جي شل څنګه ډله ده او په سږنۍ سرمشریزه کې یې مهمې مسلې څه دي؟
د نړۍ د خورا سترو اقتصادونو مشرانو د شنبې په ورځ د هند پلازمېنه نوي ډېلي کې د جي شل دوه ورځنۍ مشریزه پیل کړه. هند اول ځل د نړۍ د دومره ځواکمنې ډلې د مشرانو کوربه دی.
د نړۍ د خورا سترو اقتصادونو مشرانو د شنبې په ورځ د هند پلازمېنه نوي ډېلي کې د جي شل دوه ورځنۍ مشریزه پیل کړه. هند اول ځل د نړۍ د دومره ځواکمنې ډلې د مشرانو کوربه دی.
د نوي ډیلي د ښار مهم چوکونه پر ګلانو او اوبشیندو یا فوارو ښکلي شوي او عامه ځایونه او پلې لارې هم رنګ شوې دي.
د سرمشریزې لپاره د پولیسو او ملېشه ځواکونو په ګډون یو لک دېرش زره سرتېري لاس په کار شوي او د ډرون ضد سیستم هم چالو یا فعال شوی، د ښار له کوڅو د شادیانو او کوڅه ډبو سپیو د شړلو لپاره تدابیر نیول شوي دي.
جي شل څه ده؟
پر ۱۹۹۹ کال په اسیا کې د مالي کړکېچ پسې د نړۍ سترو شلو هېوادونو دا اقتصادي ډله په دې فکر جوړه کړه چې د څېرمه پولو په اوږدو کې د کشالو ځوابولو لپاره خورا ښې نړیوالې همکارۍ او همغږۍ ته اړتیا شته.
دا اقتصادي بلاک د نړۍ د کورني ناخالص تولید اتیا سنله او د نړیوالې سوداګرۍ ۷۵ سلنه برخه جوړوي.
په دې ډله کې ارجنټاین، اسټرالیا، برازیل، بریتانیا، کاناډا، چین، فرانسه، جرمني، هند، اندونیزیا، ایټالیا، جاپان، سوېلي کوریا، مکسیکو، روسیه، سعودي عربستان، سوېلي افریقا، ترکیه، متحده ایالتونه او اروپايي ټولنه شامل دي.
د جي شل لومړیو کلونو کې د دې ټولنې د مالیې وزیرانو کلنۍ غونډه درلوده، خو پر ۲۰۰۸ کال له مالي کړکېچ وروسته د جي شل غړو هېوادونو پرېکړه وکړه چې کلنۍ سرمشریزه به جوړوي.
د هند په پړاویزه مشرۍ دې سرمشریزه کې د څو اړخیزو ادارو له خوا پرمختللو هیوادونو ته پر ډېر پور ور کولو، د نړیوالو پورونو جوړښت کې سمون راوستلو، د کریپټو یا ډیجیټل پیسو اصولو او د خوړو او انرژۍ پر امنیت د جیو پولیټیک اغیزو باندې بحث کېږي.
خو دا بلاک د اوکراین جګړې په اړه پر ګډ دریځ سره وېشلی او له امله یې سږ کال یوه ګډه بیانیه هم نه ده خپره کړې.
روسیه او چین دې جګړه کې د مسکو د ملامتولو مخالف دي، خو د کاناډا، فرانسې او متحده ایالتونو په څېر هېوادونه په دې تړاو ګډه اعلامیه کې د جګړې پر سخت غندلو ټینګار کوي.
پرون هم د جي شل غړو هېوادونو د یوې اعلامیې مسوده خپره کړې چې د جیو پولیټیکل اړوند یو پاراګراف پکې خالي دی او د دوی ترمنځ اختلاف ښيي.
