د روسیې د پوځ د لوی درستیز مرستیال د مالي فساد په تور ونیول شو

د روسیې یوې پوځي محکمې د پنجشنبې په ورځ د دغه هېواد د پوځ د لوی درستیز مرستیال وادیم شامارین د نیولو امر صادر کړ. نوموړی د یوې قضیې په تړاو په فساد تورن دی.

د روسیې یوې پوځي محکمې د پنجشنبې په ورځ د دغه هېواد د پوځ د لوی درستیز مرستیال وادیم شامارین د نیولو امر صادر کړ. نوموړی د یوې قضیې په تړاو په فساد تورن دی.
که چیرې دا تور ثابت شي، د روسیې دغه نظامي چارواکی به په ۱۵ کلونو بند محکوم شي.
د روسیې تاس خبري اژانس د پنجشنبې په ورځ راپور ورکړ، چې دغه جګپوړی پوځي چارواکی د سترو بډو د اخېستلو په تور تورن شوی دی.
د روسیې د یوې پوځي محکمې ویاند وویل، چې وادیم شامارین د روسیې د جزا د قانون د ۲۹۰ مادې د شپږمې فقرې له مخې په "لویه کچه د بډې په اخېستلو" تورن دی.
د محکمې پرېکړه لا نه ده نافذه شوې او د استیناف وړ ده. د روسیې د جزا قانون د بډې اخېستلو لپاره تر ۱۵ کلونو پورې د بند سزا ټاکلې ده.
تر دې مخکې د روسیې د دفاع وزیر مرستیال تیمور ایوانوف او د دغه هېواد د دفاع وزارت د اطلاعاتو د ساتنې د څانګې پخوانی مشر یوري کوزنتسوف د پراخ مالي فساد په تور نیول شوي وو.
د راپورونو له مخې د دغه جګپوړي روسي پوځي قوماندان د نيولو امر د هغه د کور له پلټنې او څیړنو وروسته صادر شوی.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان «د مهربانۍ د نړیوالې جایزې» په اوومه جشنواره کې د نړۍ له هیوادونو څخه وغوښتل چې د افغانستان له سیلاب ځپلو سره مرسته وکړي.
ښاغلي اردوغان وویل، چې د افغانستان په شمال کې د سیلابونو له امله یو بشري ناورین رامنځته شوی دی.
د ترکیې د مهربانۍ د نړیوالې جایزې اوومه جشنواره د چهارشنبې په ورځ په انقره کې جوړه شوه.
په دې مراسمو کې رجب طیب اردوغان په افغانستان کې د سېلابونو له امله رامنځ ته شوي بحران، د غزې وضعیت، د سوډان او یو شمېر نورو هېوادونو کړکېچ ته اشاره وکړه.
د ترکیې ولسمشر وویل: "په افغانستان کې له سیلابونو وروسته زموږ تر ۴۰۰ زیات خویندې او وروڼه مړه او د هېواد په شمال کې ستر بشري ناورین رامنځ ته شوی دی.”
ښاغلي اردوغان ټینګار وکړ چې هېواد یې له سېلاب وروسته افغانستان ته د بشري مرستو لېږل پیل کړي او له افغان ولس سره به مرستو ته دوام ورکړي.
هغه له افغانستان سره د ترکیې وروستیو مرستو ته په اشارې سره وویل: “په دې سختو ورځو کې له خپلو افغان وروڼو او خویندو سره مرسته کول خپله دنده ګڼو.”
په افغانستان کې له سیلابونو وروسته ترکیې دغه هېواد ته شاوخوا ۲۴ټنه هوايي مرستې واستولې.
د چهار شنبې په ورځ د ترکیې د بیړنیو حالاتو ادارې اعلان وکړ چې د افغانستان خلکو ته د دغه هیواد د «مهربانۍ اورګاډي» لیږلی چې له ۴۳ واګونونو جوړ دی او له ۶۰۰ټنو څخه ډیرې مرستې په کې بار دي.

د اسلامي جمهوري ورځپاڼې په یوه مطلب کې لیکلي، چې د ابراهیم رییسي او د هغه د ملګرو د هلیکوپټرې په نسکورېدو کې د «بهرنۍ دسیسې» احتمال شته دی.
دې ورځپاڼې لیکلي: «د دې پېښې په اړه چې یوه دسیسه ده دومره ګونګوسې شته دي چې د ټولو ذهنونه یې بوخت کړي دي.»
