د طالبانو د ریاستالوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر نن د هرات ولایت په صنعتي پارکونو کې د «پامیر المونیمي قوطیو تولیدي کارخونې» د بنسټ ډبره کېښوده. د یادې کارخونې د جوړولو لپاره د ۱۲۰ مېلیون ډالرو په ارزښت پانګونه شوې ده.
د طالبانو لهخوا په خپرو شویو خبرپاڼو کې راغلي، چې دغه کارخونه به پر ۱۶ جریبه ځمکه جوړ شي او د فعالیت له پیل سره به یې شاوخوا ۱۷۰۰ کسانو ته د کار زمینه برابره شي. د خبرپاڼې له مخې؛ د یادې کارخونې جوړېدل به د کورنیو تولیداتو د پراختیا، د وارداتو د کمښت او د کاري فرصتونو د زیاتېدو لامل شي.
د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې ویلي، له هغو وسلهوالو سره یې نښته کړې چې له افغانستان نه د تاجکستان خاورې ته اوښتي وو. د یادې کمېټې په وینا؛ په دغه نښته کې د یوې وسلهوالې ډلې درې غړي او د تاجکستان دوه سرحدي ځواکونه وژل شوي دي.
د تاجکستان دولتي خبري اژانس «خاور» د پنجشنبې په ورځ (د مرغومي ۴مه) د دغه هېواد د ملي امنیت کمېټې په حواله راپور ورکړی، چې د یوې وسلهوالې ډلې درې غړي د افغانستان له پولې اوښتي او د تاجکستان خاورې د شمسالدین شاهین ولسوالۍ ته داخل شوي وو.
د راپور له مخې؛ د تاجکستان سرحدي ځواکونو (د مرغومي په ۳مه) د سهار په ۱۱:۱۵ د یادو وسلهوالو ځای تثبیت کړ او پر وړاندې یې عملیات پیل کړل. د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې ویلي، چې وسلهوالو د دغه هېواد د سرحدي ځواکونو د تسلیمېدو امر ونه مانه او مقاومت یې وکړ.
په راپور کې راغلي، چې هغوی غوښتل د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې پر یوې سرحدي پوستې وسلهوال برید وکړي؛ خو د متقابلو ډزو په ترڅ کې ووژل شول. تر اوسه د وژل شویو کسانو هویت او دا چې دغه درې کسان د کومې وسلهوالې ډلې غړي وو؛ نهدي څرګند شوي.
د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې زیاته کړې، چې له یادو وسلهوالو یو شمېر وسلې او مهمات هم ترلاسه شوي دي. د راپور له مخې؛ په دغه عملیاتو کې د تاجکستان دوه سرحدي ځواکونه نوروزبیکوف زرهبان ناګزیبکوویچ او قربانوف عصمتالله غلاموویچ وژل شوي دي.
د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې په وینا؛ دا په تېره یوه میاشت کې درېیمه وسلهواله پېښه ده.
د طالبانو د بښنې غوښتنه
د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې ویلي، د تېرې یوې میاشتې پرلهپسې بریدونه ښيي چې د طالبانو اداره د نړۍوالو او خپلو پرلهپسې ژمنو په پوره کولو کې پاتې راغلي؛ هغه ژمنې چې د تاجکستان له جمهوریت سره د دولتي پولې د امنیت او ثبات د ټینګښت او د ترهګرو ډلو پر ضد د مبارزې په برخه کې شوې دي.
د تاجکستان سرحدي ځواکونو هیله څرګنده کړې، چې د طالبانو مشرتابه به د دغه هېواد له خلکو بښنه وغواړي او د دواړو هېوادونو د ګډو پولو د امنیت د ټینګښت لپاره به اغېزمن اقدامات ترسره کړي.
د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې سرحدي ځواکونه وایي، چې د دولتي پولو د خوندي کولو لپاره له بشپړو فزیکي او جنګي وړتیاوو برخمن دي. د بیان له مخې؛ تاجک سرحدي ځواکونه به په راتلونکي کې هم په بشپړ ځواک د خپلو پولو ساتنې ته دوام ورکړي.
د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې د بیان له مخې؛ دا مهال د تاجکستان او افغانستان پر پوله وضعیت ارام دی او د یادې نښتې په اړه څېړنې روانې دي.
