په دوو مهمو ایالتونو پنسلوانیا او میشیګن کې د چټکو پایلو وړاندوینه شوې ده

د پنسلوانیا او میشیګن کلیدي ایالتونو چارواکو وویل، چې تمه کېږي د سې شنبه د ټاکنو پایلې د ۲۰۲۰ کال ټاکنو په پرتله ژر وشمېرل شي.

د پنسلوانیا او میشیګن کلیدي ایالتونو چارواکو وویل، چې تمه کېږي د سې شنبه د ټاکنو پایلې د ۲۰۲۰ کال ټاکنو په پرتله ژر وشمېرل شي.
د پنسلوانیا والي دا هم وویل، چې د تېر ځل په پرتله چې د کرونا وخت و، سږکال په دغه ایالت کې پوستي رای پاڼې شاو خوا یو میلیون کمې وغوښتل شوې.
تر دې مخکې د فلادلفیا د ښار کمېشنر ویلي و، چې په اوسنیو ټاکنو کې به د رایو بیا شمېرنه د تېرې دورې په پرتله ډېره چټکه وي.
هغه د رایو د شمېرنې د وسایلو او د رایو د شمېرنې پروسو ښه والی د امریکا د ولسمشرۍ په ټاکنو کې د رایو د پایلو د سرعت یو له عمده لاملونو څخه بللي دي.


د جمهوري غوښتونکو نوماند ډونالډ ټرمپ وایي، چې که د امریکا ټاکنې "عادلانه" وې، د ټاکنو پایلې به ومني. ټرمپ په فلوریډا کې د رایې ورکولو پر مهال وویل: "که دا ټاکنې عادلانه وي او زه یې وبایلم، زه به لومړی کس اوسم چې دا پایلې ومنم.»
دا څرګندونې په داسې حال کې کېږي، چې د ۲۰۲۰کال له ټاکنو وروسته د ټرمپ د پلویانو له خوا د تاوتریخوالو د بیا تکرار احتمال په اړه اندېښنې ډېرې شوې دي.
له ټرمپ څخه وپوښتل شول، چې د ټاکنو د نه ګټلو په صورت کې به ایا هغه په خپلو پلویانو غږ وکړي، چې ارامه شي؟
هغه ځواب ورکړ: «زه قطعا هېڅ ډول تاوتریخوالی نه غواړم." هغه زیاته کړه: «بې له شکه چې هېڅ تاوتریخوالی به نه وي. زما ملاتړي د تاوتریخوالي غوښتونکي نه دي.»
د ټرمپ پخواني وکیل روډي جولیاني هم ډیلي ټېلګراف ته وویل، چې هغه د درغلۍ نښې نه دي لیدلي، خو دغه راز یې زیاته کړه: "زه پوهېږم چې له فاسدو ډېموکراتانو هر څه ممکن دي."

په برېتانیا او اروپا کې د عمران خان ارتباطي کس او د پاکستان د تحریک انصاف ګوند بنسټ اېښودونکي غړي له پاکستاني الاصله امریکایانو غوښتي، چې د امریکا په ولسمشریزو ټاکنو ډونالډ ټرمپ ته رایه ورکړي.
صاحب زاده جهانګیر پر خپلې اېکس پاڼې کاږلي: «د نومبر په پڼځمه د متحده ایالاتو ولسمشرۍ ټاکنو کې زه له ټولو پاکستاني الاصله امریکایانو، د تحریک انصاف له پلویانو او د عمران خان له خواخوږو څخه غواړم، چې د جمهوري غوښتونکو نوماند ډونالډ ټرمپ ته رایه ورکړي.»
ښاغلي جهانګیر ویلي، چې ټرمپ په خپلې تېره دوره کې له پاکستان سره په «عزت او وقار» چلند کړی دی.
جهانګیر د ټرمپ د بریا په اړه وویل: «د هغه بریا د سوله ییزې نړۍ لپاره مهمه ده.»

