د قره باغ کشاله؛ امریکايي چارواکي ارمنستان ته ځي

یوه امریکايي چارواکي ویلي دي، چې د امریکا د نړۍوالې پراختیايي ادارې مشره سامانتا پاور او د دغه هېواد د بهرنیو چارو مرستیال وزیر یوري کیم به ارمنستان ته سفر وکړي.

یوه امریکايي چارواکي ویلي دي، چې د امریکا د نړۍوالې پراختیايي ادارې مشره سامانتا پاور او د دغه هېواد د بهرنیو چارو مرستیال وزیر یوري کیم به ارمنستان ته سفر وکړي.
دا له اذربایجان سره د تېرې اونۍ له اوربند را وروسته ارمنستان ته د لوړ پوړو امریکايي چارواکو لومړی سفر دی.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې؛ سامانتا پاور به د ارمنستان پلازمېنې ایروان ته د خپل سفر په ترڅ کې د ارمنستان له ډیموکراسۍ، ملي حاکمیت، خپلواکۍ او د ارمنستان له ځمکنۍ بشپړتیا څخه د امریکا پر ملاتړ ټینګار وکړي.
په قره باغ کې د بشري مسالو حل کول ارمنستان ته د امریکايي چارواکو د سفر یو بل هدف دی.
د دغه امریکايي چارواکي له قوله، چې له رویټرز سره یې خبرې کړې دي، امریکا په قره باغ کې د بشري وضعیت په اړه اندېښمنه ده او نړۍوالو بشري سازمانونو ته پرته له خنډه د خلکو د لاسرسي غوښتنه یې کړې ده.
په قره باغ کې ارمینیایان د اذربایجان جمهوریت د یوې برخې په توګه په رسمیت پېژندل شوي، تېره اونۍ د اذربایجان لخوا د 24 ساعتونو پوځي عملیاتو وروسته اوربند ته اړ شول.
رویټرز راپور ورکړی، چې په قره باغ کې مېشت 120,000 ارمینیایان نه غواړي، چې د اذربایجان د یوې برخې په توګه د ځورونې، توکمیزې محوه کېدنې له ویرې له دوی سره شریک ژوند وکړي.
د ارمنستان حکومت د یکشنبې په ورځ ناوخته اعلان وکړ، چې د قره باغ له لارې ټول۱۵۰ زره کسان دغه هېواد ته داخل شوي دي.

د هرانا خبري اژانس د خبر له مخې؛ یو ایراني الاصله امریکايي وګړی فرامرز جاویدزاد چې د ایران په اوین زندان کې بندي و، د طبي خدماتو د نشتوالي او روغتون ته په لېږلو کې د زندان د چارواکو د ځنډ له امله مړ شوی دی. ویل کیږي، چې هغه د زړه له ناروغۍ او د معدې د وینې بهیدو څخه رنځېده.
په ایران کې د بشري حقونو د فعالانو خبري ټولګې (هرانا) د یکشنبې په ورځ (د تلې دویمه) لیکلي دي: «د ایوین په زندان کې بندي هغه یهودي تبعه چې دوه ګونی ایراني الاصله امریکايي تابعیت یې درلود، د مناسبې درملنې د نشتوالي او په زندان کې د ځنډېدو له امله خپل ژوند له لاسه ورکړ".
د دغه راپور له مخې؛ فرامز جاویدزاد د جمعې په ماښام (د وږي ۳۱مه) د ایوین زندان د څارنې څانګې ته ولېږدول شو او له لنډې مودې وروسته له مناسبې درملنې پرته د زندان عمومي خونې ته ولیږل شو.
فرامرز جاویدزاد چې ۶۳ کلن و، د ۱۴۰۰ کال د حوت په میاشت کې ایران ته د سفر پر مهال د ایران د اسلامي جمهوریت د اطلاعاتو د وزارت د استازو له خوا ونیول شوی و.

د پولنډ د بهرنیو چارو وزیر، د وارسا د ویزې له مقراراتو څخه د احتمالي سرغړونو له امله له نیوکو وروسته د جرمني لومری وزیر اولاف شولتز په خپلو کورنیو چارو کې په لاسوهنې تورن کړ. زبیګنیو رایو ویلي: «د جرمني لومړی وزیر دې د پولنډ درناوی وکړي.»
د فایننشل ټایمز د راپور له مخې په، اولاف شولتز د هغو راپورونو په اړه د څېړنو غوښتنه وکړه چې د پولنډ قونسلګرۍ د نغدو پیسو په بدل کې ویزې ورکړې دي.
د پولنډ د بهرنیو چارو وزیر د جرمني له لومړي زیر څخه و غوښتل چې له داسې څرګندونو ډډه وکړي چې د دواړو هیوادونو اړیکو ته زیان رسوي.
د پولنډ رسنیو څو ورځي وړاندې خبر ورکړ چې د دغه هیواد قونسلګرۍ له ۲۰۲۱ کال راهیسې د څو زره ډالرو د ترلاسه کولو په بدل کې شاخوا ۲۵۰ زره اسیايي او افریقايي کډوالو ته ویزې ورکړې دي.
د پولنډ عمومي څارنوالۍ دفتر اعلان وکړ چې په دې تړاو يې درې تنه نیولي دي.
پولنډ، د شینګین هیوادونو له ډلې څخه یو دی.
د پولنډ د بهرنیو چارو وزارت د جمعې په ورځ، د وږي په ۲۴مه اعلان وکړ چې د ویزې په بهیر کې د اوسنیو موندنو په تړاو یې یو چارواکی له دندې ګوښه کړی دی.
دا په داسې حال کې ده چې اروپايي کمیسیون د پولنډ د بهرنیو چارو وزارت ته د یوه مکتوب په استولو سره د فساد د قضیې په اړه وضاحت غوښتی دی.

