د ایران د مخدره موادو پر ضد د مبارزې د ادارې مشر ویلي دي، چې په افغانستان کې د مخدره موادو په تولید کې د ۹۵ فیصده کموالي ادعا د منلو وړ نه ده. د دې نقل قول پر بنسټ؛ ایټالوي چارواکو ویلي، چې دا ډول کمښت هېڅ ښکاره اغېزه نه لري.
د ايران د نشه يي توکو پر ضد د مبارزې مرکزي دفتر د يکشنبې په ورځ (کپ ٢٧مه) په يوه خبرپاڼه کې ليکلي، چې ايټالوي چارواکي دغه موضوع په ويانا کې د دغه مرکز له مشر اسکندر مومني سره په ليدنه کې راپورته کړې ده.
خبرپاڼه زیاتوي، چې ښاغلي مومني له جنرال پیرانجلو ایانوتي سره په کتنه کې په افغانستان کې وروستیو پرمختګونو ته په اشارې سره له افغانستان څخه د قاچاق په اندازه کې د بدلون په اړه پوښتنه وکړه.
د دې خبرپاڼې له مخې؛ جنرال پیرانجلو ایانوتي هم په افغانستان کې د مخدره موادو د تولید د کمښت خبره رد کړې ده.
دغه راز ويل شوي دي، چې دغه ايټالوي چارواکي له اسکندر مومني سره په کتنه کې په سيمه کې له نشه يي توکو سره د مبارزې او اروپا ته د هغې د ليږدونې په مخنوي په لاره کې د همکارۍ لپاره د خپل چمتووالي د اعلان په ترڅ کې د استخباراتي همکاريو د پراختيا غوښتنه وکړه.
دا غونډه په ویانا کې د ملګرو ملتونو د نشه یي توکو پر وړاندې د مبارزې د کمېسیون د کلنۍ غونډې په څنډه کې وشوه.
د ايران له نشه يي توکو سره د مبارزې د مرکزي دفتر د خبر له مخې؛ په دغو غونډو کې د افغانستان د نشه يي توکو قاچاق د هېوادونو له ګډو اندېښنو څخه بلل شوى دى.
همدا راز د چين د ولسي جمهوريت د نشه يي توکو پر وړاندې د مبارزې د کمېټې مشر وي شيایو ژون بیا ویلي، چې په افغانستان کې د نشه یي توکو تولید "زموږ لپاره یو جدي ګواښ دی."
دغه چینايي چارواکي په افغانستان کې د بدیل کښت د ملاتړ په اړه وویل، چې په دغه هېواد کې د چارو د پېچلتیا او د زېربناوو د نه شتوالي له امله دا کار نه شي عملي کېدای.
شيایو ژون وړانديز وکړ، چې چين او ايران بايد د افغانستان د حالاتو په اړه معلومات او معلومات تبادله کړي او د سيمه ييزو او نړۍوالو نوښتونو او د شانګهای د همکارۍ سازمان له ظرفيت څخه کار واخلي.
په ۱۴۰۰۰ کال کې له واک ته رسېدو وروسته طالبانو د مخدره توکو په کښت او پلور بندیز ولګاوه؛ خو دغه ډله وخت نا وخت د افغانستان په ولایتونو کې د نشه يي توکو د کشف خبر ورکوي.
ایران له نشه ییزو موادو سره د مبارزې د مرکزي دفتر عمومي منشي په ویانا کې د خپل سفر په لړ کې وویل؛ ایران په تېرو پنځو کلونو کې له افغانستان څخه ۴۴۵۰ ټنه نشه يي مواد نیولي دي.
د ملګرو ملتونو له نشه يي توکو او جرمونو سره د مبارزې دفتر د په يوه راپور کې اعلان وکړ، چې په افغانستان کې سږ کال د ترياکو په کښت کې ٩٥ سلنه کموالى راغلى دى.
د دغه راپور له مخې؛ په ۲۰۲۳ کال کې په افغانستان کې د کوکنارو کښت له ۲۳۳ زره هکتارو څخه ۱۰ زره ۸۰۰ هکتارو ته رسېدلی دی.
