د طالبانو تبلیغاتي ډلې په ټولنیزو شبکو کې د یو شمېر مشهورو خبریالانو، ژورنالېستانو، لیکوالانو، سیاستوالو او هنرمندانو په نومونو اکاونټونه جوړ کړي، چې د همدغو اکاونټونو له لارې خپل سیاسي مخالفین ځپي.
د ټولنیزو رسنیو یو شمېر مشهور کارکوونکي شکایت لري، چې د دوی په نومونو ګڼ اکاونټونه او پاڼې جوړ شوي او له دغو اکاونټونو څخه د طالبانو په ګټه تبلیغات کیږي.
په ټولنیزو شبکو کې د افغان سیاستوالو، لیکوالو، خبریالانو او هنرمندانو په نومونو د پاڼو د جوړولو لړۍ په دې وروستیو کې چټکه شوې ده.
د ښځینه خبریالانو په نوم جوړ شوي اکاونټونه:
تېره اونۍ په کابل کې د یوه خصوصي تلویزون خبریالې سونیا نیازۍ پر خپلې ایکس پاڼې یوه ویډیو خپره کړه، چې پکې یې د یوه جعلي اکاونټ په اړه معلومات وړاندې کړي وو.
سونیا نیازۍ ویلي وو، چې د نوموړې په نوم د اېکس یو اکاونټ جوړ شوی، چې نېږدې ۴۹ زره څارونکي لري او د نوموړې پورې اړوند نه دی.
د سونیا نیازۍ په نوم دا کاونټ د اېکس شبکې له خوا تایید (ویریفای) شوی هم و، چې د طالبانو په ملاتړ یې خپرونې کولې او د طالبانو سیاسي مخالفین یې ځپل.
همدا راز په ټویټر کې د پېژندل شوې پښتنې خبریالې فرشتې جلالزۍ په نوم هم یو اکاونټ جوړ شوی، چې نوموړې یې په اړه پر خپلې اېکس پاڼې لیکلي، چې جوړ شوی اکاونټ د نوموړې پورې اړوند نه دی.
د ښځینه خبریالانو په دغو اکاونټونو کې اکثره وخت د طالبانو د سیاسي مخالفینو په تړاو اخلاقي تورونه، کنځاوې او ادعاوې خپریږي.
له دې وړاندې د افغانې خبریالې حسیبه اټکل پال په نوم په اېکس شبکه کې یوه پاڼه د اېکس شبکې له خوا د پېسو په مقابل کې تایید شوی هم وه، چې له یو شمېر کاروونکو څخه یې د مور د ناروغۍ په نوم پېسې هم غوښتې وې؛ خو خبریالې حسیبې اټکپال ویل، چې دغه اکاونټ د نوموړې اړوند نه دی.
له څه مودې وروسته د اېکس شبکې دغه اکاونټ د طالبانو تر کنټرول لاندې د ملي راډیو تلویزون د مرستیال هدایت الله هدایت په نوم بدل شو، چې دې چارې دا په ډاګه کړه، چې د طالبانو د تبلیغاتي ډلې غړي د مشهورو خبریالانو له نومونو په استفادې په ټولنیزو شبکو کې تبلیغات او ضد تبلیغات پیل کړي.
د سیاستوالو په نومونو جوړ شوي اکاونټونه:
دا مهال په اېکس، فیسبوک، انسټاګرام او ټیکټاک کې د افغانستان د مختلفو سیاستوالو په نومونو بېلابېل اکاونټونه جوړ شوي، چې د طالبانو په ګټه تبلیغات کوي.
دا اکاونټونه او پاڼې د اشرف غني، حامدکرزی، عطاء محمد نور، عبدالرب رسول سیاف، حاجي ظاهر قدیر، میر رحمان رحماني، فضل محمود فضلي، حمدالله محب، حنیف اتمر، عمر زاخېلوال، عمر داودزی او ... په نومونو دي.
د دغو اکاونټونو اکثره خپرونې د طالبانو په ملاتړ کیږي او د طالبانو سیاسي مخالفینو ته پکې سپکاوی کیږي، چې له امله یې د ټولنیزو رسنیو فضاء له اخلاقي خنډونو سره مخ شوې ده.
