د پاکستان پنچاب په منډيي بهاوالدین ولسوالۍ کې یوې ښځې خپل زوی د دویم واده لپاره وژلی دی. د پولیسو په وینا، د منډيي بهاوالدین د مرادوال سیمې اوسېدونکې دې ښځې د زوی له وژلو وروسته د هغه د تښتول کېدو خبر ورکړی و.
جیو نیوز د پاکستاني پولیسو په حواله لیکلي، چې د هلک مور په جرم اعتراف کړی او نورې پوښتنې او ګرویږنې ترې روانې دي.
د پولیسو په وینا، هلک دوه ورځې وړاندې په منډيي بهاوالدین ولسوالۍ کې ورک شوی و، چې جسد یې پرون په یوه کرونده کې وموندل شو.
د پنجاب ایالت سر وزېرې مریم نواز د دې پېښې د څېړلو غوښتنه کړې ده.
د پښتونخوا سر وزیر علي امین ګنډاپور وایي، چې د پاکستان مرکزي حکومت له طالبانو سره خبرې اترې پیل کړې دي. هغه د پاکستان له حکومته غوښتي، چې د ایالتي جرګې غړي دې هم په دغه خبرو اترو کې شامل کړي.
څه موده وړاندې ګنډاپور په یوه خبري غونډه کې ویلي و، چې د طالبانو سره د خبرو اترو لپاره یوه جرګه کابل ته استوي؛ خو د ګنډاپور دغه څرګندونې د پاکستان د مرکزي حکومت د نیوکو سره مخامخ شوې.
هغه مهال د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف بیا ویلي و، چې د پښتونخوا سر وزیر عليامین ګنډاپور او والي فیصل کریم کنډي ته به دا اجازه ورنه کړي چې له طالبانو سره په خپلواک ډول معامله وکړي.
نوموړي زیاته کړې وه: «د دفاع او بهرنیو چارو مسایل په قانون کې ډېر روښانه دي؛ نو پر دې اساس د حقوقي او قانوني پلوه له طالبانو سره د خبرو اترو موضوع یوه فدرالي موضوع ده.»
د پښتونخوا سر وزیر عليامین ګنډاپور د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار ته تر دې وړاندې ګېله کړې وه، چې افغانستان ته یې په خپل سفر کې د پښتونخوا حکومت نه دی شامل کړی. هغه ویلي و، د پاک-افغان خبرو اترو تر ټولو لوی اړخ پښتونخوا ایالت دی؛ چې له دې خبرو پاتې کړل شوی.
پاکستاني رسنۍ جیونیوز د ښاغلي ګنډاپورپه حوالې راپور ورکړی، چې پښتونخوا اوس کولای شي د خپلو عوایدو څخه د دغه هېواد فدرالي حکومت ته هم پورونه ورکړي.
د لوی اختر په مناسبت د ډیورنډ په فرضي کرښه انګور اډه کې د پاکستان پوله ساتو ځواکونو او طالبانو یو بل ته خواږه ډالۍ کړي دي.
د پاکستاني پوله ساتو ځواکونو سیمهییز قوماندان طالبانو ته د اختر مبارکۍ ویلو پر مهال طالب ځواکونو ته خواږه ورکړي او طالبانو یې هم په بدل کې پاکستاني ځواکونو ته خواږه ډالۍ کړي دي.
د پاکستاني رسنۍ د راپور له مخې؛ دغه اقدام داسې مهال شوی، چې په تېرو څلورو کلونو کې د دواړه خواوو پوله ساتو په ډیورنډ فرضي کرښه په وار، وار نښتې کړې او په پایله کې یې د دواړو خواوو یو شمېر ځواکونو ته هم مرګ ژوبله اوښتې.
شنونکي په دې باور دي، چې په وروستیو ورځو کې د چین په منځګړتوب د طالبانو او پاکستان ترمنځ اړیکې ښې شوې دي.