د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراجالدین حقاني وایي، چې دوی د دوحې تړون ته ژمن دي او د افغانستان له خاورې نورو هېوادونو او سیمو ته هېڅ ډول ګواښ نهشته. هغه ویلي:« افغانستان دا مهال یو خوندي هېواد دی او نړۍوالو ته باید ډاډ ورکړل شي، چې د افغانستان خاوره د هیچا پر ضد نه کارول کېږي.»
حقاني دغه څرګندونې د یادې ډلې د پولیسو اکاډمۍ د نږدې ۹۰۰ زدهکړیالانو په فراغت غونډه کې د وینا پرمهال کړې دي. هغه زیاته کړه، د دوحې په مذاکراتو کې شوې ژمنې چې له مخې یې د افغانستان له خاورې څخه به نورو هېوادونو ته ګواښ نه پېښېږي؛ په بشپړ ډول عملي شوې دي.
دا په داسې حال کې ده، چې پاکستان په وار، وار ادعا کړې چې طالبانو د افغانستان په خاوره کې د دوی مخالفو وسلهوالو ډلو ته پناه ځایونه ورکړي دي. د پاکستاني چارواکو په وینا؛ دغه وسلهوال په پاکستان کې کېدونکي بریدونه په افغان خاوره کې پلانوي؛ خو دا هغه ادعاوې دي چې طالبانو په وار، وار رد کړې دي.
حقاني په یاده غونډه کې پرته له دې چې د پاکستان نوم واخلي؛ د دغه هېواد اندېښنو ته په ځواب کې ویلي، چې دوی د دوحې تړون ته ژمن دي او د افغانستان له خاورې نورو هېوادونو او سیمو ته هېڅ ډول ګواښ نهشته.
هغه ویلي، چې ډله یې د دوحې د ژمنو له مخې د افغانستان شته ستونزې د خبرو له لارې حل کوي. هغه ټینګار کړی، چې ډله یې لا هم هڅه کوي له پاکستان نه د افغان کډوالو د اېستلو او دارنګه د افغانستان او نړۍوالې ټولنې ترمنځ شته ننګونې له معقولو او دوامداره لارو حل کړي.
د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت خبر ورکړی، چې په تېرې لېندۍ میاشت کې له ایران، ترکیې او پاکستان نه ۲۴۱زره او ۷۸۰ کډوال افغانستان ته ستانه شوي دي.
د دغه وزارت لهخوا په درېیو جلا خپرو شویو خبرپاڼو کې راغلي، چې له دې ډلې له ایران نه ۱۰۶زره او ۴۰۳ کډوال، له ترکیې ۱۶۸۸ او له پاکستان نه ۱۳۳زره او ۶۸۹ کډوال بېرته افغانستان ته ستانه شوي دي.
همدا تېره ورځ هم له ایران او پاکستان نه ۷۴۵ کډوالې کورنۍ افغانستان ته ستنې شوې دي. د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزیر مولوي عبدالکبیر هم تر دې وړاندې ویلي و، چې واک ته د یادې ډلې له رسېدو راهیسې ۶،۸ مېلیونه کډوال له ګاونډیو او نورو هېوادونو افغانستان ته ستانه شوي او دغه شمېره د لوړېدو په حال کې ده.
له بل پلوه د ترکیې د کډوالۍ ادارې تېره ورځ خبر ورکړی، چې د روان زېږدیز کال له پیل راهیسې تر اوسه پورې په دغه هېواد کې له ۱۵۲زرو زیات پناهغوښتونکي نیول شوي، چې له دې ډلې ۴۲زره او ۲۰۲ یې افغانان دي.
دغه شمېرې داسې مهال خپرېږي، چې په پاکستان او ایران کې د افغان کډوالو وضعیت د اندېښنې وړ دی. راپورونه ښيي، چې د پاکستان په بېلابېلو ښارونو کې د پولیسو د عملیاتو په لړ کې افغان کډوال د پلټنو، نیولو او جبري اېستلو له ګواښ سره مخ دي.
تازه د بېځایه شویو نړۍوال سازمان هم له ایران نه افغانستان ته د افغان کډوالو او په ځانګړي ډول د پخوانیو افغان پوځيانو د جبري ستنولو په اړه ژوره اندېښنه څرګنده کړې ده. دغه سازمان له ګاونډیو هېوادونو غوښتي، چې سملاسي دې د پخوانیو افغان پوځیانو جبري ستنونه ودروي.
