افغان پلار او زوی ډوبلن هوایي ډګر کې د پولیسو لهخوا ونیول شول

دوه افغانان چې ځانونه پلار او زوی دي، په ډوبلن هوایي ډګر کې د پولیسو له خوا نیول شوي. دغه دوه کسان له اوسلو څخه دوبلن ته له پاسپورټونو پرته تللي دي.

دوه افغانان چې ځانونه پلار او زوی دي، په ډوبلن هوایي ډګر کې د پولیسو له خوا نیول شوي. دغه دوه کسان له اوسلو څخه دوبلن ته له پاسپورټونو پرته تللي دي.
دغه دوه کسان د جمعې په ورځ د کډوالو نړۍوال ګارد افسرانو لهخوا د ډوبلن هوایي ډګر کې مازیګر ۴ بجې له ترمینل۱ څخه د راتګ پر مهال نیول شوي دي.
د دوی په تورونو کې ویل شوي چې پال او میتيش سنګ د ۶۷ او ۱۸ کلونه عمرونه لري او د دوی د زېږېدلو نېټه یې یو شان ده.
دغه دوه کسان چې ثابت ادرس نه لري، د کډوالۍ قانون د ۱۱مې مادې له مخې تورن شوي.
دوی معتبر پاسپورټونه یا نور ثابتوونکي هویتي اسناد نه لري او امکان لري چې په ۱۲ میاشتو بند محکوم شي.
د کډوالو نړۍوال ګارد افسر جان هنري وویل، چې پال سنګ د خپل تور په ځواب کې ویلي چې هغه مرستې ته اړتیا لري.
د هغه همکار افسر یانګ منګ وویل، چې میتيش سنګ د خپل تور په ځواب کې هېڅ هم نه دي ویلي.
د قانوني مشورې او د محکمې د پروسې ژباړلو لپاره دوی ته د پښتو ژبې یو ژباړن هم برابر شوی و، مګر دوی محکمه کې هېڅ خبرې ونه کړې.
مدافع وکیل کیوین مککریو وویل، چې مدافعین په دې مرحله کې د ضمانت غوښتنه نه کوي. قاضي مک هیګ د حقوقي مرستې اجازه ورکړه، دوی یې به په توقیف کې وساتل شي او د زندان لپاره د طبي پاملرنې امر یې وکړ.
دوی به بیا په راتلونکې اونۍ کې محکمې ته حاضر شي.


د پاکستان د حکومت له خوا د جبري ستنولو پروګرام په لړ کې تورخم ته رسېدلي افغانان د پاکستاني پولیسو له چلند څخه شکایت کوي او وايي، چې دوی یې په بې عزتۍ اړ کړي څو کډې بار کړي. دغه افغانان زیاتوي، کډې مو تر دې ځایه د قرضونو په پیسو راوړي.
د وایس پي کې په نامه ویب پاڼې په راپور کې راغلي، پنځه څلوېښت کلن ملوک خان او کورنۍ یې چې د پنجاب له نارووال ولسوالۍ څخه اوږد او سخت سفر کړی او بالاخره تورخم ته رسېدلي، د ډيورنډ په کرښه دمه کوي.
ملوک خان ویلي: "ما همدا نن سهار ناشته وکړه، اوس به له ماشومانو سره افغانستان ته ولاړ شم. موږ په پاکستان کې د سکرو په پلورلو خپل ژوند جوړاوه. کله چې زه لومړی دلته راغلم لاهم د خپلې مور په غېږ کې وم. اوس د ژوند په دې مرحله کې زه بېرته ستنیدو ته اړ شوم او زه هلته کور هم نه لرم."
نوموړی په افغانستان کې نه د کور لپاره ځمکه لري او نه د ژوند تېرولو لپاره دومره پیسې چې یو کوچنی کاروبار پرې وکړي.
د پاکستان حکومت په دغه هېواد کې د مېشتو افغان کډوالو (ACC کارت لرونکو او ناقانونه کډوالو) لپاره د مارچ ۳۱مه وروستۍ نېټه ټاکلې ده.
