چین روانه اونۍ د افغانستان او پاکستان په ګډون د یوې درې اړخیزې ډیپلوماتیکې ناستې کوربهتوب کوي، چې ټاکل شوې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر، د پاکستان او چین د بهرنیو چارو وزیران به پکې برخه واخلي. امیرخان متقي د سې شنبې په ورځ بیجنګ ته سفر کوي.
د یکشنبې په ورځ، د غويي پر ۲۸مه، پاکستاني رسنیو رپوټ ورکړی، چې د پاکستان مرستیال لومړی وزیر او د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار به د دوشنبې په ورځ بیجینګ ته سفر وکړي، چې د چین د بهرنیو چارو له وزیر وانګ یي سره وګوري.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د اعلان له مخې، ټاکل شوې ددې ډلې د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي د می په ۲۰مه چین ته ورسیږي او د درېواړو هېوادونو په ګډه درې اړخیزه ناسته کې ګډون وکړي.
ددې ناستې هدف ددرې اړخیزو اړیکو پیاوړتیا، امنیتي وضعیت او اقتصادي او سوداګریزې اړیکې ګڼل شوې دي.
بیجینګ هڅه کوي چې له طالبانو سره اړیکې وساتي، خو له کابل څخه غواړي ډاډ ورکړي چې د افغانستان خاوره د چین ضد وسلهوالو ډلو په ګټه نهکارول کیږي.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت د هنر او کلتور معينيت، نن یکشنبه، د غويي ۲۸مه، په کابل کې د ګڼ شمېر فرهنګیانو، لیکوالو او د کورنیو او بهرنیو فرهنګي بنسټونو د استازو په ګډون د موزيمونو د نړيوال پيوستون غونډه وکړه.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت د هنر او کلتور معیين عتیق الله عزيزي غونډې ته په خبرو کې وویل چې د ملاهبت الله د فرمان پر اساس په تېرو کلونو کې د تاریخي ابداتو اړوند ټولې غصب شوې ساحې له غصب څخه خلاصې شوې دي.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت د خپرونو چارو معیين مهاجر فراهي په خپله وینا کې وویل چې د طالبانو په بيا واکمنۍ سره، د هېواد تاريخي او کلتوري ميراثونو او ابدې ساتنې او پالنې ته ځانګړې پاملرنه شوې او له هېواده بهر ته د اثارو د قاچاق بشپړ مخنيوی شوی دی.
د طالبانو مشر په دغه فرمان کې چې د ۱۴۰۲ لمریز کال د چنګاښ میاشتې پر ۲۱مه صادر شوی د دغې ډلې اطلاعاتو او کولتور وزارت ته سپارښتنه کړې چې د تاریخي او کولتوري اثارو په تړاو هر ډول مسوولیت دوی ته راجع دی.
په دغه فرمان کې د طالبانو اطلاعاتو او کولتور وزارت ته سپارښتنه شوې، چې په لرغونو سیمو کې دې له ناقانونه کیندنو او د تاریخي اثارو له ویجاړولو ډډه وشي.
د طالبانو مشر په دغه فرمان کې له خپلو غړو غوښتي چې د تاریخي اثارو د بیارغونې په برخه کې دې اړونده ادارې اقدامات وکړي.
طالبان داسې مهال د تاریخي سیمو او ابداتو پر ساتنې ټینګار کوي، چې یادې ډلې د خپلې لومړۍ واکمنۍ پرمهال په بامیان کې د بودا مجسمه په راکېټونو وویشتله او په ترڅ کې یې د دغې مجسمې ډېرې برخې ونړېدې.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت د نشراتو معاونیت تر سیوري لاندې د کتاب کمېسون یو لېست چې افغانستان انټرنشنل ته رسېدلی دی پکې د ۸۵ کتابونو او مجلو نومونه راغلي، چې طالبانو بندیز پرې لګولی دی.
مینه مجله چې په پښتو ژبه یې فرهنګي، ادبي او هنري مسایل تر پوښښ لاندې راوستل، په دغه لېست کې شامله ده.
د مینې مجلې د مسوولینو په وینا، دا مجله په ۱۳۸۱ کال کې پیل شوې وه او په ۱۳۸۲ کې یې له اطلاعاتو او کلتور وزارت څخه جواز اخیستی و.
تر اوسه پورې ددې مجلې ۸۹ ګڼې چاپ شوې دي او درې ګڼې د طالبانو په روانه واکمنۍ کې چاپ شوې وې.
د مجلې مسوولینو د طالبانو په روانه واکمنۍ کې غوښتل چې د مجلې تر سلو پورې ګڼې د پوست له لارې بهرنیو هېوادونو ته ولېږي خو طالبانو یې مخه نیولې او ورته ویل شوي چې دا مجله «ممنوع الخروج» ده.
مینه مجله په تېر جمهوریت کې هم درې ځله بنده شوې او بیا بېرته پرانیستل شوې وه.
یو شمېر لیکوالانو او هېوادوالو په وار - وار د طالبانو په ورته کړنو نیوکې کړي او ویلي یې دي چې که څه هم پر افغانستان د طالبانو له واکمنۍ وروسته د کتاب لوستلو دود کمرنګه شوی، خو د طالبانو په دغو بندیزونو سره به په هېواد کې د کتاب او مجلو لوستلو فرهنګ په بشپړه توګه له منځه ولاړ شي.
طالبانو له دې وړاندې د سلګونو نورو سیاسي، تاریخي، ټولنیزو او دیني کتابونو لېستونه خپاره کړي، چې د هغوی پر خپراوي، واردولو، چاپ او خرڅلاو پکې بندیز لګول شوی.