د طالبانو د عامې روغتیا وزارت د خوړو او درملو د مرستیال حمدالله زاهد په مشرۍ یو پلاوی ایران ته تللی او له ایراني چارواکو سره یې د خوړو او درملو د وارداتو د بهیر د اسانهکولو په تړاو خبرې کړي.
د طالبانو د روغتیا وزارت د سېشنبې په ورځ (د لیندۍ ۲۵مه) ویلي، چې د دوی د خوړو او درملو د مرستیال وزیر حمدالله زاهد په مشرۍ يوه پلاوي په ایران کې د روغتیا وزارت له چارواکو سره لیدلي دي.
طالبانو زیاته کړې، چې په دې لیدنه کې دواړو لوریو د سوداګریزو اړیکو پر پیاوړتیا، د تجربو د شریکولو، د لاسلیک شویو هوکړهلیک د عملي کولو او د درملو د وارداتو بهیر پر اسانتیاوو خبرې کړې دي.
دا مهال ډېری هېوادوال د خوړو او درملو د ټیټ کیفیت په اړه شکایت کوي او وايي، چې د بېکیفیته درملو له کبله یې ډېری ناروغان تر مرګ پورې رسېدلي دي.
خو د طالبانو مرسیتال ویاند حمدالله فطرت نن د دغه ډلې تر واک لاندې ملي ټلوېزیون سره په یوه مرکه کې ویلي، چې د باکیفیته درملو د واردولو په برخه کې جدي دي او په ټولو پولو کې به لابراتوارونه فعاله کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې د طالبانو له لوري له پاکستان څخه د درملو پر وارداتو تر بندیز وروسته د درملو واردوونکو ته سپارښتنه شوې، چې د درملو د واردولو لپاره بدیلې لارې ولټوي. په همدې حال کې د طالبانو اړوندې ادارې هم هڅه کوي، چې په افغانستان کې د درملو د کمښت ستونزې ته رسېدګي وکړي او د قاچاقي او بېکیفیته درملو مخنیوی وکړي.
یادې ډلې څو ورځې وړاندې خبر ورکړ، چې په کابل کې د یوه خصوصي شرکت مسوولانو ویلي چې د یوه معتبر هندي شرکت د څانګې په پرانېستل کېدو سره له هند څخه افغانستان ته د درملو واردات په رسمي ډول پیل شوي دي. د یاد شرکت په وینا، په لومړي پړاو کې د ۲۵ قلمه درملو واردات پیل شوي.
د طالبانو په اداره کې رسمي سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د دې ډلې د عدلیې وزیر عبدالحکیم شرعي په نوي کابل پروژه کې شپږ ټوټې ځمکې د باج په ډول ترلاسه کړې او د ښار په څو برخو کې ځمکې او ودانۍ په شخصي ګټه کاروي.
سرچینې وايي، چې د وزیر یو زوی عثمان په نوي کابل پروژه کې د دفتر څښتن دی اود هرې ټوټې ځمکې د خرڅلاو له عاید څخه لس سلنه شخصي باج اخلي.
۸۰ دولتي کورونه او تیټه کرایه
په کابل ښار کې د شپږمې ناحیې د سناتوریم سیمې اوسېدونکو ادعا کړې چې د عدلیې وزیر شاوخوا ۸۰ شخصي کورونه دولتي اعلان کړي دي.
د ځايي خلکو په وینا، وزیر پخپله په یوه کور کې اوسیږي، خو پاتې کورونه یې خپلو خپلوانو او ملګرو ته ویشلي دي.
د خلکو په وینا، دغه کورونه په ټیټه بیه کرایه کېږي او کرایهداران یوازې د هرې خونې لپاره ۱۰۰۰ افغانۍ ورکوي، حتاد لویو کورونو کرایه یوازې۱۰ او ۱۲ زره افغانۍ ته رسیږي. په دې توګه یو درې کوټې لرونکی اپارتمان په درې زره او یو لس کوټې لرونکی کور په لس زره افغانۍ حسابیږي.
منتقدان وایي، دې چارې یو داسې چوکاټ رامنځته کړی چې د وزیر د ملګرو په ګټه تمامیږي.
په ورته وخت کې ځینې خیریه بنسټونه د وزیر له لوري له غیر عادلانه فشار سره مخ شوي دي.
وزیر سوداګر د جوماتونو جوړولو ته اړباسي
سرچینې وايي، حاجي حبیب ګلبهار چې د یوه مشهور خیریه بنسټ مشر دی، د جومات او مدرسې په نوم د وزیر له څو ځلي مرستې غوښتنې وروسته اړ شوی خپل بنسټ وتړي.
نورو خیریه بنسټونو، چې د قمر او عطا په نومونو اداره کېږي، هم ورته فشارونه تجربه کړي دياو له هغوی همغوښتل شوي چې په خپلو کلیو کې د ولایت په کچه د سترو جوماتونو د جوړولو شرطونه پوره کړي.
افغانستان انټرنشنل هڅه وکړه، چې د یادو بنسټونو نظر واخلي، خو بریالی نه شو.