چین په وروستیو کې د طالبانو او پاکستان د بهرنیو چارو وزیرانو د ناستې کوربهتوب وکړ او تر ناستې وروسته د چین د بهرنیو چارو وزارت وویل، چې دواړه خواوې به خپلې ډیپلوماتیکې اړیکې د شارژدافیر څخه سفیر ته لوړې کړي.
له دې اعلان وروسته، طالبانو او اسلام اباد د سفیرانو په کچه خپلې ډیپلوماتیکې اړیکې پراخې کړې.
د پاکستان د خلکو ګوند مشر بلاول بوټو زرداري وايي، چې په هند کې افراطیت نوې بڼه خپله کړې او د دې هېواد اقلیتونو په ځانګړې توګه مسلمانانو ته جدي ګواښ دی. د پاکستان د بهرنیو چارو پخوانی وزیر بلاول بوټو له ۹ کسیزه لوړپوړي پارلماني پلاوي سره امریکا ته تللی.
د جیونیوز د خبر له مخي، د پاکستان د خلکو ګوند مشر بلاول بوټو زرداري د شنبه په ورځ (د غبرګولي ۱۷مه) ویلي، چې د هند پنځه ورځنۍ جګړه د دغه هېواد امنیت چمتو کوونکي په نوم د ځان ښودلو جعلي څېره له منځه يوړه او دا یې وښوده، چې هند د سوېلي اسیا او نړۍوالې ټولنې لپاره د بې ثباتۍ سرچینه ده.
هغه په واشنګټن ډي سي کې د پاکستان د څو ګوندونو پلاوي په ویاړ په امریکا کې د پاکستان د سفیر رضوان سعید په کوربتوب په جوړه شوې غرمنۍ کې زياته کړه: «د هند اقداماتو په سیمه کې د وسلوالې نښتې کچه په خطرناک ډول راټیټه کړې ده. هغوی جګړه د يوې دروغنجې پلمې پر بنسټ پيل کړه؛ خو ان هغه جګړه یې هم ونه ګټله.»
د پاکستان د بهرنیو چارو پخوانی وزیر بلاول بوټو له ۹ کسیزه لوړپوړي پارلماني پلاوي سره امریکا ته تللی.
هغه غواړي د هند سره د وروستۍ پوځي نښتې په اړه د پاکستان دريځ وړاندې او په نړۍواله کچه د هند دريځ چلنج کړي.
په دې پاکستاني پلاوي کې حنا رباني کهر، ډاکټر مصدق ملک، خُرم دستګيرخان، جلیل عباس جېلاني، تعیمینه جنجوعه، بُشرا انجم بټ او سېد فیصل سبزواري شامل دي.
دوی په امریکا کې له بېلابېلو قانون جوړونکو سره لیدلي او د امریکا د کانګرس له غړو سره یې هم ناستې کړي، تر څو د نوي ډیلي له خوا پر اسلام اباد د پاروونکو کړنو او تېري ته نړۍوال پام واړوي.
بوټو ویلي: «هند له اوږدې مودې راهيسي ځان لوېديځ په ځانګړي ډول امریکا ته د یو ثبات راوستونکي ځواک په توګه ښودلی؛ څو بهرنی ملاتړ، مالي مرسته او دفاعي تړونونه توجیه کړي.»
هغه ټینګار وکړ، چې د هند او پاکستان ترمنځ سولهییز او باثباته اړیکې د جنوبي اسیا د امنیت یوازینۍ عملي لاره ده.
نوموړي د ناسمو معلوماتو خپرول د هند یو دوامداره تاکتیک وباله او د شخړې پرمهال یې د هندي رسنیو له خوا د جعلي خبرونو خپرول وغندل.
بوټو دا هم وویل، چې تر اوسه هند د جمو و کشمیر د پېښې په اړه هېڅ کره معلومات نه دي شریک کړي او معلومه هم نه ده، چې دغه تورن ترهګر څوک وو.