د مکسیکو ولسمشرې کلوډیا شینباوم ویلي، چې د امریکا له ټاکنو وروسته له دغه هېواد سره د ښو اړیکو په ساتلو ډاډه ده. مېرمن شینباوم دا څرګندونې وروسته له هغې وکړې، چې ډونالډ ټرمپ پر مکسیکو د تعرفو د لګولو ګواښ وکړ.
د جمهوري غوښتونکو نوماند ډونالډ ټرمپ د پنسلوانیا په پیتسبرګ کې د خپلې ټاکنیزې غونډې په ترڅ کې مکسیکو ته خبرداری ورکړ، چې که ټاکنې وګټي دغه هېواد به پر ګمرکي تعرفو مجازات کړي. مګر دا چې د مکسیکو دولت متحده ایالاتو ته د فنټانیل مادې بهیر د مخنیوي لپاره اقدام وکړي.
خو د مکسیکو کیڼ اړخې ولسمشرې وویل: «دوی به ښې اړیکي ولري.»
هغې زیاته کړه: «کله چې پوه شول ګټونکی څوک دی باید غونډې ترسره شي او د هر هغه څه په اړه چې په مکسیکو کې ترسره کېږي د اطلاع رسونې لپاره باید په لوړه کچه بحثونه وشي، دا بحثونه باید هم له نشه یي توکو سره د مبارزې په برخه کې او هم متحده ایالاتو ته د فنټانیل د ننوتلو په اړه وي، ځکه دا باید د کډوالۍ له لید څخه هم ترسره شي.»

د امریکا په تاریخ کې شپږ ځله ټاکنې جنجالي او کړکېچنې وې او هر ځل مختلفو عواملو سره د کړکېچونو او شخړو لامل ګرځېدلې دي. دغه ټاکنې نه یوازې د امریکا په دننه کې بلکې په نړۍواله کچه هم د پام وړ وې.
۱. د ۱۸۰۰ کال ټاکنې - توماس جیفرسن او جان اډمز
د امریکا د ولسمشرۍ لومړنۍ کړکېچنې ټاکنې د ۱۸۰۰ کال وې، چې په دې کې توماس جیفرسن او جان اډمز یو د بل پر وړاندې ودرېدل.
په دې ټاکنو کې جیفرسن او د هغه مرستیال ارون بر دواړو یو شمېر برابر الېکټورل رایې ترلاسه کړې او د امریکا د ټاکنو د قوانینو له مخې دا مساله کانګرس ته وړاندې شوه.
د کانګرس غړو له څو ورځو بحثونو وروسته په ۳۶مه دور کې جیفرسن د امریکا د ولسمشر په توګه بریالی اعلان کړ.
دغه ټاکنې د ولسمشر د ټاکلو په پروسه کې لومړۍ لویه کړکېچنه ازموینه وه.

۲. د ۱۸۲۴ کال ټاکنې - جان کوینسي اډمز او انډریو جکسن
په دې ټاکنو کې څلورو نوماندانو برخه لرله: جان کوینسي اډمز، انډریو جکسن، ویلیم کراوفورډ او هنري کلي.
جکسن ډېرې عامې رایې او الېکټورل رایې ترلاسه کړې، خو د بریا لپاره یې ټاکل شوی حد پوره نه کړ.
دا موضوع کانګرس ته وړاندې شوه او په کانګرس کې هنري کلي د جان کوینسي اډمز ملاتړ وکړ، چې په پایله کې اډمز ولسمشر شو.
جکسن دې ته د “توطیې” نوم ورکړ او دا ټاکنې یې خورا جنجالي وبللې.

۳. د ۱۸۷۶ کال ټاکنې - رترفورډ بی. هیز او سیمويل ټیلډن
د امریکا په تاریخ کې د ۱۸۷۶ کال ټاکنې تر ټولو جنجالي ټاکنې وې. په دې ټاکنو کې سیمویل ټیلډن ډېرې عامې رایې ترلاسه کړې، خو په څو ایالتونو کې د رایو د نتیجې په اړه شخړې راپورته شوې.
دواړو نوماندانو د جنوبي ایالتونو د الېکټورل رایو ادعا وکړه. په پای کې د دواړو ګوندونو تر منځ د یوې موافقې له مخې هیز د امریکا ولسمشر اعلان شو، په دې شرط چې له جنوبي ایالتونو څخه به فېدرالي ځواکونه باسي.
دې کار سره په امریکا کې د بیارغاونې پروسه یو څه خنډنه شوه، سیاسي بې ثباتي یو څه خړه پړه او د اوږدې مودې لپاره یې پر سیاسي او ټولنیز وضعیت اغېز وکړ.

۴. د ۱۹۶۰ کال ټاکنې - جان ایف کېنېډي او ریچارډ نیکسن
د ۱۹۶۰ کال ټاکنې هم جنجالي ټاکنې وې چې جان ایف کېنېډي او ریچارډ نیکسن پکې برخه لرله. کېنېډي یوازې د لږ توپیر په بنسټ بریالی شو او د ټاکنو په اړه ادعاوې وشوې چې په ځانګړي توګه په الینوی او ټېکساس کې درغلۍ شوې.
نیکسن سره له دې چې د شواهدو له مخې کولی شو قانوني اعتراض وکړي، خو هغه د هېواد د یووالي لپاره له دې چارې ډډه وکړه.
دغه ټاکنې د امریکا په تاریخ کې له نږدې پایلو څخه وې.