سرچینې وايي، خلکو د ځمکو د غضب د مخنیوي کمیسیون ته شکایتونه ثبت کړي چې د ساختماني جوازونو د ترلاسه کولو او د ودانیو د کارونو د بندېدو له امله له اوږدې او ځنډنۍ پروسې سره مخ دي.
ډېری وګړي دا یو منظم فشار بولي چې د فساد د پراختیا زمینه برابروي.
د افغان تحلیلګرانو شبکې یو نوی رپوټ هم ښيي چې په کابل کې د طالبانو له لوري د ودانیزو مقرراتو پرلهپسې بدلونونو ساختماني چارې ټکنۍ کړې، د زرګونو کارګرو دندې یې له منځه وړې دي او د کورونو بازار یې د لوړې بیې، ټیټې عرضې او پراخو اداري مسایلو له امله له ستونزو سره مخ کړی دی.
د سرچینو په وینا، سره له دې چې هره ورځ لسګونه بې ځایه شوې کورنۍ هېواد ته راځي او د استوګنې لپاره کورونو ته اړتیا لري، د ودانیو اجازه ورکول لا هم ټکنی او پیچلي بهیر دی.
یو شمېر کابل ښاریانو ادعا کړې، هغه پروژې چې د رشوت یا د کمیسیون له اړوندو چارواکو سره تړاو لري، ژر پر مخ ځي، په داسې حال کې چې نورې ودانۍ د قانوني سرغړونو په پلمه ړنګېږي او یا یې کارونه درول شوي دي.
د طالبانو حکومت له ۲۰۲۱ کال وروسته په کابل کې پر ودانیزو فعالیتونو محدودیتونه ولګول، چې موخه یې د بېنظمه ودانیو مخنیوی او د ښاري ماسټرپلان پلي کول و. خو دې چارې په کابل کې د کورونو سکتور زیانمن کړی او د کورونو کرایې یې لوړې کړې دي.
د طالبانو د عدلیې وزارت تر اوسه دې موندنوته رسمي ځواب نه دی ورکړی.
د هلمند په مرکز لښکرګاه کې سرچینو نن سې شنبه، د لیندۍ ۲۵مه وویل، چې طالبانو فلک ناز د نجیب الله زوی د ښار د مهاجرو د سیمې اوسیدونکی د روانې میاشتې د لیندۍ پر ۱۸ مه له خپل کوره وړی و.
د وژل شوي کس نژدې خپلوانو افغانستان انټرنشنل ته وویل، « د شپی په یوولس بجې د لښکرګاه ښار د پنځمې حوزې پولیسو او استخباراتو په کور چاپه ووهله. په یاد کس د غلا موټر سایکل اخیستو تور و، درې ورځې د طالبانو د اسخباراتو ریاست کی بندي و چې په څلورمه ورځ د سختو شکنجو له امله ومړ».
د معلوماتو له مخې، د طالبانو د هلمند د استخباراتو ریاست د فلک ناز جسد د هغه کورنۍ ته تېره ورځ سپارلی دی.
د وژل شوي کس د خپلوانو په وینا، د طالبانو استخباراتو ریاست ادعا کوي چی د زړه حمله ورباندې راغلې وه خو افغانستان انټرنشنل د هغه د جسد انځورونه ترلاسه کړي، چې ښيي نوموړی تر سختو شکنجو لاندې وژل شوی دی.
خپلوان یې وايي، چې «فلک ناز هیڅ ډول ناروغي نه درلوده او دا قصدا د شکنجو له امله وژل شوی دی».
د طالبانو استخباراتو د وژل شوي کس دوه وروڼه روزالدین او حمید الله هم په همدی تور بندیان کړي، چې د موترسایکل اخیستو کې یې همکاري ورسره کړې ده.
د یاد کس د خپلوانو په وینا، د طالبانو استخباراتو د فلک ناز وروڼه د هغه د جنازې لپاره هم خوشي نه کړل.
د وژل شوي هلمندي ځوان فلک ناز کورنۍ د طالبانو له عدلي او قضايي ارګانونو څخه د انصاف غوښتنه کوي.
د وژل شوي ځوان کورنۍ د طالبانو د هلمند نظامي محکمې ته هم عریضه کړې ده او ددې عریضې یوه کاپي افغانستان انټرنشنل ترلاسه کړې ده.
دوی د طالبانو له محکمې غوښتنه کړې چې د فلک ناز د وژل کېدو په تړاو رڼې څیړنې وکړي.
د وژل شوي هلمندي ځوان خپلوان وايي، چې د طالبانو د هلمند استخباراتو ریاست تر فشار لاندې ددغه ولایت عدلي طب یوازې دومره لیکلي، چې د ټپونو له امله نه دی مړ شوی.
وژل شوي کس د رنګمالۍ کار کاوه او څلور زامن او یوه لور یې تر شا پاتې دي.
د طالبانو له بیا راتګ سره د ډیری هېوادونو دا شکایتونه دي، چې د دې ډلې امنیتي ادارې مسلکي نه دي؛ د څېړنو پرمهال زندانیانو ته سختې شکنجې ورکوي او له همدې امله ځینې زندانیان د دوی په زندانونو کې د سختو ټپونو له امله مري.
طالبانو تر اوسه ددې پېښې په اړه څه نه دي ویلي.
