.
په افغانستان کې د طالبانو له واکمنۍ وروسته په زرګونو افغانان له ایران څخه د کډوالۍ له ستونزمنو لارو اروپا ته د رسېدو په هیله ترکیې ته تللي دي. په دې لاره کې ډېرو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.


نږدې یو میلیارد کسان د هند په ټولټاکنو کې د رایې ورکولو پر شرایطو برابر دي. دغه ټاکنې به د اپریل میاشتې له ۱۹ مې پیل او د اوو اونیو لپاره به دوام وکړي. د هند اوسني لومړي وزیر نریندرا مودې په دغو ټاکنو کې د دریم ځل لپاره سیالي کوي او وايي چې ګټي یې.
د هند د پارلمان د ولسي جرګې د ۵۴۳ څوکیو لپاره ټاکنې به د جون میاشتې تر ۶مې نیټې دوام وکړي، چې د دغې هېواد په بېلابېلو برخو کې به دغو څوکیو ته د ۲۴۰۰ څخه ډیر سیاسي ګوندونه کاندیدان وړاندې کړي.

شمیرې
په دغه ټاکنو کې د رای ورکولو لپاره نږدې ۹۷۰ منلیونه هندیانو نوم لیکنه کړې ده چې د رای ورکونې په یو میلیون مرکزونو کې به خپلې رایې وکاروي. د هند د ټاکنو کمیسیون به د ټاکنو لپاره نږدې ۱۵ میلیونه کسان وګماري، چې ډیری برخه یې ښوونکي او ځوان کارګران جوړوي.
دغه ټاکنې به په اوو پړاوونو کې ترسره شي، بیا به رايې به رایې شمېرل کېږي او پايلې به يې د جون په څلورمه اعلانیږي خو د ټاکنو ټوله پروسه به د جون په شپږمه بشپړه شي.

ګوندونه
د مودي هندو ملتپال بهارتیا جنتا ګوند (BJP)، چې واکمنه سیاسي ډله ده، په پراخه کچه تمه کیږي چې په پارلمان کې د اکثریت د ترلاسه کولو لپاره اړینې ۲۷۲ څوکۍ وګټي. مودي وړاندوینه کړې چې ګوند به یې ۳۷۰ څوکۍ ګټي.
د مودي د حکومت اپوزیسیون، کانګریس ګوند، چې په ۱۹۴۷ کال کې د هند د خپلواکۍ ترلاسه کولو وروسته یې تر ډیره په هند واکمني کړې، د حاکم ګوند سره د مبارزې لپاره یې د هند ملي پرمختیایي ټولشموله اتحاد جوړ کړی چې ۲۸ ګوندونه په کې شامل دي. خو دغه اتحاد د څوکیو د ویش په سر په خپل منځ کې اختلاف لري.

ډ ټاکنو پروسه
د هند په دغو ټاکنو کې به په ۱۹۸۲ کال کې جوړ شوي د رای ورکولو الکترونیکي ۵.۵ میلیونه ماشینونه وکارول شي. رای ورکوونکي به د کاندید د نوم او ګوند د نښان تر څنګ یوې تڼۍ په زور کولو سره خپلې رایې وکاروي.
د هند د ټاکنو کمیسیون لارښوونې وايي، چې هر رای ورکوونکی باید د رای ورکولو مرکز څخه تر ۲ کیلومتره فاصله کې ژوند وکړي او دا په دې مانا ده چې د ټاکنو کارکوونکي باید د ورځو لپاره سفر وکړي او له غرونو تیر شي، چې د رای اچونې لرې پرتو مرکزونو ته ځان ورسوي. په ګجرات ایالت کې د یوازې یو رای ورکونکي له پاره، د ټاکنو کارکوونکي باید له ځنلګه تیر شي او هلته شته د رای اچونې مرکز فعال کړي.


