هممهاله ایران افغانستان ته د خوراکي توکو مهم صادرونکی دی.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې؛ د طالبانو د کرنې او مالدارۍ وزیر عطاالله عمري د روسیې په سن پترزبورګ کې د اقتصادي فورم په یوې څنډه کې وویل: «افغانستان بې له شکه د کرنیزو تولیداتو په برخه کې د ځان بساینې هڅه کوي؛ خو لا هم پر ځینو هغو خوراکي توکو تکیه لري، چې له ایران واردېږي. که هلته کومه ستونزه رامنځته شي؛ نو دا به پر موږ مستقیم اغېز وکړي.»
ایران د افغانستان د خوراکي توکو له مهمو صادرونکو هېوادونو څخه شمېرل کېږي او د لبنیاتو صادرات یې تر ټولو مهم هغه دي؛ خو د ایران او اسراییل ترمنځ د یوې اوونۍ جګړې پر دوام اندېښنې زیاتې شوې دي، چې له امله یې طالبان د بدیلو تامینوونکو هېوادونو په لټه کې دي.
اوسمهال روسیه او قزاقستان د افغانستان د غنمو او اوړو اصلي تأامینوونکي دي.
روسیه همداراز بوره او غوړي هم افغانستان ته صادروي. د طالبانو د کرنې وزیر وویل، کابل غواړي چې نور د وړو پر ځای مستقیم غنم له روسیې وارد کړي.
د ورکړل شوو شمیرو له مخې؛ افغانستان په ۲۰۲۴ کال کې د روسي اوړو تر ټولو ستر واردوونکی هېواد و او د خپلو کورنیو غنمو تولید یې تېر کال ۱۰سلنه زیات کړی، چې دا شمېر ۴.۸۳ مېلیونه ټنو ته رسېدلی دی.
په داسې حال کې چې کلنی مصرف شاوخوا ۶.۸ مېلیون ټنه اټکل شوی.
عمري زیاته کړه: «په تېرو څلورو کلونو کې له هغه وروسته چې امریکایان ووتل؛ موږ هڅه کړې چې خپلې اساسي اړتیاوې له داخلي سرچینو پوره کړو. پاتې اړتیاوې لکه اوړه او غنم هر کال له روسیې واردوو. اوس مو له مسکو غوښتي، چې مستقیم غنم راواستوي، نه اوړه».
رویټرز د نوموړي له قوله لیکلي، چې افغانستان ته د نورو روسي توکو د وارداتو بهیر هم په ښه ډول روان دی.
روسیې د روان کال د اپرېل په میاشت کې پر طالبانو د بندیزونو پخوانی حکم لغوه کړ.
دغه ډله له شاوخوا دوو لسیزو راهیسې په روسیه کې د ترهګر سازمان په توګه ګڼل کېده؛ خو اوس مسکو د طالبانو له حکومت سره د اړیکو عادي کولو هڅې پیل کړې دي.
له ۲۰۲۲ کال راهیسې، افغانستان له روسیې څخه د تېلو، ګازو او غنمو واردات پيل کړي چې دا د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته د دواړو هېوادونو ترمنځ لومړنی پراخ اقتصادي تړون بلل کېږي. د طالبانو حکومت تر ډېره د نړۍوالې انزوا له ستونزې سره مخ و.
د طالبانو د کرنې وزیر همداراز د ایران د افغان مهاجرینو په اړه ژوره اندېښنه وښوده او ویې ویل، که جګړه پراخه شي؛ نو دا خلک به له ګواښونو سره مخ شي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ (UNHCR) د اټکل له مخې؛ نږدې ۴.۵ مېلیونه افغانان دا مهال په ایران کې ژوند کوي.