د دوی د "رضاکارانه" بېرته ستنیدو بهیر د اپرېل په لومړۍ نېټه پیل شو.
د رسمي احصایو له مخې، د اپرېل له لومړۍ نېټې څخه د اپرېل تر ۴ پورې یوازې ۷۲۳ کورنۍ افغانستان ته تللي، چې ډېری یې د پنجاب د بېلابېلو سیمو څخه دي.
د ملوک خان تر څنګ محبوب خان هم تورخم ته رسېدلی او له تورخم څخه د اوښتو لپاره شیبې شماري.
نوموړي وویل: "د اختر په رخصتیو کې مو له پولیسو یوازې پنځه ورځې د رخصتۍ غوښتنه کړې وه، خو یو ماښام چې موږ له ډاکټر څخه راستانه شوو، موږ ولیدل چې پولیس زموږ کور ته ننوتلي او زموږ مېرمنې او کوچني ماشومان یې په زوره بندیان کړي دي، کله چې موږ د پولیسو مرکز ته ورسېدو، دوی یې خوشې کړل، مګر موږ د ډېر سپکاوی احساس وکړ چې په هماغه شپه موږ په بېړه خپل سامانونه وتړل او په یوه موټر کې سپاره شوو چې تورخم ته مو ورسوي."
دېرش کلن هجرت الله هم په سیالکوټ کې د کډوالۍ شپې کولې.
نوموړي هلته یو کوچنی کاروبار درلود چې د دوی ورځینی ژوند پرې تېرېده.
هغه چې له سترګو یې اوښکې روانې وې وویل: «ما د نيول کېدو د پرله پسې وېرې له امله افغانستان ته د ستنېدو پرېکړه وکړه"مګر زموږ خراب مالي وضعیت زه دې ته اړ کړم چې خپل بوډا پلار شاته پرېږدم. یو چا وویل چې موږ به د پولې هاخوا مرسته ترلاسه کړو، مګر موږ ان د موټر د کرایې لپاره کافي پیسې نه درلودې."
سید ولي شاه چې د کور ټول توکي له جهلم څخه تورخم ته راوړي وویل: "ما په کوچنۍ لارۍ کې د سفر کولو لپاره ۴۲ زره کلدارې ورکړې وې او د ښځو او ماشومانو لپاره په جلا موټر کې ۲۵ زره کالدارې مصرف شوې. موږ د دې ټول سفر لګښت پور کړی او اوس څوک پوهېږي چې موږ به دا پور کله ادا کړو."
په تورخم کې انتظار کوونکې ښځه چې نه غواړي نوم یې څرګند شي، په ژړغوني غږ وايي: "دلته سرپناه نه شته، د څښاک پاکې اوبه نه شته، روغتیایي اسانتیاوې نه شته، زموږ ماشومان په باران او سخت لمر کې ناروغه کېږي، دواړه حکومتونه ادعا کوي چې په افغانستان کې به مرسته وشي، خو موږ یوازې په دې برخه کې ژوندي پاتې شوي یو."
د جبري بېرته ستنولو دغه لړۍ د ټولو لپاره له ستونزو خالي نه ده، خو مېرمنې اړتیا لري چې په دغه ډول سفرونو کې ورته د حفظ الصحې لپاره امکانات برابر شي.
په همدې حال کې په تورخم کې رسمي سرچینو تایید کړې چې "د لنډمهاله سفري اسنادو (TAD) پرته هېڅ موټر نه شي کولی افغانستان ته ننوځي. دوی ټرانسپورټرانو ته په کلکه خبرداری ورکړی چې د کورنیو له لېږدولو دمخه ټول اسناد بشپړ کړي، که نه نو دوی به په پوله ودرول شي او له ستونزو سره به مخ شي."
علي امین ګنډاپور په اسلام اباد کې د یوې ځانګړې خبري غونډې پر مهال په احساساتي ډول وویل، چې دوی به هېڅ کډوال په زوره ونه باسي.
هغه وويل: "د فدرالي حکومت تګلاره د بشريت له مخې ناسمه ده. په دې اړه له افغانستان سره جدي خبرې روانې دي."
