د کډوالو نړیواله ورځ؛ افغان کډوال د راتلونکي لپاره هیله لټوي

د ملګرو ملتونو د شمېرو له مخې، یوازې په دوو میاشتو کې شاوخوا ۵۰۰ زره افغانان له پاکستان او ایران څخه افغانستان ته په جبري ډول راستانه شوي، خو د دوی د بیا ادغام لپاره د داخلي امکاناتو کمښت، اقتصادي فشارونه او د نړیوالو مرستو کمېدنه یوه نوې اندېښنه رامنځته کړې ده.

د ننګرهار په لمر خاته کې د ډیورڼد په کرغېړنه کرښه پروت تورخم په دوامداره توګه په حرکت کې وي، چې له پاکستان څخه د راستنېدونکو کډوالو د بې رحمه راتګ شاهد وي.

۴۵کلنه ګل داد، چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ په صفري نقطه کې د لمر تر څپو لاندې ولاړ دی، ستړې او بې هوښه ښکاري، د هغه سترګې د بې ځایه کېدو زیان منعکس کوي.

په پاکستان کې د ۳۵ کلونو ژوند کولو وروسته، هغه اړ شو چې له خپلې مېرمنې او ماشومانو سره افغانستان ته راستون شي.

ګل داد د نوم لیکنې د پروسې له بشپړولو وروسته، په تورخم کې افغانستان انټرنشنل پښتو ته وویل، «زه په خپل ټاټوبي ولایت، ننګرهار کې کور او کرنیزه ځمکه نلرم. زه دلته نا اشنا یم او نه پوهېږم چې څه وکړم.»

ګل داد د خپلې کورنۍ د ۱۳غړو سره، چې ډیری یې ښځینه او ماشومان دي هېواد ته ستنیږي او له چارواکو څخه نه یوازې د کور غوښتنه کوي، بلکې د ځان، د هغه د ورور او نورو راستنیدونکو لپاره د کاري فرصتونو غوښتنه هم کوي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ ( UNHCR) په وینا، یوازې په اپریل او می کې شاوخوا ۵۰۰،۰۰۰افغان کډوال له پاکستان او ایران څخه راستانه شوي دي.

د دغه ادارې په راپور کې راغلي،چې د کډوالو ملاتړ اوس تر بل هر وخت ډیر مهم دی، ځکه چې راستنیدونکي د خپل ژوند د بیارغونې په برخه کې له ډیرو ننګونو سره مخ دي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنري وایي چې دا بې وزله هېواد د نړیوالې مرستې د کمېدو په حال کې دی او همدا راز د اقتصادي بحران سره هم سره مخ دی.

د راستنیدونکو کډوالو پر وړاندې د مخ په زیاتیدونکو ننګونو د حل لپاره، طالبانوی و ۱۲کسیز کمیسیون جوړ کړی ترڅو اړین خدمات وړاندې کړي.

په دغه خدماتو کې لنډمهاله سرپناه، خواړه، پاکې اوبه، طبي مرستې او ترانسپورت شامل دي.

په همدې حال کې، د پاکستان- افغانستان ترمنځ ډيورنډ کرښه کې په سوداګریزو ترافیکو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی دی. چارواکو راپور ورکړی چې په وروستیو اونیو کې سوداګریز فعالیتونه زیات شوي دي، چې له پاکستان څخه د افغانانو د جبري ستنولو زیاتوالي سره سمون لري.

بلخوا له پاکستان څخه د راستنیدونکو شمیر یوازې په څو ورځو کې دوه چنده شوی دی.

ګل احمد چې نوی له پاکستان څخه ستون شوی وایي،«هره ورځ، له ۱۰۰۰څخه تر ۱۵۰۰پورې کسان او له ۲۵۰څخه تر ۳۰۰پورې کورنۍ له پاکستان څخه ننګرهار ته راستنیږي.»

د یادولو وړ ده، چې دا مهال، نږدې ۷میلیونه افغان کډوال، چې ډیری یې بې اسناده دي، په بهر کې ژوند کوي، له دغو کډوالو څخه ډیری یې په ایران او پاکستان کې دي.