په غزه کې د ملګرو ملتونو مرستندویه ادارې د شنبې په ورځ وویل، چې اسراییل په داسې حال کې د نوي اوربند خبرو اترو لپاره قطر ته د پلاوي لیږلو ته چمتو دی، چې د غزې په شمال کې خوارځواکي په چټکۍ سره مخ په زیاتیدو ده.
د فلسطیني کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د مرستې او کار ادارې (UNRWA) ویلي، چې د غزې په شمال کې له هرو دریو ماشومانو چې له دوه کلونو کم عمر لري، یو یې له خوارځواکۍ سره مخامخ دی.
وروسته له هغه چې حماس اسراییل ته د یرغمل شوو او بندیانو د تبادلې لپاره د اوربند نوی وړاندیز وکړ، اسراییل د جمعې په ورځ وویل، چې د منځګړو سره د خبرو اترو لپاره قطر ته یو پلاوی لیږي.
د دغه پلاوي مشري به د اسراییل د استخباراتي ادارې، موساد، مشر ډیویډ برنیا کوي. یوې سرچینې ویلي، چې د دې خبرو اترو څخه مخکې به لومړی وزیر بنیامین نتانیاهو د امنیتي کابینې په رابللو سره د دې وړاندیز په اړه خبرې وکړي.
د روژې له مبارکې میاشتې مخکې د اوربند د ټینګولو هڅې په پرله پسې ډول ناکامې شوې او اوس اسراییل وايي، چې له پنځو میاشتو جګړې وروسته د غزې وروستی نسبتاً خوندي ښار رفح کې د نوو عملیاتو پلان لري.
د جرمني صدراعظمې اولاف شولز، چې سیمې ته یې دوه ورځنی سفر پیل کړی، په رفح کې د برید په اړه اندیښنه څرګنده کړې او ویلي یې دي، چې د برید په پایله کې به «ډېر ناوړه ملکي تلفات» رامنځته شي.
د حماس او اسراییل ترمنځ جګړه د اکتوبر په اوومې نېټې پر اسراییل د حماس له برید وروسته پیل شوه. د اسراییلي چارواکو په وینا، د دې برید پایله کې ۱۲۰۰ کسان ووژل شول چې ډېری یې ملکي کسان وو او ۲۵۲ تنه نور د حماس له خوا یرغمل شول.
د حماس تر کنټرول لاندې د غزې د روغتیا وزارت په وینا، د اسراییل ځمکني او هوايي بریدونو کې تر ۳۱ زره او ۵۰۰ ډېر فلسطینیان وژل شوي، چې ډېری یې ښځې او ماشومان دي.