د اسلامي جمهوري ورځپاڼې د پنجشنبې په ورځ (د غبرګولي دریېمه) په یوه مطلب کې چې د «مسامحه جایزه نه ده» تر سرلیک لاندې د ایران د وسله والو ځواکونو د لوی درستیز وروستي حکم ته اشاره کړې، چې یوه ډله یې د رییسي د الوتکې د نسکوریدو په اړه د څیړنو لپاره ټاکلې ده.
د لیکوال په اند، د داسې یوې ډلې جوړېدلو د «بهرنیو دسیسو» احتمال زیات کړی دی.
دغې ډلې تر اوسه د خپلو څېړنو پایلې نه دي اعلان کړي، خو د اسلامي جمهوري ورځپاڼې ویلي، بې له شکه زموږ د هېواد د وسله والو ځواکونو د لوی درستیز د څېړنې د ډلې له خوا خپور شوی راپور به رسمیت ولري او د استناد وړ به وي.
لیکوال وايي، یو له هغو ټکو څخه چې د ابراهیم رییسي او د هغه د ملګرود د چورلکې د غورځېدو د دسیسې احتمال په ګوته کوي، د پېښې ځای دی.
د اسلامی جمهوري ورځپاڼې د اذربایجان په جمهوریت کې د اسراییل نفوذ ته په اشارې سره لیکلي: «دغه پېښه اذاربایجان سره زموږ د هېواد پولې ته نږدې شوې چېرې چې صهیونیست رژیم ډېری استخباراتي، مخابراتي او نظامي امکانات له منځه وړي دي.
تر دې مخکې یوه اسراییلي چارواکي رویټرز خبري اژانس ته ویلي و، چې د ابراهیم رییسي د هلیکوپټرې په نسکورېدلو کې اسراییل لاس نه لري.
د اسلامي جمهوري ورځپاڼې د ليکوال په باور د ايران له سرحدي سيمې تبريز ته د ستنيدو له درېيو چورلکو څخه يوازې د ابراهيم ریيسي د چورلکې نسکورېدل، د هوا د حالاتو عوامل سره د پېښې اړیکه ردوي او د دسیسې احتمال پیاوړی کوي.
دغې ورځپاڼې د تخنيکي کارپوهانو په حواله د يوې فرضيې په توګه ليکلي، چې لومړۍ چورلکه په هوا کې چاودنه کړې او بيا لوېدلې ده. لیکوال وايي، چې په دې فرضیه کې کیدلې شي پېښه د د بهرنیو او یا هم داخلي مداخلو له امله رامنځته شوی وي.
ورځپاڼې وړاندیز کړی، چې د چورلکې د رادار له کاره لویدل یا هک کیدل، له دسېسې او بهرنیو عواملو سره تړاو لري.
له دې هرڅه سره د اسلامي جمهوري ورځپاڼې دغې موضوع ته د ایرانی چارواکو نه پاملرنه هم د ابراهیم رییسي د چورلکې د نسکورېدو په اړه دسیسې پورې تړلې ده.
ورځپاڼه وايي، دغې پېښې وښوده چې د ابراهیم رییسي د سفر پلان جوړونکو بنسټیزه کمزورتیا درلوده او د امنیت برخې ته یې ډېر پام نه و کړی.
د اسلامي جمهوري ورځپاڼې د ایران د موقعیت موندنې کمزورتیا یو له نورو عواملو څخه یاده کړی او لیکلي یې دي «زموږ موقعیت موندنه کمزورې ده او که د ولسمشر د چورلکې پېښه د دسیسې له امله رامنځته شوې وي، دغه کمزورتیا هم د پېښې د رامنځته کیدو سبب شوې ده.»
همدا راز د اسلامي جمهوري ورځپاڼې ټینګار کړی، چې د ایران حکومت د «بهرنیو دسیسو» په وړاندې د امنیت په برابرولو کې خورا کمزوری دی.
لیکوال وايي: «د پلان د کمزورتیا اصلاح، د موقعیت موندنې د اسانتیاوو تازه کول او د ملي امنیت ټینګول باید د نظام د چارواکو د اجنډا په سر کې وي او په دې برخه کې هېڅ ډول مسامحه جایز نه ده.»

د هند په سویلي ایالت کیرالا کې لږ تر لږه اوه کسان وروسته له هغه مړه شوي دي چې د مونسن په نوم موسمي بارانونو کچه له معمولي حده خورا ډیره شوې ده. له دې ورښته سره چارواکو ویلي، چې د سویلي اسیا ډیره برخه د تودوخې له لوړې څپې سره مخامخ ده.
د سیمه ییزو چارواکو په وینا، د موسمي بارانونه کچه سږکال په کیرالا کې ۱۸٪ لوړه شوې ده.
د سیلابونو له امله په کوزیکوډ هوایی ډګر کې الوتنې هم له ځڼډ او خڼډ سره مخامخ شوې دي.
