د طالبانو د لوړو زده کړو سرپرست: له کفارو سره تعامل نه کوم

د طالبانو د لوړو زده کړو سرپرست وزیر ملا ندا محمد ندیم وايي، چې اسلامي شریعت دا اجازه نه ورکوي، چې له کفارو سره تعامل وکړي.

د طالبانو د لوړو زده کړو سرپرست وزیر ملا ندا محمد ندیم وايي، چې اسلامي شریعت دا اجازه نه ورکوي، چې له کفارو سره تعامل وکړي.
نوموړي د تېرې یکشنبې په ورځ (د وږي ۵مه) په ارزګان ولایت کې یوې غونډې ته ویلي؛ دوی پرېکړه کړې چې له کفارو سره به د اسلامي شریعت خلاف هېڅ ډول تعامل نه کوي.
د ندیم په خبره، چې دی به د هېڅ مستحب عمل څخه هم نه تېرېږي او الله ج ورته دا اجازه نه ورکوي چې له کفارو سره تعامل وکړي.
هغه زیاته کړه: “ هیچا ته د ظلم اجازه نه ورکوم، هغه که مجاهد دی، که قاضي دی، که رییس دی، که والي دی او که وزیر دی”.
ندا محمد ندیم د طالبانو مشر ملا هبت الله ته له نېږدې اشخاصو ګڼل کیږي.
نوموړي د نجونو د پوهنتونونو د پرانیستو په اړه څه نه دي ویلي؛ خو زیاته کړې یې ده، چې دوی به په افغانستان کې حقیقي شریعت پلی کړی.
د یادونې وړ ده، چې تېر کال ندا محمد ندیم په پوهنتونونو کې د نجونو د زده کړو د بندیز اصلي لامل بې حجابي یاده کړې وه او ویلي یې وو، چې د نجونو او هلکانو ګډ ټولګي ورته د منلو وړ نه دي.
ملګرو ملتونو او یو شمېر نورو نړۍوالو سازمانونو له طالبانو سره د خبرو اساسي خنډ پر نجونو او مېرمنو د دغې ډلې بندیزونه یاد کړي او زیاته کړې یې ده، چې طالبانو په افغانستان کې نجونې او مېرمنې له ټولنیز ژوند څخه بې برخې کړي دي.

ګارډین ورځپاڼې په افغانستان کې د طبي مرکزونو د معلوماتو پر بنسټ راپور ورکړی، چې د طالبانو له واکمنۍ وروسته د هغو ښځو شمېر چې ځانوژنې کوي او یا د ځان وژنې پلان لري، زیات شوی دی.
ګارډین لیکي، چې طالب چارواکو د دغو ځانوژنو په اړه معلومات نه دي خپاره کړي.
ګارډین دا راپور د عامه روغتونونو او رواني روغتیا کلینیکونو څخه د راټولو شويو معلوماتو پراساس لیکلی.
په همدې حال کې ویل شوي، چې طالبانو په یو شمېر ولایتونو کې د روغتیايي مرکزونو کارکوونکي د ځانوژنو د شمېرو په اړه له معلوماتو ورکولو منع کړي دي.
ګارډین ورځپاڼې د دوشنبې په ورځ (سنبله ۶) لیکلي: "معلومات ښيي چې افغانستان د نړۍ یو له هغو څو هېوادونو څخه دی، چې ښځې پکې د نارینه وو په پرتله زیاتې ځان وژنې کوي."
د دغه راپور له مخې؛ د ملګرو ملتونو چارواکو او د بشري حقونو فعالانو په افغانستان کې د ښځو د ځان وژنې د زیاتوالي په اړه خبرداری ورکړی دی.
د دغو چارواکو په وینا؛ په ټولنه کې د ښځو د حضور د محدودولو، د نجونو پر زده کړو د بندیز لګولو، پارکونو، حمامونو او نورو عامه ځایونو ته د هغوی د ورتګ د بندیز په اړه د طالبانو حکمونو د افغان ښځو وضعیت کړکېچن کړی دی.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د ښځو د برخې استازې الیسون ډیویډیان وايي؛ افغانستان د ښځو د حقونو د کړکېچ له امله د رواني روغتیا له بحران سره مخ دی.
الیسون ډیویډیان وویل: "موږ په اوسنیو شرایطو کې د ښځو او نجونو د ډېرېدونکي شمېر شاهدان یو چې د ژوند پرځای مرګ غوره کوي."
د ګارډین په وینا؛ په افغانستان کې د ښځو د ځان وژنې شمېره د ښځو د مایوسۍ ژوروالی ښيي.
ورځپاڼې زیاته کړې، چې په افغانستان کې ځان وژنه د شرم خبره ده او اکثره وخت دا پېښې پټېږي.
حتا ځینې ښځې چې د ځان وژنې هڅه کوي بیا وروسته د درملنې لپاره نه منل کیږي او هغه چې مړې کیږي کېدای شي پرته له نوم څخه ښخې شي.
د دې رسنۍ په وینا؛ د ازادۍ او هیلو له لاسه ورکول، په زوره او کم عمره ودونو زیاتوالي په تېرو دوو کلونو کې افغان مېرمنې ډېرې زیانمنې کړې دي.
ګارډین د یوې نجلۍ کیسه رابرسیره کړې چې د ډاکټرې کېدو خوب یې لیدلی و؛ خو د طالبانو له خوا د نجونو د تعلیم د بندولو له حکم وروسته یې دا خوب پوره نه شو.
دغې اتلس کلنې نجلۍ د غور ولایت په مرکز کې وویل: «ما دوه لارې درلودې، یا به ما نشه یي توکو روږدی تره زوي سره واده کړی وی او بدبخته ژوند به مې تېروه او یا به ځان وژنه کومه". هغه وايي، چې دې دویم انتخاب غوره یې کړی و.
لطیفې روغتون ته له لېږدولو او د هوش ته د راتلو وروسته وویل، چې که د هغې د تره زوی چې په نشه یې توکو روږدي دی او بیا ځلې له هغه سره واده ته اړ کړ ی شي، نو بیا به ځان وژنه وکړي.

