دیمیتري پیسکوف: کرملین به په اوکراین کې د ۳۰ ورځني اوربند او فشارونو په اړه فکر وکړي

د کرملین ویاند دیمیتري پیسکوف ویلي، چې روسیه به د کییف له خوا د ۳۰ ورځني اوربند لپاره د وروستي وړاندیز په اړه فکر وکړي.

د کرملین ویاند دیمیتري پیسکوف ویلي، چې روسیه به د کییف له خوا د ۳۰ ورځني اوربند لپاره د وروستي وړاندیز په اړه فکر وکړي.
نوموړي دغه خبرې د مې په ۱۰مه له سی اېن اېن سره په مرکه کې وکړې.
زېلېنسکي او اروپایي مشرانو د متحده ایالاتو د ولسمشر ډونالډ ټرمپ په ملاتړ غوښتنه کړې، چې روسیه د مې په ۱۲مه نېټه د ۳۰ ورځني غیر مشروط اوربند سره موافقه وکړي.
که چېرې روسیه دا وړاندیز رد کړي، اروپا او امریکا به په سختو بندیزونو ځواب ورکړي.
د اوربند د وړاندیز په اړه پیسکوف وویل: «موږ باید د دې په اړه فکر وکړو . دا نوي پرمختګونه دي. موږ خپل دریځ لرو.»
پیسکوف د اروپا له خوا د زیاتېدونکي فشار په اړه زیاته کړه: «اروپا په حقیقت کې زموږ سره په ښکاره ډول مخ کېږي او موږ ورسره عادت شوي یو.»
پیسکوف دا هم یادونه وکړه، چې مسکو د "منځګړیتوب هڅو" ستاینه کوي، مګر زیاته یې کړه چې په روسیې فشار راوړل خورا بې ګټې دي.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي په دوحه کې د «ایران او عربي ډیالوګ» د څلورم پړاو په جریان کې د تهران او واشنګټن ترمنځ خبرو اترو ته اشاره وکړه او ویې ویل: «ایران د اټومي انرژۍ د سولهییز استعمال او د یورانیمو د غني کولو قانوني حق لري.»
له ایران سره د خبرو اترو لپاره د امریکا استازی استیو ویتکاف د جمعې په ورځ (د غويي ۱۹مه) خبرداری ورکړ، چې که چیرې له تهران سره د خبرو اترو څلورم پړاو ګټور نه وي، واشنګټن به «بله لاره» غوره کړي.
له بلې خوا د قطر د بهرنیو چارو وزیر له عباس عراقچي سره په کتنه کې د ایران او امریکا ترمنځ د عمان په منځګړیتوب د خبرو اترو د بیا پیلولو د هوکړې هرکلی وکړ، چې موخه یې د یوې تلپاتې او پابندې موافقې ته رسېدل دي، چې په سیمه کې د سولې او ثبات په پیاوړتیا کې مرسته وکړي.
یاده دې وي، چې عباس عراقچي او د قطر د بهرنیو چارو وزیر محمد بن عبدالرحمان ال ثاني په دوحه کې سره کتلي دي.

