د مقاومت جبهه: په فراه ولایت کې مو دوه تنه طالبان وژلي دي

د مقاومت جبهه ادعا کوي، چې په فراه ولایت کې یې دوه تنه طالبان وژلي دي. دغې جبهې پر اېکس پاڼې لیکلي، چې دغه برید یې (د مرغومي په ۳مه نېټه) د شپې پرمهال د فراه پر عمومي سړک ترسره کړی دی.

د مقاومت جبهه ادعا کوي، چې په فراه ولایت کې یې دوه تنه طالبان وژلي دي. دغې جبهې پر اېکس پاڼې لیکلي، چې دغه برید یې (د مرغومي په ۳مه نېټه) د شپې پرمهال د فراه پر عمومي سړک ترسره کړی دی.
د دغې جبهې په وینا، دغه برید د طالبانو د لویې لارې د کنډک پر غړو شوی دی، چې ترې دوه میله وسله هم ترلاسه شوې ده.
دغې جبهې زیاته کړې ده، چې په دغه برید کې د دوی غړو ته کوم زیان نه دی اوښتی.
خو طالبانو بیا په دې تړاو څه نه دي ویلي.
د مقاومت جبهې تېره ورځ هم د یو راپور په خپرولو سره ویلي و، چې د تېرې لېندۍ میاشتې په اوږدو کې یې په ۲۵ بېلابېلو بریدونو کې ۷۱ تنه طالبانو ته مرګ ژوبله اړولې ده.
دغې جبهې زیاته کړې وه، چې په دغو بریدونو کې یې شاوخوا ۴۲ طالبان وژلي او ۲۹ نور یې بیا ټپیان کړي دي.
د دغې جبهې په وینا، دغه بریدونه یې په اتو ولایتونو کې ترسره کړي دي.
خو تر اوسه کومې خپلواکې سرچینې د دغو ادعاو پخلی نه دی کړی او افغانستان انټرنشنل هم د یوې خپلواکې او بې پرې رسنۍ په توګه دغه ادعاوې نه شي تاییدولای.


سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې د پاکستان الوتکو د پکتیکا د برمل ولسوالۍ په مرغه، لمن او پیتاوګي سیمو بمباري کړې ده. په بمباري کې د اوښتې مرګ ژوبلې په اړه تر اوسه کره معلومات نه دي ور کړل شوي. دا بمبار کابل ته په افغان چارو کې د پاکستاني استازي له تګ سره هممهاله دی.
سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل، لومړۍ جنګي الوتکې پر میرعلي او تپي سیمه الوتنې پیل کړې، وروسته یې افغانستان ته مخه کړه او هلته یې بمونه وغورځول.
په پکتیکا کې یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل چې دغه هوايي بریدونه د برمل ولسوالۍ په لمن، مرغه او ولې واست سیمو کې شوي دي. سرچینه وايي، چې لومړی دوه بې پیلوټه الوتکې راغلې او وروسته جیټ الوتکو پر مختلفو سیمو بمونه وغورځول. سرچینه وايي، چې دوه بمونه په سرخوړي سیمه کې اچول شوي دي.
غږیز کلیپونه چې افغانستان انټرنشنل ته رسېدلي، په سیمه کې وسله وال کسان د پکتیکا امنیه قوماندانۍ ته معلومات ور کوي، چې په لمن کې عامو خلکو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.
د پاکستان امنیتي سرچینو ویلي، چې پاکستاني الوتکو د مخلص یار مسید او اخترمحمد خلیل پر مرکزونو بمباري کړې ده.
مخلص یار د حکیم الله مسید د ډلې غړی و، خو په دې وروستیو کې د حافظ ګل بهادر له ډلې سره یوځای شوی دی.
اخترمحمد خلیل په دې وروستیو کې په شمالي وزیرستان کې بریدونه چټک کړي.
دغه بمباري داسې مهال کیږي چې د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړی استازی صادق خان د کابل په سفر بوخت دی او د طالبانو د حکومت له یو شمېر چارواکو سره یې لیدنې کتنې کړې دي.
له بمبارۍ څو ورځې وړاندې د سویلي وزیرستان په مکین سیمه کې د پاکستان د طالبانو غورځنګ په یوه غچ اخستونکي برید کې ۱۶ پاکستاني پوځیان ووژل او د پاکستان لوی درستیز د سویلي وزیرستان په مرکز واڼه کې یوې ناستې ته وویل چې دوی به ټي ټي پي او د هغوی ملاتړي له منځه یوسي.
د افغان سولې لپاره د امریکا پخواني ځانګړي استازي د پاکستان د هوايي بریدونو رپوټونو ته په اشاره لیکلي، چې که دا بریدونه ریښتیا وي، طالبان به ځواب ور کوي، خو د جګړې په ځای دواړه هېوادونه داسې هوکړې ته اړتیا لري چې یو هم د بل د امنیت ګواښلو لپاره ترهګرۍ ته اجازه ور نه کړي او په همدغه هوکړه ودرېږي.
نوموړی خپل اېکس کې د پوښتنې په ډول وايي، «د پاکستان استازی په کابل کې دی، جنرال منیر د دې خبرو پیلولو اجازه ور کوي؟»
د افغانستان په چارو کې د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق نن د طالبانو د بهرنیو چارو له وزیر سره کتلي او خپل اېکس کې یې لیکلي، چې په سیمه کې یې د دوه اړخیزو همکاریو او امن پر لا پیاوړتیا موافقه کړې ده.
محمد صادق کابل ته له رسېدو وروسته د طالبانو د کورنیو چارو له وزیر سره هم وکتل.
هغه وویل چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ د ستونزو د هواري لپاره د ګډو هڅو ته هوډمن دی
محمد صادق په دې وروستیو کې د افغانستان لپاره د پاکستان د دوهم ځانګړي استازي په توګه وټاکل شو.
دا له ټاکل کېدو وروسته کابل ته د ده لومړی سفر دی.