د کیرالا ایالت د ناورین د مدیریت ادارې په وینا ، یو ۷۰ کلن سړی پرون په کاساراګوډ ولسوالۍ کې د تندر له امله مړ شوی.
بل خوا په پالکاډ سیمه کې دوو ورورڼو له اوبو ډک کان کې د ښکته کیدو له امله خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.
د کیرالایوه چارواکي ویلي، څلور کسان په اډوکي او پټانمتیتا ولسوالیو کې په اوبو کې لهډوبیدو وروسته مړه شوي دي.
د هواپوهنې ځايي ادارې نن په درېیو ولسوالیو کې د سخت باران خبرداری ورکړی دی.
پر کیرالا سربیره د هند او پاکستان ډیری برخه د تودوخې څپې سره مخامخ ده.
د هند پلازمینې نوي ډیلي د دې اونۍ په پیل کې د ښوونځیو د تړلو امر کړی.
د تودوخې درجه تر ډېره په مۍ میاشت کې خپل اوج ته رسېږي، خو د هند د هواپوهنې ادارې سږ کال په شمال لوېدیځو سیمو کې په دې میاشت کې د دوو تر دریو ورځو پر ځای له اوو تر لسو ورځو د ګرمې څپې وړاندوینه کړې ده.

د ترکیې ټي ار ټي خبري اژانس نن راپور ورکړ، چې د دې هېواد امینتي ځواکونو له داعش سره د همکاري په تور ۱۵ کسان نیولي دي. د راپورونو له مخې، له دې کسانو ۱۳ تنه په استانبول ښار او د یادې ډلې دوه قومندانان په کرشهر کې نیول شوي دي.
د ټي ار ټي خبري اژانس د راپور له مخې، د ترکیې څارنوالۍ د دغو کسانو د نیولو حکم صادر کړی و او اوس یې زندان ته ولېږدول.
دا په داسې حال کې ده، چې ترکي رسنیو د پنجشنبې په ورځ لیکلي چې د دغه هېواد پولیسو د کرشهر په ښار کې تر څار لاندې د داعش دوه قوماندانان پېژندلي او نیولي دي.
په راپورونو کې نیول شوي کسان عراقي وګړي ښودل شوي دي.
د ترکیې سوزجو رسنۍ لیکلي، چې د داعش دا دوه قومندانان په عراق کې د امنیتي ځواکونو په وړاندې په وسله والو بریدونو کې برخه درلوده
ترکیې په ۲۰۱۳ کال کې داعش ډله ترهګره وبلله.
د ترکي رسنیو د راپورونو له مخې، له هغه وخت راهیسې په ترکیه کې د دغې ډلې له خوا په لږ تر لږه ۱۰ ځانمرګو او وسله والو بریدونو کې څه باندې ۳۰۰ کسانو ته مرګژوبله اوښتې ده.
ترکیې په وروستیو میاشتو کې په ټول هېواد کې د پراخو عملیاتو په ترڅ کې په داعش ډلې پورې اړوند سلګونه شکمن کسان نیولي دي.
تر دې مخکې د ترکیې د کورنیو چارو وزارت ویلي و، چې د دغه هېواد امنیتي ځواکونو په تېرو دوو میاشتو کې د داعش پر وړاندې د یو زرو ۴۲۲ عملیاتو په ترڅ کې دوه زره او ۹۹۱ کسان د دغې ډلې د غړیتوب په تور نیولي دي.

د بښنې نړۍوال سازمان دې ته په اشارې سره چې د ابراهیم رییسي لهخوا د بشري حقوقو پراخې سرغړونې د هغه ناوړه میراث دی، ټینګار وکړ چې د ایران د ولسمشر مړینه باید د دغه هېواد خلک عدالت او حقایقو ته د لاسرسي له حقه محروم نه کړي.
د بښنې نړۍوال سازمان له لوري د چهار شنبې په ورځ د غبرګولي په دویمه نېټه یوه خبرپاڼه خپره شوه، د رییسي تاریخ ته په اشارې سره چې له ۱۳۵۸ کال راهیسې په ۲۰ کلنۍ کې په واک کې پاتې شوی په قضايي او اجراییه قوه کې د هغه چټک پرمختګ او د تېرو ۴۴ کلونو په جبر کې د هغه مستقیم رول ته اشاره کړې ده.