د برېټانیا، فرانسې، جرمني او پولنډ مشرانو د شنبې په ورځ په کیف کې د اوکراین له ولسمشر ولادیمیر زېلېنسکي سره کتلي، څو پر روسیې فشار راوړي چې ۳۰ ورځني اوربند ته غاړه کیږدي.
دا لومړی ځل دی چې د فرانسې ولسمشر اېمانوېل مکرون، د برېټانیا لومړی وزیر کیر سټارمر، د جرمني لومړی وزیر فریدریښ مېرڅ او د پولند لومړی وزیر دونالد توسک په ګډه اوکراین ته سفر کوي.
د یادو څلورو هېوادونو مشرانو په ګډه د اورګاډې په واسطه د اوکراین پلازمېني کېف ته سفر کړی.
د فرانسې ډېپلوماټیکو سرچینو رویټرز خبري اژانس ته ویلي، چې دا غونډه د امریکا او اروپايي هېوادونو له خوا وړاندیز شوې او د روسیې او اوکراین ترمنځ د ۳۰ ورځني اوربند په اړه پکې بحثونه کیږي.
سرچیني وايي، چې په دغه غونډه کې به پر مسکو ګډ بندیزونه ولګول شي.
د اروپايي مشرانو له لوري په خپره شوې ګډه اعلامیه کې ویل شوي:«موږ د امریکا ترڅنګ له روسیې غواړو، چې د ۳۰ ورځني بشپړ او بې شرطه اوربند سره موافقه وکړي، څو د یوې عادلانه او دوامداره سولې لپاره د خبرو زمینه برابره شي.»
د راپورونو له مخې، روسیې د اوربند وړاندیز رد کړی دی او ټرمپ له روسیې څخه د اوربند په برخه کې د سمدستي همکارۍ له امله خپګان څرګند کړی او ګواښ یې کړی که پرمختګ ونه شي د سولې له هڅو به لاس واخلي.
ټرمپ د ۳۰ ورځنې اوربند غوښتنه د تېرې پنجشنبې په ورځ وکړه او زېلېنسکې یې پلي کولو ته چمتوالی وښود. اروپايي ټولنې هم د اوربند غوښتنې ملاتړ کړی.
بل خوا د کرېملېن ویاند دیمیتري پېسکوف ویلي، چې روسیه د ۳۰ ورځنې اوربند له عملي کولو سره اصولا مخالفت نه لري، خو ځني مسایل باید په پام کې ونیول شي.
د کرېملېن ویاند له (اې بي سي) نیوز سره په مرکه کې ویلي، چې د موقتي اوربند لپاره باید د لویدیځ پوخې مرسته بنده شي کنه دا اوربند به د اوکراین په ګټه وي.

د هېوادونو د نظامي ځواک درجه بندي د Global Firepower Index (GFP) له خوا کیږي چې له مخې یې د ۲۰۲۵ کال لپاره هند د نړۍ څلورم او پاکستان دولسم قدرتمن هېوادونه ګڼل شوي دي.
د جي ایف پي د ۲۰۲۵ کال لپاره د هند د دفاعي ځواک بودیجه د پاکستان د پوځ له بودیجې یوولس برابره زیاته بللې ده او ویلي یې دي چې هند د ۲۰۲۵ - ۲۶ کال لپاره شاوخوا ۷۸.۷ میلیارده ډالره بودیجه لري او پاکستان بیا د ۲۰۲۵ - ۲۶ کال لپاره ۷.۶ میلیارده ډالره بودیجه لري.
پرتلنه ښيي چې هند د پوځي ظرفیت له پلوه تر پاکستان څو برابره پیاوړی دی، چې زیات پوځ او جنګي وسایل لري.
د پوځ شمېر او جوړښت:
• هند: شاوخوا ۵.۱۳ میلیونه نظامي پرسونل لري، چې پکې ۱.۴۶ میلیونه فعاله پوځیان، ۱.۱۵ میلیونه احتیاطي ځواکونه او ۲.۵ میلیونه غیررسمي ملېشې شاملې دي.
• پاکستان: ټولټال ۱.۷ میلیونه نظامي پرسونل لري، چې پکې ۶۵۴,۰۰۰ فعاله پوځیان، ۵۰۰,۰۰۰ غیر رسمي ملېشې(پارامیلیټري) او ۵۵۰,۰۰۰ احتیاطي ځواکونه شامل دي.
هوايي ځواکونه:
• هند: ۲,۲۲۹ نظامي الوتکې لري، چې پکې ۶۴۳ جنګي الوتکې شاملې دي.
• پاکستان: ۱,۳۹۹ نظامي الوتکې لري، چې پکې ۴۱۸ جنګي الوتکې شاملې دي.

ځمکنی ځواک:
• هند: ۳,۱۵۱ جنګي ټانکونه لري.
• پاکستان: ۱,۸۳۹ جنګي ټانکونه لري.
بحري ځواک:
• هند: یوه هوایي بېړۍ، ۱۱ ډیسټرایرونه، ۱۷ فریګیټونه، او ۱۶ ابدوزونه لري.
• پاکستان: ۸ فریګیټونه، ۵ ابدوزونه، او ۳ کورویټونه لري.
اټومې وسلې:
• هند: شاوخوا ۱۷۲ اټومي سرګلولې لري.
• پاکستان: شاوخوا ۱۷۰ اټومي سرګلولې لري.