د واشنګټن پوسټ ورځپاڼې او اې بي سي ټلویزیون د نظرپوښتنې پر بنسټ، د ټرمپ محبوبیت د جوبایډن په پرتله ۵۲ سلنه ډیر دی، چې له نوموړي څخه د ناخوښي کچه یې په نظرپوښتنه کې ۴۲ سلنې ته راټیټه شوې.
له بایډن څخه ناخوښۍ د اقتصاد، د کډوالۍ چارو موضوع او د هغه د ډیر عمر له امله راپورته شوې ده.
واشنګټن پوسټ وايي چې د دوی نظرپوښتنه د نورو رسنیو له هغې سره خورا توپیر لري، په هغې سروې کې چې د عامه ملاتړ په برخه کې شوې، د بایډن او ټرمپ ترمنځ توپیر په منځنۍ کچه له دوه سلنې څخه لږ دی.
ښايي دا سروې د اوس لپاره یوه استثناء وګڼل شي.
که څه هم تر اوسه د جمهوري غوښتونکو ګوند داخلي ټاکنې د ۲۰۲۴ کال ولسمشرۍ ټاکنو ته د وروستي نوماند د ټاکلو لپاره نه دي شوې، خو تمه ده چې ډونالډ ټرمپ به یو ځل بیا د دغه ګوند نوماند وي چې له جوبایډن سره سیالي وکړي.
که څه هم ټرمپ د امریکا په محکمو کې لږ تر لږه له دریو لویو قضیو سره مخامخ دی، چې د ۲۰۲۰ کال د ټاکنو د پایلو د لغوه کولو هڅې هم پکې شاملې دي، خو شاوخوا ۵۴ سلنه جمهوريت غوښتونکي د هغه ملاتړ کوي.
د واشنګټن پوسټ او اې بي سي ټلویزیون نظرپوښتنې پایلې ښیي چې د جمهوريت غوښتونکو سربېره، د ډیموکراتانو تر منځ هم د بایډن محبوبیت کم شوی دی.
له پنځو رایه ورکوونکو څخه درې ډیموکراټیک پلوه رایه ورکوونکي غوره ګڼي چې د بایډن پر ځای بل کس د جمهوريت غوښتونکو پروړاندې ودریږي.
که څه هم د وزګارتیا کچه تر څلور سلنې پورې پام وړ ټیټه شوې، خو د ورځنیو توکو د بیو لوړوالي او د تېلو د بیې لوړېدو خلک په غوسه کړي او یوازې ۲۵ سلنه کسان ددې هېواد د ولسمشر اقتصادي مدیریت مثبت ارزوي.
له هغې جملې څخه ۵۷ سلنه کسان فکر کوي چې د کار حالت ښه نه دی او د عمومي ګمارنو او د دغه هیواد اقتصادي حالت پرتله د بایډن په اړه نظرونه منفي دي.
د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا د بایډن له واکمنیدو وروسته د دوی مالي حالت ښه دی، ۴۴ سلنه وګړو ویلي چې دوی په ډیر ښه حالت کې نه دي.
له اقتصاد سربېره، امریکا ته د لاتینې امریکا هیوادونو څخه د کډوالو پراخ راتګ او د مکسیکو او امریکا په مرکز کې د دوی راټولیدل د جو بایډن لپاره یوه مهمه سیاسي ستونزه ګرځیدلې ده.
د دې سروې پر بنسټ، شاوخوا ۶۲ سلنه ځواب ورکوونکي د امریکا په سویلي پولو کې د بایډن له چلنده ناخوښ دي.
دریمه ننګونه چې بایډن ورسره مخ دی د هغه عمر دی.
بایډن به د خپلې دویمې دورې په پیل کې ۸۲ کلن وي.
شاوخوا ۴۸ سلنه امریکایان وايي چې هغه د بلې دورې لپاره ډیر زوړ دی.
د واشنګټن پوسټ ورځپاڼې او اې بي سي ټلویزیون نظرپوښتنه د سپټمبر له ۱۵ تر ۲۰ پورې د ۱۰۰۶ امریکایي لویانو ترمنځ شوې.