۵. د ۲۰۰۰ کال ټاکنې - جورج ډبلیو بوش او ال ګور
د ۲۰۰۰ کال ټاکنې هم کړکېچنې ټاکنې وې چې د فلوریډا د ایالت رایو پکې ټاکونکی نقش درلود.
ال ګور او جورج بوش دواړه په ډېر نږدې توپیر سره روان وو او د فلوریډا د رایو بیا شمېرنې پروسه پېل شوه.
دغه پروسه تر څو اونیو پورې وغځېده، چې بالاخره سترې محکمې پرېکړه وکړه چې د بیا شمېرنې پروسه باید پای ته ورسېږي او جورج بوش بریالی اعلان شو.
د دغه ټاکنو د پایلو د قانوني مبارزې پروسه د امریکا په تاریخ کې بې سارې وه.

۶. د ۲۰۲۰ کال ټاکنې - جو بایډن او ډونالد ټرمپ
د ۲۰۲۰ کال ټاکنې د کرونا وبا له امله ځانګړې وې او ډېری خلکو د پوستې له لارې رایې ورکړې. ډونالد ټرمپ په مکرر ډول د ټاکنو په پروسه او په ځانګړي ډول د پوستې له لارې د رایو په اړه شکونه راپورته کړل.
ټرمپ ادعا وکړه چې په ټاکنو کې درغلۍ شوې او څو ایالتونو کې یې د پایلو پر وړاندې قانوني اعتراضونه هم ثبت کړل.
دا ټاکنې د امریکا لپاره کړکېچنې وې او د شخړو سره مل وې، خو په پای کې جو بایډن د امریکا ولسمشر وټاکل شو.

پایله
د امریکا په تاریخ کې څو ټاکنې جنجالي او له کړکېچونو ډکې وې او هر ځل یې پر مختلفو برخو اغېز کړی دی.
دا ټاکنې د امریکا د ولسواکۍ او د ټاکنو د سیستم لپاره جدي ازمېښتونه وو، چې هره یوه یې په یو ډول د امریکا د راتلونکو ټاکنیزو پر پروسه او د خلکو پر باور تاثیر درلود.

