د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې ادارې ویلي، په افغانستان کې مېلیونونه څاروي د خولې او پښو ناروغۍ «طبق» له خطر سره مخ دي.دغې ادارې ویلي، چې دغه ساري ناروغي په چټکۍ سره مخ په خپرېدو ده.
د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې ادارې ویلي، چې په افغانستان کې د څارویو د خولې او پښو د ناروغۍ «طبق» خپرېدل په خطرناک ډول وده کوي.
یادې ادارې ویلي، چې د دې ناروغۍ د خپرېدو له امله مېلیونونه غواوې، پسونه او وزې له ګواښ سره مخ دي.
د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې ادارې د افغانستان خلاصې پولې، د حیوانانو پرله پسې انتقال، د اقلیم بدلون، محدود واکسین، د حیوانانو د درملنې لپاره کمزوري خدمات او چاپیریالي فشارونه د طبق «FMD» ناروغۍ د خپرېدو اصلي لاملونه بللي دي.
دغې ادارې ویلي، چې ویریس په ډیرې چټکۍ سره خپریږي او له امله به یې ډیر مالداران متضرر شي.
د ملګرو ملتونو د یادې ادارې په وینا، د حیوانانو د یادې ناروغۍ د خپرېدو مخنیوي هڅي یې پیل کړې دي او تېرکال یې هم شاوخوا ۸۰۰ څارویو ته واکسین ورکړی دی.
د طالبانو د کرنې وزارت ویلي، چې په کابل او یو شمېر ولایتونو کې یې د طبق ناروغۍ له خپریدو وروسته د نړيوالو مرستندویه موسسو په مرسته د همغږۍ ناسته کړې ده، چې د ناروغۍ د خپرېدو مخنیوي او درملنې لپاره ګډې حللارې ولټوي.
افغانستان انټرنشنل ته رسیدلي اسناد ښيي، چې په بدخشان ولایت کې د طالبانو د سیمه ییزو چارواکو او په ځانګړې توګه د طالبانو د والي او د بدخشان د بانفوذه شخصیتونو تر منځ اختلافات مخ پر زیاتیدو دي.
د طالبانو د دفاع وزارت د استخباراتو مرستیال صلاح الدین سالار چې په دې وروستیو کې خپل ټاټوبي بدخشان ته سفر کړی، د دغه ولایت له والي قاري ایوب خالد سره له همغږۍ پرته د نوموړي د لرې کولو په اړه د ولایت له پوځي او ملکي چارواکو سره مشورتي غونډې کړې دي.
صلاح الدین سالار په یوه غږیز پېغام کې د ولسوالیو له امنیه قوماندانانو، ولسوالانو او د طالبانو د سیمه ییزو ادارو له مشرانو غوښتي، چې د بدخشان د خلکو د ستونزو د څېړلو په موخه په یوه غونډه کې ګډون وکړي.
په دغه پیغام کې هغه ټینګار کوي چې هیڅوک د دې غونډې د مخنیوي حق نه لري. هغه وايي چې د دې غونډې موخه د طالبانو لوړ پوړو چارواکو ته د خلکو غږ رسول دي.
هغه په ضمني ډول د طالبانو والي د سوداګر په توګه تورنوي.
هغه وايي چې په بدخشان کې د طالبانو ځايي چارواکي دوه لارې لري: « د خلکو غوښتنو ته لبیک ووايي او په غونډه کې ګډون وکړي او یا د هغه چا خبرې واوري چې شخصي ماموریت لري او یوازې د شخصي ګټو په لټه کې وي».
د دې غوښتنې په ځواب کې په بدخشان کې د طالبانو د والي دفتر مشر ملا اسد په یوه غږیز پیغام کې سیمه ییزو ادارو ته امر کړی، چې د والي له رسمي اجازې پرته په هره غونډه کې ګډون منع دی.
هغه خبرداری ورکوي چې د بدخشان د سیمه ییزو ادارو هیڅ برخه حق نه لري چې "خپلسرې" غونډه وکړي او دوی باید د هر ډول پلان جوړولو څخه مخکې د ولایت مقام ته راپور ورکړي.
په ورته وخت کې چې دغه اختلافات زیات شوي، په بدخشان کې د طالبانو د لوا قوماندان عبدالرحمن هم په یوه جلا غږیز پیغام کې له روان وضعیت څخه سخت شکایت کړی دی.
دغه سيمه ييز طالب چارواکي وايي چې والي بايد د بدخشان د خلکو پر وړاندې خپل چلند بدل کړي.
نوموړی ټینګار کوي، چې ولایت د والي شخصي ملکیت نه دی، بلکې د خلکو ملکیت دی.
هغه زیاتوي: "زه ځانمرګی واسکټ نه لرم، چې هره ورځ تلاشي کېږم، زما سپکاوی کېږي."
هغه زياته کړه، چې له خپل رسمي دريځ سره سره بيا هم د بدخشان له والي سره د ليدو توان نه لري او څو ځلې يې د دغه ولايت په دروازه کې یې مخه نیول شوې ده.
هغه خبرداری ورکوي، چې د دې وضعیت دوام ورته د زغم وړ نه دی او چمتو دی چې خپله وسله کېږدي.
دغه سيمه ييز طالب چارواکي د والي د کړنو په اړه وايي: "دلته واکمن پاچا دى، په داسې حال کې چې هغه بايد خادم وي."
تر دې مخکې په بدخشان کې سیمه ییزو سرچینو د طالبانو د غړو ترمنځ د نارضایتي د زیاتوالي او د هغوی په لیکو کې په ځانګړې توګه د سیمه ییزو سرچینو او کانونو د مدیریت او وېش پر سر د اختلافاتو خبر ورکړی و.