د ایټالیا دفاع وزیر د جرمني پر هغه پلان نیوکه کړې چې د مدیترانې له لارې اروپا ته د تلونکو کډوالو د مرستې لپاره د خیریه سازمانونه ملاتړ کوي. ګویډو کرسټو د یکشنبې په ورځ وویل، چې د جرمني پلان به ایټالیا ته د کډوالو د راتګ مخنیوی ستونزمن کړي.
هغه ټینګار وکړ چې هیواد به یې له دغې لارې د کډوالو د راتګ د مخنیوي په برخه کې خپلې چارې نورې هم ګړندۍ کړي.
د جرمني د بهرنیو چارو وزارت ویاند ویلي چې برلین په سمندري او ځمکنیو لارو کې د ملکي وګړو د ژغورلو لپاره د مالي ملاتړ پلان پلی کوي.
نوموړي رویټرز ته وویل: «موږ د ملاتړ لپاره ډیرې غوښتنې ترلاسه کړې، د غوښتنلیکونو بیاکتنه په دوو برخو کې بشپړه شوې ده.»
د کډوالو ملاتړي خیریه بنسټ «اس،او،اس، یو،منټي» په یوه بیان کې ویلي چې، د جرمني له حکومت څخه به شاوخوا ۷۹۰ زره یورو ترلاسه کړي.
د ایټالیا دفاع وزیر همداراز وايي چې د جرمني«دا ګام "ډیر جدي" دی او "برلین داسې څرګندوي چې نه پوهیږي په دې کار سره ایټالیا ته ستونزې جوړوي.»
دغه ايټاليوي چارواکی وايي، د ايټاليا حکومت د انساني قاچاق وړونکو پر وړاندې مبارزې ته ژمن دی او له انساني قاچاق وړونکو سره بايد د "نړيوالو مجرمينو" په توګه چلند وشي.
له دې سره، د جرمني د بهرنیو چارو وزارت ویلي دي چې په سمندر کې د ډوبېدو څخه د کډوالو ژغورل يې «قانوني، بشري او اخلاقي دنده» ده.
د وروستیو شمېرو له مخې، سږ کال تر ۱۳۲ زره ډېر کډوال د کښتیو له لارې ایټالیا ته رسېدلي دي.
ایټالیا چې د "ناقانونه" کډوالۍ په وړاندې سخت دریځ لري، روانه اونۍ اعلان وکړ چې د پناه غوښتونکو د ساتلو لپاره به د بندخونو شمېر زیات کړي او د دوی د ساتلو موده به هم وغځوي.
د ایټالیا حکومت دا حکم هم کړی چې پناه غوښتونکي بایدد پناه غوښتنې د غوښتنلیکونو تر څیړلو پورې دغه هیواد ته شاوخوا پنځه زره ډالر ورکړي چې و نه نیول شي.
د ايټاليا د حکومت په دغه نوې پرېکړه د بشري حقونو ډلو سختې نيوکې وکړې.

په نایجیریا کې له پوځي کودتا شاوخوا دوه میاشتې وروسته، د فرانسې ولسمشر امانوئل مکرون د یکشنبې په ورځ اعلان وکړ چې له دغه هېواده خپل ځواکونه باسي. په پام کې ده چې ۱۵۰۰ فرانسوي عسکر د روان کال تر پایه له لویدیځې افریقا څخه ووځي.
رویټرز راپور ورکړی چې د فرانسې دا ګام په نایجیریا کې د پوځي حکومت په غوښتنه او ددغه هیواد د شتون په وړاندې د څو لاریونونو وروسته کیږي.
فرانسه او لویدیځ ملګري یې اندېښمن دي چې روسیه په دغه هیواد کې د خپل اغېز د پراخولو پلان لري.
اوسمهال د واګنر جنګیالي د نایجیریا په ګاونډ، مالي کې پراته دي.
د فرانسې ولسمشر د یکشنبې په ورځ وویل، سره له دې چې د نایجیریا پوځي حکومت په رسمیت نه پېژني، خو له دغه هیواد سره په همغږۍ کې خپل پوځیان باسي.
مکرون وویل، د فرانسې سفیر چې د نایجیریا د پوځیانو له لوري د سفارت په انګړ کې بندي و، له دغه هېواده وتلی دی.
شنوونکي له نایجیریا څخه د فرانسوي ځواکونو وتل په خپلو پخوانیو مستعمرو کې د فرانسې د سیاسي اغېز د کمولو د بهير یوه برخه بولي.
د نایجيریا له ګاونډیو هیوادونو مالي او بورکینافاسو څخه هم ددې هیواد پوځيان ایستل شوي دي.
د زمري د پنځمې نیټې له پوځي کودتا وروسته لاریون کوونکو په پرله پسې ډول د نایجیریا په پلازمینې نیامي کې د فرانسې د پوځي اډې مخې ته راغونډ شول او له فرانسوي ځواکونو یې وغوښتل چې له دغه هیواده ووځي.
په دغه لاریون کې د روسیې بیرغ هم لیدل شوی و.
د واګنر ملیشو پخوانی قوماندان یوګیني پریګوژین، چې د روسیې له حکومت سره تړلې ملېشې دي، په افریقايي هېوادونو کې یې د فرانسې د شتون پر ضد د پوځي کودتا او اعتراضونو د څپو ملاتړ کړی و.