تر دې وړاندې د خيبر پښتونخوا وزير اعلي د کډوالو د شړلو په اړه د مرکزي حکومت د پرېکړې سخت مخالفت کړی و او د دې اندېښنو د هواري لپاره د لومړي وزير شهباز شريف په لارښوونه د لوړې کچې غونډه رابلل شوې وه.
د داخلي سرچینو د معلوماتو له مخې، له غونډې وروسته علي امین مرکزي حکومت ته د کډوالو د بېرته ستنېدو په برخه کې د هر ډول ممکنه همکارۍ ډاډ ورکړ.
له تېرو څو ورځو راهیسې د پېښور په بېلابېلو سیمو کې پولیس او نورې امنیتي ادارې پرله پسې افغان کډوالو ته خبرداری ورکوي، چې ژر تر ژره له پاکستانه ووځي.

د ننګرهار پخواني والي ضیاءالحق امرخېل د پاکستان له لورې د افغان کډوالو جبري ستنولو ته په غبرګون ویلي، چې له افغان کډوالو د اقتصادي ګټې نه ترلاسه کولو په صورت کې پاکستان خپله پخوانۍ د اخوت جعلي څېره راښکاره کړه.
د پاکستان د کورنیو چارو وزارت د مارچ په ۶مه یوه خبرپاڼه خپره کړه، چې په کې ویل شوي و: «ټول ناقانونه بهرني وګړي او د ACC کارت لرونکي افغان کډوال دې د مارچ تر ۳۱مې پورې په خپله خوښه پاکستان پرېږدي، که نه نو د اپرېل له لومړۍ نیټې به یې جبري اېستل پیل شي.»
د پاکستاني چاوراکو دغه پرېکړې ته ضیاءالحق امرخېل په خپل اېکس کې لیکلي: «مهاجرت د حالاتو مجبوریت و او متاسفانه چې زموږ له دې مجبوریته ګاونډیانو ښې ډېرې استفادې وکړې او اوس چې د تېر په څیر اقتصادي استفادې نه شي کولای، نو پخوانۍ د اسلامي اخوت جعلي څېره یې هم لرې او خپله اصلي بڼه يې ښکاره کړه.د ټولو اصولو خلاف مو هره ورځ ځوروي او تذلیلوي او سکون یې درځنې لوټلی دی.»
نوموړي په افغان کډوالو غږ کړی، چې پردي وطنونه هېڅکله هم خپل وطنونه نه شي کېدای او په وطن کې د شته ستونزو سره سره دې خپل وطن ته را وګرځي.
نوموړی زیاتوي: «تاسو باید له خپلو تجربو زده کړي وي چې هېڅکله مو دغسې کوربانه هېوادونه خپل وطنونه نه شي کېدای او تل به مو له مجبوریته ناوړه استفادې کوي. نور خپله خوږه ګوته د هغوی په منګولو کې مه ور کوئ. نور د ذلت دا حلقه له غاړې لېرې کړئ. پوهیږم چې وطن کې پراخه بېکاري ده، د نجونو پر تعلیم بندیز دی، ګڼې نورې ستونزې دي، خو هېڅ چاره نه لرو.»
امرخېل زیاتوي، چې حکومت لومړۍ درجه مسوولیت لري چې د خپلو اتباعو لپاره د ژوند شرایط برابر کړي او باید په ټول توان دا کار وکړي.
د ننګرهار ولایت دغه پخواني والي تر دې وړاندې هم ویلي و، چې پاکستان هېڅ ډول بشري، قانوني او د ګاونډیتوب حقوق په نظر کې نه نیسي او ان له هغو افغانانو هم پیسې اخلي، چې قانوني اسناد لري.
اوسمهال د پاکستان په ټولو ښارونو کې د افغانانو د نیولو او جبري بېرته ستنولو لړۍ پېل شوې، چې تر اوسه زرګونه افغان کډوال نیول شوي او زیات شمېر یې جبري بېرته ستانه کړل شوي دي.