د مشهورو لیکوالانو او شاعرانو په نومونو جوړ شوي اکاونټونه:
طالبانو نه یوازې دا چې د سیاستوالو او یا ښځینه خبریالانو په نومونو اکاونټونه جوړ کړي، بلکې د یو شمېر مشهورو لیکوالانو، شاعرانو او هنرمندانو په نومونو یې هم اکاونټونه جوړ کړي دي.
تېره میاشت یې د پښتو ژبې د مشهور لیکوال عصمت قانع له نومه په استفادې یو اکاونټ جوړ کړی و، چې د ښاغلي قانع په ګډون یې یو شمېر سیاستوالو ته نادرست الفاظ کارولي وو.
نوموړي بیا پر خپلې اېکس پاڼې د یادې پاڼې په تړاو ویلي وو، چې دویمه پاڼه په نوموړي پورې اړوند نه ده او دا چاره د طالبانو د ملاتړو ده.
همدا راز یې د پښتو ژبې د شاعر پیر محمد کاروان په نوم هم په فیسبوک او اېکس شبکه کې اکاونټونه جوړ کړي وو، چې د طالبانو د ستاینې تر څنګ یې د تېر جمهوري حکومت غندنه کړې وه.
پیر محمد کاروان هم د یادې پاڼې په تړاو خپل غبرګون ښودلی و او ویلي یې وو، چې یاده پاڼه په نوموړي پورې اړوند نه ده.
د طالبانو د مشرانو په نومونو د ملاتړ پاڼې:
د طالبانو تبلیغاتي ډلې نه یوازې دا چې د مخالفو سیاستوالو، خبریالانو، لیکوالانو او هنرمندانو په نومونو د ټولنیزو رسنیو پاڼې جوړې کړي؛ بلکې د دوی د یو شمېر مشرانو په نومونو یې هم د ملاتړ پاڼې جوړې کړي، چې په ځانګړي ډول پکې د هماغه شخص ستاینې کیږي.
دغې ډلې د ذبیح الله مجاهد (مینوال) په نوم یوه اېکس پاڼه هم جوړه کړې، چې له څلوېښتو زرو زیات څارونکي لري او یوازې د طالبانو او ذبیح الله مجاهد ستاینې پکې خپریږي.
همدا راز د طالبانو د دفاع د وزیر په ملاتړ هم ګڼې پاڼې جوړې شوي دي، چې موخه یې د ملا یعقوب ستاینې او د هغه د مخالفینو ځپل دي.
دا لومړی ځل نه دی، چې د طالبانو د تبلیغاتو ډلې د افغانستان د سیاستوالو، خبریالانو، شاعرانو او لیکوالانو له نومونو په استفادې په ټولنیزو شبکو کې ه بېلابتېلو مستعارو نومونو د طالبانو تبلیغاتي دستګاه د طالبانو په ملاتړ او د مخالفینو په مخالفت خپرونې کوي او تر ډېره لوېدلي ادبیات کاروي.بلیغات او ضد تبلیغات کوي، له دې وړاندې او دا مهال هم په ټولنیزو شبکو
د تېرې مرغومې په درېیمه نېټه د طالبانو په لیکو کې یو شمېر بااعتباره سرچینو افغانستان انټرنشنل – پښتو ته ویلي وو، چې طالبانو په کابل کې د ټولنیزو رسنیو لپاره یو شمېر چلوونکي په دندو ګومارلي، چې په ټولنیزو شبکو کې د طالبانو په اړه تبلیغات او ضد تبلیغات وکړي.
په دغه راپور کې دوولس سرچینو د نوم د نه ښودلو په شرط ویلي وو، چې په کابل کې په درېیو جلا ډلو کې د طالبانو په اړه د مثبتو تبلیغاتو د کولو، د منفي تبلیغاتو د مخنیوي او د طالبانو د مخالفانو پر وړاندې د منفي غبرګون د ښودلو په موخه فیسبوک او ټویټر چلوونکي ګومارل شوي دي.
د سرچینو په خبره؛ د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني، د دفاع وزیر ملا یعقوب او د استخباراتو رییس عبدالحق وثیق ځانګړې او جلا ډلې لري، چې په ټولنیزو شبکو کې په بېلابېلو نومونو فعالیت کوي.