امريکايي فارن افيرز مجلې په یوه مقاله کې لیکلي، چې د طالبانو د چلند د بدلون په اړه د امریکا سياست له دغې ډلې سره د سیمه ییزو قدرتونو د نږدېوالي له امله ناکام شوی دی.
د دې مقالې لیکونکو ویلي، چې د طالبانو د منزوي کولو پالیسي نوره اغېزمنه نه ده او امریکا باید نورې لارې چارې پیدا کړي.
د مقالې د لیکوالانو په باور په تېرو دوو کلونو کې سپینې ماڼۍ هڅه وکړه، چې طالبان دې ته اړ کړي، چې د ښځو او نجونو د بشري حقونو د برابرولو او له ترهګرۍ سره د مبارزې په برخه کې د یوې نړیوالې اجماع په رامنځته کولو سره خپل چلند بدل کړي؛ خو دا هڅې تر اوسه د روسیې، چین او ایران په ګډون د سیمه ییزو قدرتونو د سیاست له امله ناکامې شوې دي.
اسفندیار میر او انډرو واتیکنز په دې مقاله کې ویلي، چې د متحده ایالاتو برعکس د چین په څیر زیات شمیر حکومتونه له طالبانو سره د یو پردي رژیم په توګه چلند نه کوي.
دوی د چين د ولسمشر شي جین پینګ له خوا د طالبانو د سفیر د باور لیک منل، هغه هم په دوحه کې د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو له دوهمې غونډې لږ وروسته، طالبانو سره د اړیکو د عادي کولو پر وړاندې د امریکا په مشرۍ د لوېديځ اجماع لپاره تر ټولو مهمه ننګونه بللي ده.
د دې مقالې د لیکوالانو په باور طالبانو په تېرو دوو کلونو کې له ګاونډیو هېوادونو سره د اړیکو د ټینګولو لپاره قوي ډیپلوماټیکې هڅې کړې دي.
دغه لیکوالانو په کابل کې د ۱۸ بهرنیو سفارتونو فعالیت او له دغه هېواده بهر د طالبانو د زیاتو سفارتونو او سیاسي نمایندګانو فعال حضور ته په اشارې سره لیکلي: «د طالبانو مشران په پرله پسې توګه په سیمه کې له بیلابیلو هیوادونو او د اذربایجان په څیر له لرو ګاونډیو سره خپلې اقتصادي اړيکې پراخي کړي دي.»
د دې مقالې لیکوالانو د بېلګې په توګه له هند سره د طالبانو نږدې اړیکو ته په اشارې ویلي، چې واک ته د طالبانو له راتګ سره ډېر محتاط شوي دي. د سیمې دغه ځواکمن هیواد په ۲۰۲۲ کال کې په کابل کې خپل سفارت بیرته پرانيستی او طالبانو ته یې یو کال وروسته اجازه ورکړه، چې په ډيلي کې د افغانستان سفارت کنټرول ترلاسه کړي.
فارن افيرز په دې مقاله کې ویلي، چې په افغانستان کې د سیاسي ثبات او پر هېوادونو د هغې د احتمالي اغیزو په اړه د خلکو له اندېښنو سربیره د ۲۰۲۴ کال له پیل راهیسې د سیمې نږدې هر هېواد له طالبانو سره عادي اړیکې ټینګې کړي دي.
په دې مقاله کې راغلي، چې له امریکا سره د چین، روسیې او ایران په څېر هېوادونو ستراتیژیکه سیالي له طالبانو سره د دغو هېوادونو د نږدې اړیکو تر ټولو مهم لامل بلل کېږي.
د فارن افيرز د دې مقالې لیکوالانو ليکلي: « د طالبانو د ډیپلوماټیکې انزوا په اړه د اجماع له لاسه ورکولو د واشنګټن او د هغوی د متحدینو لپاره مهمې پوښتنې راپورته کوي. د طالبانو په رسمیت نه پيژندل نور یوه معتبره قهرجنه وسیله نه ده او که متحده ايالات غواړي چې د طالبانو په چلند کې نفوذ وکړي، بايد د خپلو موخو د ترلاسه کولو لپاره نورې لارې ولټوي.»
د دې مقالې لیکوالانو اسفندیار میر او انډریو واټکینز ویلي، چې د افغانستان قضیه هم د سوریې او روسیې قضیې ته ورته ده چې د دغو هیوادونو د انزوا په برخه کې هم د امریکا تګلاره ناکامه شوې ده.