د نړۍ د لوږې ناورین مخ پر ډېرېدو دی ځکه شتمن هېوادونه خپلې مرستې کموي او دا چاره میلیونونه خلک، په ځانګړې توګه افغانان له ګواښ سره مخ کوي. د رویټرز د رپوټ له مخې، ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی چې په ۲۰۲۵ کال کې به لږ تر لږه ۱۱۷ میلیونه خلک له مرستو بې برخې پاتې شي.
افغانستان چې له څو لسیزو جګړو او بې ثباتیو ځورېږي، د دې ژور ناورین تر ټولو ډېر اغېزمن هېواد ګڼل کیږي. سره له دې چې افغانان ډېرو مرستو ته اړ دي، خو پر طالبانو د نړیوالو مالي فشارونو او په مرستندویه هېوادونو کې د سیاسي تغییراتو او خپله د طالبانو د پالیسیو له امله د مرستو بهیر ټکنی شوی.
د رویټرز د رپوټ له مخې، د خوړو نړیوال پروګرام او نورې بشري موسسې له مالي ناورین سره مخ دي، ځکه مرستې کمې شوې دي. د بیلګې په توګه، دغه سازمان په سوریه کې مخکې شپږ میلیونه خلک تغذیه کول، خو اوس دغه پروګرام ته کمې مرستې رسیږي.
د ۲۰۲۵ کال لپاره د وړاندوینې له مخې، د هغو خلکو شمېر چې د خوړو نړیوال پرواګرام له لارې به مرستې ترلاسه کړي، په پراخه کچه کم ښودل کیږي.
رویټرز وايي، د نړیوالو بشري مرستو لپاره د کافي بودجې نشتوالی په ځانګړي ډول په جګړه ځپلو سیمو کې بشري مرستو ته د خلکو اړتیاوې په جدي توګه لوړوي.
په افغانستان کې، په ۲۰۲۳ کال کې نږدې ۲۰ میلیونه خلک له جدي لوږې سره مخ وو. د هیواد اقتصادي بې ثباتي، چې لا هم د جګړو له امله روانه ده، مرستو ته اړتیا نه ده کمه کړې. دغه وضعیت د نړیوالو مرستندویه ادارو لپاره یوه ستره ننګونه ده، ځکه دوی د هغو کسانو د مرستې لپاره چې تر ټولو ډېره اړتیا لري کافي سرچینې نه لري.
رویټرز وايي، د چین او هند په څېر لویو اقتصادونو نه کافي مرستې نه رسیږي او داهم یوه لویه اندیښنه ده.
چین د ۲۰۲۳ کال په ترڅ کې یوازې ۱۱.۵ میلیونه ډالره مرسته کړې چې د نړیوالو مرستندویانو په نوملړ کې ۳۲ځای لري. هند په همدې کال کې یوازې ۶.۴ میلیونه ډالر مرسته کړې او په نوملړ کې یې ۳۵ ځای درلود. خو متحده ایالات، جرمني او د اروپایي اتحادیې غړي هېوادونه لاهم د بشري مرستو تر ټولو ستر تمویلوونکي دي.
د مالي مرستو د کمېدو ترڅنګ مرستې ځینې وخت ناوخته راځي او د ډونر هیوادونو په سیاستونو پورې مشروطې وي. دغه وضعیت د افغانستان په څېر سیمو کې کار لا پیچلی کوي، چیرې چې مرستې خورا اړینې دي، خو سیاسي او لوژستیکي ستونزې د دې لامل کیږي چې مرستې اړمنو خلکو ته پر وخت ونه رسیږي.
رویټرز وايي، د متحده ایالاتو، چې په نړۍ کې د بشري مرستو تر ټولو ستر مرستندوی هېواد دی، مالي مرسته کمه شوې ده.