د امر بالمعروف او نهي عن المنکر وزارت سرپرست شیخ محمدخالد حنفي د خپلو ولایتي سفرونو په لړ کې غور ولایت ته تللی. د طالبانو تر کنټرول لاندې ملي ټلویزیون په اېکس شبکه کې لیکلي، چې ښاغلي حنفي په دغه سفر کې د ښځو د حقونو پر ورکړه ټینګار کړی دی.
نوموړی په غور ولایت کې یوې غونډې ته د وینا پر مهال ویلي، چې طالبان د ښځو د حقونو ورکړې په برخه کې د ملت غوښتنو ته ژمن دي.
حنفي همداراز زیاتوي، د ښځو د حقونو د ملاتړ په نوم ځینې کسان هڅه کوي، چې څو ښځې بې حجابۍ ته وهڅوي.
د طالبانو له واکمنۍ وروسته د طالبانو امر بالمعروف او نهي عن المنکر وزارت پر ښځو د بندیزونو لسګونه فرمانونه صادر کړي او وروستی اقدام یې بند امیر ملي پارک ته د ښځو په ورتګ د بندیز لګول و.
محمد خالد حنفي د شنبې په ورځ په خپله وینا کې بند امیر ملي پارک ته د ښځو په ورتګ بندیز په شفاهي ډول اعلان کړ.
نوموړي د دغه بنديز لامل د ښځو " بې حجابي" په ګوته کړه.

د لغمان په قرغه يیو ولسوالۍ کې سرچينې وايي، چې د واده د مراسمو په موټرو کې د موسیقۍ د غږولو له امله يو ځوان د طالبانو په ډزو ووژل شو. د سرچینو په وینا، دغه پېښه هغه مهال وشوه چې د واده د مراسمو یو کاروان له سیمې څخه تېرېده او موسیقي یې غږوله.
د سرچينې د مالوماتو له مخې، د طالبانو په دې ډزو کې د سميع الله په نوم يو ځوان چې د ننګرهار پوهنتون د کرنې پوهنځي د لومړي کال زدهکړیال و وژل شوی.
د لغمان ځايي چارواکو تر اوسه په دې اړه څه نه دي ويلي.
دا په داسې حال کې ده، چې طالبانو دوه کاله وړاندې هم د واده پر دوو مراسمو د موسيقۍ غږولو له امله ډزې کړې وې، چې په پایله کې یې درې تنه ووژل شوي او څو نور ټپيان شوي وو؛ خو هغه وخت طالبانو ویلي وو، چې وسلهوالو د طالبانو له نوم څخه ناوړه ګټه پورته کړې ده.
افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته دغې ډلې د موسیقۍ غږول او اورېدل حرام ګڼلی او وایي،چې د خوښۍ په مراسمو کې هم باید موسیقي ونه غږول شي.