بلاول بوټو زياته کړې، چې هند تراوسه هم دا نه مني، چې څو الوتکې یې ویجاړي شوي او لا هم په غلطو معلوماتو تکیه کوي.
په پاکستان کې د افغان ای سي سي کارټ لرونکو او بې اسنادو کډوالو د بېرته ستنولو لړۍ دوام لري. تر دې دمه له پنځه لکه او پنځوس زرو زیات افغانان په جبري توګه افغانستان ته ستانه کړای شوي دي.
د خېبرپښتونخوا د کورنیو چارو وزارت په وینا، دغه پروسه د ۲۰۲۵ کال له اپرېل څخه فعاله ده، چې د ورځني اساس له مخې، سلګونه کسان له بېلابېلو سیمو افغانستان ته استول کېږي.
د چارواکو د معلوماتو له مخې، په تېرو دوو کلونو کې ټول ۵ لکه او ۵۰ زره ناقانونه مېشت افغان کډوال بېرته خپل هېواد ته ستانه کړای شوي دي.
له دې ډلې، شاوخوا پنځه لکه او څلوېښت زره کسان د تورخم بندر له لارې، ۷زره د انګور اډې له لارې، ۳زره له اسلاماباد، ۱۱زره له پنجاب، او ۶۰۰تنه له کشمیر څخه بېرته افغانستان ته استول شوي دي.
د کورنیو چارو وزارت زیاتوي، چې دا بهیر پر ډيورنډ کرښه پرتو سیمو د امنیت د خوندي ساتلو، د قانون پلي کولو او د ناقانونه مېشتو افغانانو د اېستلو لپاره پیل شوی دی.
د دوی په وینا، حکومت هغو کسانو ته چې بېرته ستنېږي، د خوړو او روغتیا اساسي خدمات هم برابروي.
پاکستان له ۲۰۲۳ کال راهیسې په دغه هېواد کې د مېشتو افغان کډوالو جبري اېستل پیل کړی، چې په ترڅ کې یې کور په کور د پولیسو له لورې د افغانانو نیول روان دي او جبري بېرته ستنول کیږي.
که څه هم د پاکستان حکومت دغه کړنه په کور دننه او نړۍواله کچه غندل شوې خو تر اوسه د دوی په دریځ کې بدلون نه دی راغلی.
دغه چاره د بشري حقونو نړۍوالو سازمانونو او د ملګرو ملتونو ادارې هم غندلې دي او د بشري قانون خلاف عمل یې ګڼلی او ترڅنګ یې له پاکستانه غوښتي، چې د افغان کډوالو د جبري ستنولو لړۍ ودروي.
د پاکستان دولتي راډیو د خبر له مخې، د دغه هېواد لومړي وزیر شهباز شریف د مالیزیا له لومړي وزیر داتو سري انور ابراهیم سره د ټیلیفوني خبرو پر مهال ویلي، چې پاکستان له هند سره د ټولو مسایلو په اړه د خبرو اترو لپاره چمتو دی.
شهباز شریف د پاکستان او هند د کړکېچ په جریان کې د مالیزیا د ملاتړ او متوازن دریځ څخه مننه وکړه او د تاوتریخوالي کمولو او خبرو اترو غوښتنه یې وکړه.
شهباز شریف ټینګار وکړ چې پاکستان تل د سیمهییزې سولې او ثبات لپاره هڅه کړې ده.
هغه ویلي:«د هند د پوځي تېري په وړاندې د چټک او پرېکنده ځواب ورکولو پرته بله چاره نه وه پاتې.»
هغه زیاته کړه، چې پاکستان د سیمهییزې سولې او امنیت په ګټه د امریکا او نورو دوستانه هېوادونو لهخوا د اوربند د تفاهم وړاندیز منلی دی.
هغه بیا ټینګار وکړ، چې پاکستان د کشمیر په ګډون د ټولو پاتې مسایلو په اړه له هند سره خبرو اترو ته چمتو دی.
