اوکرایني چارواکو د پنجشنبې په ورځ ویلي، چې اوکراین د ډینیوب په سیند کې یوه بهرنۍ بار وړونکې بېړۍ نیولې او کپټان یې په دې شک توقیف کړی، چې له مسکو سره یې د روسیې له خوا نیول شوي کریمیا ته د اوکرایني غلو په صادرولو کې مرسته کړې ده.
کییف پر روسیه تور لګوي، چې د ۲۰۲۲ کال د جګړې له پیل راهیسې د اوکراین د غلا شویو غلو سوداګري کوي.
د کښتیو ضبط کول یو نادر کار دی او له همدې امله د بار وړلو کمپنیو چارواکو ویلي، چې د بار وړولو لپاره د کال په یوه مهم وخت کې د روسیې د احتمالي غچ اخیستنې په اړه اندېښمن دي.
د کال دغه وخت د اوکراین د غلې صادراتو تر ټولو بوخت وخت وي.
اوکرایني څارنوالانو ویلي، چې د کیمرون بیرغ لرونکې USKO MFU بېړۍ د نیول کیدو امر یې صادر کړی او دغه بېړۍ د ریني اوبو ته د ننوتلو وروسته د خپل اذري کپټان سره نیول شوې ده.
په دغه سیمه کې د اوکراین بندر ته څېرمه سیند د رومانیا سره پوله جوړوي.
د کریمیا لپاره د اوکراین د څارنوالۍ د دفتر مشر ایهور پونچوفني اوکرایني ټلویزیون ته وویل، چې چارواکي د ډینیوب په سمندر کې د بیړۍ په لیدلو سره حیران شوي، ځکه چې هغه بېړۍ چې د روسیې تر واک لاندې سیمو څخه په غیرقانوني توګه د غلو په لیږدولو کې ښکیل دي د اوکراین د اوبو څخه نه تیریږي.
هغه وویل، له ۲۰۲۲ کال راهیسې، اوکراین ۲۱ بیړۍ نیولي چې په ناقانونه سوداګرۍ کې ښکیل دي.
هغه وویل: «د هغو هېوادونو لپاره چې د بندیزونو په لغوه کولو کې له روسیې سره مرسته کوي او په نیول شویو سیمو کې غلا شوي کرنیز محصولات پلوري، باید د بیړیو نیول کیدل یو څرګند خبرداری وي، چې د دې کار مسوولیت هم د هغوی پر خپله غاړه دی.»
د اوکراین دامنیتي خداماتو په وینا، دغه بیړۍ په پرلپسې ډول د کریمیا سمندري بندر سیواستوپول ته د کرنیز محصولات د بارولو لپاره تللې ده.
هغه کمپنۍ چې دغه بیړۍ ورپورې اړوند ده ویلي، چې د بیړۍ اوسنۍ بار د مالدووا څخه اخیستل شوی و.
دغه چارواکي وویل: «په داسې حال کې چې دغه بیړۍ زموږ تر ملکیت لاندې وه، د روسیې له خوا د اوکراین له اشغال شویو سیمو څخه هیڅ څه یې نه و بار کړي او هیڅکله یې د اوکراین له بندرونو څخه کار نه دی اخیستی.»
هغه زیاته کړه: "اوکرایني پوځیان په داسې حال کې بیړۍ ته سپاره شول چې د رومانیايي کپټان سره د ډینیوب سمندر په اوږدو کې روانه وه. دوی په زوره بیړۍ د سیند غاړې ته دریدو ته مجبوره کړه. زموږ وکیلان اوس قضیه تعقیبوي."
روسي ځواکونو د اوکراين د سویلي کرنيزو سيمو لويه برخه نيولې ده او کييف روسيه تورنه کړې چې غله يې غلا او پر نورو هیوادونو یې پلوري..
د اوکراین امنيتي خدماتو وویل، چې کپټان او د عملې ۱۲ غړو له روسیې سره مرسته کړې وه چې د اوکراین غله د اشغال شوي سویلي سیمو څخه مینځني ختیځ ته د روسیې په استازیتوب د پلور لپاره صادر کړي.