د برېتانیې د پخوانیو سرتېرو د وزارت مرستیال جاني مرسر د یکشنبې په ورځ وویل، ډېری هغه افغان کډوال چې د کابل له سقوطه وروسته دغه هېواد ته کډه شوي، اوس له هوټلونو وتلي او په خپلو نویو مېنو کې استوګن شوي دي.
هغه په پوځي قرارګاوو کې د کډوالو مېشتېدنه رد کړه.
د سکای نیوز په لیکنه برېتانیا ته د دغو کډوالو د لېږدولو دوه کاله وروسته ښاغلي مرسر وویل، چې په هوټلونو کې د «د ډېرو لږو» پاتې شویو کډوالو لپاره تر دې مهاله د حل کومه لاره نه ده مېندل شوې.
د هغه په وینا، هغه استوګنځي چې دوی ته په پام کې نیول شوي وو، تراوسه یې هغه نه دي منلي.
په ۱۴۰۰ کال کې د کابل له سقوط وروسته شاوخوا پنځه ویشت زره هغه افغانان چې د برېتانیا د دولتي یا نادولتي او یا هم د هغه هېواد له ځواکونو سره یې همکاري کړې وه برېتانیا ته ولېږدول شول.
د اوږده مهال لپاره په هوټلونو کې د دغو کډوالو پاتې کېدل او د هغوی لپاره د استوګنځایونو نشتوالي د برېتانیا د حکومت لپاره سرخوږی جوړ کړی دی.
ښاغلي مرسر وویل، په هوټلونو کې د پاتې افغانانو لپاره ۹۰ زره پونډو ته اړتیا ده چې په هوټلونو کې پاتې کډوال له هوټلونو واېستل شي.
د دغو کډوالو لپاره د برېتانیا د حکومت ضربالاجل د اګست میاشتې په وروستیو کې پای ته رسیږي، له همدې امله چې د افغان کډوالو د ملاتړ بنسټونه په دې اړه خپلې اندېښنې په ډاګه کړي.
د برېتانیا د پخوانیو سرتېرو د وزارت مرستیال ژمنه وکړه، چې دغه کډوال به له دغه سیاسته زیان نه ویني.
دا رنګه هغه دغه اوازه هم رد کړه، چې ګواکې افغان کډوال به هغو پوځي قرارګاو ته لېږدول کېږي چې هلته د استوګنې لپاره وړ نه دي.

افغانستان او پاکستان د نړۍ هغه دوه هېوادونه دي، چې تراوسه هم پکې د ګوزڼ ناروغي شته. د ماشومانو لپاره د ملګرو ملتونو د ملاتړ صندوق "یونسېف" په یوه راپور کې راغلي، چې نن د افغانستان په شپږو ولایتونو کې د ګوزڼ ضد واکسین څلور ورځنی کمپاین پیل شو.
د ګوزڼ ضد واکسین د کمپاین بهیر تېره اونۍ هم په ځینو ولایتونو کې وشو، چې په ترڅ کې یې څه باندې ۱۱ میلیونه ماشومانو واکسین شول.
دا په داسې حال کې ده، چې یوازې روان کال په افغانستان کې د ګوزڼ پنځه مثبتې پېښې ثبتې شوې دي.
د یونسېف په وینا، د ګوزڼ ضد واکسین په دغه بهیر کې چې په بلخ، جوزجان، سمنګان، سرپل، فاریاب او ارزګان ولایتونو کې ترسره کېږي، څه باندې یو نیم میلیونه ماشومان به واکسین شي.
د ماشومانو د ګوزڼ یا پولیو پرضد د واکسین دغه بهیر د طالبانو د عامې روغتیا وزرات لهخوا د یونسېف او د روغتیا نړۍوال سازمان په مرسته پرمخ وړل کېږي.
سره له دې چې له کلونو راهیسې له بېلابېلو لارو په افغانستان کې د ماشومانو ګوزڼ یا پولیو پر ضد ښه عامه پوهاوی شوی؛ خو بیا هم د پولیو نوې مثبتې پېښې ثبتېږي.
د روغتیاپالو په خبره، پولیو درملنه نهلري خو پرې د اخته کېدو د مخنیوي یوازینۍ لاره یې د ګوزڼ پر ضد د واکسین د دوه څاڅکو څڅول دي.
اوسمهال افغانستان او پاکستان د نړۍ هغه دوه هېوادونه دي، چې د پولیو ویرس په کې لا هم شته.
د ماشومانو لپاره د ملګرو ملتونو د ملاتړ صندوق "یونسېف" وايي، دغه ویروس د افغانستان په محدودو سیمو کې پاتې دی او که کورنۍ د خپلو ماشومانو د واکسین په برخه کې ناغیړي ونهکړي؛ نو دغه ناروغي به په افغانستان کې هم تر راتلونکې یوه کاله له منځه ولاړه شي.
