د تورخم لاره شاوخوا ۲۱ ورځې وړاندې د پاکستان او طالبانو ترمنځ پر ډيورنډ کرښه د تاوتريخوالي وروسته وتړل شوه.
دغه راز د پاکستان د کورنیو چارو وزارت د افغان کډوالو د توقیف مرکز حاجي کمپ امنیت ډېر کړی دی.
د دغه مرکز امنیت په داسې حال کې زیات شوی، چې له پاکستان د افغان کډوالو د جبري ایستلو موده یوازې ۱۶ ورځې پاتې ده.
د پاکستان حکومت د اعلامیې له مخې، له اسنادو پرته د افغان کډوالو او هغه کډوال چې د افغان تابعیت کارت (ACC) لري د ایستلو بهیر د وري میاشتې په ۱۲مه نېټه پیلېږي.
د پاکستان حکومت د حکم له مخې، هغه کډوال چې لویدیځو هېوادونو ته د کډوالۍ دوسیې لري یا هغه کډوال چې POR کارت لري باید له دې نیټې د اسلام اباد او راولپنډۍ له ښارونو ووځي او نورو ښارونو ته ولاړ شي.
نیویارک ټاېمز راپور ورکړی، چې یوشمېر پخواني امریکایي پوځیان هڅې کوي چې د طالبانو له ګواښونو څخه خپل همکاران وژغوري او ژر تر ژره یې امریکا ته ولېږدوي.
دغه هڅې له دې امله ګړندۍ شوې، چې ښايي ټرمپ یاد هېواد ته د افغانانو پر سفرونو بندیز ولګوي.
د هېڅوک نه پرېږدو (No One Left Behind) په نوم نادولتي بنسټ مېلیونونه ډالر راټول کړي؛ ترڅو د الوتنو او نورو مرستو لګښتونه پوره کړي او افغان متحدین له لالهاندۍ سره مخ نشي.
له افغانستان څخه د امریکا د بېپلانه وتلو وروسته؛ نږدې ۸۷زره افغانان چې له امریکایي ځواکونو او ادارو سره یې په افغانستان کې د ژباړونکو او کارکوونکو په توګه دندې ترسره کړې وې د تخلیې د پروسې پر مهال امریکا ته ولېږدول شول.
لا هم لسګونه زره افغانان چې له امریکایانو سره یې په خپل هېواد کې د ماموریت پر مهال مرسته کړې، یاد هېواد ته د تګ لپاره په تمه دي.
ډونالډ ټرمپ (د جنورۍ په ۲۰مه) یو اجراییوي فرمان لاسلیک کړ، چې له مخې یې د بهرنیو چارو وزیر او نورو غړو ته لارښونه وشوه چې د هغو هېوادونو نوملړ جوړ کړي چې د کډوالو د څېړلو لپاره کافي معلومات نه ورکوي او ښایي د دغو هېوادونو وګړو ته د امریکا پر سفر بندیزونه یا محدودیتونه ولګول شي.
د دغه نوملړ د بشپړولو لپاره ۶۰ ورځې وخت ورکړل شوی او د دغې مودې له رانږدې کېدو سره هممهاله پخواني امریکایي پوځیان هڅه کوي، چې د شونتیا تر حده خپل افغان متحدین ژر تر ژره امریکا ته ولېږدوي.
اندرو سالیوان چې د «هیڅوک نه پرېږدو No One Left Behind » سازمان مشر دی وایي:« موږ له ستر فشار سره مخ یو او هڅه کوو؛ تر څو دغه پروسه ژر تر ژره سرته ورسوو».
دغه سازمان اوسمهال شپه او ورځ کار کوي؛ ترڅو مالي مرستې راټولې کړي او د هغو افغانانو لپاره د الوتنو تابیاوې ونیسي، چې ویزې یې ترلاسه کړې؛ خو لا هم په پاکستان، قطر او البانیا کې انتظار باسي.
افغانان چې د ځانګړې مهاجرت ویزې (SIV) لپاره وړ دي کولای شي، له خپلو کورنیو سره یو ځای امریکا ته سفر وکړي؛ خو د ټرمپ ادارې له وروستي پړاو څخه د تېرېدو لپاره باید میاشتې یا ان کلونه انتظار وباسي.
امریکایي چارواکي اندېښمن دي، که ټرمپ افغانستان د سفر بندیزونو په نوملړ کې شامل کړي؛ نو هغه افغانان به له نامعلوم برخلیک سره مخ شي، چې د امریکایي ځواکونو ملاتړ یې کړی.
د «هیڅوک نه پرېږدو» ادارې مشر سالیوان وایي:« بېرته افغانستان ته ستنېدل د دغو کسانو لپاره ممکنه نه ده؛ که هغوی د امریکا ویزه هم ولري، شونې ده چې طالبان یې ونیسي او دا به د دوی لپاره مرګونی حالت وي.»
دغه اداره له خپلو ملاتړو او پخوانیو امریکایي پوځیانو څخه مېلیونونه ډالر راټول کړي؛ څو د هغو افغانانو د الوتنو لګښتونه پوره کړي، چې ویزې یې ترلاسه کړي، خو لا هم په ځینو هېوادونو کې بند پاتې دي.
د عراق او افغانستان پخواني امریکایي پوځیان او د امریکا د کانګرس درې جمهوري پال غړي مایکل لاولر، مایکل مک کال او ریچارډ هاډسن ټرمپ ته لیک استولی، چې د دغه فرمان له کبله به د امریکا افغان متحدین هم زیانمن شي.
پاکستان او ایران یو له هغو هېوادونو دي، چې مېلیونونه کډوال پکې مېشت دي او په دې وروستیو کې یې د افغان کډوالو اېستل کېدو په موخه تر ټولو جدي تګارې پلي کړي دي.
د بشري حقونو نړۍوالو سازمانونو پر دغو دواړو هېوادونو غږ کړی، چې له افغان کډوالو سره دې له نرمۍ کار واخلي او له جبري اېستلو دې ډډه وکړي.
د پناه غوښتنې د ردېدو تر څنګ، کډوال له اساسي خدماتو لکه روغتیایي پاملرنې او قانوني مرستو بېبرخې کېږي.
د بښنې نړۍوال سازمان ترڅنګ د بشري حقونو نورې ډلې هم د ترکیې پر حکومت نیوکه کوي، چې کډوال، په ځانګړي ډول ناروغان او زیانمنونکي کسان، له اساسي بشري حقونو څخه محروموي.
افغان کډوال یوازې په ترکیه کې نه، بلکې د ایران په شان هېوادونو کې هم له ورته ستونزو سره مخ دي او د زده کړو په ګډون له روغتیایي او نورونو خدمتونو څخه محروم دي.
د هغه دغه ادعاوې که څه هم د افغان کډوالو له لوري د پاکستان کورني سیاسي مسایل وبلل شول او د افغانانو شتون په دې لاریونونو کې رد شوی دی.
تازه د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف په مشرۍ پرېکړه شوې، چې افغانان به د روان زېږدیز کال (د مارچ تر ۳۱مې نېټې) پورې له اسلام اباد او راولپندۍ څخه وځي.
د دغه پرېکړې له مخې به ناقانونه افغانان نیول کېږي او افغانستان ته به شړل کېږي؛ خو هغه افغانان چې یوازې په قانوني ویزو اوسېږي له پلازمېنې او راولپندۍ ښارونو څخه به اېستل کېږي.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار تېره اونۍ وویل، ښايي هغه افغانان هم له خپل هېواد څخه وباسي چې امریکا یې د پناه غوښتنې قضیې رد کړې یا ځنډولې دي.