له ننګرهار سرچینې وايي، د دغه ولایت په مرکز جلال اباد ښار کې نن د هند کونسلګرۍ پر افغان ژباړن او همکار ودود خان ډزې شوې دي. د سرچینو په خبره، په ډزو کې د نوموړي ساتونکی وژل شوی او پخپله او یو بل کس ټپي دی. تر اوسه د دې پېښې مسوولیت چا نه دی منلی او نه ځايي طالب چارواکو څه ویلي.
د سرچینو په خبره، د ودود خان پر موټر په تلاشۍ چوک یا ادم خان څلور لارې کې ډزې شوې دي.
دوی وايي، په دغه پېښه کې ودود خان او یو بل ملګری یې ټپی شوی او ساتونکی یې وژل شوی دی.
ودود خان له کلونو راهیسې د هند کونسلګرۍ سره د افغان ژباړن او همکار په توګه دنده درلوده، خو د جمهوریت پرځېدو درشل کې هند ته ولېږدول شو.
نوموړی کابل کې د هندي ډیپلوماټانو د ماموریت پیلېدو سره افغانستان ته ستندېو پسې ننګرهار کې د هند کونسلګرۍ کې و.
د ۲۰۲۱ کال په اګسټ کې د افغان جمهوریت پرځېدو پسې هند په کابل کې سفارت او ولایتونو کې کونسلګرۍ وتړلې.
نوي ډېلي د ۲۰۲۲ کال په جون کې د افغان سفارت لپاره خپله تخنیکي ډله کابل ته وستوله، خو کونسلګرۍ یې لا هم تړلې دي.
د طالبانو واکمنېدو سره په افغانستان کې ډېری سفارتونه تړلی، خو په محدودو پرانیستو کې دا لومړی ځل دی چې د بهرنیو هېوادونو له ډیپلوماټیک ماموریت سره تړلي ځايي کارمن باندې ډزې کېږي.
تر دې مخکې او د ۲۰۲۲ کال په ډیسمبر کې په کابل کې د پاکستان پر سفارت ډزې وشوې، چې له امله یې د هغه وخت سفیر عبیدالرحمان نظامانی د څه مهال لپاره اسلام اباد ته لاړ.
د پاکستان پر سفارت تر ډزو مخکې د ۲۰۲۲ کال د سپټمبر په لومړیو کې هم کابل کې د روسیې د سفارت مخ ته ځانمرګی برید شوی و.

په ازبکستان کې د طالباتو تر واک لاندې د افغانستان سفارت وايي، د ازبکستان حکومت اته افغان زندانیان د غه سفارت ته سپارلي دي. طالبان وايي ازاد شوي افغان زندانیان د ازبکستان د اساسي قانون د تصویب د کلیزې په مناسبت د ځانګړي فرمان له مخې خوشي شوي دي.
په ازبکستان کې د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان سفارت نن سې شنبه « د مرغومي ۴مه» په خپله اېکس پاڼه کې په دغه هېواد کې د اتو تنو افغان زندانیانو د خوشي کېدو انځورونه خپاره کړي دي.
سفارت لیکلي:« په تاشکند کې د افغانستان د سفارت د مشرتابه د هلو ځلو په پایله کې د ازبکستان د اساسي قانون د تصویب په مناسبت د ازبکستان د جمهور رییس په فرمان سره اته افغان بندیان خوشي شول.»
طالبانو د دې کسانو په اړه جزییات نه دي ورکړي او نه یې هم د دې زندانیانو د جرمونو په اړه څه ویلي دي.
په ازبکستان کې د طالبانو سفارت وايی، چې د خوشي شوو اتو افغان زندانیانو سره یې نغدې مرستې کړې او له هغه وروسته یې افغانستان ته لېږلي دي.

ناڅرګندو وسله والو په سویلي وزیرستان کې د احمدزي وزیرو لوی قومي مشر ملک طارق وزیر تښتولی دی. د سیمې خلک وايي، چې نوموړی نن په دیژه غونډۍ کې تښتول شوی دی.
ملک طارق وزیر د جنوبي وزیرستان، په ځانګړې توګه د احمدزي وزیرو په قومي، سیاسي او امنیتي مسایلو کې ټاکونکی رول درلود.
دا لومړی ځل دی چې وسله وال کسان د سویلي وزیرستان د وزیرو عمومي مشر یا چیف اف احمدزی وزیر تښتوي.
دغه تښتونه داسې مهال ده، چې تازه د پاکستان حکومت په واڼه او اعظم ورسک کې د وسلو پر ګرځولو بندیز لګولی.
څو ورځې وړاندې د پاکستان د طالبانو غورځنګ د یادې ولسوالۍ په مکین سیمه کې د یوه غچ اخستونکي برید په پایله کې ۱۶ پاکستاني پوځیان ووژل او اته نور یې ټپیان کړل.