د بښنې نړۍوال سازمان په دغه خبرپاڼه کې په ۶۰مه لسیزه کې د زرګونو سیاسي مخالفینو په جبري بې درکه کولو او په ۱۳۶۷ کال کې د زرګونو سیاسي مخالفینو په جبري وژنو او له قضايي ناعادلانه اعدامونو، قتل، خپلسري نیول، د زرګونو لاریون کوونکو په جبري بې درکه کولو او شکنجه کولو کې د ابراهیم رئیسي مستقیم رول او د ښځو په ځورونه او هغه نجونې چې حجاب نه اغوندي په ځورونه او له بشري حقونو څخه نورې جدي سرغړونو کې د ابراهیم رییسي مستقیم رول بللی دی.
د منځني ختیځ او شمالي افریقا لپاره د بښنې نړۍوال سازمان د سیمهایزې مرستیالې ډیانا ال طحاوي په وینا، «تر هغه چې ابراهیم رییسي ژوندی و، باید د بشریت ضد جرمونو لکه قتل، جبري ورکېدل او شکنجې په اړه جرمي تحقیقات شوي وای. د هغه مړینه باید د قربانیانو او د هغوی کورنۍ حقایقو ته د لاسرسي او د ټولو هغو کسانو د محاکمې او مجازاتو له حق څخه بې برخې نه کړي چې رییسي یې په جرمونو کې ښکېل وو.»
الطحاوي د اسلامي جمهوریت د چارواکو د لسیزو سیستماتیک معافیت ته په اشارې سره وویل:« نړۍواله ټولنه باید د ابراهیم رییسي او د اسلامي جمهوریت د نورو چارواکو لهخوا د نړۍوالو جنایتونو او له بشري حقوقو څخه د جدي سرغړونو د قربانیانو د ځواب لپاره یوه لار ومومي.»
د ایران د بشري حقونو سازمان تر دې مخکې د رییسي مړینه د قدرت خاوندانو ته یو پیغام بللی و چې، ژوند تل په یوه پښه نه بدلېږي او د هغوی وار به هم راځي.
د ایران د بشری حقوقو د ادارې مشر محمود امیري مقدم له ایران انټرنشنل سره په مرکه کې وویل، رییسی په ایران کې د جنایتکارانو له ډلې څخه یوه بېلګه وه او موږ باید د بشري حقونو د نورو سرغړونکو د محاکمه کولو او د قربانیانو د کورنیو لپاره د عدالت پلې کولو په برخه کې هڅې جاري وساتو.
د بښنې نړۍوال سازمان په خپل بیان کې دې ته اشاره کړې، چې په ۱۳۹۷ کال کې ابراهیم رییسي په عامه توګه د ډلهییزو وژنو دفاع وکړه او دا وژنې یې د رژیم یوه له ویاړه ډکه لاسته راوړنه وبلله.
دغه سازمان وايي، د لسیزو راهیسې، د قربانیانو کورنۍ په خورا ظلم سره له حقایقو، او عدالت ته له لاسرسې منعه شوي او د چارواکو څخه د حساب غوښتنې پر مهال د قربانیانو خپلوان محاکمه شوي دي.
د اعدام شویو سیاسي بندیانو د کورنیو په ګډون د مدعیانو کورنیو د ابراهیم رییسي د مړینې او د ۶۷م قتل عام په تور محکمې ته د هغه د وړاندې کولو د فرصت له لاسه ورکولو په اړه غبرګون ښودلی دی.
د بخښنې نړۍوال سازمان په بیان کې، د "مخدره توکو سره په نوې جګړه" کې د مرګ د سزا زیاتوالي ته په اشارې سره یادونه کړې، چې د رییسي د حکومت له لورې پارلمان ته وړاندې شوې ده، که دا قانون بدل شي. د مخدره توکو اړوند جرمونو لپاره د اعدام سزا کارول به د مخدره توکو کارو بار خورا پراخه کړي.
د بښنې نړۍوال سازمان د خپلې اعلامیې په یوه بله برخه کې د ښځو پر حقونو په تاوتریخوالي کې د رییسي حکومت ته اشاره کړې ده،او ویل کېږي چې د "ښځې، ژوند، ازادۍ" له پیل راهیسې د هغه د حکومت چارواکو او د مختلفو اجرایوي ادارو لکه د کورنیو چارو وزارت چې د ده تر څارنې لاندې فعالیت کوي، د قانون د پلې کولو لپاره په تاوتریخوالي ډک کمپاین کې ښځې او نجونې وځورولې.
د دې بیانیې په پای کې په منځني ختیځ او شمالی افریقا کې د بښنې نړۍوال سازمان د سیمهایز مشر مرستیال ټینګار وکړ، چې د ابراهیم رییسی میراث په ایران کې د معافیت د کړکېچ یوه یادونه ده او حکومتونه باید د اسلامي جمهوریت د چارواکو پرضد جنایي تحقیقات پیل کړي.