په دې تړاو راپور دلته لوستلی شئ:
بدري مجازي فدایان، عمري مدافعان او اماراتي ابابیل د طالبانو د ټولنیزو رسنیو چلوونکې شبکې
د ايران د نشه يي توکو پر ضد د مبارزې مرکزي دفتر د يکشنبې په ورځ (کپ ٢٧مه) په يوه خبرپاڼه کې ليکلي، چې ايټالوي چارواکي دغه موضوع په ويانا کې د دغه مرکز له مشر اسکندر مومني سره په ليدنه کې راپورته کړې ده.
خبرپاڼه زیاتوي، چې ښاغلي مومني له جنرال پیرانجلو ایانوتي سره په کتنه کې په افغانستان کې وروستیو پرمختګونو ته په اشارې سره له افغانستان څخه د قاچاق په اندازه کې د بدلون په اړه پوښتنه وکړه.
د دې خبرپاڼې له مخې؛ جنرال پیرانجلو ایانوتي هم په افغانستان کې د مخدره موادو د تولید د کمښت خبره رد کړې ده.
دغه راز ويل شوي دي، چې دغه ايټالوي چارواکي له اسکندر مومني سره په کتنه کې په سيمه کې له نشه يي توکو سره د مبارزې او اروپا ته د هغې د ليږدونې په مخنوي په لاره کې د همکارۍ لپاره د خپل چمتووالي د اعلان په ترڅ کې د استخباراتي همکاريو د پراختيا غوښتنه وکړه.
دا غونډه په ویانا کې د ملګرو ملتونو د نشه یي توکو پر وړاندې د مبارزې د کمېسیون د کلنۍ غونډې په څنډه کې وشوه.
د ايران له نشه يي توکو سره د مبارزې د مرکزي دفتر د خبر له مخې؛ په دغو غونډو کې د افغانستان د نشه يي توکو قاچاق د هېوادونو له ګډو اندېښنو څخه بلل شوى دى.
همدا راز د چين د ولسي جمهوريت د نشه يي توکو پر وړاندې د مبارزې د کمېټې مشر وي شيایو ژون بیا ویلي، چې په افغانستان کې د نشه یي توکو تولید "زموږ لپاره یو جدي ګواښ دی."
دغه چینايي چارواکي په افغانستان کې د بدیل کښت د ملاتړ په اړه وویل، چې په دغه هېواد کې د چارو د پېچلتیا او د زېربناوو د نه شتوالي له امله دا کار نه شي عملي کېدای.
شيایو ژون وړانديز وکړ، چې چين او ايران بايد د افغانستان د حالاتو په اړه معلومات او معلومات تبادله کړي او د سيمه ييزو او نړۍوالو نوښتونو او د شانګهای د همکارۍ سازمان له ظرفيت څخه کار واخلي.
په ۱۴۰۰۰ کال کې له واک ته رسېدو وروسته طالبانو د مخدره توکو په کښت او پلور بندیز ولګاوه؛ خو دغه ډله وخت نا وخت د افغانستان په ولایتونو کې د نشه يي توکو د کشف خبر ورکوي.
ایران له نشه ییزو موادو سره د مبارزې د مرکزي دفتر عمومي منشي په ویانا کې د خپل سفر په لړ کې وویل؛ ایران په تېرو پنځو کلونو کې له افغانستان څخه ۴۴۵۰ ټنه نشه يي مواد نیولي دي.
د ملګرو ملتونو له نشه يي توکو او جرمونو سره د مبارزې دفتر د په يوه راپور کې اعلان وکړ، چې په افغانستان کې سږ کال د ترياکو په کښت کې ٩٥ سلنه کموالى راغلى دى.
د دغه راپور له مخې؛ په ۲۰۲۳ کال کې په افغانستان کې د کوکنارو کښت له ۲۳۳ زره هکتارو څخه ۱۰ زره ۸۰۰ هکتارو ته رسېدلی دی.