کمالا هرېس یوه امریکایي سیاستواله، وکیله او د ډیموکراټ ګوند غړې ده چې په ۲۰۲۱ کال کې د متحده ایالاتو د لومړنۍ ښځینه او تورپوستې مرستیالې ولسمشرې په توګه وټاکل شوه.
د هغې سیاسي سفر او لاسته راوړنې د امریکا په سیاست کې د متنوع او پرمختللي نقش په توګه پېژندل کېږي.
کمالا هرېس د خپلې ځانګړې شخصیت، قانوني تجربې او د حقوقو او ټولنیزو عدالتونو په برخه کې د خپل کار له امله پېژندل کېږي.
ژوند او زده کړې
کمالا دیوي هرېس د ۱۹۶۴ کال د اکتوبر په ۲۰ نېټه د کلفورنیا په کې زېږېدلې ده. د هغې مور شیملا ګوپلان چې د هند له تامل ناډو څخه وه، یوه څېړونکې او سرطان پيژندونکې وه.
پلار یې ډونلډ هرېس د جمیکا څخه د کډوالۍ وروسته د اقتصاد استاد شو.
د کمالا د کورنۍ کلتوري تنوع د هغې په ژوند او شخصیت ژوره اغېزه لرله.
هغې خپلې لومړنۍ زده کړې په کلیفورنیا کې پیل کړې او وروسته یې د واشنګټن ډي سي په هاوارډ پوهنتون کې زده کړې وکړې، چې یو له مشهورو افریقایي - امریکایي پوهنتونونو څخه دی. وروسته یې د کالیفورنیا د سان فرانسسکو پوهنتون د حقوقو له پوهنځي څخه د حقوقو په برخه کې سند ترلاسه کړ.
د حقوقو او قانوني چارو پیل
هرېس خپل مسلکي کار په کالیفورنیا کې د وکیلې په توګه پیل کړ او هلته یې د جنایي او مدني قضیو په برخو کې کار وکړ.
د خپلو هڅو او وړتیا په اساس، هرېس په ۲۰۰۴ کال کې د سان فرانسسکو د ولسوالۍ څارنواله وټاکل شوه، چې په دې توګه د کلیفورنیا په لوی ښار کې د قانون د پلي کولو مشره شوه.
په ۲۰۱۰ کال کې هرېس د کلیفورنیا د لوی څارنوالې په توګه وټاکل شوه او لومړنۍ تورپوستې ښځه شوه چې په دې دنده کې یې کار کاوه.
په دې ترڅ کې یې د قوانینو په بیلابیلو برخو کې اصلاحات رامنځته کړل، د پولیسو په حساب ورکولو کې یې هڅې وکړې او د کورني امنیت او د ټولنیز عدالت په برخه کې یې د پام وړ فعالیتونه ترسره کړل.
سیاسي سفر او د سنا غړیتوب
کمالا هرېس په ۲۰۱۶ کال کې د امریکا د سنا د غړې په توګه وټاکل شوه، چې د کلیفورنیا ایالت استازیتوب یې کاوه.
په سنا کې هرېس د خپل قانوني برخې د تجربې له مخې د عدلي او استخباراتي کمېټو غړې شوه. هغې په بیلابیلو موضوعاتو لکه؛ مهاجرت، عدالت، روغتیا، او د ټولنیز عدالت په برخو کې روښانه او جدي دریځونه ونیول.
په سنا کې هرېس د امریکا په عدلي سیسټم کې د اصلاحاتو ملاتړ وکړ، د مهاجرت د اصولو په اصلاح کې یې برخه واخیسته او د ښځو او اقلیتونو د حقونو د ساتلو لپاره یې هڅې وکړې.
د هغې کلک او په زړورتیا سره دریځونو هغه د خلکو ترمنځ د پام وړ ورګرځوله.
د مرستیالې ولسمشرۍ ټاکنې
په ۲۰۲۰ کال کې د ډېموکراټ ګوند د ولسمشرۍ نوماند جوبایډن کمالا هرېس د خپلې مرستیالې په توګه وټاکله.
هرېس د امریکا په تاریخ کې لومړنۍ ښځه، لومړنۍ تورپوستې او د جنوبي اسیا اصله ښځه شوه چې د مرستیالې ولسمشرۍ لپاره نومانده شوه.
د بایډن - هرېس ټیم د امریکا د ۲۰۲۰ کال په ټاکنو کې د ډونالډ ټرمپ او مایک پېنس پر وړاندې بریا ترلاسه کړه او په دې توګه کمالا هرېس د امریکا لومړنۍ مرستیاله ولسمشره شوه.
د مرستیالې ولسمشرۍ دوره
د کمالا هرېس د مرستیالې ولسمشرۍ دوره د امریکا په سیاست کې یوه تاریخي دوره بلل کیږي. د هغې ټاکنه په امریکا کې د ډیرو خلکو لپاره د پرمختګ او بدلون سمبول وګرځېد او د هغې شتون د امریکایي ټولنې تنوع او بدلون ته انعکاس ورکوي.
د مرستیالې په توګه هرېس د بایډن ادارې په مهمو پرېکړو کې برخه لري، په ځانګړي ډول د ټولنیز عدالت، روغتیایي سیستم، د اقلیمي بدلون، او نړۍوالو اړیکو په برخو کې یې د پام وړ فعالیتونه ترسره کړي.
هغه همداراز د ښځو، اقلیتونو او ځوانانو لپاره یو الهام بلل کیږي او د هغوی د حقونو او د ژوند د ښه کولو لپاره د هغو مسایلو ملاتړ کوي چې دوی ته اهمیت لري.
د ۲۰۲۴ کال ولسمشریزو ټاکنو ته نوماندي
کمالا هرېس وروسته له هغې د امریکا ولسمشریزو ټاکنو ته نومانده شوه چې د ډېموکراټ ګوند نوماند او د امریکا ولسمشر جو بایډن له خپلې نوماندۍ لاس پر سر شو.
کمالا هرېس د امریکایي سیاست یو ځانګړی او تاریخي شخصیت دی. د هغې ژوند، مسلکي هڅې او سیاسي لاسته راوړنې نه یوازې د هغې لپاره بلکې د هغو ټولو خلکو لپاره چې له محدودیتونو سره مخامخ دي، یو الهام بلل کیږي.
د هغې پلویان ادعا لري چې د کمالا هرېس موجودیت او ولسمشرۍ ته نوماندي د دې ګواهي ورکوي چې امریکا یو متنوع ټولنه ده او د ډېموکراسۍ په اساس هر څوک د خپلو هلو ځلو له لارې د بدلون لامل کیدای شي.
د امریکا د ډېموکراټ ګوند غړي بیا د شعار په توګه وايي: کمالا هرېس د امریکایي سیاست د راتلونکې لپاره یوه روښانه بېلګه ده.