په افغانستان کې د ملګرو ملتونو سازمان سیاسي استازولۍ (یوناما) مشرې روزا اوتونبایوا، د دې سازمان امنیت شورا غونډې ته د خبرو پر مهال وویل چې دې فاکټو حکومتونه کېدای شي نقد شي خو د ستونزو د حل لپاره تعاملات په کار دي.
اوتونبایوا امنیت شورا غونډې ته وویل، چې په اصولي ډول باید د ستونزو حل ته لاره ولټول شي.
نوموړې وویل چې تعامل او باور جوړول د افغانستان د خلکو په ګټه دي او په دې برخه کې باید اصولو مطابق پرېکنده عمل وشي.
هغې د ښځو پر زده کړو، روغتیايي روزنو او رسنیو د طالبانو بندیزونو ته په اشارې وویل چې دوی په خپل تېر رپوټ کې چې په نومبر میاشت کې خپور شوی، دا ټول مستند کړي او دې بندیزونو د خلکو پر ژوند ناوړه اغیز کړی دی.
اوتونبایوا وویل چې « موږ په پیچلو شرایطو کې کار کوو خو موږ خپلې کړنې خوندي کړې چې د افغانانو مرسته وکړو، چې خپل خپل هېواد بېرته له نړیوالې ټولنې سره یوځای کړي».
اوتونبایوا وویل چې په افغانستان کې یو شمېر پرمختګونه هم شوي او دا د نشه يي توکو په برخه کې شوي دي.
نوموړې وویل چې افغانستان د اقلیمي تغییراتو له اغیزو کړیږي او دوی په دې برخه کې له څانګوالو سره خبرې کړې دي.
هغې تر ۲۰۳۰ کال پورې د افغانستان د اوبي سرچینو د وچیدو خبرداری ورکړ، چې افغانان به ډېر اغیزمن کړي.
له کونړ پوهنتون څخه یوه استاد د نوم نه ښودلو په شرط افغانستان انټرنشنل - پښتو ته وویل چې تازه د یوه مکتوب پر بنسټ د طالبانو تر کنټرول لاندې د لوړو زده کړو وزارت ۱۲ استادان منفک کړي دي.
دغه استاد وايي چې په منفک شویو استادانو کې ۸ تنه د شرعیاتو پوهنځي، دوه د ښوونې او روزنې او دوه د زراعت پوهنځي استادان دي.
نوموړی استاد زیاتوي: " ضیاالرحمان، شاهد الله امین، عبدالهادي نورستانی، نورالحق، نعمت الله محسن، فضل الرحمان صافی، عبداللطیف عابد، حمید الله، عبدالله نوري او درې نور استادان منفک شوي دي".
د یاد استاد په خبره، دا ټول استادان هېڅ ډول ناوړه سابقه نه لري او پر دوی د طالبانو یوازینۍ نیوکه وهابي توب دی.
همداراز افغانستان انټرنشنل - پښتو د کابل د پولي تخنیک پوهنتون هغه مکتوب تر لاسه کړی چې له مخې یې د شرعیاتو څلور استادان منفک شوي او څلور نوي د طالبانو په خوښه مقرر شوي دي.
په مکتوب کې ویل شوي چې نویو څلورو استادانو خپلې دندې پیل کړي دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د لوړو زده کړو وزارت یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل - پښتو ته وویل چې د وزارت د رهبرۍ په کچه تصمیم نیول شوی چې له پوهنتونونو وهابي استادان منفک او پر ځای یې نوي د طالبي فکر استادان وګوماري.
دا لومړی ځل نه دی چې طالبان له پوهنتونونو څخه استادان منفکوي، بلکې له دې وړاندې هم هغه استادان چې د پخواني جمهوري دولت په اجرائیه بستونو کې یې د علمي کادر په حفظ سره دنده ترسره کړې وه، له دندو منفک شوي دي.
د طالبانو استخباراتو له دې وړاندې د کونړ ادارو ته هم یو مکتوب استولی و، چې سلفي مسلکه کسان ونه ګوماري.
افغانستان انټرنشنل - پښتو د پکتیا پوهنتون د استادانو د واټس اپ ګروپ هغه شکایتونه تر لاسه کړي، چې له مخې یې استادانو د پوهنتون علمي مرستیال ته شکایت کړی او ترې غوښتي یې دي، چې د پوهنتون انټرنټ باید پر استادانو پرې نه شي.
دغو استادانو شکایت کړی او ویلي یې دي، چې د پوهنتون اداري مرستیال پر دوی انټرنټ پرې کوي او انټرنټ د نجونو لیلیې ته ورکوي، چې دا مهال پکې د مدرسې شاګردان مېشت دي.
د پکتیا پوهنتون یو استاد د نوم نه ښودلو په شرط افغانستان انټرنشنل - پښتو ته وویل چې دا مساله له ډېر پخوا روانه ده او استادان انټرنېټ ته لاسرسی نه لري.
هغه زیاته کړه: " د پوهنتون انټرنېټ د استادانو لپاره دی او استادان باید له انټرنټ استفاده وکړي، ځکه موږ څېړنې کوو او اړتیا لرو چې انټرنېټ ته لاسرسی ولرو".
دغه استاد وايي چې څو ځله یې د پوهنتون له رییس سره یاده ستونزه شریکه کړه خو هغه یې په ځواب کې ورته ویلي چې د مدرسې شاګردان اړتیا لري چې انټرنېټ وکاروي او هغوی له انټرنېټ څخه په استفادې جهادي ویډیوګانې ګوري.
د پکتیا پوهنتون یو بل استاد بیا وايي چې د مدرسې شاګرادانو د پوهنتون اړوند لیلیه نیولې او د نجونو لپاره د پخواني حکومت له خوا مرسته شوي ټول وسایل کاروي.
هغه وویل: " له یوې خوا یې زموږ لیلیه ورکړې، زموږ محصلانو ته لیلیې کې ځای نه شته او له بلې خوا د استادانو حق هم ورکول کیږي".
د نوموړي استاد په خبره، په علمي شورا کې یې څو ځله یاده موضوع یاده کړې ده خو د پوهنتون رییس یې په ځواب کې ویلي: "تاسو که انټرنېټ وکاروئ نو څه اټوم بم به جوړ کړئ، پرېږدئ چې طالب العلمان پرې د نړۍ د جهادي تاریخ مطالعه وکړي".
هڅه مو وکړه چې په دې اړه د پکتیا پوهنتون نظر هم را واخلو خو له بار - بار اړیکو نیولو سره هم د هغوی د ځواب پر اخیستلو ونه توانیدو.
له دې وړاندې د پکتیا پوهنتون طالب رییس ملا عبدالحکیم حمدي د پوهنتون د پوهنځیو رییسانو، استادانو او کارکوونکو ته ګواښ کړی و، چې که خپلې «ظاهري بڼې په اسلامي شریعت برابرې نه کړي» محکمې ته به ور وپېژندل شي او یا دې خپلې دندې پرېږدي.