د بېلګې په توګه، په اساطیري افسانو کې ګېلګمېش او راروسته الکساندر (سکندر) هغه انسانان وو، چې خدایي ته د رسېدو هڅه یې کوله. عجیبه دا وه، چې دواړه د تلپاتې ژوند موندلو په هڅه کې وو. ګېلګمېش د بلې دونیا سفر وکړ، چې له خپل نیکه (اوته نه پیش تم) څخه د خدایکېدو چل زده کړي او بلخوا سکندر له مقدونیې راوخوځېد، چې د نړۍ په پای (د هیند سمندرغاړه) کې زېئوس بیامومي او ترې وپوښتي چې ایا الکساندر د خپل پلار فیلیپس زوی دی، که د ده؟ په ختیزو روایاتو کې د الکساندر دې سفر ته د ژوند د چینې د لټون سفر وايي.
ګېلګمېش او الکساندر دواړه زورور واکمن، انسانوژونکي، بېرحمه، خونړي او لوی لوی جګړه ماران وو. دواړو د دین پردې په ځان راخورې کړې وې. دواړه د خدايي درجې ته د رسېدو په تلوسه کې له عقلانیت څخه لرې شول او داسې یې ګڼله، چې د دوی «رعیت» هېڅکله د خپل عقلانیت په مرسته دوی پېژندلای نه شي. خو په پایله کې څرګنده شوې ده، چې: ټول خدایګوټي عقلانیت رانړولي دي.
د پانګې، سیاست او له دین څخه د وسیلې په توګه ګټه اخیستونکي خدایګوټي هم د خپل دویم یا درېیم نسل په عقلانیت راپریوځي.
په افغانستان کې څه تنظیمي لیډران کټ مټ له همدې برخلیک سره مخامخ شول. دوی پیسې، وسلې، سیاسي – استخباراتي ملاتړ درلود او د پانګوالې نړۍ او سیمهییزو استخباراتو تبلیغاتي ډنډورو ورڅخه مقدس موجودات جوړ کړي وو.د دوی په اړه هم خوبونه ډېر لیدل کېدل. ډېرو خلکو ته یو تکسپین نوراني سړی پر سپین اس سپور په خوب ورغلی او ورته ویلي وو، چې د پلاني اطاعت پر تاسو فرض دی. د پاکیستان و ایران په کمپونو کې به د مازیګر مجلسونه او پیتاوي یا سیوري په همدې کیسو ډک وو، چې پلانی لیډر کرامات لري او په لښکر کې ملایکې ورسره ملاتړې روانې وي. دوی خپل هر مخالف، چې د دوی تقدس ته یې په شک کتل، وژل. روښانفکران، لوستي او په حقایقو پوه انسانان یې تکفیر او له مخې لرې کول. د دې لپاره چې د خپلې زمانې په خدایګوټو بدل شي، عقلانیت یې د کرکې په ډبرو سنګساراوه.
وايي: «هر فرعون ته په کور کې موسی پیدا کیږي.»
زموږ د زمانې خدایګوټو ته په خپلو کورونو او کورنیو کې د عقل و عاطفې موسایان وزېږېدل،یو ډېر مشهور تنظیمي – روحاني مشر، چې یو شمېر کلیوال او ولسي سندرغاړي یې د کفر او لهو و لعب په تور وژلي و، خپل زوی یې راپاڅېد او له یوې خورا مشهورې مېړوښې سندرغاړې سره یې واده وکړ. او په دې بڼه یې خپل روحاني تسلسل د مینې په دوزخ کې وسیزه. د کوم بل یوه لمسۍ د نړۍ په کچ د ښکلې لمبا په سیالیو کې لومړۍ شوې وه، له ده یې مریدانو روایت کړی و، چې: «جوانمرګي ره لباس شنا نمود مېته».
د بل تر ټولو مهم لیډر سکه زوی د پلار له ظلمونو، وژنو، درواغو، استخباراتي روابطو او بېرحمیو دومره ستومانه او بېزاره شو، چې لویدیځ ته وتښتېده او له ډېره غمه یې ځان د شرابو نشو ته وسپاره. ډېر ځله یې د نشو په څپو کې ویډيوګانې ثبت و خپرې کړې او ویې ویل: د خپل پلار له لاسه دې ورځې ته رارسېدلی دی. ویې ویل: پلار یې د کورنیو جګړو اصلي لامل و او زرګونه افغانان یې د ځانبللې ولسمشرۍ د دوام لپاره ووژل او کابل یې کنډواله کړ.