د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت خبر ورکړی، په روانه اونۍ کې ۵۰ افغان کډوال چې د پاکستان په زندانونو کې بندیان وو؛ له زندانه تر خوشې کېدو وروسته بېرته افغانستان ته ستانه شوي دي.
د یاد وزارت د خبرپاڼې له مخې؛ دغه کسان چې د پاکستان په بېلابېلو سیمو کې نیول شوي وو او د دغه هېواد په زندانونو کې له یوې ورځې تر دوو میاشتو پورې بندیان وو، تر خوشې کېدو وروسته د سپین بولدک له لارې افغانستان ته ستانه شوي دي.
په خبرپاڼه کې د دغه کسانو د جرمونو په اړه څه نهدي ویل شوي؛ خو په پاکستان کې افغانان تر ډېره په دغه هېواد کې د اوسېدو قانوني اسنادو نه لرلو له امله د پولیسو لهخوا نیول کېږي. په تېرو وروستیو کې دغه لړۍ د خیبرپښتونخوا ایالت ته هم غځېدلې ده.
په پېښور کې مېشت افغان کډوال وایي، چې د پولیسو له وېرې له کوره بهر نهشي وتلای او که پولیس یې ونیسي؛ نو بېرته یې په جبري توګه افغانستان ته ستنوي.
له هغه راهیسې چې له طالبانو سره د اسلاماباد اړیکې ترېنګلې شوې؛ پاکستان د پلازمېنې په ګډون په یوشمېر ښارونو کې د افغان کډوالو پرضد عملیاتو ته زور ورکړی. په تېرو وروستیو کې پاکستاني پولیسو د افغانانو د نیولو لپاره ان د دوی د کورونو دروازې هم ماتې کړې دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د کډوالو ستونزو ته د رسېدنې عالي کمېسیون د پنجشنبې په ورځ (د مرغومي ۴مه) خبر ورکړی، چې پرون له ایران او پاکستان نه ۷۴۵ کډوالې کورنۍ افغانستان ته ستنې شوې دي. د دغه کمېسیون په راپور راغلي، چې له دې ډلې ګڼې کورنۍ خپلو سیمو ته لېږدول شوې دي.
د دغه کمېسیون د راپور له مخې؛ دغه کډوال د کندهار د سپین بولدک، د ننګرهار د تورخم، د هلمند د بهرامچې، د هرات د اسلامکلا او د نیمروز د ورېښمو پله له لارې ستانه کړای شوي دي.
په راپور کې راغلي، له دې ډلې د ننګرهار ولایت د تورخم له لارې ۵۸۰ کورنۍ، د کندهار د سپین بولدک له لارې ۷۹ کورنۍ، د هلمند د بهرامچې له لارې ۲۹ کورنۍ، د نیمروز د ورېښمو پله له لارې ۳۳ کورنۍ او د هرات د اسلامکلا له لارې ۲۴ کورنۍ افغانستان ته ستنې شوې دي.
دا په داسې حال کې ده، چې په پاکستان او ایران کې د افغان کډوالو وضعیت د اندېښنې وړ دی. راپورونه ښيي، چې د پاکستان په بېلابېلو ښارونو کې د پولیسو د عملیاتو په لړ کې افغان کډوال د پلټنو، نیولو او جبري اېستلو له ګواښ سره مخ دي.
تازه د بېځایه شویو نړۍوال سازمان هم له ایران نه افغانستان ته د افغان کډوالو او په ځانګړي ډول د پخوانیو افغان پوځيانو د جبري ستنولو په اړه ژوره اندېښنه څرګنده کړې ده. دغه سازمان له ګاونډیو هېوادونو غوښتي، چې سملاسي دې د پخوانیو افغان پوځیانو جبري ستنونه ودروي.
د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزیر مولوي عبدالکبیر هم ویلي، چې واک ته د یادې ډلې له رسېدو راهیسې ۶،۸ مېلیونه کډوال له ګاونډیو او نورو هېوادونو افغانستان ته ستانه شوي او دغه شمېره د لوړېدو په حال کې ده.