که څه هم پاکستان د ځینو برخو لکه د ځانچاودو توپونو او راکټي توپخانې غښتلې برخه لري؛ خو هند د پوځي پرسونل، وسلو، او بودیجې له پلوه برلاسی دی.
د دواړو هېوادونو ترمنځ د اټومي وسلو شتون، هر ډول شخړه لا خطرناکه کوي.

په ۲۰۲۱ کال کې په افغانستان کې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته په ۲ سوه زره افغان کډوالو کې هغه ۳۰۰ افغان عیسویان هم د موقت اوسېدو لپاره امریکا ته ولاړل، چې ژوند یې له ګواښ سره مخ وو. ددغه کډوالو سرنویشت اوس نا معلوم دی.
یوې امریکایي رسنۍ د جمعې په ورځ د (غويي ۱۹مه) ویلي، چې په امریکا کې اوس مهال دغه افغان عیسویان له نامعلوم برخلیک سره مخ دي.
افغان عیسویانو رسنيو ته ویلي، که د طالبانو تر واک لاندي افغانستان کې پاته شوي وايی، نو د عقيدې (ایمان) له مخې یې ژوند له خطر سره مخ کېده.
د امریکا مذهبي مشرانو ډونالډ ټرمپ او د کورني امنیت وزيرې کريسټي ته په یوه لیک د افغان عیسویانو لپاره د معافیت غوښتنه کړې.
په لیک کې ویل شوي: «زموږ د کډوالۍ په سیسټم کې قانوني اصلاحات شروع دي، د هغو کسانو بشري پارولو موقف باید وساتل شي، چې له خطر سره مخ دي: لکه افغان عیسویان او مسلمانې کورنۍ که افغانستان ته واستول شي له مرګ سره مخ کيږي. مذهبې ازادي د امریکا د هڅو یوه برخه ده.»
په خبر کې ویل شوي، چې طالبان له عیسویانو په اړه ناسم فکر لري او دغه کورنۍ له جدي ګواښ سره مخ کېدلی شي.

د نړۍوالو رسنیو د راپورونو لهمخې د برېټانیا حکومت د روسیې پر وړاندې ترټولو ستر بندیز اعلان کړ. دغه بندیز د روسیې د تېلو لېږدونکې ۱۰۱ کښتۍ په نښه کوي.
د برېټانیا حکومت وايي چې دا کښتۍ د روسیې د «پټو بېړیو» برخه ده. برېټانیا زیاتوي چې دغو کښتیو د ۲۰۲۴ کال له پیل راهیسې تر ۲۴ مېلیارد ډالرو ډېر توکي لېږدولي دي. همداراز پر یوې بلې کښتۍ، څو روسي وګړو او شرکتونو هم بندیزونه ولګول شول.
د کېیف اېنډېپېنډېنټ د راپور پر بنسټ، د برېټانیا د دغو بندیزونو موخه د روسیې د تېلو عوایدو مخه نیول دي، ترڅو دغه هېواد ونه شي کولای له دې عوایدو څخه د اوکراین د جګړې د دوام لپاره کار واخلي.
د برېټانیا لومړي وزیر کېر سټارمر وویل:«روسیه زموږ امنیت ته ګواښ دی. موږ غواړو د هغې پټ د تېلو لېږدونکو پټې کښتۍ له منځه یوسو او د جګړې ماشین یې د تېلو له پیسو څخه محروم کړو.»
دا پرېکړه د ناروې په پلازمېنه اوسلو کې د یوې غونډې په ترڅ کې شوې ده. ویل کېږي په دې غونډه کې د ناټو ۱۰ اروپايي غړو هېوادونو ګډون درلود.
همداراز، دغو ۱۰ اروپایي هېوادونو پرېکړه کړې چې له اوکراین سره خپله همکاري زیاته کړي، اوکرایني سرتیري وروزي او د جګړې د تبلیغاتو د خپرېدو مخه ونیسي.