یاده دې وي، چې نن شنبه هم د پاکستان په بېلابېلو ښارونو کې د افغان کډوالو د نیولو لړۍ روانه وه.
ددغه هېواد په پلازمېنې اسلام اباد کې هم پولیسو د افغان کډوالو په کورونو چاپي اچولي او زیات شمېر افغانان یې نیولي دي، خو تر اوسه ددغه نیول شویو افغانانو ارقام نه دي خپاره شوي.

د افغانستان د پخواني جمهوري دولت د چارو ادارې مشر فضل محمود فضلي د پاکستان له لوري د افغان کډوالو د جبري اېستلو په غبرګون ویلي، چې پاکستان په چټکۍ سره د زوال پر لور روان دی او یوه ورځ به د دغه هېواد خلک کډوالۍ ته اړ شي.
د پاکستان د کورنیو چارو وزارت د مارچ په ۶مه یوه خبرپاڼه خپره کړه، چې په کې ویل شوي و: «ټول ناقانونه بهرني وګړي او د ACC کارت لرونکي افغان کډوال دې د مارچ تر ۳۱مې پورې په خپله خوښه پاکستان پرېږدي، که نه نو د اپرېل له لومړۍ نیټې به یې په جبري توګه اېستل پیل شي.»
اوسمهال د پاکستان په ټولو ښارونو کې د افغانانو د نیولو او جبري بېرته ستنولو لړۍ پېل شوې ده.
تر اوسه زرګونه افغان کډوال نیول شوي او زیات شمېر یې جبري بېرته ستانه کړل شوي دي.
د افغان کډوالو پر وړاندې د پاکستاني چارواکو دغه اقدام ته فضل محمود فضلي په خپل اېکس کې لیکلي: «د پاکستان د پوځ ملاتړی ملکي حکومت د افغانانو په وړاندې د بشري حقونو جدي سرغړونې کوي؛ ځورونه، شکنجه، جبري شړل، ټول د دې لپاره چې د پاکستان د اقتصادي سقوط، امنیتي ګډوډۍ او سیاسي ناکامۍ څخه پام واړوي.»
فضلي وړاندې لیکلي، چې پاکستان د زوال په لوري روان دی او نه شي کولی چې په دغه هېواد کې د روانې نا امنۍ، اقتصادي بې ثباتۍ او سیاسي ستونزو څخه د خلکو مخ وړاوي.
نوموړی زیاتوي: « د ۸۰ او ۹۰ لسیزو دا تاکتیک به اوس کار ونکړي. د بي اېل اې او ټي ټي پي ورځیني بریدونه د افغانستان نه، بلکې د پاکستان دننه د ژورو ریښو لرونکو مسلو څخه سرچینه اخلي. حقیقت دا دی چې پاکستان په چټکۍ سره د زوال په لوري روان دی او ممکن هغه ورځ راشي چې کډوال تولید کړي.»
تر دې وړاندې د جمعې په ورځ د ملګرو ملتونو کارپوهانو هم په پاکستان نیوکه کړې وه، چې د نړۍوالو قوانینو خلاف یې د افغان کډوالو جبري ستنول پېل کړي، دغه کاپوهانو له پاکستاني چاوراکو غوښتي چې د کډوالو بېرته ستنولو لړۍ ودروي.
یاده دې وي، چې نن شنبه هم د پاکستان په بېلابېلو ښارونو کې د افغان کډوالو د نیولو لړۍ روانه وه.
د دغه هېواد په پلازمېنې اسلام اباد کې هم پولیسو د افغان کډوالو په کورونو چاپې اچولي او زیات شمېر افغانان یې نیولي دي، خو تر اوسه ددغه نیول شویو افغانانو ارقام نه دي خپاره شوي.

تهران ټایمز ورځپاڼه د ایران د ګمرکونو ادارې د مشر له قوله وايي، دغه هېواد تېرو یولسو میاشتو کې افغانستان ته د ۲.۲ میلیارد ډالرو په ارزښت غیرنفتي یا له تېلو پرته توکي صادر کړي دي. فرود عسکري ویلي، چې افغانستان په دغو ۱۱ میاشتو کې د ایران لپاره پنځم لوی صادارتي هېواد و.