دغه ادارې وویل: "څیړنې روانې دي ترڅو د جرم ټول ټول اړخونه واضح کړي او نور هغه کسان وپیژني چې په دغه غیرقانوني فعالیت کې ښکیل دي."
د اوکراین د څارنوالۍ دفتر ویلي، چې د ۲۰۲۳ کال په نومبر همدې بیړۍ د سیواستوپول له بندر څخه کې له ۳۰۰۰ میټریک ټنو څخه ډیر کرنیز محصولات بار کړي او یو ترکي شرکت ته یې رسولي دي.
کښتۍ وروستی ځل د جولای په ۸ مه د ډینیوب ریني بندر ته نږدې لنګر اچولی و.
حماس وايي، چې په روانه اونۍ کې پر غزې د اسراییل سخت بریدونه ښایي د جګړې د پای ته رسولو هڅې په داسې حال کې له منځه یوسي چې خبرې اترې اصلي مرحلې ته رسیدلي دي.
دغې ډلې په یوه اعلامیه کې ویلي، چې تر اوسه یې د خبرو اترو د وضعیت په اړه تازه معلومات نه دي ترلاسه کړي.
حماس تېره اونۍ د امریکا په ملاتړ د اسراییل د سولې وړاندیز ته مثبت ځواب ورکړی و.
د غزې ښار اوسېدونکي وايي، چې د دې اونۍ بریدونه د اسراییل د عملیاتو د پیل له خورا سختې جګړې سره پرتله کېدلی شي، چې تېر کال رامنځته شوې وه او د دغه ښار پراخې سیمې یې ویجاړې کړې وې.
د غزې ښار چې د غزې د اوسېدونکې څلورمې برخې په کې ژوند کاوه، د ۲۰۲۳ کال په وروستیو کې د اسراییل د سختو بریدونو له امله نږدې ټول ویجاړ شو؛ خو بیا هم سلګونه زره فلسطینیان خپلو دغو ویجاړ شویو کورونو ته راستانه شوي وو.
خو اوس بیا د اسراییل پوځ دغو خلکو ته امر کړی چې خپل کورونه پرېږدي. ډیری خلک وايي، چې دغه کار به نه کوي.
۳۰ کلن محمد علي رویټرز خبري اژانس ته ویلي: "موږ به مړه کیږو خو سوېل ته به نه ځو. موږ نهه میاشتې لوږه او بمونه زغملي دي او موږ چمتو یو چې دلته د شهیدانو په توګه ووژل شو."
علي چې کورنۍ یې څو ځله نورو سیمو ته کډه شوې، وویل چې دوی د خوړو، اوبو او درملو له کمښت سره مخ دي.
هغه وايي: "اشغال (اسراییل) د غزې په ښار داسې بمباري کوي لکه جګړه چې بیا پیل شوې وي. موږ هیله لرو چې ژر اوربند وشي، او که نه کیږي، بیا نو هر څه چې د خدای رضا وي."
د غزې د روغتیا وزارت ویلي، چې دوی د غزې ښار په تل الحوا او صبرا ولسوالیو کې د خلکو د بند پاتې کېدو او د نورو د وژل کېدو راپورونه ترلاسه کړي؛ خو د روانو پراخو اسراییلي بریدونو له امله، ژغورونکي ډلې دغو سیمو ته نه شي رسیدلي.
د ملکي اضطراري خدماتو ادارې ویلي، اټکل کوي چې په تل الحوا او رمل سیمو کې لږ تر لږه ۳۰ کسان وژل شوي وي؛ خو د روانو اسراییلي عملیاتو له امله دوی دغه جنازې تر نړېدلو ودانیو نه شي راویستلی.
د اسرايیل پوځ د چهار شنبې په ورځ د غزې ښار اوسېدونکو ته وویل، چې د سوېل لور ته ولاړ شي او له دوو "خوندي لارو" کار واخلي.
ځینو په ټولنیزو رسنیو کې د "موږ نه ځو" هشټګ له لارې اسراییل ته ځواب ورکړی دی.