د روسیې په لویدیځ کې د اوکراین د توغندیو په برید کې دوه کسان وژل شوي او د اوکرایني بې پیلوټه الوتکې په یوه جلا ګوزار کې د روسیې د تیلو یوې تصفیه خانې یا چاڼخونې اور اخیستی.
دغه بریدونه د روسینې د ولسمشریزو ټاکنو په دوهمه ورځ شوي او د دغه هیواد ولسمشر ولادیمیر پوتین پر کیف تور پورې کړی چې د ټاکنو د ګډودولو هڅه کوي.
د اوکراین جګړې د درې ورځنیو ولسمشریزو ټاکنو د رایې ورکولو پر پروسې سیوری اچولی، چې په پوره باور به بیا ویلادیمیر پوتین پکې د شپږو کلونو لپاره ولسمشر شي، خو دا ټاکنې له تیت پرک نیوکو سره هم مخ دي.
پر بلګراد د اوکراین توغندي برید کې، د سیمه ییزو چارواکو په وینا یوه ښځه او یو سړی وژل شوي دي.
په دغه سیمه کې د اوکراین له لوري بریدونه د ورځني ژوند یوه برخه ګرځیدلې.
رویټرز خبري اژانس ته رسېدلې ویډیو د بلګراد ښار په خالي سړکونو کې اور لګیدنه او د هوایی برید په اړه خبرداری ښيي.
د مسکو په سویل ختیځ کې د سمارا سیمې والي دیمیتري ازروف وایی، چې د سیزران په نوم د تیلو تصفیه خانه کې د برید له امله اور لګېدلی، خو په دوهمه تصفیه خانه د برید مخه نیول شوې ده.
د روسیې د دفاع وزارت ویلي، چې د بیلګراد سیمې ته د اوکرایني ځواکونو د ورننوتلو هڅه یې په شا تمبولې ده.
والي ګلادکوف ویلي، چې "اوسني وضعیت" ته په پام سره، د سیمې په ډیری برخو کې ښوونځي به د دوشنبې او سې شنبې په ورځ وتړلي پاتې شي او دغه راز د بلګراد په ښار کې د پیر مرکزونه به هم د یکشنبې او دوشنبې په ورځو تړلي وي.
اوکراین په دې اونۍ کې د روسیې پر خاوره او په ځانګړې توګه د تیلو پر تصفیه خانو څو ځلې بریدونه کړي دي.
روسیې د جمعې په ورځ پر اوکراین یو تر ټولو خونړی برید وکړ او اودیسا ښار کې یې د استوګنې پر یوې سیمې توغندي وتوغول چې لږ تر لږه ۲۰ کسان په کې ووژل شول او تر ۷۰ډیر نور ټپي شول.

د طالبانو بهرنیو چارو وزیر وايي، د سیمې په کچه «د سترو زیربنایي پروژو عملي چارې په پیلیدو دي» او طالبان په دې برخه کې د پاکستان د رغند برخې اخیستلو په تمه دي. امیرخان متقي دا خبرې نن د پاکستان بهرنیو چارو وزیر سره ټلیفوني خبرو کې کړې او نوموړي ته یې د رسمي سفر بلنه هم ور کړې.
امیرخان متقي کومې پروژې ته اشاره نه ده کړې، خو دې وروستیو کې له منځنۍ اسیا د افغانستان له لارې پاکستان ته د افغان- ټرانس په نوم د پټلۍ او د کاسا زر په نوم د برېښنا رسوونکو پروژو څلور اړخیز تړونونه لاسلیک شول.
د طالبانو بهرنیو چارو وزارت د اعلامیې له مخې، نوموړي اسحاق ډار ته د هغه د وزیر کېدو د مبارکۍ لپاره ټلیفون کړی و.
په اعلامیه کې ویل شوي چې «دواړ لورو په ډیورنډ کرښه د مسافرو، مریضانو او سوداګریز تګ راتګ کې د اسانتیاو په راوستولو او د شته ستونزو په لمنځه وړلو ټینګار وکړ.»
طالبان د اسحاق ډار له قوله وايي، چې د خپل ماموریت موده کې به د اسلام اباد او طالبانو د اړیکو د پیاوړتیا او پراختیا لپاره هلې ځلې وکړي.
د طالبانو واکمنېدو او پاکستان کې د وسلوالو بریدونو زیاتېدو پسې ورځ تر بلې د دې ډلې او اسلام اباد ترمنځ اړیکې خرابېدونکې ښکاري.
که څه هم د دې اړیکو د پیوند لپاره د کابل او اسلام اباد ترمنځ سفرونه وشول، خو پاکستان کې د بریدونو له امله ښايي ګټه ونه لري.
د امیرخان متقي او اسحاق ډار نننۍ خبرې هم په داسې حال دي چې شمالي وزیرستان کې د پاکستان پر پوځي اډه په موټر بم پسې شپږو ځانمرګو برید کړی دی.
د پاکستان پوځ وايي، دغه برید کې د دوو افسرانو په ګډون ۷ پوځیان وژل شوي دي.
د دې برید مسوولیت د حافظ ګل بهادر ډلې منلی او وايي، تر ۳۰ ډېرو پاکستاني سرتېرو ته یې مرګ ژوبله اړولې ده.