قوماندانان و د دویم کتارجهادي مشران خو مه شمېره، چې چا د الوتکو له سټیورډس سره د څلورم ځل لپاره واده وکړ، چا په هلکانو نکاح وتړله او د چا د خپلې کورنۍ پاتېشونو د هغې زړې کلا فیلمونه خپاره کړل چې بابا یې په کې لارویان قصابي کول او چې څوک یې په مرګ محکومول، نو خپلو خروړیو سپیو ته به یې ویل:
«زړې کلا ته یې بوځئ!»
څوک یې روسته تر دې چې په لندن کې زندان وراسته کړل، په شهامت یې اعتراف وکړ، چې د پاټک په عوایدو کې دی یوازې نه و، بلکې له مشر نه رانیولې تر نورو زورورو قوماندانانو ورڅخه حق غوښت، ځکه خو یې لارویان په دوپایه سپیو داړل.
یو بل یې د خپلو پرېمانه ماڼیو او د عیاشیو په مرکزونو کې د خپل ژوند په اړه په سپین سترګې وویل: «ما سلیقه داشتیم که همینطور زندګی کنیم.»
یو بل یې چې د جهادراوړیو شتمنیو په اړه وپوښتل شو، نو ویې ویل:
« با خداداده ګان ستېزه مکن
که خدا داده را خدا دادست»
دا روستی یې چې د کابل قصاب په لقب نازول شوی و، خو لا یې هم په خپلو خطبو کې ځان د نړۍ یوازینۍ دینپوه ګاڼه دا ورځې د خپل عقلمن لمسي په خوله د باد بڼکه شو او لمسي یې وویل: ماته مې عقل و ضمیر حکم کوي، چې خلک د خپل نیکه له پرښتنې راوګرځوم. ده وویل: زما له نیکه بُت مه جوړوئ. هغه یو جنایتکار او انسانوژونکی دی....
او دا کیسه روانه ده...
همدا اوس چې پر کابل څوک واکمن دي، د دوی بچیان او لمسیان هم په همداسې عقلانیت محکوم دي. دا لیکنه به مو اوس غوسه کړي، خو همدا لیکنه په یاد ولرئ، چې راتلونکي نسلونه به د عقلانیت په حکم د نننیو جهادیانو په اړه ریښتینی قضاوت کوي. دا عقلاني او حقیقي قضاوت به د دوی ډېر جنایتونه راوسپړي او تاسو به وګورئ، چې د بشریت د تاریخ له کومو خونړیو خدایګوټو سره مخامخ وئ.
له دې لیکنې یوه مهمه پایله اخلو.
موږ افغانان ډېر ناوخته خپل هغه قاتلان پېژنو چې په خپل وخت مو له ډېراخلاص څخه د خدایګوټۍ مرتبې ته لوړ کړي وو.
موږ افغانانو خپل قاتلان خپل اتلان ګڼل، خو چې ومو پېژندل، ډېره ناوخته وه او له موږ یې هرڅه تروړلي وو.
موږ افغانان د دین په نامه ډېر اسانه غولیږو او د دین په نامه د خدایي دعویدار تر هرڅه لومړی زموږ عقل راځپي او همدا چې له عقل څخه یې خلاص کړو، نو د دوی ربوبیت منو او د خپلو اتلانو په توګه یې پر خپلو اوږو ګرځو.
عقل هغه وخت راستنیږي، چې ناوخته وي او موږ یو عمر د خپلو قصابانو بندګی کړې وي. ښايي دا متل یې هم تر دې ویلای، چې: «عقل افغان پسان میاید.»
ای کاش د دویم او درېیم نسل عقل و عقلانیت همدا اوس راویښېدلای.
روستیه عقله! کاشکې ړومبی وای.
له تاریخي پلوه که د افغانانو عقلانیت له تکفیر څخه وژغورل شو، د دوی د ملې ژغورنې رڼا او سباوون له همدې ځایه رابریږي.
یادونه: افغانستان انټرنشنل - پښتو د یوې بې پرې رسنۍ په توګه د ټولو لیکوالو نظریاتو ته درناوي کوي؛ خو د چا د نظر ملاتړ نه کوي.