دغې ورځپاڼې په خپل راپور کې لیکلي، چې ایران دا توکي د ۲۰۲۴ کال د مارچ له ۲۰مې د ۲۰۲۵ کال د فبروري تر ۱۸ د ۱۱ میاشتو په موده کې افغانستان ته صادر کړي دي.
تهران ټایمز په خپل راپور کې زیاتوي، چې افغانستان د خپل اړتیا وړ له ۸۰ سلنې ډیر توکي له بهر واردوي او د دغو وارداتو ۲۵ سلنه له ایران تامینږي.
ورځپاڼه زیاتوي، چې افغانستان له ایران د خوراکي موادو، تېلو، درملو، طبي وسایلو او ساختماني وسایلو په څیر مهم توکې واردوي.
له بلې خو د ایران د مرکزي بانک د خبر له مخې، د فبرورۍ په ۲۱مه، د ایران مرکزي بانک او د افغانستان بانک مشرانو د روسیې د یاکاتیرینبورګ ښار د یوې بانکي ټکنالوژۍ غونډې په څنډه کې سره ولیدل ترڅو د پیسو او بانکي همکاریو د پیاوړتیا په اړه بحث وکړي.
په راپور کې د تېر کال پر مهال د طالب او ایراني چارواکو ترمنځ په بېلابېلو لیدنو کې د بانکي همکاریو، چابهار بندر کې د افغان پانګونې هڅې، ګډ صنعتي زون، د افغانستان وارداتي اړتیاوو او نویو اقتصادي فصتونو ته په اړه خبرو ته هم اشاره شوي چې له امله یې د افغانستان ایران ترمنځ سوداګرې د پخوا په پرتله ښه شوې ده.

د افغانستان د پخوانیو حکومتونو د یو شمیر متقاعدانو یوه ډله د شنبې په ورځ یو ځل بیا د طالبانو د تقاعد او خزانې ریاست د ودانۍ مخې ته د خپلو معاشونو اخیستو لپاره راغونډه شوې وه. دوی وايي طالبان یې له تېرو څلورو کلونو راهسې معاشونه نه ور کوي او تېر باسي یې.
د دې رغونډې یو تنکډونوال افغانستان انټرنشنل ته په لېږل شوې ویډیو کې وايي، شاوخوا ۲۵۰ تقاعد شوي کارکوونکي راټول شوي او دوی له نړیوالې ټولنې غواړي چې پر طالبانو فشار راوړي چې معاش یې ورکړي.
دوی نیوکه وکړه، چې طالبانو له څلورو کلونو راهیسې ورسره د دروغو ژمنې کوي.
دغه متقاعدان وايي چې د کوچني اختر په ورځو کې یې په کور کې ډوډۍ نه وه او د لومړنیو اړتیاوو د پوره کولو لپاره یې د کور غالۍ پلورلې دي.
طالبانو د ۱۴۰۰ کال د زمري په میاشت کې کابل ته له ننوتلو وروسته، د تقاعد شويو کارکوونکو معاشونه ورکول وځنډول.
دغه لاريون په داسې حال کې شوى، چې په افغانستان کې بې وزلي او وزګارتيا د ټولنې پر متقاعدو او بېوزلو طبقو اقتصادي فشارونه زیات کړي دي.
اعتراض کارکوونکي وايي، چې د تقاعد له ورکړې پرته يې ورځنی ژوند له سختو ستونزو سره مخ دی.
درې میاشتې وړاندې د طالبانو مشر هبت الله اخندزاده امر وکړ، چې د تقاعد شویو کسانو دوسیې دې د معاشونو د ورکړې لپاره ځانګړې محکمه کې وڅېړل شي خو متقاعدین وايي چې تر اوسه کومې ځانګړې محکمې ته د دوی د دوسیې د څېړلو لپاره نه دي لېږل شوې او دوی تېرباسل کېږي.
تر اوسه طالبانو ددې غونډې په اړه کوم غبرګون نه دی ښودلی.